Víða um Evrópu eru götur, þar sem sendiráð Rússlands standa, nú endurnefndar til heiðurs frelsisbaráttu Úkraínu.
Skipt um skilti í Vilníus
Ákvarðanir um slíkt hafa nú þegar verið teknar í nokkrum höfuðborgum. Í Ósló í Noregi stendur rússneska sendiráðið nú við Úkraínutorg, Í Tirana í Albaníu verður heimilisfang rússneska sendiherrans Frjáls Úkraína. Í Vilníus í Litháen er götuheitið Gata úkraínsku hetjanna – og búið að breyta skiltunum. Í Riga í Lettlandi mun sendiráð herraþjóðarinnar fyrrverandi standa við Götu sjálfstæðrar Úkraínu. Í sumum tilvikum hefur verið tiltekið sérstaklega að póstþjónustan í viðkomandi borgum muni ekki bera út bréf eða pakka á gamla heimilisfangið.
Tillögur um nafnbreytingar eru til umræðu í fleiri borgum. Þannig hafa Frjálslyndir demókratar í Bretlandi beint þeirri tillögu til hverfisstjórnar Kensington og Chelsea í London að nafni Kensington Palace Gardens, þar sem rússneska sendiráðið stendur, verði breytt í Zelenskí-breiðgötu, til heiðurs forseta Úkraínu. Í Dublin, höfuðborg Írlands, hefur tillaga um að breyta nafni Orwell Road, þar sem stjórn Pútíns starfrækir sendiráðs, í Götu sjálfstæðrar Úkraínu verið samþykkt í undirnefnd borgarstjórnar, en nafnbreytingin bíður niðurstöðu samráðs við íbúa götunnar.
Í Danmörku hefur Jakob Ellemann-Jensen, formaður Vinstriflokksins, lagt til að nafni Kristianiu-götu, sem rússneska sendiráðið stendur við, verði breytt í Úkraínugötu. Einn af borgarstjórum Kaupmannahafnar, Line Barfoed frá Einingarlistanum, tekur undir tillöguna og hefur beðið stjórnsýslu borgarinnar að vinna málið hratt. „Mér finnst þetta liggja í augum uppi, því að við eigum á allan hugsanlegan máta að sýna andstöðu okkar við hina skelfilegu og óskiljanlegu innrás Rússa,“ skrifaði Barfoed í yfirlýsingu.
Hálfkák í Reykjavík
Fulltrúar Sjálfstæðisflokksins í skipulags- og samgönguráði lögðu á miðvikudaginn fram tillögu um að nafnanefnd borgarinnar yrði falið að „breyta nafni Garðastrætis í Kænugarðsstræti, eða finna annan viðeigandi stað eftir atvikum.“ Á fundi ráðsins var tillögunni breytt og eftirfarandi samþykkt: „Nafnanefnd er falið að gera tillögu að götu eða torgi í Reykjavík sem kennd væru við Úkraínu eða Kænugarð. Nefndinni er falið að koma með tillögur að mögulegum staðsetningum og nöfnum og skila þeim til skipulags- og samgönguráðs.“
Þessi lufsulega samþykkt er tómt hálfkák. Það kemur ekki annað til greina en að breyta nafni götunnar þar sem sendiráð Rússlands hefur skráð heimilisfang og hefur ekkert upp á sig að eyða tíma í annað. Rússland á reyndar sendiráðsbyggingar bæði við Garðastræti og Túngötu – til öryggis mætti breyta nafni beggja. Í samþykktinni eru ekki einu sinni sett tímamörk á það hvenær nafnanefndin á að skila tillögum til skipulagsráðs, sem þarf svo væntanlega að velja úr þeim og gera tillögu til borgarstjórnar.
Borgaryfirvöld í Reykjavík, rétt eins og í öðrum höfuðborgum Evrópuríkja sem taldar eru upp hér að ofan, eiga að bregðast hratt og ákveðið við og samþykkja sem allra fyrst að breyta nafni Garðastrætis, þar sem sendiráð Rússneska sambandsríkisins er skráð til heimilis í húsi nr. 33. Hin nýja nafngift götunnar á að senda stjórn Vladimírs Pútíns þau skýru skilaboð að borgarbúar í Reykjavík, rétt eins og allur almenningur í lýðræðisríkjum um allan heim, mótmæli innrásinni í Úkraínu 24. febrúar og þeim glæpum, sem síðan hafa verið framdir í nafni Rússneska sambandsríkisins í landinu.
Í þessu samhengi má rifja upp að ótal dæmi eru um að götur séu endurnefndar í Reykjavík. Góð breyting var til dæmis gerð árið 2010, þegar götuheitum í Túnunum í Reykjavík var breytt til að heiðra forvígiskonur kvenréttindabaráttu í borginni. Þeim áformum var hrint í framkvæmd, jafnvel þótt eigendur sumra fasteigna við þessar götur andmæltu þeim.
Borgarstjórinn gyrði sig í brók
Af hverju hefur ekki heyrzt bofs frá borgarstjóranum í Reykjavík vegna þessa máls? Hann á að gyrða sig í brók og hafa forystu um að þetta mál verði klárað hratt. Þeir sem þekkja til stjórnsýslu Reykjavíkurborgar vita að hún vinnur yfirleitt á hraða snigilsins, en nú er tækifæri til að slá í klárinn. Gera má ráð fyrir yfirgnæfandi stuðningi íbúa í Reykjavík við þau táknrænu mótmæli, sem í nafnbreytingunni felast.
Sendiráð Rússneska sambandsríkisins, Úkraínugötu 33. Væri sú lína ekki við hæfi á nafnspjaldi Míkhaíls Noskov, sendiherra Rússneska sambandsríkisins?
Höfundur er fyrrverandi blaðamaður og fjölskyldufaðir í Smáíbúðahverfinu.
