Út og suður um samgöngur Guðjón Sigurbjartsson skrifar 16. nóvember 2023 14:02 Í ljósi eldsumbrotanna á Reykjanesi sést enn betur en áður að fjárfesting í nýjum flugvelli í Hvassahrauni er hæpin í meira lagi. Ofan á aðrar efasemdir bætist að Reykjanesið verður að mati vísindamanna virkt eldsumbrota svæði næstu áratugi og jafnvel árhundruð og ekki er gott að hafa báða aðal flugvelli landsmanna á eldvirku nesi, sömu megin við Höfuðborgarsvæðið. Eðlilega er ekki vilji til þess meðal borgarbúa að auka starfsemi Reykjavíkurflugvallar (REY) til að gera hann að nægilega öflugum vara alþjóðaflugvelli fyrir Keflavíkurflugvöll (KEF). Nær lagi er að draga úr starfsemi REY og leggja hann af þegar nægilegar góður valkostur er tilbúinn.Því þarf að vinda sér í að leita að besta stað fyrir nýjan (vara) alþjóðaflugvöll og miðstöð innanlandsflugsins. Nýr (vara) flugvöllur Jarðvísindamenn telja nú að hafið sé tímabil mikillar eldvirkni á Reykjanesskaga sem staðið getur í áratugi og jafnvel hundruð. Inn á milli geta kröftug eldgos haft mikil áhrif á flug til og frá landinu og þéttbýlinu á SV horninu. Hraun gætu runnið yfir Reykjanesbraut og Suðurstrandarveg og kröftug öskugos gert KEF og jafnvel REY óstarfhæfa um tíma. Því er aðkallandi að byggja upp nýjan (vara) alþjóðaflugvöll í nágrenni höfuðborgarsvæðisins, sem jafnframt getur tekið við innanlandsfluginu um tíma ef þess þarf. Starfsemi KEF hefur vaxið hratt undanfarinn áratugi og útlit fyrir áframhaldandi vöxt. Það er í sjálfu sér gott, en enn betra væri að byggja upp annan alþjóðaflugvöll á Suðvestur horninu, ekki of langt frá Höfuðborgarsvæðinu, sem tæki hluta af vextinum og yrði varaflugvöllur fyrir KEF og REY. Ekki er gott að hafa öll eggin í sömu körfu og auka alþjóðaflugvöllur til dæmis á Suðurlandi myndi þjóna landsbyggðinni vel. Mikill viljir er til þess meðal borgarbúa að draga úr starfsemi REY til að nýta betur það frábæra miðlæga svæði sem nú fer undir flugvöll. Enginn viljir er hins vegar til að auka starfsemina og stækka REY þannig að hann geti tekið við hluta alþjóðaflugsins til lengri tíma. Með tilkomu fluglestar KEF-REY getur KEF auðveldlega tekið við miðstöð innanlandsflugsins, en það þarf samt varaflugvöll fyrir þá starfsemi ef starfsemin í Keflavík raskast. Bygging nýs alþjóðaflugvallar í nágrenni Höfuðborgarsvæðisins er hagkvæm sem PPP framkvæmd það er einka- opinber- samvinnuframkvæmd og mun því ekki þurfa að seilast djúpt í pyngju skattgreiðenda heldur þvert á móti. Slíkur flugvöllur yrði lyftistöng fyrir landið. Fluglest og sjúkraþyrlur Samfélagslegur ábati af háhraða Fluglest REY-KEF hefur líka verið metinn mikill eða allt að 100 milljörðum króna. Fluglestin er sem sagt hagkvæm sem PPP framkvæmd og mun þjóna landsmönnum vel. Hún verður einnig umhverfisvæn, þægileg, ódýr og góð aðkoma að landinu sem við verðum stolt af og nótum. Á næstu árum munu sjúkraþyrlur staðsettar á lykil stöðum á landinu, taka brýn sjúkraflug. Þær verða fljótari á vettvang, geta lent nálægt slysstað og við sjúkrahús. Með þeim styttist viðbragðstími sem bjargar mannslífum og bætir heilbrigðisþjónustuna, sem mun bjarga mannslífum, bæta önnur og er þjóðhagslega hagkvæmt. Með tilkomu fluglestar og sjúkraþyrla verður því auðvelt, gott og hagkvæmt að sameina meginstarfsemi REY við flug á Miðnesheiðinni. Hálendisvegir Á næstu áratugum væri þarft að byggja upp heilsárs hálendisvegi yfir Sprengisand milli Suðurlands, Norðurlands og Austurlands. Þeir mun opna dásemdir hálendisins fyrir fleirum og stytta leiðir milli landshluta. Þannig munu þeir auka getu landsins til að taka við ferðafólki með góðu móti og laða marga til sín. Hálendisvegirnir eru því góðir fyrir landsmenn og ferðafólk og hagkvæmir sem PPP framkvæmd sem greiðist af notendum án teljandi útgjalda fyrir skattgreiðendur. Suðurlandsflugvöllur Skoða þarf kosti þess og galla að byggja upp nýjan (vara) flugvöll í nágrenni Höfuðborgarsvæðisins, væntanlega þá á Suðurlandi. Gera þarf vandaða faglega staðarvalsgreiningu til að finna besta stað fyrir slíkan flugvöll. Að henni þurfa að koma viðeigandi fræðingar sem kunna til verka og geta „horft á stóru myndina“ fyrir landið ótruflaðir af „hreppa“ sjónarmiðum. Það er mikilvægt og hagkvæmt að hafa varaflugvöllinn ekki mjög langt frá aðalflugvelli og því svæði sem flestir vilja og þurfa að fara til, en samt á öðru veðurfars- og náttúruvársvæði. Þaðan þarf líka góða samgöngutengingar við aðal þéttbýlið á SV horninu. Suðurland í nágrenni Selfoss virðist augljós kostur í þessu sambandi. Um 90% erlendra ferðamanna fara “Gullna hringinn” og margir, sérstaklega þeir sem eru að koma í annað eða þriðja sinn til landsins munu væntanleg nýta sér að koma beint á Suðurland. Bretar settu enda niður flugvöll þessu svæði á sínum tíma, reyndar án þess að byggja það nægilega vel upp gagnvart flóðahættu, sem varð afdrifaríkt. Suðurland er heppilegt svæði til að taka við auknu þéttbýli þegar þrengist um á höfuðborgarsvæðinu. Það sést best á hraðri uppbyggingu Selfoss og nágrennis undanfarin ár. Flugvöllur á Suðurlandi myndi styrkja landsbyggðina og landið allt meðal annars með því að gera ferðafólki kleift að ferðast lengra til austurs og norðurs, ekki síst með tilkomu uppbyggðs heilsárs hálendisvegir sem mun opna dásemdir hálendisins og stytta leiðir milli landshluta. Byggja mætti hvort tveggja nýjan Suðurlandsflugvöll og heilsárs hálendisveg með PPP fyrirkomulagi af notkunargjöldum því þessar mikilvægu framkvæmdir fengju talsverða notkun. Mikill ávinningur fyrir landsmenn Um 10 milljónir manna fara árlega um KEF því er spáð að alþjóðaflug muni vaxa um 5-10% á ári næstu áratugi. Fjöldi ferðmanna til landsins mun því vaxa mikið og þörf er á góðum valkosti við aðalflugvöllinn á Miðnesheiði. Þá er þörf fyrir góðan vara flugvelli fyrir alþjóða- og innanlands flugið. Ofangreindar stórframkvæmdir eru hagkvæmar í PPP framkvæmd án mikilla útgjalda fyrir skattgreiðendur en með stórkostlegum ávinningi. Stjórnvöld þurfa að láta sig þessi mál varða og lát greina þau vel af til þess hæfu fagfólki. Það þarf að horfa á stóru myndina fyrir landið og loftslagið og til lengri tíma. Það hafa verið gerðar vandaðar úttektir af minni ástæðum. Höfundur er viðskiptafræðingur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Samgöngur Fréttir af flugi Eldgos á Reykjanesskaga Keflavíkurflugvöllur Árborg Flóahreppur Mest lesið Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir Skoðun Brýr, sýkingar og börn Jón Pétur Zimsen Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson Skoðun Hvað er lýðskóli eiginlega? Margrét Gauja Magnúsdóttir Skoðun Ég á þetta ég má þetta Arnar Atlason Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson Skoðun Kærum og beitum Ísrael viðskiptabanni! Pétur Heimisson Skoðun Skoðun Skoðun Framtíðin fær húsnæði Ingunn Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Börnin sem deyja á Gaza Elín Pjetursdóttir skrifar Skoðun Brýr, sýkingar og börn Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er lýðskóli eiginlega? Margrét Gauja Magnúsdóttir skrifar Skoðun Búum til pláss fyrir framtíðina Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Hættuleg ofnotkun svefnlyfja á Íslandi Drífa Sigfúsdóttir skrifar Skoðun Kveikjum neistann um allt land Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Ætlar Ísland að fara sömu leið og Evrópa í útlendingamálum? Kári Allansson skrifar Skoðun Samtökin 78 verðlauna sögufölsun Böðvar Björnsson skrifar Skoðun Afstaða – á vaktinni í 20 ár Arndís Vilhjálmsdóttir,Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar Skoðun Varað við embætti sérstaks saksóknara Gestur Jónsson skrifar Skoðun Út af sporinu en ekki týnd að eilífu María Helena Mazul skrifar Skoðun Meira að segja formaður Viðreisnar Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Steypuklumpablætið í borginni Ragnhildur Alda María Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Kærum og beitum Ísrael viðskiptabanni! Pétur Heimisson skrifar Skoðun Blæðandi vegir Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun Fái einstaklingar sem eru hættulegir sjálfum sér ekki viðeigandi búsetuúrræði blasir við mikill harmleikur Elínborg Björnsdóttir skrifar Skoðun Hroki og hleypidómar - syngur Jónas Sen? Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í vistvænni mannvirkjagerð Guðrún Lilja Kristinsdóttir,Bergþóra Góa Kvaran skrifar Skoðun „Nýtt veiðigjald: sátt byggð á hagkvæmni“ Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Opinber áskorun til prófessorsins Brynjar Karl Sigurðsson skrifar Skoðun Nærvera Héðinn Unnsteinsson skrifar Skoðun Þegar Dagur lét mig hrasa á gangstéttarhellu Björn Teitsson skrifar Skoðun Þessi jafnlaunavottun... Sunna Arnardottir skrifar Skoðun Heilsuspillandi minnisleysi í boði Sjálfstæðisflokksins Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun #BLESSMETA – fyrsta grein Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Dáleiðsla er ímyndun ein Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Sjá meira
Í ljósi eldsumbrotanna á Reykjanesi sést enn betur en áður að fjárfesting í nýjum flugvelli í Hvassahrauni er hæpin í meira lagi. Ofan á aðrar efasemdir bætist að Reykjanesið verður að mati vísindamanna virkt eldsumbrota svæði næstu áratugi og jafnvel árhundruð og ekki er gott að hafa báða aðal flugvelli landsmanna á eldvirku nesi, sömu megin við Höfuðborgarsvæðið. Eðlilega er ekki vilji til þess meðal borgarbúa að auka starfsemi Reykjavíkurflugvallar (REY) til að gera hann að nægilega öflugum vara alþjóðaflugvelli fyrir Keflavíkurflugvöll (KEF). Nær lagi er að draga úr starfsemi REY og leggja hann af þegar nægilegar góður valkostur er tilbúinn.Því þarf að vinda sér í að leita að besta stað fyrir nýjan (vara) alþjóðaflugvöll og miðstöð innanlandsflugsins. Nýr (vara) flugvöllur Jarðvísindamenn telja nú að hafið sé tímabil mikillar eldvirkni á Reykjanesskaga sem staðið getur í áratugi og jafnvel hundruð. Inn á milli geta kröftug eldgos haft mikil áhrif á flug til og frá landinu og þéttbýlinu á SV horninu. Hraun gætu runnið yfir Reykjanesbraut og Suðurstrandarveg og kröftug öskugos gert KEF og jafnvel REY óstarfhæfa um tíma. Því er aðkallandi að byggja upp nýjan (vara) alþjóðaflugvöll í nágrenni höfuðborgarsvæðisins, sem jafnframt getur tekið við innanlandsfluginu um tíma ef þess þarf. Starfsemi KEF hefur vaxið hratt undanfarinn áratugi og útlit fyrir áframhaldandi vöxt. Það er í sjálfu sér gott, en enn betra væri að byggja upp annan alþjóðaflugvöll á Suðvestur horninu, ekki of langt frá Höfuðborgarsvæðinu, sem tæki hluta af vextinum og yrði varaflugvöllur fyrir KEF og REY. Ekki er gott að hafa öll eggin í sömu körfu og auka alþjóðaflugvöllur til dæmis á Suðurlandi myndi þjóna landsbyggðinni vel. Mikill viljir er til þess meðal borgarbúa að draga úr starfsemi REY til að nýta betur það frábæra miðlæga svæði sem nú fer undir flugvöll. Enginn viljir er hins vegar til að auka starfsemina og stækka REY þannig að hann geti tekið við hluta alþjóðaflugsins til lengri tíma. Með tilkomu fluglestar KEF-REY getur KEF auðveldlega tekið við miðstöð innanlandsflugsins, en það þarf samt varaflugvöll fyrir þá starfsemi ef starfsemin í Keflavík raskast. Bygging nýs alþjóðaflugvallar í nágrenni Höfuðborgarsvæðisins er hagkvæm sem PPP framkvæmd það er einka- opinber- samvinnuframkvæmd og mun því ekki þurfa að seilast djúpt í pyngju skattgreiðenda heldur þvert á móti. Slíkur flugvöllur yrði lyftistöng fyrir landið. Fluglest og sjúkraþyrlur Samfélagslegur ábati af háhraða Fluglest REY-KEF hefur líka verið metinn mikill eða allt að 100 milljörðum króna. Fluglestin er sem sagt hagkvæm sem PPP framkvæmd og mun þjóna landsmönnum vel. Hún verður einnig umhverfisvæn, þægileg, ódýr og góð aðkoma að landinu sem við verðum stolt af og nótum. Á næstu árum munu sjúkraþyrlur staðsettar á lykil stöðum á landinu, taka brýn sjúkraflug. Þær verða fljótari á vettvang, geta lent nálægt slysstað og við sjúkrahús. Með þeim styttist viðbragðstími sem bjargar mannslífum og bætir heilbrigðisþjónustuna, sem mun bjarga mannslífum, bæta önnur og er þjóðhagslega hagkvæmt. Með tilkomu fluglestar og sjúkraþyrla verður því auðvelt, gott og hagkvæmt að sameina meginstarfsemi REY við flug á Miðnesheiðinni. Hálendisvegir Á næstu áratugum væri þarft að byggja upp heilsárs hálendisvegi yfir Sprengisand milli Suðurlands, Norðurlands og Austurlands. Þeir mun opna dásemdir hálendisins fyrir fleirum og stytta leiðir milli landshluta. Þannig munu þeir auka getu landsins til að taka við ferðafólki með góðu móti og laða marga til sín. Hálendisvegirnir eru því góðir fyrir landsmenn og ferðafólk og hagkvæmir sem PPP framkvæmd sem greiðist af notendum án teljandi útgjalda fyrir skattgreiðendur. Suðurlandsflugvöllur Skoða þarf kosti þess og galla að byggja upp nýjan (vara) flugvöll í nágrenni Höfuðborgarsvæðisins, væntanlega þá á Suðurlandi. Gera þarf vandaða faglega staðarvalsgreiningu til að finna besta stað fyrir slíkan flugvöll. Að henni þurfa að koma viðeigandi fræðingar sem kunna til verka og geta „horft á stóru myndina“ fyrir landið ótruflaðir af „hreppa“ sjónarmiðum. Það er mikilvægt og hagkvæmt að hafa varaflugvöllinn ekki mjög langt frá aðalflugvelli og því svæði sem flestir vilja og þurfa að fara til, en samt á öðru veðurfars- og náttúruvársvæði. Þaðan þarf líka góða samgöngutengingar við aðal þéttbýlið á SV horninu. Suðurland í nágrenni Selfoss virðist augljós kostur í þessu sambandi. Um 90% erlendra ferðamanna fara “Gullna hringinn” og margir, sérstaklega þeir sem eru að koma í annað eða þriðja sinn til landsins munu væntanleg nýta sér að koma beint á Suðurland. Bretar settu enda niður flugvöll þessu svæði á sínum tíma, reyndar án þess að byggja það nægilega vel upp gagnvart flóðahættu, sem varð afdrifaríkt. Suðurland er heppilegt svæði til að taka við auknu þéttbýli þegar þrengist um á höfuðborgarsvæðinu. Það sést best á hraðri uppbyggingu Selfoss og nágrennis undanfarin ár. Flugvöllur á Suðurlandi myndi styrkja landsbyggðina og landið allt meðal annars með því að gera ferðafólki kleift að ferðast lengra til austurs og norðurs, ekki síst með tilkomu uppbyggðs heilsárs hálendisvegir sem mun opna dásemdir hálendisins og stytta leiðir milli landshluta. Byggja mætti hvort tveggja nýjan Suðurlandsflugvöll og heilsárs hálendisveg með PPP fyrirkomulagi af notkunargjöldum því þessar mikilvægu framkvæmdir fengju talsverða notkun. Mikill ávinningur fyrir landsmenn Um 10 milljónir manna fara árlega um KEF því er spáð að alþjóðaflug muni vaxa um 5-10% á ári næstu áratugi. Fjöldi ferðmanna til landsins mun því vaxa mikið og þörf er á góðum valkosti við aðalflugvöllinn á Miðnesheiði. Þá er þörf fyrir góðan vara flugvelli fyrir alþjóða- og innanlands flugið. Ofangreindar stórframkvæmdir eru hagkvæmar í PPP framkvæmd án mikilla útgjalda fyrir skattgreiðendur en með stórkostlegum ávinningi. Stjórnvöld þurfa að láta sig þessi mál varða og lát greina þau vel af til þess hæfu fagfólki. Það þarf að horfa á stóru myndina fyrir landið og loftslagið og til lengri tíma. Það hafa verið gerðar vandaðar úttektir af minni ástæðum. Höfundur er viðskiptafræðingur.
Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir skrifar
Skoðun Menntun sem mannréttindi – ekki forréttindi París Anna Bergmann,Sigurður Kári Harðarson skrifar
Skoðun Gaza sveltur til dauða - Tími bréfaskrifta er löngu liðinn Magnús Magnússon,Hjálmtýr Heiðdal skrifar
Skoðun Fái einstaklingar sem eru hættulegir sjálfum sér ekki viðeigandi búsetuúrræði blasir við mikill harmleikur Elínborg Björnsdóttir skrifar
Skoðun Sveitarfélög gegna lykilhlutverki í vistvænni mannvirkjagerð Guðrún Lilja Kristinsdóttir,Bergþóra Góa Kvaran skrifar
Konum í afplánun fjölgar: Með flókin áföll á bakinu Tinna Eyberg Örlygsdóttir,Sigríður Ella Jónsdóttir Skoðun