Stefnumót þarfa og lausna í áliðnaði Pétur Blöndal skrifar 29. október 2014 07:00 Pétur Blöndal, framkvæmdastjóri Samáls, Samtaka álframleiðenda. Áliðnaður á Íslandi stendur á tímamótum. Byggst hefur upp öflugur klasi í kringum íslensku álfyrirtækin, sem samanstendur af hundruðum fyrirtækja, þar á meðal nýsköpunarfyrirtækjum sem flytja út vörur og þekkingu til álvera um allan heim. Áliðnaðurinn er ein þriggja helstu útflutningsgreina þjóðarinnar með öflugum alþjóðlegum fyrirtækjum sem eru gluggi út í heim fyrir íslenska nýsköpun. Mikilvægt er að Íslendingar nýti sér það samkeppnisforskot.Öflugir klasar í orkuiðnaðiSegja má að iðnaðaruppbygging hafi hafist fyrir alvöru hér á landi með álverinu í Straumsvík á sjöunda áratugnum. Landsvirkjun var stofnuð árið 1965 um byggingu Búrfellsvirkjunar, sem lengi var langstærsta virkjun landsins, og ábyrgðist álverið lánin sem tekin voru til að standa straum af þeirri framkvæmd. Fram kom hjá forsvarsmönnum Landsvirkjunar á síðasta ársfundi að rekstur þessa þjóðarfyrirtækis hefur aldrei gengið betur og að það gæti að óbreyttu greitt niður skuldir sínar að fullu á innan við níu og hálfu ári miðað við síðustu áramót. Yfir 70% af tekjum Landsvirkjunar skapast vegna viðskipta við álfyrirtækin. Myndast hefur grunnur að öflugum klösum í orkuiðnaði hér á landi. Klasakenningin á sem kunnugt er rætur að rekja til kennimannsins Michaels Porters, sem bent hefur á að tækifæri liggi í sjávarútvegi, jarðvarma og málmorkuiðnaði hér á landi. Samkvæmt grein Runólfs Smára Steinþórssonar prófessors og Guðjóns Arnar Sigurðssonar felst klasi í samsöfnun fyrirtækja og stofnana í skilgreindum iðnaði á afmörkuðu svæði, sem leiðir af sér jákvæð ytri áhrif sem ýtir undir verðmætasköpun og möguleika til sérhæfingar og nýsköpunar.Stefnumót um þarfir og lausnirSíðastliðið vor tóku yfir fjörutíu fyrirtæki og stofnanir þátt í tveggja daga stefnumótunarfundi fyrir íslenskan álklasa í Borgarnesi. Höfuðáhersla var lögð á að efla rannsóknir og þróun, samstarf við háskólasamfélagið og að skapa farveg fyrir frekari sókn út fyrir landsteinana. Mikilvægt skref verður stigið í þessa átt með stefnumóti í Háskólanum í Reykjavík 18. nóvember nk., en markmiðið er að leiða saman þarfir og lausnir í áliðnaði. Fyrirtækjum og einstaklingum gefst þar tækifæri til að kynna hugmyndir á breiðu sviði að framþróun í áliðnaði og eftir það verða þær þróaðar áfram í smærri hópum með mögulegum samstarfsaðilum – vonandi eiga einhverjar þeirra eftir að stuðla að nýsköpun í áliðnaðinum í heild, innan gróinna fyrirtækja eða verða að sprotafyrirtækjum í náinni framtíð. Ísland er næststærsti álframleiðandi í Evrópu á eftir Norðmönnum. Fram kom í máli Gerd Götz, framkvæmdastjóra Evrópsku álsamtakanna, á ársfundi Samáls í vor að íslenskur áliðnaður er í lykilstöðu landfræðilega þar sem ESB flytur nú í fyrsta skipti inn yfir helming af öllu áli sem notað er til framleiðslu í álfunni. Geta má nærri að ESB er meginmarkaðssvæði íslensks áliðnaðar. Til gamans má geta þess að hver Evrópubúi notaði að jafnaði 22 kíló af áli árið 2012, enda er það algengt í samgöngutækjum, byggingum, pakkningum, vélbúnaði og tækjum á borð við farsíma og tölvur. Áliðnaður á Íslandi stendur á tímamótum. Eftirspurn á heimsvísu eftir áli fer ört vaxandi, verðið hefur stigið á þessu ári og birgðir fara minnkandi. Það felst sóknarfæri í öflugum áliðnaði og það er mikilvægt að nýta það samkeppnisforskot til að efla útflutning á íslenskum vörum og þekkingu. Mest lesið Há laun og dýr bjór séu vandamál ÁTVR Viðskipti innlent „Svo hefst kapphlaupið í það hver er fyrstur að ná sturtunni!“ Atvinnulíf Dagar Workplace eru taldir Viðskipti erlent Rauf sátt vegna Max-málsins og gæti átt yfir höfði sér refsimál Viðskipti erlent Fyrirtæki hvött til að halda upp á daginn í dag og gera sér dagamun Atvinnulíf Hnífjöfn atkvæðagreiðsla sem gæti endað fyrir dómi Viðskipti innlent Fyrsta flugi Icelandair til Pittsburgh fagnað Viðskipti Segir arðgreiðslur ÁTVR hafa lækkað um 400 milljónir vegna netsölu Viðskipti innlent Fóru í fyrsta flugið milli Calgary og Keflavíkurflugvallar Viðskipti innlent Base parking gjaldþrota Viðskipti innlent Fleiri fréttir Há laun og dýr bjór séu vandamál ÁTVR Hnífjöfn atkvæðagreiðsla sem gæti endað fyrir dómi Segir arðgreiðslur ÁTVR hafa lækkað um 400 milljónir vegna netsölu Fóru í fyrsta flugið milli Calgary og Keflavíkurflugvallar Segir að Play sé og verði áfram með höfuðstöðvar á Íslandi Guðmundur tilnefndur til Evrópsku nýsköpunarverðlaunanna 2024 Forstjóri Play íhugar að fljúga frekar til Íslands en frá Base parking gjaldþrota Endurkjörinn formaður og fimm koma ný inn í stjórn Þjónusturof hjá alþjóðlegum birgja Samkaup, Heimkaup og Orkan hefja samrunaviðræður Stefna á opnun fyrsta skammtíma raforkumarkaðarins á næsta ári Bein útsending frá Nýsköpunarviku Sparisjóður hagnaðist um 205 milljónir króna Starfsfólk fær 150 milljónir í hlutabréfum Magnús eignast Latabæ á nýjan leik Ráðin framkvæmdastjóri Rue de Net Almennt útboð Íslandshótela hefst á morgun Ætlar að gera Grillhúsið að heitasta staðnum í Borgarnesi Landsvirkjun selur í fyrsta skipti í raforkukauphöll Ráðin forstöðukona Nýrra orkukosta Eigendur TGI Fridays kaupa Grillhúsið Freyr ráðinn til Eflingar Tilnefndur sem besti leikur fyrir snjalltæki á Norðurlöndum MAST olli Brúneggjum tjóni en RÚV sýknað Tilboðið afturkallað og Eik öðlast frelsi til athafna á ný Brottfarirnar í apríl nokkuð færri en á síðasta ári Engin hópuppsögn í apríl Fer frá Deloitte til Góðra samskipta Mun stýra tæknisviði Carbfix Sjá meira
Áliðnaður á Íslandi stendur á tímamótum. Byggst hefur upp öflugur klasi í kringum íslensku álfyrirtækin, sem samanstendur af hundruðum fyrirtækja, þar á meðal nýsköpunarfyrirtækjum sem flytja út vörur og þekkingu til álvera um allan heim. Áliðnaðurinn er ein þriggja helstu útflutningsgreina þjóðarinnar með öflugum alþjóðlegum fyrirtækjum sem eru gluggi út í heim fyrir íslenska nýsköpun. Mikilvægt er að Íslendingar nýti sér það samkeppnisforskot.Öflugir klasar í orkuiðnaðiSegja má að iðnaðaruppbygging hafi hafist fyrir alvöru hér á landi með álverinu í Straumsvík á sjöunda áratugnum. Landsvirkjun var stofnuð árið 1965 um byggingu Búrfellsvirkjunar, sem lengi var langstærsta virkjun landsins, og ábyrgðist álverið lánin sem tekin voru til að standa straum af þeirri framkvæmd. Fram kom hjá forsvarsmönnum Landsvirkjunar á síðasta ársfundi að rekstur þessa þjóðarfyrirtækis hefur aldrei gengið betur og að það gæti að óbreyttu greitt niður skuldir sínar að fullu á innan við níu og hálfu ári miðað við síðustu áramót. Yfir 70% af tekjum Landsvirkjunar skapast vegna viðskipta við álfyrirtækin. Myndast hefur grunnur að öflugum klösum í orkuiðnaði hér á landi. Klasakenningin á sem kunnugt er rætur að rekja til kennimannsins Michaels Porters, sem bent hefur á að tækifæri liggi í sjávarútvegi, jarðvarma og málmorkuiðnaði hér á landi. Samkvæmt grein Runólfs Smára Steinþórssonar prófessors og Guðjóns Arnar Sigurðssonar felst klasi í samsöfnun fyrirtækja og stofnana í skilgreindum iðnaði á afmörkuðu svæði, sem leiðir af sér jákvæð ytri áhrif sem ýtir undir verðmætasköpun og möguleika til sérhæfingar og nýsköpunar.Stefnumót um þarfir og lausnirSíðastliðið vor tóku yfir fjörutíu fyrirtæki og stofnanir þátt í tveggja daga stefnumótunarfundi fyrir íslenskan álklasa í Borgarnesi. Höfuðáhersla var lögð á að efla rannsóknir og þróun, samstarf við háskólasamfélagið og að skapa farveg fyrir frekari sókn út fyrir landsteinana. Mikilvægt skref verður stigið í þessa átt með stefnumóti í Háskólanum í Reykjavík 18. nóvember nk., en markmiðið er að leiða saman þarfir og lausnir í áliðnaði. Fyrirtækjum og einstaklingum gefst þar tækifæri til að kynna hugmyndir á breiðu sviði að framþróun í áliðnaði og eftir það verða þær þróaðar áfram í smærri hópum með mögulegum samstarfsaðilum – vonandi eiga einhverjar þeirra eftir að stuðla að nýsköpun í áliðnaðinum í heild, innan gróinna fyrirtækja eða verða að sprotafyrirtækjum í náinni framtíð. Ísland er næststærsti álframleiðandi í Evrópu á eftir Norðmönnum. Fram kom í máli Gerd Götz, framkvæmdastjóra Evrópsku álsamtakanna, á ársfundi Samáls í vor að íslenskur áliðnaður er í lykilstöðu landfræðilega þar sem ESB flytur nú í fyrsta skipti inn yfir helming af öllu áli sem notað er til framleiðslu í álfunni. Geta má nærri að ESB er meginmarkaðssvæði íslensks áliðnaðar. Til gamans má geta þess að hver Evrópubúi notaði að jafnaði 22 kíló af áli árið 2012, enda er það algengt í samgöngutækjum, byggingum, pakkningum, vélbúnaði og tækjum á borð við farsíma og tölvur. Áliðnaður á Íslandi stendur á tímamótum. Eftirspurn á heimsvísu eftir áli fer ört vaxandi, verðið hefur stigið á þessu ári og birgðir fara minnkandi. Það felst sóknarfæri í öflugum áliðnaði og það er mikilvægt að nýta það samkeppnisforskot til að efla útflutning á íslenskum vörum og þekkingu.
Mest lesið Há laun og dýr bjór séu vandamál ÁTVR Viðskipti innlent „Svo hefst kapphlaupið í það hver er fyrstur að ná sturtunni!“ Atvinnulíf Dagar Workplace eru taldir Viðskipti erlent Rauf sátt vegna Max-málsins og gæti átt yfir höfði sér refsimál Viðskipti erlent Fyrirtæki hvött til að halda upp á daginn í dag og gera sér dagamun Atvinnulíf Hnífjöfn atkvæðagreiðsla sem gæti endað fyrir dómi Viðskipti innlent Fyrsta flugi Icelandair til Pittsburgh fagnað Viðskipti Segir arðgreiðslur ÁTVR hafa lækkað um 400 milljónir vegna netsölu Viðskipti innlent Fóru í fyrsta flugið milli Calgary og Keflavíkurflugvallar Viðskipti innlent Base parking gjaldþrota Viðskipti innlent Fleiri fréttir Há laun og dýr bjór séu vandamál ÁTVR Hnífjöfn atkvæðagreiðsla sem gæti endað fyrir dómi Segir arðgreiðslur ÁTVR hafa lækkað um 400 milljónir vegna netsölu Fóru í fyrsta flugið milli Calgary og Keflavíkurflugvallar Segir að Play sé og verði áfram með höfuðstöðvar á Íslandi Guðmundur tilnefndur til Evrópsku nýsköpunarverðlaunanna 2024 Forstjóri Play íhugar að fljúga frekar til Íslands en frá Base parking gjaldþrota Endurkjörinn formaður og fimm koma ný inn í stjórn Þjónusturof hjá alþjóðlegum birgja Samkaup, Heimkaup og Orkan hefja samrunaviðræður Stefna á opnun fyrsta skammtíma raforkumarkaðarins á næsta ári Bein útsending frá Nýsköpunarviku Sparisjóður hagnaðist um 205 milljónir króna Starfsfólk fær 150 milljónir í hlutabréfum Magnús eignast Latabæ á nýjan leik Ráðin framkvæmdastjóri Rue de Net Almennt útboð Íslandshótela hefst á morgun Ætlar að gera Grillhúsið að heitasta staðnum í Borgarnesi Landsvirkjun selur í fyrsta skipti í raforkukauphöll Ráðin forstöðukona Nýrra orkukosta Eigendur TGI Fridays kaupa Grillhúsið Freyr ráðinn til Eflingar Tilnefndur sem besti leikur fyrir snjalltæki á Norðurlöndum MAST olli Brúneggjum tjóni en RÚV sýknað Tilboðið afturkallað og Eik öðlast frelsi til athafna á ný Brottfarirnar í apríl nokkuð færri en á síðasta ári Engin hópuppsögn í apríl Fer frá Deloitte til Góðra samskipta Mun stýra tæknisviði Carbfix Sjá meira