Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar 5. júlí 2025 15:41 Það er margt frábært við Grafarvog, en skipulag hans hefur líka sína galla. Grafarvogur er dreift hverfi, langar vegalendir eru milli hverfishluta. Stórar umferðaræðar skera hverfið í sundur og mikil fækkun íbúa á vissu aldursbili er staðreynd. Í umræðuna undanfarið hefur vantar inn mikilvægan þátt. Hvað þarf gott hverfi til að þrífast, til að hverfi sé sjálfbært um íbúa þannig að hringrás lífsins innan hverfisins sé eðlileg, að jafnvægi ríki á milli aldurshópa barna, ungs fólks, miðaldra fólks og eldra fólks? Jafnvægi lykill að sterku, sjálfbæru hverfi Að mörgu er að huga þegar hverfi eldast, verða gróin og fögur. Til að hverfi sé sjálfbært er einn af lykilþáttunum að jafnvægi sé í aldursdreifingu. Uppbygging nýs húsnæðis í grónum hverfum eins og Breiðholti og Grafarvogi er lykill að því að ná jafnvægi. Því ójafnvæginu fylgja vandamál. Of mörg börn eða of fá börn geta leitt til breytinga á skólahverfum og skólastarfsemi, það sama á við um þjónustu við eldra fólk. Ef einn aldurshópur vex umfram annan þá raskast jafnvægið, til verður ójafnvægi á þörf fyrir fjölbreytta þjónustu þeirra hópa sem um ræðir og fjölskyldur þeirra. Ein af birtingarmyndum þessa var uppstokkun á grunnskólum í Grafarvogi vegna fámennra árganga barna, sem var gerð í mikill óþökk íbúa, kostaði átök og deilur fyrst eftir hrun og svo aftur fyrir tæpum 8 árum. Fámennir árgangar og mikil fækkun barna getur leitt af sér skólaumhverfi sem fagfólk vill síður starfa í. Fjölmennir árgangar og sterkir skólar ýta undir fjölbreytni í námsframboði, vali og laða að sér öflugt fagfólk því í krafti fjöldans þrífst margbreytileikinn. Út frá rekstrarlegum sjónarmiðum eru fámennir skólar hlutfallslega dýrari í rekstri. Það er áhugavert að skoða aldursdreifingu í gögnum Hagstofunnar um íbúaþróun í Grafarvogi yfir tæplega 30 ára tímabil. Mikil fækkun barna, ungmenna og ungs fólks. Ungt fólk virðist ekki ná eða vilja setjast að í hverfinu á meðan að miðaldra fólki og eldra fólki fjölgar. Hvers vegna er svona fátt ungt barnafólk að setjast að í hverfinu? Færri börn og ungmenni - fjölgun eldra fólks Mjög mikilvæg uppbygging mun eiga sér stað inná við, ekki bara í Grafarvogi heldur líka í Breiðholti. Eitt af markmiðunum með þéttingu byggðar er að laða ungt fólk og fyrstu kaupendur inn í hverfin - skapa aðstæður þannig að ungt fólk geti sest að í grónu hverfi með ungana sína, nýtt leikskóla, skóla og skipulegt íþrótta- og tómstundastarf. Festa rætur í gegnum tengsl við annað fólk sem býr í hverfinu. Stækkandi fjölskyldur þurfa að stækka við sig í stærra húsnæði. Það getur verið flókið ef það vantar fjölskylduhúsnæði. Til að losa um það, þá þarf uppbyggingu fyrir næstu kynslóðir miðaldra og eldra fólks sem enn býr í fjölskylduhúsinu, líður vel í sínu hverfi en gæti hugsað sér að minnka við sig. Fjölskylduhúsin í Grafarvogi eru nefnilega mörg orðin að foreldrahúsum, ungar hafa vaxið úr grasi, eru fluttir að heiman og orðnir sjálfstæðir einstaklingar. Langflest vilja eldast í sínu hverfi, innan um gamalt vinafólk og nágranna en vilja minnka við sig, nenna ekki skyldum við foreldrahúsið lengur, vilja losa fjármagn og verja tímanum í heilsueflingu og ferðalög. Fyrir þetta fólk þarf að byggja – svo yngra fólkið geti tekið yfir fjölskylduhúsin og börn þeirra fyllt skólana, íþróttahúsin og leiksvæðin. Sorgleg afstaða Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík til húsnæðisuppbyggingar Í ljósi alls þessa hefur verið sorglegt að sjá og heyra borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík tala gegn húsnæðisuppbygginu í Grafarvogi í stað þess að mæla með henni, og tala fyrir henni. Útskýra augljósa þörfina. Hverfið þarf meira jafnvægi til að laða að sér ungt fólk, fyrstu kaupendur og skapa aðstæður fyrir eldra fólk að losa um sínar eignir, minnka við sig og fara að leika sér. Stundum segja myndir meira en mörg orð, en á myndinni hér að ofan má sjá hvernig aldursdreifing íbúa í hverfinu hefur breyst, börnum og ungu fólki hefur fækkað mikið á meðan miðaldra fólk og eldra fólki fjölgar. Þétting byggðar mun bæta Grafarvog á margan hátt. Á sama tíma talar Sjálfstæðisflokkurinn gegn blómlegra mannlífi, fjölbreyttari þjónustu og atvinnustarfsemi og betri nýtingu samfélagslegra innviða í eigu borgarbúa. Styrking Grafarvogs innan frá stuðlar að mikilvægri hringrás fasteignamarkaðar innan hverfis fyrir ólíka hópa sem aftur styður við sjálfbært hverfi, Grafarvog framtíðarinnar. Höfundur er varaborgarfulltrúi Samfylkingar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sara Björg Sigurðardóttir Mest lesið Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Halldór 19.07.2025 Halldór Opið bréf til fullorðna fólksins Úlfhildur Elísa Hróbjartsdóttir Skoðun Vill Sjálfstæðisflokkurinn láta taka sig alvarlega? Dagbjört Hákonardóttir Skoðun Þjóðþrifamálin sem stjórnarandstaðan fórnaði á altari útgerðanna Heimir Már Pétursson Skoðun Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson Skoðun Sleppir ekki takinu svo auðveldlega aftur Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Hví borgar útgerðin – ekki malarnáman? Guðmundur Edgarsson Skoðun Tóbakslausar nikótínvörur - Tímabært að horfast í augu við staðreyndir Bjarni Freyr Guðmundsson Skoðun Þetta er allt hinum að kenna! Helgi Brynjarsson Skoðun Skoðun Skoðun Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson skrifar Skoðun Þetta er allt hinum að kenna! Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Þjóðþrifamálin sem stjórnarandstaðan fórnaði á altari útgerðanna Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Sleppir ekki takinu svo auðveldlega aftur Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fullorðna fólksins Úlfhildur Elísa Hróbjartsdóttir skrifar Skoðun Vill Sjálfstæðisflokkurinn láta taka sig alvarlega? Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Þjórsá í hættu – Hvammsvirkjun og rof á náttúrulegu ástandi árinnar Gunnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Undirbúum börnin fyrir skólann með hjálp gervigreindar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Enginn skilinn eftir á götunni Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Ég hef ofurtrú á manneskjunni í forvörnum og öryggi á bæjarhátíðunum Arnrún María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Stúdentar eiga ekki að borga fyrir vanfjármögnun háskólanna Ármann Leifsson,María Björk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Hví borgar útgerðin – ekki malarnáman? Guðmundur Edgarsson skrifar Skoðun Vantraust Flokks fólksins á Viðreisn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun 48 daga blekking: Loforð sem leiðir til lögbrota? Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Frá vinnuþræli til ríkisborgara: Ég er innflytjandi sem þið getið ekki losnað við Ian McDonald skrifar Skoðun Málþóf á kostnað ungs fólks Lísa Margrét Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Tóbakslausar nikótínvörur - Tímabært að horfast í augu við staðreyndir Bjarni Freyr Guðmundsson skrifar Skoðun Ómeðvituð vörn í orðræðu – þegar vald ver sjálft sig Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Við krefjumst sanngirni og aðgerð strax Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Verið öll hjartanlega velkomin á Unglingalandsmót á Egilsstöðum Jónína Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Úrsúla og öryggismálin - Stöndum gegn vígvæðingu Guttormur Þorsteinsson skrifar Skoðun Verðmætatap auðlindagjaldanna – Hverra og hvernig? Haukur V. Alfreðsson skrifar Skoðun Ertu nú alveg viss um að hafa læst hurðinni? Sanna Magdalena Mörtudóttir skrifar Skoðun Sanngirni að brenna 230 milljarða króna? Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Strandveiðar eru ekki sóun Örn Pálsson skrifar Skoðun „Ísland mun taka þátt í þvingunaraðgerðum gegn Ísrael náist samstaða fleiri ríkja“ Einar Ólafsson skrifar Skoðun SFS skuldar Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Hvar er hjálpin sem okkur var lofað? Dagmar Valsdóttir skrifar Skoðun Áform um fleiri strandveiðidaga: Áhættusöm ákvörðun Svanur Guðmundsson skrifar Sjá meira
Það er margt frábært við Grafarvog, en skipulag hans hefur líka sína galla. Grafarvogur er dreift hverfi, langar vegalendir eru milli hverfishluta. Stórar umferðaræðar skera hverfið í sundur og mikil fækkun íbúa á vissu aldursbili er staðreynd. Í umræðuna undanfarið hefur vantar inn mikilvægan þátt. Hvað þarf gott hverfi til að þrífast, til að hverfi sé sjálfbært um íbúa þannig að hringrás lífsins innan hverfisins sé eðlileg, að jafnvægi ríki á milli aldurshópa barna, ungs fólks, miðaldra fólks og eldra fólks? Jafnvægi lykill að sterku, sjálfbæru hverfi Að mörgu er að huga þegar hverfi eldast, verða gróin og fögur. Til að hverfi sé sjálfbært er einn af lykilþáttunum að jafnvægi sé í aldursdreifingu. Uppbygging nýs húsnæðis í grónum hverfum eins og Breiðholti og Grafarvogi er lykill að því að ná jafnvægi. Því ójafnvæginu fylgja vandamál. Of mörg börn eða of fá börn geta leitt til breytinga á skólahverfum og skólastarfsemi, það sama á við um þjónustu við eldra fólk. Ef einn aldurshópur vex umfram annan þá raskast jafnvægið, til verður ójafnvægi á þörf fyrir fjölbreytta þjónustu þeirra hópa sem um ræðir og fjölskyldur þeirra. Ein af birtingarmyndum þessa var uppstokkun á grunnskólum í Grafarvogi vegna fámennra árganga barna, sem var gerð í mikill óþökk íbúa, kostaði átök og deilur fyrst eftir hrun og svo aftur fyrir tæpum 8 árum. Fámennir árgangar og mikil fækkun barna getur leitt af sér skólaumhverfi sem fagfólk vill síður starfa í. Fjölmennir árgangar og sterkir skólar ýta undir fjölbreytni í námsframboði, vali og laða að sér öflugt fagfólk því í krafti fjöldans þrífst margbreytileikinn. Út frá rekstrarlegum sjónarmiðum eru fámennir skólar hlutfallslega dýrari í rekstri. Það er áhugavert að skoða aldursdreifingu í gögnum Hagstofunnar um íbúaþróun í Grafarvogi yfir tæplega 30 ára tímabil. Mikil fækkun barna, ungmenna og ungs fólks. Ungt fólk virðist ekki ná eða vilja setjast að í hverfinu á meðan að miðaldra fólki og eldra fólki fjölgar. Hvers vegna er svona fátt ungt barnafólk að setjast að í hverfinu? Færri börn og ungmenni - fjölgun eldra fólks Mjög mikilvæg uppbygging mun eiga sér stað inná við, ekki bara í Grafarvogi heldur líka í Breiðholti. Eitt af markmiðunum með þéttingu byggðar er að laða ungt fólk og fyrstu kaupendur inn í hverfin - skapa aðstæður þannig að ungt fólk geti sest að í grónu hverfi með ungana sína, nýtt leikskóla, skóla og skipulegt íþrótta- og tómstundastarf. Festa rætur í gegnum tengsl við annað fólk sem býr í hverfinu. Stækkandi fjölskyldur þurfa að stækka við sig í stærra húsnæði. Það getur verið flókið ef það vantar fjölskylduhúsnæði. Til að losa um það, þá þarf uppbyggingu fyrir næstu kynslóðir miðaldra og eldra fólks sem enn býr í fjölskylduhúsinu, líður vel í sínu hverfi en gæti hugsað sér að minnka við sig. Fjölskylduhúsin í Grafarvogi eru nefnilega mörg orðin að foreldrahúsum, ungar hafa vaxið úr grasi, eru fluttir að heiman og orðnir sjálfstæðir einstaklingar. Langflest vilja eldast í sínu hverfi, innan um gamalt vinafólk og nágranna en vilja minnka við sig, nenna ekki skyldum við foreldrahúsið lengur, vilja losa fjármagn og verja tímanum í heilsueflingu og ferðalög. Fyrir þetta fólk þarf að byggja – svo yngra fólkið geti tekið yfir fjölskylduhúsin og börn þeirra fyllt skólana, íþróttahúsin og leiksvæðin. Sorgleg afstaða Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík til húsnæðisuppbyggingar Í ljósi alls þessa hefur verið sorglegt að sjá og heyra borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík tala gegn húsnæðisuppbygginu í Grafarvogi í stað þess að mæla með henni, og tala fyrir henni. Útskýra augljósa þörfina. Hverfið þarf meira jafnvægi til að laða að sér ungt fólk, fyrstu kaupendur og skapa aðstæður fyrir eldra fólk að losa um sínar eignir, minnka við sig og fara að leika sér. Stundum segja myndir meira en mörg orð, en á myndinni hér að ofan má sjá hvernig aldursdreifing íbúa í hverfinu hefur breyst, börnum og ungu fólki hefur fækkað mikið á meðan miðaldra fólk og eldra fólki fjölgar. Þétting byggðar mun bæta Grafarvog á margan hátt. Á sama tíma talar Sjálfstæðisflokkurinn gegn blómlegra mannlífi, fjölbreyttari þjónustu og atvinnustarfsemi og betri nýtingu samfélagslegra innviða í eigu borgarbúa. Styrking Grafarvogs innan frá stuðlar að mikilvægri hringrás fasteignamarkaðar innan hverfis fyrir ólíka hópa sem aftur styður við sjálfbært hverfi, Grafarvog framtíðarinnar. Höfundur er varaborgarfulltrúi Samfylkingar.
Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson Skoðun
Tóbakslausar nikótínvörur - Tímabært að horfast í augu við staðreyndir Bjarni Freyr Guðmundsson Skoðun
Skoðun Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson skrifar
Skoðun Þjóðþrifamálin sem stjórnarandstaðan fórnaði á altari útgerðanna Heimir Már Pétursson skrifar
Skoðun Þjórsá í hættu – Hvammsvirkjun og rof á náttúrulegu ástandi árinnar Gunnar Þór Jónsson skrifar
Skoðun Ég hef ofurtrú á manneskjunni í forvörnum og öryggi á bæjarhátíðunum Arnrún María Magnúsdóttir skrifar
Skoðun Stúdentar eiga ekki að borga fyrir vanfjármögnun háskólanna Ármann Leifsson,María Björk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Frá vinnuþræli til ríkisborgara: Ég er innflytjandi sem þið getið ekki losnað við Ian McDonald skrifar
Skoðun Tóbakslausar nikótínvörur - Tímabært að horfast í augu við staðreyndir Bjarni Freyr Guðmundsson skrifar
Skoðun Verið öll hjartanlega velkomin á Unglingalandsmót á Egilsstöðum Jónína Brynjólfsdóttir skrifar
Skoðun „Ísland mun taka þátt í þvingunaraðgerðum gegn Ísrael náist samstaða fleiri ríkja“ Einar Ólafsson skrifar
Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson Skoðun
Tóbakslausar nikótínvörur - Tímabært að horfast í augu við staðreyndir Bjarni Freyr Guðmundsson Skoðun