Eru Íslendingar kaldlynd og sjálfhverf þjóð? Jón Kalman Stefánsson skrifar 27. september 2014 07:00 Í marsmánuði árið 2013 samþykkti Alþingi Íslendinga að auka framlag okkar til þróunaraðstoðar. Allur þingheimur, hver og einn einasti þingmaður þáverandi stjórnar og stjórnarandstöðu, samþykkti það einum rómi. Allir, utan Vigdís Hauksdóttir sem gagnrýndi áformin hart, kölluðu þau gæluverkefni stjórnarflokkanna, og að þróunaraðstoð væri ekki réttlætanleg „þegar Íslendingar sjálfir svelta“.Barátta gegn fátækt gæluverkefni? Sameinuðu þjóðirnar hafa sett það markmið að betur stæðar þjóðir verji hið minnsta 0,7 prósentum af vergri þjóðarframleiðslu til þróunaraðstoðar; leggi fram fjármuni og þekkingu til að bæta samfélag þróunarríkja, og vinna bug á fátækt. Þetta er því barátta gegn fátækt og fyrir betri heimi. Gæluverkefni, segir Vigdís. Í marsmánuði árið 2013 stóð hún ein við þennan hæpna málstað sinn, þessa baráttu sína við að draga verulega úr þróunaraðstoð Íslendinga. Ekki einu sinni flokkssystkin hennar tóku undir með henni – fyrr en þau settust sjálf í ríkisstjórn. Því Framsókn og Sjálfstæðisflokkurinn höfðu ekki fyrr sest að völdum en þeir afturkölluðu fyrirhugaða hækkun, og skáru framlagið að auki niður um 700 milljónir – framlag okkar þar með komið niður í 0,21 prósent. Allt samkvæmt stefnu hagræðingarhópsins sem Vigdís og Guðlaugur Þór leiddu, og vildu í viðbót leggja niður Þróunarsamvinnustofnun Íslands (ÞSSÍ), sem nýtur mikillar virðingar erlendis fyrir framúrskarandi fagmennsku. Forseti Íslands, og ófáir stjórnarþingmenn, ég tala ekki um vígreifan forsætisráðherra, fullyrða að allt sé á uppleið á Íslandi, og að sögn forsetans er endurreisn okkar eftir hrun á heimsmælikvarða og vekur aðdáun víða um heim. Samt höfum við ekki efni á að að hækka framlag okkar til þróunaraðstoðar, sem hefði átt að vera komin upp í 0,35% ef áætlun fyrri stjórnar hefði gengið eftir. Skyldi það líka vekja aðdáun víða um heim? Vekur það aðdáun að um leið og ríkisstjórnin sker niður fé til þróunarmála boðar hún útgjaldahækkun til hernaðartengdra mála. Vill einhver taka til máls um það?Gunnar Bragi, það er ljótt að ljúga Til viðbótar að lækka framlög til þróunarmála um nokkur hundruð milljónir, vill Gunnar Bragi utanríkisráðherra leggja Þróunarsamvinnustofnun Íslands niður og færa undir sitt ráðuneyti. ÞSSÍ er sjálfstæð stofnun sem nýtur virðingar erlendis fyrir gegnheila fagmennsku, svo mikillar að Evrópusambandið hefur beðið hana um að hafa umsjón með ýmsum verkefnum á þeirra vegum. Hvers vegna vill Gunnar Bragi leggja þessa virtu stofnun niður? „Það er búið að vinna margar skýrslur,“ sagði hann í viðtali, „um hvernig best sé að halda á þróunarsamvinnu. Þær hafa allar komist að þeirri niðurstöðu að það sé rétt að sameina þetta inn í ráðuneytin.“Hér lýgur utanríkisráðherrann – og það er ljótt að ljúga Og einfaldlega siðlaust þegar málið snýst um hungruð, sárafátæk börn í Afríku. Gunnar Bragi lét vissulega vinna skýrslu um þróunarsamvinnu Íslands, umhugsunarvert út af fyrir sig, að í stað þess að styrkja málefnið eru settar margar milljónir í skýrslugerð; og sú skýrsla hefur nánast verið skrúfuð í sundur af fagfólki. Fyrir utan skýrslu Gunnars er einungis til ein önnur, unnin innan ráðuneytisins í tíð Valgerðar Sverrisdóttur, sem leggur það til að ÞSSÍ verði sameinað ráðuneytinu. Það er allt. Tvær skýrslur eru allt í einu orðnar „margar skýrslur“. Og Gunnar Bragi kýs að þegja um viðamikla skýrslu unna af stjórnsýslufræðingi fyrir nokkrum árum þar sem þung áhersla er lögð á að fylgja því skipulagi sem gilt hefur. En af hverju lýgur utanríkisráðherra? Og hvers vegna vill hann leggja niður stofnun sem hefur margsannað mikilvægi sitt og nýtur virðingar á alþjóðavísu? „Þetta er…sú leið sem langflest okkar nágranna– og samanburðarlönd hafa farið,“ segir Gunnar Bragi.Það er í besta falli hálfsannleikur Og hann nefnir ekki að í Hollandi hefur rannsóknarráð hollenska ríkisins gagnrýnt slíkt fyrirkomulag harðlega, með þeim orðum að þetta sambland af þróunarsamvinnu og diplómatíu hafi skert fagmennskuna til muna. Af hverju fer Gunnar Bragi annaðhvort með rangt mál, eða hagræðir sannleikanum sér í hag? Hvað gengur honum til? Aldraður frændi minn, sem í áratugi var viðloðandi Framsóknarflokkinn, starfaði þar af heilindum í grasrótinni, fullyrðir í mín eyru að hér sé á ferðinni vilji til að nýta þróunarsamvinnu í því skyni að koma íslenskum fyrirtækjum á framfæri í Afríku, þar eru nefnilega mörg tækifærin. Ég verð nú að segja að þótt ég hafi sæmilegt ímyndunarafl, hafði mér ekki dottið í hug að íslenskur ráðamaður gæti upphugsað jafn kaldrifjaða áætlun. Vill einhver taka til máls um það?Kaldlynd þjóð? Staðreynd: Framlag okkar til þróunarmála hefur ætíð verið langt undir því sem tíðkast hjá þeim þjóðum sem við viljum bera okkur saman við. Svo lágt að það má heita þjóðarskömm. Önnur staðreynd: samt hefur núverandi stjórn lækkað framlagið um mörg hundruð milljónir, um leið og hún hækkar framlag til hermála. Ein staðreynd til: Gunnar Bragi hefur, þvert á vilja fagaðila, ákveðið að leggja Þróunarsamvinnustofnun Íslands niður, í besta falli með mjög hæpnar röksemdir að vopni, í versta falli siðlausar. Er ekki hægt að senda tillögur hans Ríkisendurskoðanda til umsagnar, um hvort þær samrýmist góðri stjórnsýslu? Eða skiptir góð stjórnsýsla ekki lengur máli? Vigdís Hauksdóttir segir það gæluverkefni að hjálpa þeim sem þjást úti í heimi. Þingmenn Sjálfstæðis- og Framsóknarflokksins tóku undir það með því að samþykkja mikla lækkun á framlagi til þróunarstarfa, og Gunnar Bragi vill flýta sér að leggja niður stofnun sem er virt innanlands sem utan fyrir fagmennsku og hæfni á vettvangi þróunaraðstoðar. Vill einhver taka til máls um þetta? Eða erum við einfaldlega sjálfhverf og kaldlynd þjóð, og þess vegna alveg sama? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Alþingi Mest lesið Kæru valkyrjur, hatrið sigraði líklega í þetta skiptið Arnar Laxdal Skoðun Hverjir eiga Ísland? Jón Baldvin Hannibalsson Skoðun Stjórnmál sem virka og lýðræði sem kemst ekki fyrir í umslagi Þórður Snær Júlíusson Skoðun Ursula Von der Leyen styður stríðsglæpamenn - Ísland á ekki að þegja Helen Ólafsdóttir Skoðun Ríkisstjórnin stóð af sér áhlaup sérhagsmuna Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Áform um að eyðileggja Ísland! Jóna Imsland Skoðun Fröken þjóðarmorð: Þér er ekki boðið! Linda Ósk Árnadóttir,Yousef Ingi Tamimi Skoðun „Að skrifa söguna“ Var of mikið undir hjá kvennalandsliðinu? Viðar Halldórsson Skoðun Aftur á byrjunarreit Hörður Arnarson Skoðun Vönduð vinnubrögð - alltaf! Jóna Bjarnadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Kæru valkyrjur, hatrið sigraði líklega í þetta skiptið Arnar Laxdal skrifar Skoðun Vönduð vinnubrögð - alltaf! Jóna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórnin stóð af sér áhlaup sérhagsmuna Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmál sem virka og lýðræði sem kemst ekki fyrir í umslagi Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir skrifar Skoðun Tvöföld bið eftir geislameðferð er of löng Katrín Sigurðardóttir skrifar Skoðun Fröken þjóðarmorð: Þér er ekki boðið! Linda Ósk Árnadóttir,Yousef Ingi Tamimi skrifar Skoðun Linsa Lífsins Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun „Að skrifa söguna“ Var of mikið undir hjá kvennalandsliðinu? Viðar Halldórsson skrifar Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri til byltingar eða hætta á nýjum ójöfnuði? Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Netöryggi til framtíðar Unnur Kristín Sveinbjarnardóttir skrifar Skoðun Aftur á byrjunarreit Hörður Arnarson skrifar Skoðun Norðurlandamet í fúski! Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Ursula Von der Leyen styður stríðsglæpamenn - Ísland á ekki að þegja Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Ursula von der Leyen styður þjóðarmorð! Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Hvert er markmið fulltrúalýðræðis? Hlynur Orri Stefánsson,Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Ég vona að þú gleymir mér ekki Hlynur Már Vilhjálmsson skrifar Skoðun Hvaða einkunn fékkst þú á bílprófinu? Grétar Birgisson skrifar Skoðun Að koma út í lífið með verri forgjöf, hvernig tilfinning er það? Davíð Bergmann skrifar Skoðun Tjaldið fellt í leikhúsi fáránleikans Vésteinn Ólason skrifar Skoðun Heilbrigðisreglugerð WHO: Hagsmunir eða heimska? Júlíus Valsson skrifar Skoðun Málþófs klúður Sægreifa-flokkanna Jón Þór Ólafsson skrifar Skoðun Græna vöruhúsið setur svartan blett á íslenskt samfélag Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Dæmt um efni, Hörður Árni Finnsson,Elvar Örn Friðriksson,Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Flugnám - Annar hluti: Afskiptaleysi stjórnvalda Matthías Arngrímsson skrifar Skoðun Sóvésk sápuópera Franklín Ernir Kristjánsson skrifar Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Dæmir sig sjálft Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Mega blaðamenn ljúga? Páll Steingrímsson skrifar Sjá meira
Í marsmánuði árið 2013 samþykkti Alþingi Íslendinga að auka framlag okkar til þróunaraðstoðar. Allur þingheimur, hver og einn einasti þingmaður þáverandi stjórnar og stjórnarandstöðu, samþykkti það einum rómi. Allir, utan Vigdís Hauksdóttir sem gagnrýndi áformin hart, kölluðu þau gæluverkefni stjórnarflokkanna, og að þróunaraðstoð væri ekki réttlætanleg „þegar Íslendingar sjálfir svelta“.Barátta gegn fátækt gæluverkefni? Sameinuðu þjóðirnar hafa sett það markmið að betur stæðar þjóðir verji hið minnsta 0,7 prósentum af vergri þjóðarframleiðslu til þróunaraðstoðar; leggi fram fjármuni og þekkingu til að bæta samfélag þróunarríkja, og vinna bug á fátækt. Þetta er því barátta gegn fátækt og fyrir betri heimi. Gæluverkefni, segir Vigdís. Í marsmánuði árið 2013 stóð hún ein við þennan hæpna málstað sinn, þessa baráttu sína við að draga verulega úr þróunaraðstoð Íslendinga. Ekki einu sinni flokkssystkin hennar tóku undir með henni – fyrr en þau settust sjálf í ríkisstjórn. Því Framsókn og Sjálfstæðisflokkurinn höfðu ekki fyrr sest að völdum en þeir afturkölluðu fyrirhugaða hækkun, og skáru framlagið að auki niður um 700 milljónir – framlag okkar þar með komið niður í 0,21 prósent. Allt samkvæmt stefnu hagræðingarhópsins sem Vigdís og Guðlaugur Þór leiddu, og vildu í viðbót leggja niður Þróunarsamvinnustofnun Íslands (ÞSSÍ), sem nýtur mikillar virðingar erlendis fyrir framúrskarandi fagmennsku. Forseti Íslands, og ófáir stjórnarþingmenn, ég tala ekki um vígreifan forsætisráðherra, fullyrða að allt sé á uppleið á Íslandi, og að sögn forsetans er endurreisn okkar eftir hrun á heimsmælikvarða og vekur aðdáun víða um heim. Samt höfum við ekki efni á að að hækka framlag okkar til þróunaraðstoðar, sem hefði átt að vera komin upp í 0,35% ef áætlun fyrri stjórnar hefði gengið eftir. Skyldi það líka vekja aðdáun víða um heim? Vekur það aðdáun að um leið og ríkisstjórnin sker niður fé til þróunarmála boðar hún útgjaldahækkun til hernaðartengdra mála. Vill einhver taka til máls um það?Gunnar Bragi, það er ljótt að ljúga Til viðbótar að lækka framlög til þróunarmála um nokkur hundruð milljónir, vill Gunnar Bragi utanríkisráðherra leggja Þróunarsamvinnustofnun Íslands niður og færa undir sitt ráðuneyti. ÞSSÍ er sjálfstæð stofnun sem nýtur virðingar erlendis fyrir gegnheila fagmennsku, svo mikillar að Evrópusambandið hefur beðið hana um að hafa umsjón með ýmsum verkefnum á þeirra vegum. Hvers vegna vill Gunnar Bragi leggja þessa virtu stofnun niður? „Það er búið að vinna margar skýrslur,“ sagði hann í viðtali, „um hvernig best sé að halda á þróunarsamvinnu. Þær hafa allar komist að þeirri niðurstöðu að það sé rétt að sameina þetta inn í ráðuneytin.“Hér lýgur utanríkisráðherrann – og það er ljótt að ljúga Og einfaldlega siðlaust þegar málið snýst um hungruð, sárafátæk börn í Afríku. Gunnar Bragi lét vissulega vinna skýrslu um þróunarsamvinnu Íslands, umhugsunarvert út af fyrir sig, að í stað þess að styrkja málefnið eru settar margar milljónir í skýrslugerð; og sú skýrsla hefur nánast verið skrúfuð í sundur af fagfólki. Fyrir utan skýrslu Gunnars er einungis til ein önnur, unnin innan ráðuneytisins í tíð Valgerðar Sverrisdóttur, sem leggur það til að ÞSSÍ verði sameinað ráðuneytinu. Það er allt. Tvær skýrslur eru allt í einu orðnar „margar skýrslur“. Og Gunnar Bragi kýs að þegja um viðamikla skýrslu unna af stjórnsýslufræðingi fyrir nokkrum árum þar sem þung áhersla er lögð á að fylgja því skipulagi sem gilt hefur. En af hverju lýgur utanríkisráðherra? Og hvers vegna vill hann leggja niður stofnun sem hefur margsannað mikilvægi sitt og nýtur virðingar á alþjóðavísu? „Þetta er…sú leið sem langflest okkar nágranna– og samanburðarlönd hafa farið,“ segir Gunnar Bragi.Það er í besta falli hálfsannleikur Og hann nefnir ekki að í Hollandi hefur rannsóknarráð hollenska ríkisins gagnrýnt slíkt fyrirkomulag harðlega, með þeim orðum að þetta sambland af þróunarsamvinnu og diplómatíu hafi skert fagmennskuna til muna. Af hverju fer Gunnar Bragi annaðhvort með rangt mál, eða hagræðir sannleikanum sér í hag? Hvað gengur honum til? Aldraður frændi minn, sem í áratugi var viðloðandi Framsóknarflokkinn, starfaði þar af heilindum í grasrótinni, fullyrðir í mín eyru að hér sé á ferðinni vilji til að nýta þróunarsamvinnu í því skyni að koma íslenskum fyrirtækjum á framfæri í Afríku, þar eru nefnilega mörg tækifærin. Ég verð nú að segja að þótt ég hafi sæmilegt ímyndunarafl, hafði mér ekki dottið í hug að íslenskur ráðamaður gæti upphugsað jafn kaldrifjaða áætlun. Vill einhver taka til máls um það?Kaldlynd þjóð? Staðreynd: Framlag okkar til þróunarmála hefur ætíð verið langt undir því sem tíðkast hjá þeim þjóðum sem við viljum bera okkur saman við. Svo lágt að það má heita þjóðarskömm. Önnur staðreynd: samt hefur núverandi stjórn lækkað framlagið um mörg hundruð milljónir, um leið og hún hækkar framlag til hermála. Ein staðreynd til: Gunnar Bragi hefur, þvert á vilja fagaðila, ákveðið að leggja Þróunarsamvinnustofnun Íslands niður, í besta falli með mjög hæpnar röksemdir að vopni, í versta falli siðlausar. Er ekki hægt að senda tillögur hans Ríkisendurskoðanda til umsagnar, um hvort þær samrýmist góðri stjórnsýslu? Eða skiptir góð stjórnsýsla ekki lengur máli? Vigdís Hauksdóttir segir það gæluverkefni að hjálpa þeim sem þjást úti í heimi. Þingmenn Sjálfstæðis- og Framsóknarflokksins tóku undir það með því að samþykkja mikla lækkun á framlagi til þróunarstarfa, og Gunnar Bragi vill flýta sér að leggja niður stofnun sem er virt innanlands sem utan fyrir fagmennsku og hæfni á vettvangi þróunaraðstoðar. Vill einhver taka til máls um þetta? Eða erum við einfaldlega sjálfhverf og kaldlynd þjóð, og þess vegna alveg sama?
Skoðun Stjórnmál sem virka og lýðræði sem kemst ekki fyrir í umslagi Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Þversögn Íslands í Palestínumálinu: Um fullveldi, samsekt og réttarríkið Gína Júlía Waltersdóttir skrifar
Skoðun Gervigreind í skólum: Tækifæri til byltingar eða hætta á nýjum ójöfnuði? Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Flugnám -Þriðji hluti: Samtvinnað (Integrated) eða áfangaskipt (Modular) ATPL flugnám Matthías Arngrímsson skrifar
Skoðun Ursula Von der Leyen styður stríðsglæpamenn - Ísland á ekki að þegja Helen Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Á hvaða vegferð er ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur gagnvart sjávarútvegssveitarfélögunum? Anton Guðmundsson skrifar