Mér finnst það vel til fundið hjá forsætisráðherra að vekja athygli á því að við eigum að hugsa vel um að sem við látum ofan í okkur. Ekki fer á milli mála að hann hugsar miklu meira um slíka hluti en ég, sem aldrei hef svo mikið sem leitt hugann að bogfrymlavánni.

Nú hefur ráðherrann opnað augu okkar fyrir þeirri hættu sem okkur kann að stafa af bogfrymlinum – þessum sníkli sem einkum er sagður lifa í köttum, en mun líka að finna í einhverju kjöti sem við leggjum okkur til munns.

Kattaklikkun

Bogfrymillinn ískyggilegi, sem ég get því miður ekki með nokkru móti munað hvað heitir á alþjóðatungum, starfar eftir dularfullum leiðum og hafa ekki öll kurl komið til grafar um þá starfsemi, þó að sumir vísindamenn geri sem minnst úr þessari vá. Raunar er þetta ekki veira, eins og forsætisráðherra varð á að segja, heldur sníkill, en það er auðvitað ekki aðalatriðið að þekkja muninn á slíku, og kannski bara fyrir lengra komna háskólaborgara að henda reiður á þess háttar skilsmun, en hitt hefur ráðherrann þó orðið áskynja um í rannsóknum sínum: Þetta sníkjudýr gerir fólk einkennilegt.

Athyglisverðasta niðurstaða Sigmundar Davíðs af rannsóknum hans er þó tvímælalaust sú að sníkillinn geri heilu þjóðirnar skrýtnar – einkum þó í suðrinu – nema hvað – en Íslendingar, Norðmenn og Englendingar hafi hins vegar sloppið. Á Sigmundi er með öðrum orðum að skilja að þessar þrjár þjóðir séu ekki skrýtnar. Hann undanskildi þær sérstaklega og má þá af því ráða að aðrar Evrópuþjóðir séu meira og minna skrýtnar.

Sníkillinn er þó einkum tengdur umsvifamiklu kattahaldi og sagður leiða jafnvel til hegðunar sem á ensku hefur verið kennd við „crazy cat-lady syndrome“ eða „hina klikkuðu kattakerlingu“. Sjálfur bý ég við fjóra ketti, sem vera má að kunni að skýra ýmislegt í fari mínu, en takist mér að stilla mig um að borða úr kattadallinum vona ég að mér takist að minnsta kosti að halda yfirvofandi kattaklikkun í skefjum.

Raunar fer ýmsum sögum af kvikindinu. Sumir segja að það auki körlum kynþokka og karlmennsku því testosteron-framleiðsla þeirra aukist en sá böggull fylgir þó skammrifi að þeir verða verri bílstjórar fyrir vikið að því er rannsóknir hafa sýnt, enda margsannað að karlar eru því verri bílstjórar sem karlmennska þeirra er meiri. Þegar farið er um göturnar í Reykjavík og fylgst með íslenskum karlbílstjórum hvarflar raunar að manni að slík testosteron-framleiðsla sé að verki, þó að kynþokkinn blasi kannski ekki við. Aðrir vísindamenn bera brigður á þetta. Og hefur svo hver nokkuð að iðja.

 

Þú veist ekkert hvaðan það kemur

En sem sé: Gott hjá Sigmundi Davíð að nefna þetta með bogfrymilinn og skrýtnu þjóðirnar í útlöndum. Og gott hjá honum að fá okkur til að velta vöngum yfir bogfrymlavánni í föstudagskaffinu á vinnustöðum landsins á meðan við bítum varfærnislega í hádegisnestið og vonum að skinkan sé nú áreiðanlega íslensk – og helst norðlensk – helst úr Grímsey – upprunnin sem allra lengst frá hinu skrýtna suðri – á meðan sjálfur innanríkisráðherrann í ríkisstjórn hans er óstarfhæfur að kalla vegna þess óskiljanlega uppátækis „einhvers“ að leka til fjölmiðla upplýsingum um erlendan smælingja sem átti hvort sem var að reka úr landi, til að hafa áhrif á almenningsálit sem eflaust var þó hvort sem var meira og minna andvígt manninum fyrir. Forsætisráðherrann sá okkur þar með fyrir öðrum umræðuefnum en hremmingum innanríkisráðherrans, hvað þá að við veltum því fyrir okkur hvað hann sjálfur kynni að hafa um þetta ástand á stjórnarheimilinu að segja.

Og hann kom líka þeirri hugmynd að hjá okkur að hreinleiki matvöru sé kominn undir framleiðslulandi fremur en til dæmis framleiðsluaðferðum. Það er að vísu umdeilanlegt. Þannig eru átakanleg dæmi til um svo illskæðar matareitranir hér á landi að fólk hefur beinlínis dáið og svo er það hitt, að ráðamenn hér virðast standa í þeirri meiningu að nóg sé að merkja matvöru sem íslenska til að hún öðlist hinn eftirsóknaverða hreinleika, svona eins og þegar prestar blessa mat áður en hans er neytt. En þú veist ekkert hvaðan það kemur: Við borðum spænska matvöru, finnska, hollenska og guð má vita frá hvaða skrýtnum þjóðum. Við stöndum hins vegar í þeirri trú að hún sé íslensk og þar með alhrein. Trú getur verið falleg og jafnvel nauðsynleg sé þess gætt að hún fari fram á hinu andlega plani, en hætt er við að það dugi ekki að merkja vöruna sem íslenska til þess að hún öðlist fyrir það hina íslensku eiginleika. Hvaða eiginleikar skyldu það annars vera? Er reginmunur á íslensku nautahakki og öðru? Er íslenskt svínakjöt „hreinna“ en evrópskt? Hvers vegna heyrir maður auglýst nautahakk sem sé hundrað prósent og ekki með neinum aukaefnum? Er það vegna þess að slíkt heyri til undantekninga?

En það er gott að forsætisráðherra landsins sé umhugað um það sem við látum ofan í okkur. En hann dregur ekki réttar ályktanir af umþenkingum sínum. Lærdómurinn er ekki sá að loka landinu og láta innlendum framleiðendum eftir að framleiða ofan í okkur matvöruna með sérstöku leyfi til innflutnings þegar það hentar þeim með tilheyrandi óljósum upprunafregnum, fyrir utan allt innflutta fóðrið sem þeir nota. Lærdómurinn er þvert á móti að opna markaðinn, auka upplýsingarnar, gefa frjálsan innflutning á matvöru, svo að við getum borið okkur eftir þeirri sem framleidd er eftir hreinleikans kúnstarinnar reglum.

Því að ekki má það gerast að Íslendingar verði skrýtin þjóð …