Ólga eftir ummæli

Andstaða hefur ríkt í Íslandsbanka við sameiningarhugmyndir Landsbanka og Íslandsbanka . Jón Þórisson, aðstoðarforstjóri Íslandsbanka, sagði í samtali við Fréttablaðið í gær að það blasti við að sameining bankanna skilaði árlega milljörðum í hagræðingu. Hann tók fram að allar slíkar ákvarðanir hlytu að vera á valdi hluthafa, en það hlyti að vera þeim áleitin spurning, að leysa slíka hagræðingu úr læðingi. Jón hélt erindi á morgunverðarfundi Íslandsbanka þar sem hann fór yfir ýmsa möguleika til hagræðingar sem gætu verið vænlegir kostir fyrir Íslandsbanka. Ljóst er þó að sameining Landsbanka og Íslandsbanka er sú leið sem skili langmestu hagræði. Ekki sáttir Þetta útspil Íslandsbanka vakti mikla athygli á markaðnum. Margir telja að bankinn hafi með þessu tekið ákveðið frumkvæði í því að hreyfa hagræðingarmöguleikum á markaðnum. Það sé líka athyglisvert í ljósi fyrri viðbragða bankans að hann skuli opna fyrir möguleika á sameiningu við Landsbankann. Innan Landsbankans er þetta metið svo að bankarnir hugsi á svipuðum nótum. Engar viðræður eða tilburðir til viðræðna eru í gangi. Einar Sveinsson, stjórnarformaður Íslandsbanka, vísar öllum vangaveltum um að sameining sé í kortunum á bug. Ljóst má vera að Einar er langt í frá að vera sáttur við þetta útspil aðstoðarforstjóra bankans, enda þótt hann tjái sig ekki um slíkt. Úti á markaðnum velta menn vöngum yfir hvers vegna aðstoðarforstjóri Íslandsbanka tali nú með svo skýrum hætti um hagræði af sameiningu við Landsbankann. Eining hefur ekki ríkt í bankaráðinu um stjórnendur og stefnu. Litið er svo á að Bjarni Ármannsson forstjóri og Jón Þórisson aðstoðarforstjóri séu fulltrúar sitt hvorrar fylkingarinnar innan bankaráðsins. Innan bankaráðsins eru skiptar skoðanir um það hvort yfirlýsingar um kosti sameiningar hafi verið heppilegar. Á fjármálamarkaði eru ummælin ekki talin nein tilviljun og að Jón hafi gert sér fulla grein fyrir hvaða draug hann kynni að vekja upp með þeim. Hann hljóti einnig að telja sig hafa bakland til þess að mæta umræðunni sem fylgir. Stefnumarkandi ummæli Hluti bankaráðsmanna telur að Jón hafi tjáð sig um stefnumarkandi atriði í starfi bankans sem sé á verksviði forstjóra og stjórnarformanns. Innan fjármálaheimsins er þetta túlkað sem ákveðna valdabaráttu innan bankans. Sérfræðingar á markaði hafa einnig bent á að orð Jóns um að eigið fé bankans sé takmarkandi fyrir vöxt hans sé þvert á þá stefnu sem bankinn hafi rekið. Bankinn hefur greitt út hæstan arð fyrirtækja á markaði og auk þess lækkað eigið fé með kaupum á eigin bréfum. Innan bankaráðsins eru einnig raddir um að bankinn hafi ýtt af stað umræðu um hagræðingu á fjármálamarkaði sem bankinn eigi að vera þátttakandi og gerandi í. Meðal þeirra sem telja ummælin óheppileg ríkir vægast sagt lítil gleði með þau. Landsbankinn sýndi í vor skýran vilja um sameiningu við Íslandsbanka með kaupum á bréfum í bankanum. Innan Íslandsbanka var þeirri atlögu illa tekið. Íslandsbankamen töldu slíka sameiningu vart raunhæfa, auk þess sem þeim mislíkaði aðferð Landsbankans. Landsbankinn lenti í kjölfarið í vandræðum með þennan eignarhlut. Bæði gagnvart Fjármálaeftirlitinu og einnig vegna þess að eignarhlutur einnar fjármálastofnunar í annarri dregst frá eigin fé hennar. Landsbankinn er í örum vexti og þarf á öllu sínu eigin fé að halda. Faglega rétt Ekki eru efasemdir um það að frá faglegu sjónamiði hafi orð Jóns verið rétt. Við sameiningu bankanna myndu Björgólfsfeðgar ráða 22 prósenta hlut í bankanum. Stærstu hluthafar Íslandsbanka í dag réðu ekki nema um fimm prósentum hver. Eigendur Landsbankans myndu ráða ferðinni í slíkum banka. Stórir hluthafar í bankanum eru mishrifnir af þeirri tilhugsun. Önnur hindrun sem blasir við er að pólitísk andstaða yrði væntanlega töluverð við sameiningu þessara banka. Samkeppnissjónarmið skipta líka miklu í samhenginu. Mat manna er að Samkeppnisstofnun myndi setja skilyrði fyrir sameiningu og menn velta því fyrir sér að hve miklu leyti skilyrðin myndu draga úr hagræðinu. Styrkur KB banka setur augljóslega mark sitt á þankaganginn á markaðnum. Harður slagur bankanna í íbúðalánum þýðir að einhverjir verða undir í samkeppninni. Stóru bankarnir meta það svo að sparisjóðirnir eigi sér litla lífsvon í núverandi umhverfi. Ein leið þeirra er að sameinast í stórum sparisjóðabanka sem hefði betri kjör við að fjármagna sig. Samstarf er þegar milli sparisjóða á mörgum sviðum. Í því umhverfi er eins víst að sameining Íslandsbanka og Landsbankans yrði litin mildari augum. Þá væru eftir sem áður þrír stórir bankar á markaðnum. Hagræðingar þörf Verð hlutabréfa Íslandsbanka og Landsbankans er að mati margra sérfræðinga hátt. Greiningardeildir bankanna telja að væn útrás og hagræðingarmöguleikar í bankakerfinu endurspeglist þegar í verði bankanna. Slík staða setur þrýsting á eigendur bankanna í að skapa meiri verðmæti úr eign sinni. Heppnist útrásarverkefni ekki eða að hagræðing náist í innanlandsrekstri, þá mun verð hlutabréfa aðlaga sig þeim veruleika. Horfur í efnahagsmálum næstu tvö ár eru nokkuð bjartar. Hins vegar gætu bankarnir lent í vandræðum ef harðnar á dalnum og krónan fellur. Landsbankinn hefur vaxið eins og unglingur að undanförnu. Ef niðursveifla yrði áður en undirstöðurnar væru sæmilega treystar gæti bankinn orðið fyrir verulegu áfalli. Hvatinn til þess að hagræða er því drjúgur innan bankanna. Fulltrúar fjármálafyrirtækja á markaði fylgjast grannt með og spá í spilin eftir yfirlýsingar úr herbúðum Íslandsbanka um hagræðið af sameiningu við Landsbankann. Á markaðnum búast menn ekki við leikjum alveg á næstunni, en menn vita að hlutirnir geta gerst hratt þegar þeir fara á hreyfingu á annað borð. Þegar það gerist ætlar enginn að vera óundirbúinn.