Bjarni Benediktsson, fjármálaráðherra, hefur boðað að „meiriháttar skref“ verði kynnt í átt að afnámi gjaldeyrishafta á næstu fimm mánuðum. Þetta er forgangsmál hjá ríkisstjórninni.

Bjarni greindi frá þessu í vitðali við CNBC Europe í gær, en hann talaði um „significant step“ í þessu samhengi, samkvæmt útprenti af viðtalinu sem Stöð 2 fékk hjá CNBC, en viðtalið í heild hefur ekki verið birt á netinu.

Hið margumtalaða „svigrúm“

Afnám haftanna er nátengt stærsta kosningaloforði Framsóknarflokksins sem á að felast í nýtingu svigrúms í viðræðum við kröfuhafa föllnu bankanna til niðurfærslu á verðtryggðum fasteignalánum heimila en svigrúmið á að skapast þegar krónueignum búanna er skipt í gjaldeyri á afslætti hjá Seðlabankanum. Þannig fer í raun fjármagn til ríkissjóðs í formi krónueigna sem á síðan að ráðstafa við niðurfærslu skulda afmarkaðs hóps, þ.e þeirra sem urðu fyrir hinum margnefnda „forsendubresti“ vegna verðtryggingarinnar. Nánari útfærsla liggur ekki fyrir, en nefnd undir forystu dr. Sigurðar Hannessonar á að skila tilögum til ráðherranefndar um málið í næsta mánuði. Sjá viðtal við Sigurð í Klinkinu hér.

Ekki á sömu blaðsíðunni

Bjarni Benediktsson segist eðlilega ekki geta svarað fyrir framsóknarmenn en hann segir að hann og Sigmundur Davíð Gunnlaugsson forsætisráðherra séu sammála um aðgerðir í þágu skuldsettra heimila. Ráðherrarnir tveir eru hins vegar ekki alveg á sömu blaðsíðunni í þessum efnum „enda ekki sami maðurinn,“ eins og Bjarni segir. Bjarni er með hófstilltari áherslur og vill að peningar sem verði eftir hjá ríkissjóði í viðræðum við kröfuhafa föllnu bankanna verði einnig nýttir til að greiða niður skuldir ríkissjóðs og lækka þar með vaxtabyrði hans, en íslenska ríkið greiðir 91 ma.kr. á ári í vexti.

Færð hafa verið efnisleg rök fyrir því að lækkun vaxtakostnaðar ríkissjóðs sé í raun stærsta velferðarmálið, þar sem svo stór hluti tekna ríkissjóðs fari í vaxtakostnað. Þessu má í raun líkja við óyfirstíganlegan yfirdrátt hjá einstaklingi. Vaxtakostnaðurinn er orðinn sjálfstætt vandamál.

Bjarni Benediktsson fer stefnu varðandi afnám gjaldeyrishafta og aðgerðir í þágu skuldsettra heimila í viðtali við Þorbjörn Þórðarson sem má nálgast í myndskeiði hér fyrir ofan.

Ráðstöfun ríkisfjár í þágu afmarkaðs hóps

Bjarni svarar því hvort hann telji ósanngjarnt að ráðstafa peningum sem munu á einhverjum tímapunkti tilheyra ríkissjóði til þess að færa niður verðtryggð fasteignalán hjá afmörkuðum hópi einstaklinga, en tölfræði Hagstofunnar sýnir að þriðjungur heimila er með skuldlausar fasteignir og 27 prósent eru á leigumarkaði, hjúkrunar- eða félagslegu húsnæði.