Jákvæðir angar rafbíla Sævar Helgi Bragason skrifar 2. nóvember 2022 16:00 „Hvaða hávaði er þetta?“ hugsaði ég með mér þar sem ég sat og sötraði morgunkaffið. Glugginn var opinn og smám saman rann það upp fyrir mér. Þetta var díseltrukkur í lausagangi. Mengunarskýið barst inn á heimilið. Hávaðinn líka. Ég lokaði glugganum, leit út og sá að framrúða bílsins var hrímuð eftir hrollkalda októbernóttina. Sennilega nennti nágranninn ekki að skafa framrúðuna. Skil það vel. Líklega vildi hann setjast inn í hlýjan og notalegan trukkinn sinn. Það er líka ósköp skiljanlegt. Þótt ólöglegt sé að skilja bíl eftir í lausagangi þá lítum við framhjá því fyrir smávegis notalegheit. Nokkrum morgnum seinna neyddist ég til að nota bílinn minn. Hann er rafbíll. Í stað þess að arka út í kaldan morguninn sat ég í mestu makindum innandyra, tók upp snjallsímann og ræsti bílinn með appi. Vertu tuttugu gráðu heitur þegar ég kem út, takk. Sennilega urðu engin vör við neitt á meðan hrímið bráðnaði af rúðunum. Rafbíllinn gaf nefnilega hvorki frá sér heilsuspillandi loftmengun né hávaðamengun sem raskaði svefni nágrannanna. Loftið var pínulítið heilnæmara og drunurnar i bílasinfóníu hverfisins ögn lágværari. Þetta er agnarsmár en jákvæður angi á örlítið vistvænna samfélagi. Hljóðlátari samgöngutæki sem ganga ekki fyrir jarðefnaeldsneyti heldur hreinni, innlendri orku. Orku sem ég veit alltaf hvað kostar og er óháð sveiflum á alþjóðamarkaði eða duttlungum einræðisherra. En hvað um rafhlöðurnar? Í hvert sinn er ég held fyrirlestur eða tala um loftslagsmál og kem inn á rafbílavæðinguna er spurt, hvað með rafhlöðurnar? Eru þær ekki svo óumhverfisvænar? Um rafbíla grassera margar mýtur á samfélagsmiðlum, flestar kolrangar. Er nema von. Það mætti halda að einhver hafi hagsmuni af því að afvegaleiða og seinka aðgerðum. Árið 2021 sótti mannkynið 4,2 milljarða tonna af olíu og 8,2 milljarða tonna af kolum í iður jarðar. Með öðrum orðum sóttum við 40 þúsund sinnum meiri olíu og 74 þúsund sinnum meira af kolum en liþíumi, aðalhráefninu í rafhlöður fyrir tölvur, síma og bíla nútímans. Allt jarðefnaeldsneytið var brennt. Við brunann bættust 39 milljarðar tonna af gróðurhúsalofttegundinni koldíoxíði við andrúmsloftið. Liþíumið er og verður notað aftur og aftur. Rafbílavæðingin hefur marga kosti. Fyrir utan minni hávaða- og loftmengun eru rafbílar miklu orkunýtnari. Bensínbíll sóar um 80% af orkunni í eldsneytinu sem þú setur á hann. Ef þú tekur bensín fyrir 10 þúsund krónur fara einungis um 2000 kr í að knýja bílinn áfram. Restinni, 8000 krónum, er sóað í hita. Rafbíll nýtir hins vegar 85-90% orkunnar sem þú setur á bílinn. Þetta veldur því að rafbílar eru líka hreinni en bensínbílar þótt raforkan væri framleidd með kolum. Þökk sé endurnýjanlegum orkugjöfum á Íslandi er rafbíll margfalt vistvænni en bensín- eða díselbíll. Frá vöggu til grafar. Rafbílar og framleiðsla þeirra verður sem betur fer sífellt grænni með aukinni notkun á endurnýjanlegum orkugjöfum á heimsvísu og tækniframförum. Í dag krefst framleiðsla á rafhlöðu orku sem jafngildir um það bil 336 lítrum af bensíni. Endist rafbíll í áratug er sá orkukostnaður hverfandi lítil miðað við sparnaðinn sem hlýst af því að þurfa aldrei að knýja bílinn með bensíni. Til samanburðar notar fjölskylda á að giska 1000 til 1500 lítra af bensíni fyrir meðalakstur á ári. Ímyndaðu þér ef það eru tveir bílar eða fleiri á heimilinu. Rafhlöðurnar eiga sér framhaldslíf. Þær innihalda verðmæt frumefnum sem eyðast aldrei. Í dag eru gamlar rafbílarafhlöður nýttar á ýmsan hátt, til dæmis sem varaaflgjafar á íþróttaleikvöngum. Ég veit ekki til þess að hægt sé að brenna eða nýta bensín tvisvar. Og úrgangurinn er bara til vandræða. Helsti gallinn við rafbíla er að þeir eru bílar. Allir bílar taka pláss. Allir bílar spæna upp göturnar, sér í lagi á negldum dekkjum. Allir bílar eru auðlindafrekir. Allir bílar eru dýrir, bæði í heimilisbókhaldinu og fyrir samfélagið. Allir bílar eru óumhverfisvænir, eldsneytisbílar meira en rafbílar. Við ættum því að kappkosta við að fækka eknum kílómetrum eins og við getum. Þótt rafbílar séu ekki fullkomnir og verði aldrei, þá eru þeir samt svo miklu skárri en eldsneytisbílarnir sem þeir leysa af hólmi. Höfundur er jarðarbúi sem fæst við meðal annars við umhverfismál Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Umhverfismál Sævar Helgi Bragason Vistvænir bílar Mest lesið Ljúgandi málpípa sjálfstæðisflokksins Tómas Kristjánsson Skoðun Hættur kynhlutleysisins Eiríkur Rögnvaldsson Skoðun Reykjavíkurborg stuðlar ekki að sérstöðu eins fyrirtækis á BSÍ Björn Ragnarsson Skoðun Sex liða áætlun til að koma á jafnvægi í húsnæðismálunum. Gunnar Einarsson Skoðun Samfylkingin – Með og á móti Helgi Brynjarsson Skoðun Hvers eiga Vestfirðingar að gjalda? Ingólfur Ásgeirsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Þannig gæti Alþingi sameinast um orkumál Gunnhildur Fríða Hallgrímsdóttir Skoðun Núll prósent skynsemi Lára G. Sigurðardóttir Skoðun Mikilvægi kínverskra ferðamanna fyrir Ísland og áhrif beins flugs frá Kína Guðmundur Franklín Jónsson Skoðun Skoðun Skoðun Nemendalýðræði á brauðfótum Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Mikilvægi kínverskra ferðamanna fyrir Ísland og áhrif beins flugs frá Kína Guðmundur Franklín Jónsson skrifar Skoðun Hvers eiga Vestfirðingar að gjalda? Ingólfur Ásgeirsson skrifar Skoðun Þannig gæti Alþingi sameinast um orkumál Gunnhildur Fríða Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Samfylkingin – Með og á móti Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stuðlar ekki að sérstöðu eins fyrirtækis á BSÍ Björn Ragnarsson skrifar Skoðun Sex liða áætlun til að koma á jafnvægi í húsnæðismálunum. Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Ljúgandi málpípa sjálfstæðisflokksins Tómas Kristjánsson skrifar Skoðun Hættur kynhlutleysisins Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Ólögleg áfengissala Ari Jónsson skrifar Skoðun Áhugaverðar ákvarðanir Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Gerræði ráðherranna Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Með lygina að vopni Páll Hermannsson skrifar Skoðun Leyfið til að drepa langreyði - óforsvaranleg ákvörðun Micah Garen skrifar Skoðun Núll prósent skynsemi Lára G. Sigurðardóttir skrifar Skoðun UNICEF skóli Laugardals við Kirkjuteig Tryggvi Scehving Thorsteinsson skrifar Skoðun Leggðu rafskútunni vel í Kópavogi Bergur Þorri Benjamínsson skrifar Skoðun Fjórar brýnar ástæður til að hætta viðskiptum við Rapyd Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Ekkert bús í búðir! Jódís Skúladóttir skrifar Skoðun Fiskeldi og Vestfirðir Runólfur Ágústsson skrifar Skoðun Tvö hundruð milljarða afsláttur VG Inga Lind Karlsdóttir skrifar Skoðun Bætt þjónusta og minni kostnaður, er hægt að biðja um það betra? Hrefna Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Fyrirsjáanleiki til framtíðar Guðrún Halla Finnsdóttir,Valur Ægisson skrifar Skoðun Láglaunaþrælar, Samsæriskenning Guðmunda G. G. skrifar Skoðun Húmor í kennslu: Við hlustum, skiljum og munum betur Sveinn Waage skrifar Skoðun Vika einmanaleikans Jóhanna Stefáns Bjarkardóttir skrifar Skoðun Vald og þátttaka eða valdtaka? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Röng ákvörðun ráðherra Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Hvalirnir, hafið og við Edda Elísabet Magnúsdóttir skrifar Skoðun Íslenska ríkið braut á börnum en axlar enga ábyrgð Freyr Rögnvaldsson skrifar Sjá meira
„Hvaða hávaði er þetta?“ hugsaði ég með mér þar sem ég sat og sötraði morgunkaffið. Glugginn var opinn og smám saman rann það upp fyrir mér. Þetta var díseltrukkur í lausagangi. Mengunarskýið barst inn á heimilið. Hávaðinn líka. Ég lokaði glugganum, leit út og sá að framrúða bílsins var hrímuð eftir hrollkalda októbernóttina. Sennilega nennti nágranninn ekki að skafa framrúðuna. Skil það vel. Líklega vildi hann setjast inn í hlýjan og notalegan trukkinn sinn. Það er líka ósköp skiljanlegt. Þótt ólöglegt sé að skilja bíl eftir í lausagangi þá lítum við framhjá því fyrir smávegis notalegheit. Nokkrum morgnum seinna neyddist ég til að nota bílinn minn. Hann er rafbíll. Í stað þess að arka út í kaldan morguninn sat ég í mestu makindum innandyra, tók upp snjallsímann og ræsti bílinn með appi. Vertu tuttugu gráðu heitur þegar ég kem út, takk. Sennilega urðu engin vör við neitt á meðan hrímið bráðnaði af rúðunum. Rafbíllinn gaf nefnilega hvorki frá sér heilsuspillandi loftmengun né hávaðamengun sem raskaði svefni nágrannanna. Loftið var pínulítið heilnæmara og drunurnar i bílasinfóníu hverfisins ögn lágværari. Þetta er agnarsmár en jákvæður angi á örlítið vistvænna samfélagi. Hljóðlátari samgöngutæki sem ganga ekki fyrir jarðefnaeldsneyti heldur hreinni, innlendri orku. Orku sem ég veit alltaf hvað kostar og er óháð sveiflum á alþjóðamarkaði eða duttlungum einræðisherra. En hvað um rafhlöðurnar? Í hvert sinn er ég held fyrirlestur eða tala um loftslagsmál og kem inn á rafbílavæðinguna er spurt, hvað með rafhlöðurnar? Eru þær ekki svo óumhverfisvænar? Um rafbíla grassera margar mýtur á samfélagsmiðlum, flestar kolrangar. Er nema von. Það mætti halda að einhver hafi hagsmuni af því að afvegaleiða og seinka aðgerðum. Árið 2021 sótti mannkynið 4,2 milljarða tonna af olíu og 8,2 milljarða tonna af kolum í iður jarðar. Með öðrum orðum sóttum við 40 þúsund sinnum meiri olíu og 74 þúsund sinnum meira af kolum en liþíumi, aðalhráefninu í rafhlöður fyrir tölvur, síma og bíla nútímans. Allt jarðefnaeldsneytið var brennt. Við brunann bættust 39 milljarðar tonna af gróðurhúsalofttegundinni koldíoxíði við andrúmsloftið. Liþíumið er og verður notað aftur og aftur. Rafbílavæðingin hefur marga kosti. Fyrir utan minni hávaða- og loftmengun eru rafbílar miklu orkunýtnari. Bensínbíll sóar um 80% af orkunni í eldsneytinu sem þú setur á hann. Ef þú tekur bensín fyrir 10 þúsund krónur fara einungis um 2000 kr í að knýja bílinn áfram. Restinni, 8000 krónum, er sóað í hita. Rafbíll nýtir hins vegar 85-90% orkunnar sem þú setur á bílinn. Þetta veldur því að rafbílar eru líka hreinni en bensínbílar þótt raforkan væri framleidd með kolum. Þökk sé endurnýjanlegum orkugjöfum á Íslandi er rafbíll margfalt vistvænni en bensín- eða díselbíll. Frá vöggu til grafar. Rafbílar og framleiðsla þeirra verður sem betur fer sífellt grænni með aukinni notkun á endurnýjanlegum orkugjöfum á heimsvísu og tækniframförum. Í dag krefst framleiðsla á rafhlöðu orku sem jafngildir um það bil 336 lítrum af bensíni. Endist rafbíll í áratug er sá orkukostnaður hverfandi lítil miðað við sparnaðinn sem hlýst af því að þurfa aldrei að knýja bílinn með bensíni. Til samanburðar notar fjölskylda á að giska 1000 til 1500 lítra af bensíni fyrir meðalakstur á ári. Ímyndaðu þér ef það eru tveir bílar eða fleiri á heimilinu. Rafhlöðurnar eiga sér framhaldslíf. Þær innihalda verðmæt frumefnum sem eyðast aldrei. Í dag eru gamlar rafbílarafhlöður nýttar á ýmsan hátt, til dæmis sem varaaflgjafar á íþróttaleikvöngum. Ég veit ekki til þess að hægt sé að brenna eða nýta bensín tvisvar. Og úrgangurinn er bara til vandræða. Helsti gallinn við rafbíla er að þeir eru bílar. Allir bílar taka pláss. Allir bílar spæna upp göturnar, sér í lagi á negldum dekkjum. Allir bílar eru auðlindafrekir. Allir bílar eru dýrir, bæði í heimilisbókhaldinu og fyrir samfélagið. Allir bílar eru óumhverfisvænir, eldsneytisbílar meira en rafbílar. Við ættum því að kappkosta við að fækka eknum kílómetrum eins og við getum. Þótt rafbílar séu ekki fullkomnir og verði aldrei, þá eru þeir samt svo miklu skárri en eldsneytisbílarnir sem þeir leysa af hólmi. Höfundur er jarðarbúi sem fæst við meðal annars við umhverfismál
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Mikilvægi kínverskra ferðamanna fyrir Ísland og áhrif beins flugs frá Kína Guðmundur Franklín Jónsson Skoðun
Skoðun Mikilvægi kínverskra ferðamanna fyrir Ísland og áhrif beins flugs frá Kína Guðmundur Franklín Jónsson skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Mikilvægi kínverskra ferðamanna fyrir Ísland og áhrif beins flugs frá Kína Guðmundur Franklín Jónsson Skoðun