Grafarvogur framtíðar verður til Sara Björg Sigurðardóttir skrifar 5. júlí 2025 15:41 Það er margt frábært við Grafarvog, en skipulag hans hefur líka sína galla. Grafarvogur er dreift hverfi, langar vegalendir eru milli hverfishluta. Stórar umferðaræðar skera hverfið í sundur og mikil fækkun íbúa á vissu aldursbili er staðreynd. Í umræðuna undanfarið hefur vantar inn mikilvægan þátt. Hvað þarf gott hverfi til að þrífast, til að hverfi sé sjálfbært um íbúa þannig að hringrás lífsins innan hverfisins sé eðlileg, að jafnvægi ríki á milli aldurshópa barna, ungs fólks, miðaldra fólks og eldra fólks? Jafnvægi lykill að sterku, sjálfbæru hverfi Að mörgu er að huga þegar hverfi eldast, verða gróin og fögur. Til að hverfi sé sjálfbært er einn af lykilþáttunum að jafnvægi sé í aldursdreifingu. Uppbygging nýs húsnæðis í grónum hverfum eins og Breiðholti og Grafarvogi er lykill að því að ná jafnvægi. Því ójafnvæginu fylgja vandamál. Of mörg börn eða of fá börn geta leitt til breytinga á skólahverfum og skólastarfsemi, það sama á við um þjónustu við eldra fólk. Ef einn aldurshópur vex umfram annan þá raskast jafnvægið, til verður ójafnvægi á þörf fyrir fjölbreytta þjónustu þeirra hópa sem um ræðir og fjölskyldur þeirra. Ein af birtingarmyndum þessa var uppstokkun á grunnskólum í Grafarvogi vegna fámennra árganga barna, sem var gerð í mikill óþökk íbúa, kostaði átök og deilur fyrst eftir hrun og svo aftur fyrir tæpum 8 árum. Fámennir árgangar og mikil fækkun barna getur leitt af sér skólaumhverfi sem fagfólk vill síður starfa í. Fjölmennir árgangar og sterkir skólar ýta undir fjölbreytni í námsframboði, vali og laða að sér öflugt fagfólk því í krafti fjöldans þrífst margbreytileikinn. Út frá rekstrarlegum sjónarmiðum eru fámennir skólar hlutfallslega dýrari í rekstri. Það er áhugavert að skoða aldursdreifingu í gögnum Hagstofunnar um íbúaþróun í Grafarvogi yfir tæplega 30 ára tímabil. Mikil fækkun barna, ungmenna og ungs fólks. Ungt fólk virðist ekki ná eða vilja setjast að í hverfinu á meðan að miðaldra fólki og eldra fólki fjölgar. Hvers vegna er svona fátt ungt barnafólk að setjast að í hverfinu? Færri börn og ungmenni - fjölgun eldra fólks Mjög mikilvæg uppbygging mun eiga sér stað inná við, ekki bara í Grafarvogi heldur líka í Breiðholti. Eitt af markmiðunum með þéttingu byggðar er að laða ungt fólk og fyrstu kaupendur inn í hverfin - skapa aðstæður þannig að ungt fólk geti sest að í grónu hverfi með ungana sína, nýtt leikskóla, skóla og skipulegt íþrótta- og tómstundastarf. Festa rætur í gegnum tengsl við annað fólk sem býr í hverfinu. Stækkandi fjölskyldur þurfa að stækka við sig í stærra húsnæði. Það getur verið flókið ef það vantar fjölskylduhúsnæði. Til að losa um það, þá þarf uppbyggingu fyrir næstu kynslóðir miðaldra og eldra fólks sem enn býr í fjölskylduhúsinu, líður vel í sínu hverfi en gæti hugsað sér að minnka við sig. Fjölskylduhúsin í Grafarvogi eru nefnilega mörg orðin að foreldrahúsum, ungar hafa vaxið úr grasi, eru fluttir að heiman og orðnir sjálfstæðir einstaklingar. Langflest vilja eldast í sínu hverfi, innan um gamalt vinafólk og nágranna en vilja minnka við sig, nenna ekki skyldum við foreldrahúsið lengur, vilja losa fjármagn og verja tímanum í heilsueflingu og ferðalög. Fyrir þetta fólk þarf að byggja – svo yngra fólkið geti tekið yfir fjölskylduhúsin og börn þeirra fyllt skólana, íþróttahúsin og leiksvæðin. Sorgleg afstaða Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík til húsnæðisuppbyggingar Í ljósi alls þessa hefur verið sorglegt að sjá og heyra borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík tala gegn húsnæðisuppbygginu í Grafarvogi í stað þess að mæla með henni, og tala fyrir henni. Útskýra augljósa þörfina. Hverfið þarf meira jafnvægi til að laða að sér ungt fólk, fyrstu kaupendur og skapa aðstæður fyrir eldra fólk að losa um sínar eignir, minnka við sig og fara að leika sér. Stundum segja myndir meira en mörg orð, en á myndinni hér að ofan má sjá hvernig aldursdreifing íbúa í hverfinu hefur breyst, börnum og ungu fólki hefur fækkað mikið á meðan miðaldra fólk og eldra fólki fjölgar. Þétting byggðar mun bæta Grafarvog á margan hátt. Á sama tíma talar Sjálfstæðisflokkurinn gegn blómlegra mannlífi, fjölbreyttari þjónustu og atvinnustarfsemi og betri nýtingu samfélagslegra innviða í eigu borgarbúa. Styrking Grafarvogs innan frá stuðlar að mikilvægri hringrás fasteignamarkaðar innan hverfis fyrir ólíka hópa sem aftur styður við sjálfbært hverfi, Grafarvog framtíðarinnar. Höfundur er varaborgarfulltrúi Samfylkingar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Sara Björg Sigurðardóttir Skipulag Reykjavík Borgarstjórn Mest lesið Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun Forljót grá hús Hjalti Andrason Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun Skoðun Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Pyrrosar sigur Helgi Tómasson skrifar Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar Skoðun Mér var sagt að þegja á meðan fréttatíminn var Haukur Brynjarsson skrifar Skoðun Allt fyrir Brussel og Nató, hitt reddast einhvern veginn Davíð Bergmann skrifar Skoðun Forljót grá hús Hjalti Andrason skrifar Skoðun Líf eftir afplánun Eva Sóley Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Fáni okkar allra Hörður Lárusson skrifar Skoðun Séríslensk hávaxtastefna Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar Skoðun Ég hef… Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Kvennabarátta á tímum bakslags Tatjana Latinovic skrifar Skoðun Líttupp - ertu að missa af einhverju? Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson skrifar Skoðun Er loftslagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Okur fákeppni og ofurvextir halda uppi verðbólgu Þorsteinn Sæmundsson skrifar Sjá meira
Það er margt frábært við Grafarvog, en skipulag hans hefur líka sína galla. Grafarvogur er dreift hverfi, langar vegalendir eru milli hverfishluta. Stórar umferðaræðar skera hverfið í sundur og mikil fækkun íbúa á vissu aldursbili er staðreynd. Í umræðuna undanfarið hefur vantar inn mikilvægan þátt. Hvað þarf gott hverfi til að þrífast, til að hverfi sé sjálfbært um íbúa þannig að hringrás lífsins innan hverfisins sé eðlileg, að jafnvægi ríki á milli aldurshópa barna, ungs fólks, miðaldra fólks og eldra fólks? Jafnvægi lykill að sterku, sjálfbæru hverfi Að mörgu er að huga þegar hverfi eldast, verða gróin og fögur. Til að hverfi sé sjálfbært er einn af lykilþáttunum að jafnvægi sé í aldursdreifingu. Uppbygging nýs húsnæðis í grónum hverfum eins og Breiðholti og Grafarvogi er lykill að því að ná jafnvægi. Því ójafnvæginu fylgja vandamál. Of mörg börn eða of fá börn geta leitt til breytinga á skólahverfum og skólastarfsemi, það sama á við um þjónustu við eldra fólk. Ef einn aldurshópur vex umfram annan þá raskast jafnvægið, til verður ójafnvægi á þörf fyrir fjölbreytta þjónustu þeirra hópa sem um ræðir og fjölskyldur þeirra. Ein af birtingarmyndum þessa var uppstokkun á grunnskólum í Grafarvogi vegna fámennra árganga barna, sem var gerð í mikill óþökk íbúa, kostaði átök og deilur fyrst eftir hrun og svo aftur fyrir tæpum 8 árum. Fámennir árgangar og mikil fækkun barna getur leitt af sér skólaumhverfi sem fagfólk vill síður starfa í. Fjölmennir árgangar og sterkir skólar ýta undir fjölbreytni í námsframboði, vali og laða að sér öflugt fagfólk því í krafti fjöldans þrífst margbreytileikinn. Út frá rekstrarlegum sjónarmiðum eru fámennir skólar hlutfallslega dýrari í rekstri. Það er áhugavert að skoða aldursdreifingu í gögnum Hagstofunnar um íbúaþróun í Grafarvogi yfir tæplega 30 ára tímabil. Mikil fækkun barna, ungmenna og ungs fólks. Ungt fólk virðist ekki ná eða vilja setjast að í hverfinu á meðan að miðaldra fólki og eldra fólki fjölgar. Hvers vegna er svona fátt ungt barnafólk að setjast að í hverfinu? Færri börn og ungmenni - fjölgun eldra fólks Mjög mikilvæg uppbygging mun eiga sér stað inná við, ekki bara í Grafarvogi heldur líka í Breiðholti. Eitt af markmiðunum með þéttingu byggðar er að laða ungt fólk og fyrstu kaupendur inn í hverfin - skapa aðstæður þannig að ungt fólk geti sest að í grónu hverfi með ungana sína, nýtt leikskóla, skóla og skipulegt íþrótta- og tómstundastarf. Festa rætur í gegnum tengsl við annað fólk sem býr í hverfinu. Stækkandi fjölskyldur þurfa að stækka við sig í stærra húsnæði. Það getur verið flókið ef það vantar fjölskylduhúsnæði. Til að losa um það, þá þarf uppbyggingu fyrir næstu kynslóðir miðaldra og eldra fólks sem enn býr í fjölskylduhúsinu, líður vel í sínu hverfi en gæti hugsað sér að minnka við sig. Fjölskylduhúsin í Grafarvogi eru nefnilega mörg orðin að foreldrahúsum, ungar hafa vaxið úr grasi, eru fluttir að heiman og orðnir sjálfstæðir einstaklingar. Langflest vilja eldast í sínu hverfi, innan um gamalt vinafólk og nágranna en vilja minnka við sig, nenna ekki skyldum við foreldrahúsið lengur, vilja losa fjármagn og verja tímanum í heilsueflingu og ferðalög. Fyrir þetta fólk þarf að byggja – svo yngra fólkið geti tekið yfir fjölskylduhúsin og börn þeirra fyllt skólana, íþróttahúsin og leiksvæðin. Sorgleg afstaða Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík til húsnæðisuppbyggingar Í ljósi alls þessa hefur verið sorglegt að sjá og heyra borgarfulltrúa Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík tala gegn húsnæðisuppbygginu í Grafarvogi í stað þess að mæla með henni, og tala fyrir henni. Útskýra augljósa þörfina. Hverfið þarf meira jafnvægi til að laða að sér ungt fólk, fyrstu kaupendur og skapa aðstæður fyrir eldra fólk að losa um sínar eignir, minnka við sig og fara að leika sér. Stundum segja myndir meira en mörg orð, en á myndinni hér að ofan má sjá hvernig aldursdreifing íbúa í hverfinu hefur breyst, börnum og ungu fólki hefur fækkað mikið á meðan miðaldra fólk og eldra fólki fjölgar. Þétting byggðar mun bæta Grafarvog á margan hátt. Á sama tíma talar Sjálfstæðisflokkurinn gegn blómlegra mannlífi, fjölbreyttari þjónustu og atvinnustarfsemi og betri nýtingu samfélagslegra innviða í eigu borgarbúa. Styrking Grafarvogs innan frá stuðlar að mikilvægri hringrás fasteignamarkaðar innan hverfis fyrir ólíka hópa sem aftur styður við sjálfbært hverfi, Grafarvog framtíðarinnar. Höfundur er varaborgarfulltrúi Samfylkingar.
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun
Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun
Skoðun Hvers virði er starfsleyfið okkar? Eva Hauksdóttir,Katrín Sigurðardóttir,Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar
Skoðun Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson skrifar
Skoðun Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson skrifar
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar
Leikur að lýðræðinu Ása Valdís Árnadóttir,Björn Kristinn Pálmarsson,Smári Bergmann Kolbeinsson Skoðun
Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Ákall til stjórnvalda - Ekki skattleggja útivist og áhugamál enn frekar Arnar Þór Hafsteinsson Skoðun