Búsetufrelsi – Hver erum við? Heiða Björk Sturludóttir skrifar 5. júní 2023 18:01 Hvaða fólk er þetta, sem krefst búsetufrelsis? Búsetufrelsi hvað!? Með búsetufrelsi viljum við fá að ráða því hvernig við búum. Hvernig við nýtum fasteignirnar okkar eins og frístundahúsið. Ráða því hvort við búum þar eina og eina helgi. Eða hvort við búum þar 7 mánuði á ári og restina af árinu á Spáni. Eða hvort við búum þar allan ársins hring. Við viljum geta ráðið því hvernig við búum á okkar eignarlandi. Hvort við búum þar í frístundahúsi, íbúðarhúsi, torfhúsi, hjólhýsi eða yurt tjaldi. Um það snýst okkar búsetufrelsi. Fyrir rúmu ári síðan var stofnað félag, Búsetufrelsi. Samtök fólks með búsetu í heilsárshúsi í frístundabyggðum Grímsnes – og Grafningshrepps. Nú hefur innviðaráðherra sett saman starfshóp sem virðist stofnaður til höfuðs fólki sem býr á þennan hátt. Svo virðist sem mikil hræðsla hafi gripið um sig hjá sumum sveitarfélögum við búsetufrelsið sem óskað er eftir. Það sem er einkennilegt við þennan gjörning innviðaráðherra, er að þeir sem starfshópurinn á að fjalla um, eiga ekki aðild. Það er ekki lýðræðislegt. Í nútíma stjórnsýslu er reynt gæta vel að þessu. Ekki fjalla um fólk án þess að það fái að koma að vinnunni. ,,Ekkert um okkur, án okkar.“ Þessi hópur sem kýs sem býr í frístundahúsinu sínu, er þó ekkert til að óttast. Hvernig fólk eru þessir bústaðabúar? Allskyns fólk. Rétt eins og í þéttbýlinu býr þversnið af íbúum þessa lands í frístundahúsum. Efnamikið fólk og efnalítið fólk. Íslendingar og útlendingar. Börn, unglingar, fullorðnir og aldraðir. Sóðar og snyrtimenni. Kjánar og vitringar. Hvers vegna kýs fólk að flytja í sveitina og leggja það á sig að búa í frístundahúsi og fórna þægindunum eins og þeim að geta fengið pakka senda upp að dyrum og sorphirðu? Það er náttúran, friðsældin, fríska loftið og áherslan á önnur gildi sem ýtir fólki af stað í ævintýrið. Stærstu hóparnir eru þessir: Fólk sem kýs hæglætislífsstíl. Þau hafna því að eyða lífinu eins og hamstur á hjóli til að eiga í sig og á. Hafna því að stærstur hluti teknanna fari í húsnæðislán og að lífið gangi út á að vinna sem mest til að geta eignast þak yfir höfuðið. Fólk sem setur heilsuna og lífsgæði í fyrsta sæti. Í dag átta sig flestir á því hversu heilsuspillandi það er að lifa í sífelldri streitu vegna fjárhagsáhyggja. Fólk sem flýr mengun og hávaða höfuðborgarinnar vegna heilsubrests. Í sveitinni er loftið betra, engin mengun frá svifryki eða flugeldum og lítil ljósmengun svo eitthvað sé nefnt. Fuglasöngur í stað hávaða frá umferð bíla, flugvéla eða vegna byggingaframkvæmda. Fjarvinnufólkið. Þeim hefur fjölgað mikið síðustu ár. Einkum í kjölfar Covid. Mörg fyrirtæki bjóða nú starfsfólki sínu að sinna sínum verkefnum í fjarvinnu. Það er líka umhverfisvænna þar sem það minnkar mengandi ferðalög frá heimili á vinnustað og minnkar álag á vegina og færri bílar á ferð skapa færri umferðateppur. Margir í þessum hópi sækja í sveitirnar. Einkum ef um náttúruunnendur og útivistarfólk er að ræða. Eldri borgarar sem vilja minnka við sig og eiga heimili í sínum kæra bústað. Þessi hópur hefur gjarnan sjálfur byggt bústaðinn og dyttað að í áraraðir. Þegar árin færast yfir vilja þau eiga sitt aðalheimili þar sem því líður best. Í Danmörku er eldri borgurum leift að skrá sig með sitt lögheimili í frístundahúsið sitt. Efnalítið fólk sem ekki ræður við afborgun af himinháum húsnæðislánum eða svimandi háu leiguverði. Stundum er þetta fólk sem hefur lent á örorku vegna sjúkdóma eða slysa og yfirvöld bregðast þeim. Þeim býðst ekki húsnæði í borginni og neyðast til að leita annað. Í bústaðnum búa þau sér síðan sína paradís og heilsan batnar oft í kjölfarið. Fólk sem starfar mikið erlendis og kemur heim í eitt tvö ár og fer svo aftur í önnur verkefni erlendis. Fólk af landsbyggðinni sem þarf að dvelja tímabundið nærri höfuðborginni vegna langvinnra veikinda og/eða meðferða. Eins og sjá má er hópurinn fjölbreyttur. Í sveitirnar kemur nýtt blóð með fjölbreyttan bakgrunn. Sveitirnar taka því vonandi fagnandi. Enda hefur fólksfækkun í sveitum landsins gert að verkum að þjónusta við íbúana hefur versnað síðustu ár vegna fámennis. Það er umhugsunarvert að á meðan sum sveitarfélög berjast um á hæl og hnakka gegn þessum breytingum, þá eru önnur sveitarfélög sem taka þessum íbúum fagnandi. Þar er óskað eftir að þessi hópur fái eðlilega skráningu lögheimilis í sínu húsi, eins og aðrir íbúar. Höfundur er formaður Búsetufrelsis, samtaka fólks með fasta búsetu í heilsárshúsi í frístundabyggðum Grímsnes- og Grafningshrepps. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Húsnæðismál Grímsnes- og Grafningshreppur Mest lesið Heilbrigðiskerfi Íslands - Látum verkin tala! Victor Guðmundsson Skoðun Tími formanns Afstöðu liðinn Ólafur Ágúst Hraundal Skoðun Minni sóun, meiri verðmæti Heiða Björg Hilmisdóttir Skoðun Hróplegt óréttlæti í lífeyrismálum Finnbjörn A. Hermansson Skoðun „Við getum ekki": Þrjú orð sem svíkja börn á hverjum degi Hjördís Eva Þórðardóttir Skoðun Íslendingar – rolluþjóð með framtíð í hampi Sigríður Ævarsdóttir Skoðun Konukot Sigmar Guðmundsson Skoðun Þögnin sem mótar umræðuna Snorri Ásmundsson Skoðun Yfirborðskennd tiltekt Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun Hvítþvottur í skugga samstöðu – þegar lögreglan mótmælir því sem hún sjálf reynir að þagga niður Daníel Þór Bjarnason Skoðun Skoðun Skoðun Hvar á ég heima? Aðgengi fólks með POTS að heilbrigðisþjónustu Hugrún Vignisdóttir skrifar Skoðun Lærum af reynslunni Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Hvítþvottur í skugga samstöðu – þegar lögreglan mótmælir því sem hún sjálf reynir að þagga niður Daníel Þór Bjarnason skrifar Skoðun „Við getum ekki": Þrjú orð sem svíkja börn á hverjum degi Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Hróplegt óréttlæti í lífeyrismálum Finnbjörn A. Hermansson skrifar Skoðun Tími formanns Afstöðu liðinn Ólafur Ágúst Hraundal skrifar Skoðun Þögnin sem mótar umræðuna Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Minni sóun, meiri verðmæti Heiða Björg Hilmisdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskennd tiltekt Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Konukot Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Íslendingar – rolluþjóð með framtíð í hampi Sigríður Ævarsdóttir skrifar Skoðun Við hvað erum við hrædd? Ingvi Hrafn Laxdal Victorsson skrifar Skoðun Höfuðborgin eftir fimmtíu ár, hvað erum við að tala um? Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Pólitískt ofbeldi, fasismi og tvískinnungur valdsins Davíð Aron Routley,Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Örugg heilbrigðisþjónusta fyrir öll börn frá upphafi - Alþjóðlegur dagur sjúklingaöryggis 2025 María Heimisdóttir skrifar Skoðun Einn pakki á dag Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Látum verkin tala! Victor Guðmundsson skrifar Skoðun Hörmungarnar sem heimurinn hunsar Ragnar Schram skrifar Skoðun Dýrasti staður í heimi Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Grafið undan grunnstoð ríka samfélagsins Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Mennskan er fórnarlamb Menningarstríðsins! - Tilvist fólks er aldrei hugmyndafræði eða skoðun! Arna Magnea Danks skrifar Skoðun Milljarðar evra streyma enn til Pútíns Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Speglar geta aðeins logið – um hlutlægni, huglægni og mennskuna Hjalti Hrafn Hafþórsson skrifar Skoðun Að þétta byggð Halldór Eiríksson skrifar Skoðun Þegar viðskiptalíkan Vesturlanda er stríð – og almenningur borgar brúsann Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Slökkvum ekki Ljósið Rósa Guðbjartsdóttir skrifar Skoðun Er það ekki sjálfsögð krafa að fá bílastæði? Aðalsteinn Haukur Sverrisson skrifar Skoðun Of lítið, of seint! Hjálmtýr Heiðdal,Magnús Magnússon skrifar Skoðun Halla fer að ræða um frið við einræðisherra Daníel Þröstur Pálsson skrifar Sjá meira
Hvaða fólk er þetta, sem krefst búsetufrelsis? Búsetufrelsi hvað!? Með búsetufrelsi viljum við fá að ráða því hvernig við búum. Hvernig við nýtum fasteignirnar okkar eins og frístundahúsið. Ráða því hvort við búum þar eina og eina helgi. Eða hvort við búum þar 7 mánuði á ári og restina af árinu á Spáni. Eða hvort við búum þar allan ársins hring. Við viljum geta ráðið því hvernig við búum á okkar eignarlandi. Hvort við búum þar í frístundahúsi, íbúðarhúsi, torfhúsi, hjólhýsi eða yurt tjaldi. Um það snýst okkar búsetufrelsi. Fyrir rúmu ári síðan var stofnað félag, Búsetufrelsi. Samtök fólks með búsetu í heilsárshúsi í frístundabyggðum Grímsnes – og Grafningshrepps. Nú hefur innviðaráðherra sett saman starfshóp sem virðist stofnaður til höfuðs fólki sem býr á þennan hátt. Svo virðist sem mikil hræðsla hafi gripið um sig hjá sumum sveitarfélögum við búsetufrelsið sem óskað er eftir. Það sem er einkennilegt við þennan gjörning innviðaráðherra, er að þeir sem starfshópurinn á að fjalla um, eiga ekki aðild. Það er ekki lýðræðislegt. Í nútíma stjórnsýslu er reynt gæta vel að þessu. Ekki fjalla um fólk án þess að það fái að koma að vinnunni. ,,Ekkert um okkur, án okkar.“ Þessi hópur sem kýs sem býr í frístundahúsinu sínu, er þó ekkert til að óttast. Hvernig fólk eru þessir bústaðabúar? Allskyns fólk. Rétt eins og í þéttbýlinu býr þversnið af íbúum þessa lands í frístundahúsum. Efnamikið fólk og efnalítið fólk. Íslendingar og útlendingar. Börn, unglingar, fullorðnir og aldraðir. Sóðar og snyrtimenni. Kjánar og vitringar. Hvers vegna kýs fólk að flytja í sveitina og leggja það á sig að búa í frístundahúsi og fórna þægindunum eins og þeim að geta fengið pakka senda upp að dyrum og sorphirðu? Það er náttúran, friðsældin, fríska loftið og áherslan á önnur gildi sem ýtir fólki af stað í ævintýrið. Stærstu hóparnir eru þessir: Fólk sem kýs hæglætislífsstíl. Þau hafna því að eyða lífinu eins og hamstur á hjóli til að eiga í sig og á. Hafna því að stærstur hluti teknanna fari í húsnæðislán og að lífið gangi út á að vinna sem mest til að geta eignast þak yfir höfuðið. Fólk sem setur heilsuna og lífsgæði í fyrsta sæti. Í dag átta sig flestir á því hversu heilsuspillandi það er að lifa í sífelldri streitu vegna fjárhagsáhyggja. Fólk sem flýr mengun og hávaða höfuðborgarinnar vegna heilsubrests. Í sveitinni er loftið betra, engin mengun frá svifryki eða flugeldum og lítil ljósmengun svo eitthvað sé nefnt. Fuglasöngur í stað hávaða frá umferð bíla, flugvéla eða vegna byggingaframkvæmda. Fjarvinnufólkið. Þeim hefur fjölgað mikið síðustu ár. Einkum í kjölfar Covid. Mörg fyrirtæki bjóða nú starfsfólki sínu að sinna sínum verkefnum í fjarvinnu. Það er líka umhverfisvænna þar sem það minnkar mengandi ferðalög frá heimili á vinnustað og minnkar álag á vegina og færri bílar á ferð skapa færri umferðateppur. Margir í þessum hópi sækja í sveitirnar. Einkum ef um náttúruunnendur og útivistarfólk er að ræða. Eldri borgarar sem vilja minnka við sig og eiga heimili í sínum kæra bústað. Þessi hópur hefur gjarnan sjálfur byggt bústaðinn og dyttað að í áraraðir. Þegar árin færast yfir vilja þau eiga sitt aðalheimili þar sem því líður best. Í Danmörku er eldri borgurum leift að skrá sig með sitt lögheimili í frístundahúsið sitt. Efnalítið fólk sem ekki ræður við afborgun af himinháum húsnæðislánum eða svimandi háu leiguverði. Stundum er þetta fólk sem hefur lent á örorku vegna sjúkdóma eða slysa og yfirvöld bregðast þeim. Þeim býðst ekki húsnæði í borginni og neyðast til að leita annað. Í bústaðnum búa þau sér síðan sína paradís og heilsan batnar oft í kjölfarið. Fólk sem starfar mikið erlendis og kemur heim í eitt tvö ár og fer svo aftur í önnur verkefni erlendis. Fólk af landsbyggðinni sem þarf að dvelja tímabundið nærri höfuðborginni vegna langvinnra veikinda og/eða meðferða. Eins og sjá má er hópurinn fjölbreyttur. Í sveitirnar kemur nýtt blóð með fjölbreyttan bakgrunn. Sveitirnar taka því vonandi fagnandi. Enda hefur fólksfækkun í sveitum landsins gert að verkum að þjónusta við íbúana hefur versnað síðustu ár vegna fámennis. Það er umhugsunarvert að á meðan sum sveitarfélög berjast um á hæl og hnakka gegn þessum breytingum, þá eru önnur sveitarfélög sem taka þessum íbúum fagnandi. Þar er óskað eftir að þessi hópur fái eðlilega skráningu lögheimilis í sínu húsi, eins og aðrir íbúar. Höfundur er formaður Búsetufrelsis, samtaka fólks með fasta búsetu í heilsárshúsi í frístundabyggðum Grímsnes- og Grafningshrepps.
Hvítþvottur í skugga samstöðu – þegar lögreglan mótmælir því sem hún sjálf reynir að þagga niður Daníel Þór Bjarnason Skoðun
Skoðun Hvítþvottur í skugga samstöðu – þegar lögreglan mótmælir því sem hún sjálf reynir að þagga niður Daníel Þór Bjarnason skrifar
Skoðun Pólitískt ofbeldi, fasismi og tvískinnungur valdsins Davíð Aron Routley,Karl Héðinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Örugg heilbrigðisþjónusta fyrir öll börn frá upphafi - Alþjóðlegur dagur sjúklingaöryggis 2025 María Heimisdóttir skrifar
Skoðun Mennskan er fórnarlamb Menningarstríðsins! - Tilvist fólks er aldrei hugmyndafræði eða skoðun! Arna Magnea Danks skrifar
Skoðun Speglar geta aðeins logið – um hlutlægni, huglægni og mennskuna Hjalti Hrafn Hafþórsson skrifar
Skoðun Þegar viðskiptalíkan Vesturlanda er stríð – og almenningur borgar brúsann Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Hvítþvottur í skugga samstöðu – þegar lögreglan mótmælir því sem hún sjálf reynir að þagga niður Daníel Þór Bjarnason Skoðun