Enginn árangur af „veiða og sleppa“ aðferðinni Jón Ísak Ragnarsson skrifar 8. ágúst 2025 17:12 Jón Kristjánsson segir að laxagengd hafi verið á niðurleið til lengri tíma litið, eftir að netaveiðum var hætt og almennt dregið úr veiði. Vísir Jón Kristjánsson fiskifræðingur segir að „veiða og sleppa“ aðferðin við laxveiði, sem felst í að drepa ekki laxinn til að vernda stofninn, hafi augljóslega ekki gengið upp. Öll gögn bendi til að samkeppni um fæðu meðal laxaseiða sé slík, að nauðsynlegt sé að grisja stofninn svo hann viðhaldi sér. Laxveiði hefur verið dræm í flestum ám landsins í sumar, og kemur það ekki á óvart að mati Jóns Kristjánssonar. Hann stakk niður penna á vettvangi Flugufrétta um daginn þar sem hann taldi þrjár ástæður skýra lélega veiði. Hrygningarstofnar séu of stórir í flestum ám landsins, og það leiði til ofsetningar, seiðin vaxi hægar og dvelji lengur í ánni fyrir sjávargöngu með miklum afföllum sem leiði til minni laxagengdar. Laxagengd hafi verið á niðurleið til lengri tíma litið, eftir að netaveiðum var hætt og almennt dregið úr veiði. Þess má geta að í kvöldfréttum Sýnar í vikunni var fjallað um laxastofninn í Jöklu, þar sem tekist hefur að byggja upp einn stærsta laxastofn landsins, eftir að áin breyttist úr forugasta fljóti landsins í tæra bergvatnsá árið 2006 með Kárahnjúkastíflu. „Árangurinn hefur verið enginn“ Jón Kristjánsson segir að stefnan sem tekin var fyrir um 30 árum, að fara veiða minna af laxinum í von um að stofninn stækki, hafi borið engan árangur. Þvert á móti hafi áhrifin verið þveröfug. Jón var í Reykjavík síðdegis á Bylgjunni í gær þar sem hann ræddi um dræma laxveiði undangenginna ára. „Þetta var reynt sem aðgerð í því að fá fleiri til að hrygna. Þetta byrjaði í Vatnsdalsá fyrir 20 árum eða svoleiðis. Þá þótti fínt að sleppa laxinum til að vernda stofninn. „Árangurinn hingað til hefur verið enginn. Það eru náttúrulega dæmi sem sýna það að þetta er gagnslaust,“ segir Jón. Hörð barátta um fæðu Jón segir að í dýraríkinu snúist baráttan um mat og pláss, og með því að veiða minna af laxinum verði minni matur á hvern lax eftir því sem þeir verða fleiri. „Þannig afföll eru mjög mikil á haustin, á sumargömlu laxaseiðunum sem klekjast á vorin. Þau ná ekki þeirri þyngd sem þau þurfa til að lifa veturinn af. Til dæmis í Leirvogsá, þá vaxa þau ekkert frá miðjum ágúst og fram í maí.“ Laxveiði hafi minnkað verulega frá árinu 1970. „Ef við tökum sögu laxveiðanna, þá voru veidd í Atlantshafinu 12 þúsund tonn árið 1970. Þetta hefur sigið jafnt og þétt og er komið niður í undir þúsund tonn. Þrátt fyrir allar aðgerðir, sem eru háðar til þess að reyna auka laxagegnd.“ „Hér kom Englendingur, hann keypti upp ár fyrir Norðaustan. Tilgangurinn hjá honum segir hann að sé að bjarga laxastofninum í Norður-Atlantshafi. Veiðin í ánum hans hefur minnkað stórkostlega, það er enginn sjáanlegur árangur.“ Stofninn minnki við minni veiðar Jón segir að eftir því sem seiðum fjölgi, sé vöxtur laxins hægari. Hann hafi sjálfur stundað rannsóknir sem sýndu fram á þetta í Leirovgsá. „Í Leirvogsá háttar þannig til að í henni er Tröllafoss, og lax kemst ekki þangað upp. En við höfum sleppt laxi þar fyrir ofan til að láta hann hrygna þar í ansi langan tíma. Til að fá kontról á þetta fórum við að telja þá, og setja tvo til fjóra laxa á kílómeter í árlengd.“ „Fyrir neðan eru kannski 20-30 á kílómeter, tíu sinnum fleiri. Meðan seiðin fyrir neðan í sama vatni í sömu á, ná einungis 4 sentimetrum að lengd á haustin, þá ná seiðin fyrir ofan fimm og hálfum, til sex sentímetrum, sem er fimm sinnum þyngra en litlu seiðin.“ „Þetta er barátta um æti og pláss, það er alls staðar svoleiðis í náttúrunni, alveg sama hvort það er fugl eða fiskur. Það er svolítið einkennilegt að alls staðar þar sem er dregið úr veiðum, hvort sem það er fugl eða fiskur, að þá minnkar stofninn,“ segir Jón. Hægt er að hlusta á viðtalið í heild sinni í klippunni ofar í fréttinni. Lax Hafrannsóknastofnun Reykjavík síðdegis Stangveiði Bylgjan Tengdar fréttir Fagnar tillögu Sigurjóns og segir veiðiráðgjöf Hafró ranga Jón Kristjánsson fiskifræðingur segir að fiskveiðiráðgjöf Hafrannsóknarstofnunar hafi verið röng áratugum saman og alltof lítið sé veitt af þorski á Íslandsmiðum. Hann fagnar tillögu Sigurjóns Þórðarsonar sem viðraði þá hugmynd á dögunum að handfæraveiðar yrðu gefnar frjálsar á sumrin. 30. júlí 2025 12:11 Mest lesið Ætlaði ekki að trúa því að sonurinn hefði sjálfur staðið upp úr bílnum Innlent Norðmenn uggandi vegna mögulegra viðbragða Trump Erlent Grínaðist með Möggu Stínu: „Fyrsta líflátshótunin kom 18 mínútum seinna“ Innlent Tókst ekki að sanna að Brim bæri ábyrgð á dauða sonar þeirra Innlent Nóbelsnefndin hafi valið pólitík fram yfir frið Erlent Venesúelskur stjórnarandstæðingur hlaut friðarverðlaun Nóbels Erlent Magga Stína í flugi á leið til Istanbúl Innlent Gummi reiður: „Kominn tími til að þeir sem ráða opni augun“ Innlent Bein útsending: Hver hlýtur friðarverðlaun Nóbels? Erlent Samfylkingin með mesta fylgi allra flokka Innlent Fleiri fréttir Múhameð fær blessun mannanafnanefndar Samfylkingin með mesta fylgi allra flokka Skipaður í embætti skólameistara Framhaldsskólans í Mosó Sigurbjörg skipuð forstjóri Ráðgjafar- og greiningarstöðvar „Sorglegt“ ef börnin lesa ekki Laxness og Íslendingasögur Fyrstu skref til friðar á Gasa tekin og Friðarverðlaunin fara til Venesúela Leggja til tæplega 44 þúsund tonna loðnukvóta Grínaðist með Möggu Stínu: „Fyrsta líflátshótunin kom 18 mínútum seinna“ Magga Stína í flugi á leið til Istanbúl Bein útsending: Árleg friðarráðstefna Höfða Bein útsending: Athafnaborgin Reykjavík kynnt frá ólíkum hliðum Ætlaði ekki að trúa því að sonurinn hefði sjálfur staðið upp úr bílnum Tókst ekki að sanna að Brim bæri ábyrgð á dauða sonar þeirra Brotthvarf Laxness: „Ekkert sem kemur í staðinn fyrir að vera einn í sínum heimi með bók“ Þakklát Möggu Stínu og segir vopnahlé ljósið við enda ganganna Gummi reiður: „Kominn tími til að þeir sem ráða opni augun“ Söguleg stund Ekki sjálfsvörn að berja með steypuklumpi í höfuðið Laxnessleysið skandall eða stormur í vatnsglasi? Vegagerðin sannfærð um kosti brúar umfram göng Tólf eldislaxar fundust í sex ám Rannsaka hvort bílstjórinn hafi dottað Bein útsending: Dagur landbúnaðarins „Alls ekki og engan veginn“ sé hægt að hagga ESB Selta olli rafmagnsleysi á Suðurlandi Friður á Gasa mögulega í sjónmáli og rætt við utanríkisráðherra Palestínu Mosfellingur hjá Strætó leiðir unga Framsóknarmenn „Hvað varð um að gera meira, hraðar?“ Veðrið setur strik í reikninginn Segjast hafa verið neydd til að krjúpa tímunum saman og lýsa yfir ást sinni á Ísrael Sjá meira
Laxveiði hefur verið dræm í flestum ám landsins í sumar, og kemur það ekki á óvart að mati Jóns Kristjánssonar. Hann stakk niður penna á vettvangi Flugufrétta um daginn þar sem hann taldi þrjár ástæður skýra lélega veiði. Hrygningarstofnar séu of stórir í flestum ám landsins, og það leiði til ofsetningar, seiðin vaxi hægar og dvelji lengur í ánni fyrir sjávargöngu með miklum afföllum sem leiði til minni laxagengdar. Laxagengd hafi verið á niðurleið til lengri tíma litið, eftir að netaveiðum var hætt og almennt dregið úr veiði. Þess má geta að í kvöldfréttum Sýnar í vikunni var fjallað um laxastofninn í Jöklu, þar sem tekist hefur að byggja upp einn stærsta laxastofn landsins, eftir að áin breyttist úr forugasta fljóti landsins í tæra bergvatnsá árið 2006 með Kárahnjúkastíflu. „Árangurinn hefur verið enginn“ Jón Kristjánsson segir að stefnan sem tekin var fyrir um 30 árum, að fara veiða minna af laxinum í von um að stofninn stækki, hafi borið engan árangur. Þvert á móti hafi áhrifin verið þveröfug. Jón var í Reykjavík síðdegis á Bylgjunni í gær þar sem hann ræddi um dræma laxveiði undangenginna ára. „Þetta var reynt sem aðgerð í því að fá fleiri til að hrygna. Þetta byrjaði í Vatnsdalsá fyrir 20 árum eða svoleiðis. Þá þótti fínt að sleppa laxinum til að vernda stofninn. „Árangurinn hingað til hefur verið enginn. Það eru náttúrulega dæmi sem sýna það að þetta er gagnslaust,“ segir Jón. Hörð barátta um fæðu Jón segir að í dýraríkinu snúist baráttan um mat og pláss, og með því að veiða minna af laxinum verði minni matur á hvern lax eftir því sem þeir verða fleiri. „Þannig afföll eru mjög mikil á haustin, á sumargömlu laxaseiðunum sem klekjast á vorin. Þau ná ekki þeirri þyngd sem þau þurfa til að lifa veturinn af. Til dæmis í Leirvogsá, þá vaxa þau ekkert frá miðjum ágúst og fram í maí.“ Laxveiði hafi minnkað verulega frá árinu 1970. „Ef við tökum sögu laxveiðanna, þá voru veidd í Atlantshafinu 12 þúsund tonn árið 1970. Þetta hefur sigið jafnt og þétt og er komið niður í undir þúsund tonn. Þrátt fyrir allar aðgerðir, sem eru háðar til þess að reyna auka laxagegnd.“ „Hér kom Englendingur, hann keypti upp ár fyrir Norðaustan. Tilgangurinn hjá honum segir hann að sé að bjarga laxastofninum í Norður-Atlantshafi. Veiðin í ánum hans hefur minnkað stórkostlega, það er enginn sjáanlegur árangur.“ Stofninn minnki við minni veiðar Jón segir að eftir því sem seiðum fjölgi, sé vöxtur laxins hægari. Hann hafi sjálfur stundað rannsóknir sem sýndu fram á þetta í Leirovgsá. „Í Leirvogsá háttar þannig til að í henni er Tröllafoss, og lax kemst ekki þangað upp. En við höfum sleppt laxi þar fyrir ofan til að láta hann hrygna þar í ansi langan tíma. Til að fá kontról á þetta fórum við að telja þá, og setja tvo til fjóra laxa á kílómeter í árlengd.“ „Fyrir neðan eru kannski 20-30 á kílómeter, tíu sinnum fleiri. Meðan seiðin fyrir neðan í sama vatni í sömu á, ná einungis 4 sentimetrum að lengd á haustin, þá ná seiðin fyrir ofan fimm og hálfum, til sex sentímetrum, sem er fimm sinnum þyngra en litlu seiðin.“ „Þetta er barátta um æti og pláss, það er alls staðar svoleiðis í náttúrunni, alveg sama hvort það er fugl eða fiskur. Það er svolítið einkennilegt að alls staðar þar sem er dregið úr veiðum, hvort sem það er fugl eða fiskur, að þá minnkar stofninn,“ segir Jón. Hægt er að hlusta á viðtalið í heild sinni í klippunni ofar í fréttinni.
Lax Hafrannsóknastofnun Reykjavík síðdegis Stangveiði Bylgjan Tengdar fréttir Fagnar tillögu Sigurjóns og segir veiðiráðgjöf Hafró ranga Jón Kristjánsson fiskifræðingur segir að fiskveiðiráðgjöf Hafrannsóknarstofnunar hafi verið röng áratugum saman og alltof lítið sé veitt af þorski á Íslandsmiðum. Hann fagnar tillögu Sigurjóns Þórðarsonar sem viðraði þá hugmynd á dögunum að handfæraveiðar yrðu gefnar frjálsar á sumrin. 30. júlí 2025 12:11 Mest lesið Ætlaði ekki að trúa því að sonurinn hefði sjálfur staðið upp úr bílnum Innlent Norðmenn uggandi vegna mögulegra viðbragða Trump Erlent Grínaðist með Möggu Stínu: „Fyrsta líflátshótunin kom 18 mínútum seinna“ Innlent Tókst ekki að sanna að Brim bæri ábyrgð á dauða sonar þeirra Innlent Nóbelsnefndin hafi valið pólitík fram yfir frið Erlent Venesúelskur stjórnarandstæðingur hlaut friðarverðlaun Nóbels Erlent Magga Stína í flugi á leið til Istanbúl Innlent Gummi reiður: „Kominn tími til að þeir sem ráða opni augun“ Innlent Bein útsending: Hver hlýtur friðarverðlaun Nóbels? Erlent Samfylkingin með mesta fylgi allra flokka Innlent Fleiri fréttir Múhameð fær blessun mannanafnanefndar Samfylkingin með mesta fylgi allra flokka Skipaður í embætti skólameistara Framhaldsskólans í Mosó Sigurbjörg skipuð forstjóri Ráðgjafar- og greiningarstöðvar „Sorglegt“ ef börnin lesa ekki Laxness og Íslendingasögur Fyrstu skref til friðar á Gasa tekin og Friðarverðlaunin fara til Venesúela Leggja til tæplega 44 þúsund tonna loðnukvóta Grínaðist með Möggu Stínu: „Fyrsta líflátshótunin kom 18 mínútum seinna“ Magga Stína í flugi á leið til Istanbúl Bein útsending: Árleg friðarráðstefna Höfða Bein útsending: Athafnaborgin Reykjavík kynnt frá ólíkum hliðum Ætlaði ekki að trúa því að sonurinn hefði sjálfur staðið upp úr bílnum Tókst ekki að sanna að Brim bæri ábyrgð á dauða sonar þeirra Brotthvarf Laxness: „Ekkert sem kemur í staðinn fyrir að vera einn í sínum heimi með bók“ Þakklát Möggu Stínu og segir vopnahlé ljósið við enda ganganna Gummi reiður: „Kominn tími til að þeir sem ráða opni augun“ Söguleg stund Ekki sjálfsvörn að berja með steypuklumpi í höfuðið Laxnessleysið skandall eða stormur í vatnsglasi? Vegagerðin sannfærð um kosti brúar umfram göng Tólf eldislaxar fundust í sex ám Rannsaka hvort bílstjórinn hafi dottað Bein útsending: Dagur landbúnaðarins „Alls ekki og engan veginn“ sé hægt að hagga ESB Selta olli rafmagnsleysi á Suðurlandi Friður á Gasa mögulega í sjónmáli og rætt við utanríkisráðherra Palestínu Mosfellingur hjá Strætó leiðir unga Framsóknarmenn „Hvað varð um að gera meira, hraðar?“ Veðrið setur strik í reikninginn Segjast hafa verið neydd til að krjúpa tímunum saman og lýsa yfir ást sinni á Ísrael Sjá meira
Fagnar tillögu Sigurjóns og segir veiðiráðgjöf Hafró ranga Jón Kristjánsson fiskifræðingur segir að fiskveiðiráðgjöf Hafrannsóknarstofnunar hafi verið röng áratugum saman og alltof lítið sé veitt af þorski á Íslandsmiðum. Hann fagnar tillögu Sigurjóns Þórðarsonar sem viðraði þá hugmynd á dögunum að handfæraveiðar yrðu gefnar frjálsar á sumrin. 30. júlí 2025 12:11