Asparfræsský áhrifalítil en grasið verður áfram rótsterkt Magnús Jochum Pálsson skrifar 14. júlí 2022 07:30 Asparfræ safnast í hauga víða í Reykjavík Vísir/Vilhelm Hvít asparfræsský svífa nú um loftin en líffræðingur segir það misskilning að hvítir hnoðrarnir séu frjókorn en ekki fræ. Hins vegar standi yfir grasfrjókornatímabil sem nái hámarki kringum næstu mánaðamót. Ofnæmislæknir segir ofnæmislyf, augndropa og nefúða bestu meðölin við frjókornaofnæmi. Blaðamaður hafði samband við Anítu Ósk Áskelsdóttur, líffræðing sem sinnir frjómælingum hjá Náttúrufræðistofnun. Aðspurð út í þær aspardrífur sem falla nú til jarðar sagði Aníta það vera algengan rugling hjá fólki að tengja hvítu asparfræin við frjókorn. Það séu fræin sem myndi þessa hvítu hnoðra en þegar það gerist sé frjótímabilið löngu búið. „Fólk tengir þetta við frjókorn en almennt sérðu ekki frjókornin. Nema þú hristir eitthvað blóm sem er að blómstra en þá kemur smá ský,“ sagði Aníta um frjókornin. Þá sagði Aníta að grasafrjókorn og súrufrjókorn væru ráðandi þessa dagana og það sem „væri helst að trufla fólk núna.“ Hún sagði frjótíma grasafrjókorna yfirleitt byrja í júní og almennt ná hámarki í lok júlí eða byrjun ágúst. Frjótími birkis væri hins vegar liðinn, það hefði verið tveggja til fjögurra vikna tímabil sem kláraðist upp úr miðjum júní. Fyrir norðan hefðu verið háar frjótölur birkis en í Reykjavík hefði sáralítið mælst í júní. Frjókornaofnæmi „aðal-bissnessinn í dag“ Blaðamaður hafi einnig samband við Sigurveigu Þ. Sigurðardóttir, ofnæmislækni, til að spurja út í frjókornatímabilið. Aðspurð hver staðan væri hjá ofnæmislæknum í tengslum við frjókornaofnæmi sagði Sigurveig að frjókornaofnæmi væru „aðal-bissnessinn í dag.“ Fólk kæmi yfirleitt með sígild einkenni frjókornaofnæmis sem væru kláði, nefrennsli, hnerrar og kláði í augum en „Sumir eru eins og þeir séu með sand í augunum og ef maður nuddar augun þá verður það enn þá verra,“ sagði Sigurveig. Hér má sjá grasfrjókorn svífa um loftið en þau eru yfirleitt svo smá að maður tekur ekki eftir þeim.Patrick Pleul/Getty Einnig fyndi fólk fyrir astmaeinkennum og andþyngslum en sumt fólk fyndi einungis fyrir andþyngslum við áreynslu, t.d. þegar það færi út að skokka í frjókornunum. Aðspurð hvort álagið hjá ofnæmislæknum væri jafnmikið yfir allt sumarið sagði Sigurveig að álagið væri mest í byrjun sumars þegar fólk væri að uppgötva ofnæmið. Stundum sé það þannig að fólk viti að það sé með ofnæmi en gleymi að fá sér lyf þegar frjóið byrjar. Trjá- og túnfíflaofnæmi í byrjun sumars og grasið taki svo við Sigurveig segir að fólk komi líka með börn sem eru að fá frjóofnæmiseinkenni í fyrsta sinn og vilji þá vita hvað veldur. Algengast er að það séu gras- eða birkiofnæmi en það geti líka verið ofnæmi fyrir túnfíflum. Trjá- og túnfíflaofnæmi séu frekar í byrjun sumars og svo komi grasið í framhaldi af því. Í byrjun sumars er frjótímabil túnfífla og trjátegunda á borð við birki og aspir. Síðan taki við frjótímabil grass.Vísir/Getty Það séu ekki bara börn sem komi til ofnæmislækna vegna nýuppgötvaðs ofnæmis heldur gerist það líka að fullorðið fólk uppgötvi seint á ævinni að það sé með ofnæmi. Aðspurð hvað sé best að gera ef maður finnur fyrir einkennum en veit ekki að maður sé með ofnæmi segir Sigurveig að maður geti leitað sér fræðslu hjá Astma- og ofnæmisfélaginu eða farið í greiningu. Hins vegar sé hægt að fá ofnæmislyf, stera og augndropa án lyfseðils en þá þurfi maður að vita hvað sé að. Þá segir Sigurlaug að ofnæmi verði oft verra með árunum og þá þurfi að fara í sterkari lyf og öðruvísi meðferð og þá sé gott að fá aðstoð hjá lækni. Hægt að halda sig inni eða fara út á haf Aðspurð hvort eitthvað annað sé hægt að gera, eins og að halda sig bara inni sagði Sigurveig að „vissulega gæti maður forðast ofnæmisvakann sem er besta leiðin.“ „Það getur maður gert með því að vera einhvers staðar úti á hafi,“ sagði hún og hló svo. En maður geti líka haldið sig innandyra en þá megi ekki vera með gluggana opna. Fólk með mjög slæmt ofnæmi sé oft ráðlagt að sofa með lokaða glugga sem sumum finnist svakalega erfitt. Eins eigi maður ekki að þurrka fötin sín úti af því frjóin setjast þá á fötin. Jafnframt segir Sigurveig að það sé vont að vera úti í óslegnu grasi og nefnir sem dæmi eitt árið eftir hrun þegar ekkert var slegið í Reykjavík hafi fólk fundið fyrir miklum einkennum. Hins vegar sé heldur ekki gott fyrir fólk með ofnæmi að vera viðstatt garðasláttur því þá þyrlast frjóin upp í loft. Ef maður er með grasofnæmi er ekki sniðugt að vera þar sem er mikið óslegið gras né að vera viðstaddur garðasláttur.Fairfax Media/Getty Aðspurð hvort fólk geti hlotið alvarleg einkenni ef ofnæmi eru ekki meðhöndluð sagði Sigurveig að besta dæmið um það sé „að ef fólk er með astma og ofnæmi fyrir grasi eða frjókornum getur astminn orðið svolítið slæmur. Það er ekki gott að vera með astma og meðhöndla hann ekki því þá getur hann versnað.“ Ef maður er með astma sé því gott að vita af öllum ofnæmum. Garðyrkja Blóm Mest lesið Hefja söfnun fyrir fjölskyldu Víglundar Innlent „Glútenóþol var orðið óhreinn hattur yfir þetta allt saman“ Innlent Hinn látni erlendur ríkisborgari á þrítugsaldri Innlent Þekkir ekki eina stelpu sem ekki hefur verið áreitt Innlent „Mæta á næstu Palestínumótmæli og berja þetta lið“ Innlent Borðaði súrdeigsbrauð og mældist með áfengi í útblæstri Innlent Afar mjótt á munum hjá forsetaframbjóðendum í Póllandi Erlent Missa fatamarkaðinn með flutningi Konukots í Ármúla Innlent Segja ógnarstjórn ríkja á Þjóðminjasafninu Innlent Bað um 12 milljónir til að halda tónlistarhátíð í öðru sveitarfélagi Innlent Fleiri fréttir Kökuskreytingar og þjóðdansar á „Fjör í Flóa“ í dag Tvenn mótmæli í Reykjavík og herþota á flugsýningu „Mæta á næstu Palestínumótmæli og berja þetta lið“ Missa fatamarkaðinn með flutningi Konukots í Ármúla „Glútenóþol var orðið óhreinn hattur yfir þetta allt saman“ Ók hlaupahjólinu á tré með pizzu í annarri Hefja söfnun fyrir fjölskyldu Víglundar Borðaði súrdeigsbrauð og mældist með áfengi í útblæstri Hefur skilning á báðum sjónarmiðum í Heiðmerkurmálinu Þekkir ekki eina stelpu sem ekki hefur verið áreitt Umferðartafir vegna framkvæmda við Kringlumýrarbraut í sumar Hinn látni erlendur ríkisborgari á þrítugsaldri Býður til flugveislu á Reykjavíkurflugvelli Sóttu veikan mann í rússneskan togara Lækkandi fæðingartíðni er vandamál sem leysist ekki án innflytjenda Rannsókn lokið í manndrápsmáli Lögðu hald á nokkuð magn fíkniefna og hnífa Sláandi tölur: Kyrkingartökum og eltihrellum fer fjölgandi Mætti með steikarhníf á leikskóla Kyrkingartök og elltihrellahegðun fara vaxandi og myndband af áreitni í miðborginni Grill í ljósum logum úti á svölum Vilja endurbyggja verkstæðið en nágrannar mótmæla harðlega Margra kílómetra bílaröð eftir árekstur á Vesturlandsvegi Halda framkvæmdastjóra Félagsbústaða þrátt fyrir alvarlegt vantraust Telja að maðurinn sé fundinn „Þetta er mjög þungt og erfitt“ „Ég vara mjög við því að menn beiti þessu úrræði“ „Verið að búa til óseðjandi kerfi þar sem bátum mun fjölga“ Eldur kviknaði í vörubíl á Reykjanesbraut Bað um 12 milljónir til að halda tónlistarhátíð í öðru sveitarfélagi Sjá meira
Blaðamaður hafði samband við Anítu Ósk Áskelsdóttur, líffræðing sem sinnir frjómælingum hjá Náttúrufræðistofnun. Aðspurð út í þær aspardrífur sem falla nú til jarðar sagði Aníta það vera algengan rugling hjá fólki að tengja hvítu asparfræin við frjókorn. Það séu fræin sem myndi þessa hvítu hnoðra en þegar það gerist sé frjótímabilið löngu búið. „Fólk tengir þetta við frjókorn en almennt sérðu ekki frjókornin. Nema þú hristir eitthvað blóm sem er að blómstra en þá kemur smá ský,“ sagði Aníta um frjókornin. Þá sagði Aníta að grasafrjókorn og súrufrjókorn væru ráðandi þessa dagana og það sem „væri helst að trufla fólk núna.“ Hún sagði frjótíma grasafrjókorna yfirleitt byrja í júní og almennt ná hámarki í lok júlí eða byrjun ágúst. Frjótími birkis væri hins vegar liðinn, það hefði verið tveggja til fjögurra vikna tímabil sem kláraðist upp úr miðjum júní. Fyrir norðan hefðu verið háar frjótölur birkis en í Reykjavík hefði sáralítið mælst í júní. Frjókornaofnæmi „aðal-bissnessinn í dag“ Blaðamaður hafi einnig samband við Sigurveigu Þ. Sigurðardóttir, ofnæmislækni, til að spurja út í frjókornatímabilið. Aðspurð hver staðan væri hjá ofnæmislæknum í tengslum við frjókornaofnæmi sagði Sigurveig að frjókornaofnæmi væru „aðal-bissnessinn í dag.“ Fólk kæmi yfirleitt með sígild einkenni frjókornaofnæmis sem væru kláði, nefrennsli, hnerrar og kláði í augum en „Sumir eru eins og þeir séu með sand í augunum og ef maður nuddar augun þá verður það enn þá verra,“ sagði Sigurveig. Hér má sjá grasfrjókorn svífa um loftið en þau eru yfirleitt svo smá að maður tekur ekki eftir þeim.Patrick Pleul/Getty Einnig fyndi fólk fyrir astmaeinkennum og andþyngslum en sumt fólk fyndi einungis fyrir andþyngslum við áreynslu, t.d. þegar það færi út að skokka í frjókornunum. Aðspurð hvort álagið hjá ofnæmislæknum væri jafnmikið yfir allt sumarið sagði Sigurveig að álagið væri mest í byrjun sumars þegar fólk væri að uppgötva ofnæmið. Stundum sé það þannig að fólk viti að það sé með ofnæmi en gleymi að fá sér lyf þegar frjóið byrjar. Trjá- og túnfíflaofnæmi í byrjun sumars og grasið taki svo við Sigurveig segir að fólk komi líka með börn sem eru að fá frjóofnæmiseinkenni í fyrsta sinn og vilji þá vita hvað veldur. Algengast er að það séu gras- eða birkiofnæmi en það geti líka verið ofnæmi fyrir túnfíflum. Trjá- og túnfíflaofnæmi séu frekar í byrjun sumars og svo komi grasið í framhaldi af því. Í byrjun sumars er frjótímabil túnfífla og trjátegunda á borð við birki og aspir. Síðan taki við frjótímabil grass.Vísir/Getty Það séu ekki bara börn sem komi til ofnæmislækna vegna nýuppgötvaðs ofnæmis heldur gerist það líka að fullorðið fólk uppgötvi seint á ævinni að það sé með ofnæmi. Aðspurð hvað sé best að gera ef maður finnur fyrir einkennum en veit ekki að maður sé með ofnæmi segir Sigurveig að maður geti leitað sér fræðslu hjá Astma- og ofnæmisfélaginu eða farið í greiningu. Hins vegar sé hægt að fá ofnæmislyf, stera og augndropa án lyfseðils en þá þurfi maður að vita hvað sé að. Þá segir Sigurlaug að ofnæmi verði oft verra með árunum og þá þurfi að fara í sterkari lyf og öðruvísi meðferð og þá sé gott að fá aðstoð hjá lækni. Hægt að halda sig inni eða fara út á haf Aðspurð hvort eitthvað annað sé hægt að gera, eins og að halda sig bara inni sagði Sigurveig að „vissulega gæti maður forðast ofnæmisvakann sem er besta leiðin.“ „Það getur maður gert með því að vera einhvers staðar úti á hafi,“ sagði hún og hló svo. En maður geti líka haldið sig innandyra en þá megi ekki vera með gluggana opna. Fólk með mjög slæmt ofnæmi sé oft ráðlagt að sofa með lokaða glugga sem sumum finnist svakalega erfitt. Eins eigi maður ekki að þurrka fötin sín úti af því frjóin setjast þá á fötin. Jafnframt segir Sigurveig að það sé vont að vera úti í óslegnu grasi og nefnir sem dæmi eitt árið eftir hrun þegar ekkert var slegið í Reykjavík hafi fólk fundið fyrir miklum einkennum. Hins vegar sé heldur ekki gott fyrir fólk með ofnæmi að vera viðstatt garðasláttur því þá þyrlast frjóin upp í loft. Ef maður er með grasofnæmi er ekki sniðugt að vera þar sem er mikið óslegið gras né að vera viðstaddur garðasláttur.Fairfax Media/Getty Aðspurð hvort fólk geti hlotið alvarleg einkenni ef ofnæmi eru ekki meðhöndluð sagði Sigurveig að besta dæmið um það sé „að ef fólk er með astma og ofnæmi fyrir grasi eða frjókornum getur astminn orðið svolítið slæmur. Það er ekki gott að vera með astma og meðhöndla hann ekki því þá getur hann versnað.“ Ef maður er með astma sé því gott að vita af öllum ofnæmum.
Garðyrkja Blóm Mest lesið Hefja söfnun fyrir fjölskyldu Víglundar Innlent „Glútenóþol var orðið óhreinn hattur yfir þetta allt saman“ Innlent Hinn látni erlendur ríkisborgari á þrítugsaldri Innlent Þekkir ekki eina stelpu sem ekki hefur verið áreitt Innlent „Mæta á næstu Palestínumótmæli og berja þetta lið“ Innlent Borðaði súrdeigsbrauð og mældist með áfengi í útblæstri Innlent Afar mjótt á munum hjá forsetaframbjóðendum í Póllandi Erlent Missa fatamarkaðinn með flutningi Konukots í Ármúla Innlent Segja ógnarstjórn ríkja á Þjóðminjasafninu Innlent Bað um 12 milljónir til að halda tónlistarhátíð í öðru sveitarfélagi Innlent Fleiri fréttir Kökuskreytingar og þjóðdansar á „Fjör í Flóa“ í dag Tvenn mótmæli í Reykjavík og herþota á flugsýningu „Mæta á næstu Palestínumótmæli og berja þetta lið“ Missa fatamarkaðinn með flutningi Konukots í Ármúla „Glútenóþol var orðið óhreinn hattur yfir þetta allt saman“ Ók hlaupahjólinu á tré með pizzu í annarri Hefja söfnun fyrir fjölskyldu Víglundar Borðaði súrdeigsbrauð og mældist með áfengi í útblæstri Hefur skilning á báðum sjónarmiðum í Heiðmerkurmálinu Þekkir ekki eina stelpu sem ekki hefur verið áreitt Umferðartafir vegna framkvæmda við Kringlumýrarbraut í sumar Hinn látni erlendur ríkisborgari á þrítugsaldri Býður til flugveislu á Reykjavíkurflugvelli Sóttu veikan mann í rússneskan togara Lækkandi fæðingartíðni er vandamál sem leysist ekki án innflytjenda Rannsókn lokið í manndrápsmáli Lögðu hald á nokkuð magn fíkniefna og hnífa Sláandi tölur: Kyrkingartökum og eltihrellum fer fjölgandi Mætti með steikarhníf á leikskóla Kyrkingartök og elltihrellahegðun fara vaxandi og myndband af áreitni í miðborginni Grill í ljósum logum úti á svölum Vilja endurbyggja verkstæðið en nágrannar mótmæla harðlega Margra kílómetra bílaröð eftir árekstur á Vesturlandsvegi Halda framkvæmdastjóra Félagsbústaða þrátt fyrir alvarlegt vantraust Telja að maðurinn sé fundinn „Þetta er mjög þungt og erfitt“ „Ég vara mjög við því að menn beiti þessu úrræði“ „Verið að búa til óseðjandi kerfi þar sem bátum mun fjölga“ Eldur kviknaði í vörubíl á Reykjanesbraut Bað um 12 milljónir til að halda tónlistarhátíð í öðru sveitarfélagi Sjá meira