Hættuleg bústaðabyggð? Þorbjörg Helga Vigfúsdóttir skrifar 20. desember 2012 06:00 Íbúar Reykjavíkur vantreysta borginni þegar málefni Orkuveitu Reykjavíkur ber á góma. Saga félagsins er harmleik líkust. Rafmagns-, hita- og vatnsveitur voru sameinaðar í eitt fyrirtæki sem ofmetnaðist og missti fullkomlega sjónar á eigin tilgangi. Farið var í útrás þegar hæst lét og tekin áhætta við leit að jarðhita í fjarlægum löndum. Í dag þurfa íbúar Reykjavíkur að borga fyrir vitleysuna frá þeim tíma þegar hrokinn réð för. Miðað við nýjasta útspil OR virðist því miður örla á sambærilegum vinnubrögðum og þeim sem komu fyrirtækinu í þau vandræði sem það nú er í. Meirihluti Besta flokks og Samfylkingar, í nafni OR, hefur nú fyrirskipað leigjendum á jörð Elliðavatns að fjarlægja sumarbústaði sína af lóðum sem þeir hafa leigt í áratugi. Málinu er stillt þannig upp að bústaðabyggðin verði að víkja vegna vatnsverndarsjónarmiða. Sannarlega vilja allir að vatnsból Reykjavíkur sé öruggt. Ekki hefur verið sýnt fram á mengun frá bústöðunum enda kröfur gerðar til eigenda í gegnum árin um fjárfestingar til að koma í veg fyrir slíkt. Þær kröfur hafa eigendur bústaðanna uppfyllt og borið af þeim kostnað. Það blasir einnig við að íbúabyggð Kópavogs, sem liggur alveg að Elliðavatni, er líklegri til að valda mengun í vatnsbólum en fáeinir sumarbústaðir. Fleiri spurningar en svör Fyrsta spurningin er hvort brotthvarf bústaða sé forgangsmál ef skoðaðar eru aðrar mögulegar aðgerðir sem auka vatnsvernd. Svarið er líkast til nei, því þekkt er að gæði neysluvatns eru best tryggð með því að sem mestur skógur vaxi á grenndarsvæðum vatnsbóla. Aukin skógrækt er því mun nærtækari aðgerð. Að auki er engin áætlun til um umferðarmál í Heiðmörk sem myndi auka vatnsöryggi verulega og jafnframt bæta aðgengi almennings að svæðinu. Eru ekki önnur mengunarmál hjá OR almennt meira áríðandi? Önnur spurningin er af hverju OR kom í veg fyrir að hægt væri að ljúka deiliskipulagsvinnu Heiðmerkur nú í nóvember. Þriggja ára vinna er að baki með það að markmiði að vatnsvernd, útivist og skógrækt gætu lifað í sátt í Heiðmörk. Ekkert skipulag er því til fyrir svæðið og undarlegt að ganga í að fá sumarbústaðina fjarlægða án samþykkts deiliskipulags. Þriðja spurningin er hvað Orkuveitan ætlar að gera við þetta svæði þegar bústaðir og eigendur þeirra eru farnir. Hvernig geta borgarbúar verið vissir um að í framtíðinni verði ekki seldar lóðir þarna eða farið í framkvæmdir? Leikaraskapur varðandi fjármál Orkuveita Reykjavíkur stendur illa fjárhagslega þar sem vaxtaberandi lán eru rúmir 220 milljarðar. Meirihluti stjórnar OR hefur að mörgu leyti gengið skörulega fram til að ráða fram úr vandanum. Að hluta má þó segja að stór hluti af þeim árangri sem kynntur var þegar síðasta uppgjör var birt hafi falist í að svelta fjárfestingar en þær voru 2,3 milljarðar á fyrstu níu mánuðum ársins miðað við 7,6 milljarða sömu mánuði árið áður. Þetta er frekar frestun en sparnaður sem safnast upp sem seinni tíma viðgerðir og fjárfestingar. Í annan stað á sér stað leikaraskapur í kringum sölu Perlunnar. Sala á Perlunni átti að skila mörg hundruð milljónum upp í skuldir OR en sala til borgarinnar upp á 950 milljónir er eingöngu færsla fjármuna úr hægri vasanum yfir í þann vinstri. Þetta skilar engum nýjum fjármunum til lækkunar skulda. Að auki munu hugmyndir um að borgin sjái um rekstur náttúrugripasafns í Perlunni valda fjárútlátum sem engin innistæða er fyrir. Þess má geta, í sambandi við þessa umræðu um gagnslausar eignatilfærslur, að umrætt land við Elliðavatn sem bústaðirnir standa á voru færðir frá Reykjavíkurborg til Orkuveitunnar þegar þáverandi borgarstjóri Reykjavíkur, Þórólfur Árnason, afsalaði jörðinni til Alfreðs Þorsteinssonar án nokkurs endurgjalds rétt áður en Þórólfur hætti sem borgarstjóri. Mega borgarbúar eiga von á því að Reykjavíkurborg kaupi nú Heiðmörk? Eða ætlar OR að gera eitthvað annað við þessa jörð sér til tekjuöflunar? Traust Eitt mikilvægasta verkefni OR er að endurreisa traust. Til þess að það geti orðið þurfa ákvarðanir og framkvæmdir að vera vel kynntar og rök lögð fram. Það á ekki ítrekað að þurfa að efast um að gengið sé fram af heilindum af hálfu félags sem er 94% í eigu Reykjavíkurborgar. Því miður er ekki að undra að Reykvíkingar efist um að heilbrigð sjónarmið liggi til grundvallar kröfu OR um að fjarlægja þurfi friðsæla bústaði í útivistarlandi Reykjavíkur. Sér í lagi þegar engin skýr dæmi eru um að þeir hafi neikvæð áhrif á vatnsvernd. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorbjörg Helga Vigfúsdóttir Mest lesið Opið bréf til Miðflokksmanna Snorri Másson Skoðun Opnum Tröllaskagann Helgi Jóhannsson Skoðun Landbúnaðarrúnk Hlédís Sveinsdóttir Skoðun Eru Bændasamtökin á móti valdeflingu bænda? Ólafur Stephensen Skoðun Henti Íslandi undir strætisvagninn Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Jesús who? Atli Þórðarson Skoðun Er lægsta verðið alltaf hagstæðast? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir Skoðun Lesskilningur eða lesblinda??? Jóhannes Jóhannesson Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson Skoðun Sýndu þér umhyggju – Komdu í skimun Ágúst Ingi Ágústsson Skoðun Skoðun Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Ruben Amorim og sveigjanleiki – hugleiðingar sálfræðings Andri Hrafn Sigurðsson skrifar Skoðun Framtíðarsýn í samgöngumálum er mosavaxin Sigurður Páll Jónsson skrifar Skoðun Fimmta iðnbyltingin krefst svara – strax Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Hefur þú skoðanir? Jóhannes Óli Sveinsson skrifar Skoðun Er hurð bara hurð? Sölvi Breiðfjörð skrifar Skoðun Reykjavíkurmódel á kvennaári Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Ekki er allt sem sýnist Valerio Gargiulo skrifar Skoðun Sýndu þér umhyggju – Komdu í skimun Ágúst Ingi Ágústsson skrifar Skoðun Eru Bændasamtökin á móti valdeflingu bænda? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Er lægsta verðið alltaf hagstæðast? Karen Ósk Nielsen Björnsdóttir skrifar Skoðun Landbúnaðarrúnk Hlédís Sveinsdóttir skrifar Skoðun Jesús who? Atli Þórðarson skrifar Skoðun Opið bréf til Miðflokksmanna Snorri Másson skrifar Skoðun Lesskilningur eða lesblinda??? Jóhannes Jóhannesson skrifar Skoðun Henti Íslandi undir strætisvagninn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Forvarnateymi grunnskóla – góð hugmynd sem má ekki sofna Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Opnum Tröllaskagann Helgi Jóhannsson skrifar Skoðun Ávinningur af endurhæfingu – aukum lífsgæðin Ólafur H. Jóhannsson skrifar Skoðun Hefur þú heyrt þetta áður? Stefnir Húni Kristjánsson skrifar Skoðun Hringekja verðtryggingar og hárra vaxta Benedikt Gíslason skrifar Skoðun Áfram gakk – með kerfisgalla í bakpokanum Harpa Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem fagna Doktornum! Kristján Freyr Halldórsson skrifar Skoðun Skuldin við úthverfin Jóhanna Dýrunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Gildra dómarans Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Einelti er dauðans alvara Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Sótt að réttindum kvenna — núna Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson skrifar Sjá meira
Íbúar Reykjavíkur vantreysta borginni þegar málefni Orkuveitu Reykjavíkur ber á góma. Saga félagsins er harmleik líkust. Rafmagns-, hita- og vatnsveitur voru sameinaðar í eitt fyrirtæki sem ofmetnaðist og missti fullkomlega sjónar á eigin tilgangi. Farið var í útrás þegar hæst lét og tekin áhætta við leit að jarðhita í fjarlægum löndum. Í dag þurfa íbúar Reykjavíkur að borga fyrir vitleysuna frá þeim tíma þegar hrokinn réð för. Miðað við nýjasta útspil OR virðist því miður örla á sambærilegum vinnubrögðum og þeim sem komu fyrirtækinu í þau vandræði sem það nú er í. Meirihluti Besta flokks og Samfylkingar, í nafni OR, hefur nú fyrirskipað leigjendum á jörð Elliðavatns að fjarlægja sumarbústaði sína af lóðum sem þeir hafa leigt í áratugi. Málinu er stillt þannig upp að bústaðabyggðin verði að víkja vegna vatnsverndarsjónarmiða. Sannarlega vilja allir að vatnsból Reykjavíkur sé öruggt. Ekki hefur verið sýnt fram á mengun frá bústöðunum enda kröfur gerðar til eigenda í gegnum árin um fjárfestingar til að koma í veg fyrir slíkt. Þær kröfur hafa eigendur bústaðanna uppfyllt og borið af þeim kostnað. Það blasir einnig við að íbúabyggð Kópavogs, sem liggur alveg að Elliðavatni, er líklegri til að valda mengun í vatnsbólum en fáeinir sumarbústaðir. Fleiri spurningar en svör Fyrsta spurningin er hvort brotthvarf bústaða sé forgangsmál ef skoðaðar eru aðrar mögulegar aðgerðir sem auka vatnsvernd. Svarið er líkast til nei, því þekkt er að gæði neysluvatns eru best tryggð með því að sem mestur skógur vaxi á grenndarsvæðum vatnsbóla. Aukin skógrækt er því mun nærtækari aðgerð. Að auki er engin áætlun til um umferðarmál í Heiðmörk sem myndi auka vatnsöryggi verulega og jafnframt bæta aðgengi almennings að svæðinu. Eru ekki önnur mengunarmál hjá OR almennt meira áríðandi? Önnur spurningin er af hverju OR kom í veg fyrir að hægt væri að ljúka deiliskipulagsvinnu Heiðmerkur nú í nóvember. Þriggja ára vinna er að baki með það að markmiði að vatnsvernd, útivist og skógrækt gætu lifað í sátt í Heiðmörk. Ekkert skipulag er því til fyrir svæðið og undarlegt að ganga í að fá sumarbústaðina fjarlægða án samþykkts deiliskipulags. Þriðja spurningin er hvað Orkuveitan ætlar að gera við þetta svæði þegar bústaðir og eigendur þeirra eru farnir. Hvernig geta borgarbúar verið vissir um að í framtíðinni verði ekki seldar lóðir þarna eða farið í framkvæmdir? Leikaraskapur varðandi fjármál Orkuveita Reykjavíkur stendur illa fjárhagslega þar sem vaxtaberandi lán eru rúmir 220 milljarðar. Meirihluti stjórnar OR hefur að mörgu leyti gengið skörulega fram til að ráða fram úr vandanum. Að hluta má þó segja að stór hluti af þeim árangri sem kynntur var þegar síðasta uppgjör var birt hafi falist í að svelta fjárfestingar en þær voru 2,3 milljarðar á fyrstu níu mánuðum ársins miðað við 7,6 milljarða sömu mánuði árið áður. Þetta er frekar frestun en sparnaður sem safnast upp sem seinni tíma viðgerðir og fjárfestingar. Í annan stað á sér stað leikaraskapur í kringum sölu Perlunnar. Sala á Perlunni átti að skila mörg hundruð milljónum upp í skuldir OR en sala til borgarinnar upp á 950 milljónir er eingöngu færsla fjármuna úr hægri vasanum yfir í þann vinstri. Þetta skilar engum nýjum fjármunum til lækkunar skulda. Að auki munu hugmyndir um að borgin sjái um rekstur náttúrugripasafns í Perlunni valda fjárútlátum sem engin innistæða er fyrir. Þess má geta, í sambandi við þessa umræðu um gagnslausar eignatilfærslur, að umrætt land við Elliðavatn sem bústaðirnir standa á voru færðir frá Reykjavíkurborg til Orkuveitunnar þegar þáverandi borgarstjóri Reykjavíkur, Þórólfur Árnason, afsalaði jörðinni til Alfreðs Þorsteinssonar án nokkurs endurgjalds rétt áður en Þórólfur hætti sem borgarstjóri. Mega borgarbúar eiga von á því að Reykjavíkurborg kaupi nú Heiðmörk? Eða ætlar OR að gera eitthvað annað við þessa jörð sér til tekjuöflunar? Traust Eitt mikilvægasta verkefni OR er að endurreisa traust. Til þess að það geti orðið þurfa ákvarðanir og framkvæmdir að vera vel kynntar og rök lögð fram. Það á ekki ítrekað að þurfa að efast um að gengið sé fram af heilindum af hálfu félags sem er 94% í eigu Reykjavíkurborgar. Því miður er ekki að undra að Reykvíkingar efist um að heilbrigð sjónarmið liggi til grundvallar kröfu OR um að fjarlægja þurfi friðsæla bústaði í útivistarlandi Reykjavíkur. Sér í lagi þegar engin skýr dæmi eru um að þeir hafi neikvæð áhrif á vatnsvernd.
Skoðun Lífsskoðunarfélagið Farsæld tekur upp slitinn þráð siðmenntunar Svanur Sigurbjörnsson skrifar
Skoðun Málgögn og gervigreind Steinþór Steingrímsson,Einar Freyr Sigurðsson,Helga Hilmisdóttir skrifar
Skoðun Hafa íslenskir neytendur sama rétt og evrópskir? Ásthildur Lóa Þórsdóttir,Ragnar Þór Ingólfsson skrifar