„Ef þú gerir ekki neitt þá ferðu á hæsta rafmagnsverð Íslandssögunnar“ Fanndís Birna Logadóttir skrifar 19. janúar 2022 13:00 Berglind Rán Ólafsdóttir, framkvæmdastjóri Orku náttúrunnar, segir mikilvægt að neytendur séu vakandi. Vísir/Egill Adalsteinsson Framkvæmdastjóri Orku náttúrunnar gagnrýnir harðlega að ekki sé virkt eftirlit með sölu á raforku í landinu og segir að svindlað sé á neytendum með núverandi fyrirkomulagi. Hún segir óvanalegt að ríkið geti ákveðið til lengri tíma við hvaða fyrirtæki fólk eigi í viðskiptum við og kallar eftir aukinni umræðu. Markmiðið með reglugerð um raforkuviðskipti og mælingar sem tók gildi í desember 2019 var að auka samkeppni á raforkumarkaði og tryggja að heimili og fyrirtæki væru örugglega í viðskiptum við eitthvað raforkusölufyrirtæki. Áður var fyrirkomulagið þannig að fólk fór sjálfkrafa til raforkusala og fór það eftir því á hvaða svæði heimilið eða fyrirtækið var. Í maí 2020 gaf Orkustofnun síðan út leiðbeiningar um val á sölufyrirtæki til þrautavara og er það fyrirtæki tilnefnt sem hefur lægstan heildarkostnað á sex mánaða tímabili. Þegar að fólk flytur inn í nýtt húsnæði fær það tilkynningu um að það hafi sjö daga til að velja raforkusala en ef það velur ekki fer það sjálfkrafa til fyrirtækisins sem Orkustofnun hefur valið í sex mánuði í senn. Berglind Rán Ólafsdóttir, framkvæmdastýra Orku náttúrunnar, segir að breytingin hafi verið mikilvægt fyrsta skref en fyrirkomulagið sé verulega gallað eins og það er núna. „Þetta umhverfi á rafmagnssölumarkaði byggir á reglugerð sem er gölluð að ýmsu leyti, hún hjálpar ekki til við að auka meðvitund neytenda um þá staðreynd að þau hafa val en það sem er eiginlega alvarlegra er að þessi reglugerð er misnotuð og hefur verið misnotuð frá upphafi,“ segir Berglind. Átta fyrirtæki selja raforku í beinni samkeppni til heimila og fyrirtækja, það eru Fallorka, HS Orka, N1 rafmagn (Íslensk orkumiðlun), Orka Heimilanna, Orka Náttúrunnar, Orkubú Vestfjarða, Orkusalan og Straumlind. N1 rafmagn hefur boðið upp á lægsta meðalverðið frá því að reglugerðin tók gildi og fyrir vikið fengið mánaðarlega að jafnaði um þúsund nýja aðila til viðskipta. Síðar hefur þó komið í ljós að viðskiptavinir sem fara sjálfkrafa til fyrirtækisins eru rukkaðir um allt að helmingi hærra verð en Orkustofnun tekur mið af. Í stað þess að borga listaverðið 6,44 krónur á kílóvattstund eru þau að borga 11,16 krónur, að sögn Berglindar. „Þessi reglugerð hefur þessa risastóru galla sem að eru mjög alvarlegir og það þarf að laga þetta strax því það er í raun verið að svindla á neytendum núna,“ segir Berglind. „Þú færð eitt sms og svo ef þú gerir ekki neitt þá gerist ekkert annað en að þú ferð á hæsta rafmagnsverð Íslandssögunnar hjá N1.“ Hún segir óvanalegt að ríkið geti ákveðið fyrirtæki sem neytendur eiga í viðskiptum við og bendir á hvað það væri skrýtið ef sömu reglur væru í gildi til að mynda um tryggingar og fjarskiptamarkaðinn. „Það sem mér finnst mikilvægasta breytingin sem þarf að gera er að neytendur þurfi að samþykkja sinn raforkusala og það er svo óvanalegt að ríkið geti ákveðið bara til lengri tíma í hvers konar viðskiptum fólk á að vera,“ segir Berglind. Hún segir ýmsar stofnanir á borð við Neytendastofu nú þurfa að taka þátt í umræðunni og búa til umhverfi þar sem samkeppni er á eðlilegum grunni. „Það hlýtur að vera fyrsta skrefið að gera þá kröfu til neytenda og að neytendur geri þá kröfu líka sjálfir að þeir þurfi að velja, þannig það sé ekki valið fyrir fólk,“ segir Berglind en hún segist gera fastlega ráð fyrir því að málið sé til skoðunar hjá yfirvöldum. „Það hljóta að verða gerðar breytingar og þær þurfa líka að gerast hratt þegar fyrirtæki er að misnota svona reglugerðir. Mér finnst ekki hægt að bíða lengi með það þegar þetta er komið upp á yfirborðið.“ Orkumál Neytendur Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Reynslunni ríkari og opnar Wilson‘s Pizza á ný Viðskipti innlent Stefna að opnun Fiskbúðarinnar við Sundlaugaveg í maí Viðskipti innlent Oculis komið á markað Viðskipti innlent Anna Kristín nýr framkvæmdastjóri hjá atNorth Viðskipti innlent Hefja viðræður um kaup á 47 þúsund fermetrum af atvinnuhúsnæði Viðskipti innlent Tekjuhæsti fyrsti ársfjórðungur í sögu Icelandair Viðskipti innlent Helmingur Íslendinga sáttur við falsanir og eftirlíkanir Neytendur „Enda hefði hún hreinlega ekki nennt að þræta við mig endalaust“ Atvinnulíf Hættir sem fjármálastýra Ljósleiðarans Viðskipti innlent Ný kynslóð vélmenna vekur óhug Viðskipti erlent Fleiri fréttir Helmingur Íslendinga sáttur við falsanir og eftirlíkanir Allir með fjölnota innkaupapoka fá frítt í strætó á morgun Stöð 2+ lækkar verð Enn ekkert að frétta af félagi sem þúsundir Íslendinga eiga kröfu á Villta vestrið í gjaldtöku bílastæða FÍB vill að Neytendastofa grípi til aðgerða vegna ófremdarástands í bílastæðamálum Mamman ítrekað læst úti en fær engar skaðabætur Flúðu dónalegan fararstjóra og fá ekki krónu Laumuðu fötunum með barnabílstólunum og fá lægri bætur Hótelið alls ekki sex hundruð metra frá ströndinni Athafnaleysi Katrínar geti skaðað hagsmuni landsmanna Kakóverð aldrei hærra og verðhækkanir á súkkulaði rétt að byrja Hvað er opið um páskana? Páskaeggin frá Nóa Síríus vinsælust Stjörnugrís sektaður fyrir íslenskan fána Súkkulaði frá Nóa hækkar mest á meðan Freyja lækkar Bónus, Extra og Heimkaup oftast með lægsta verðið á páskaeggjum Fyrirtæki sem skili milljarða hagnaði leiki nú lausum hala Fólk sæki bætur sjálft til að sleppa við „blóðuga“ þóknun Gapandi yfir gjörbreyttu frumvarpi og varar við því Breytingarnar séu stórhættulegar og á kostnað launafólks Dældu skemmdri díselolíu á bíla sína Vara eindregið við frumvarpi sem leiði til verðbólgu Undrast að það séu hreinlega ekki óeirðir á Íslandi Mál tengd Base Parking á borði Neytendasamtakanna í hverjum mánuði Landsbankinn lækkar vexti Heyrðu fyrst frá blaðamanni um dómsmálið og að þau hefðu tapað því Gerði ekki gott mót og dæmdur til að veita afslátt Hefja uppbyggingu náttúrubaða við upphaf Gullna hringsins Sjá meira
Markmiðið með reglugerð um raforkuviðskipti og mælingar sem tók gildi í desember 2019 var að auka samkeppni á raforkumarkaði og tryggja að heimili og fyrirtæki væru örugglega í viðskiptum við eitthvað raforkusölufyrirtæki. Áður var fyrirkomulagið þannig að fólk fór sjálfkrafa til raforkusala og fór það eftir því á hvaða svæði heimilið eða fyrirtækið var. Í maí 2020 gaf Orkustofnun síðan út leiðbeiningar um val á sölufyrirtæki til þrautavara og er það fyrirtæki tilnefnt sem hefur lægstan heildarkostnað á sex mánaða tímabili. Þegar að fólk flytur inn í nýtt húsnæði fær það tilkynningu um að það hafi sjö daga til að velja raforkusala en ef það velur ekki fer það sjálfkrafa til fyrirtækisins sem Orkustofnun hefur valið í sex mánuði í senn. Berglind Rán Ólafsdóttir, framkvæmdastýra Orku náttúrunnar, segir að breytingin hafi verið mikilvægt fyrsta skref en fyrirkomulagið sé verulega gallað eins og það er núna. „Þetta umhverfi á rafmagnssölumarkaði byggir á reglugerð sem er gölluð að ýmsu leyti, hún hjálpar ekki til við að auka meðvitund neytenda um þá staðreynd að þau hafa val en það sem er eiginlega alvarlegra er að þessi reglugerð er misnotuð og hefur verið misnotuð frá upphafi,“ segir Berglind. Átta fyrirtæki selja raforku í beinni samkeppni til heimila og fyrirtækja, það eru Fallorka, HS Orka, N1 rafmagn (Íslensk orkumiðlun), Orka Heimilanna, Orka Náttúrunnar, Orkubú Vestfjarða, Orkusalan og Straumlind. N1 rafmagn hefur boðið upp á lægsta meðalverðið frá því að reglugerðin tók gildi og fyrir vikið fengið mánaðarlega að jafnaði um þúsund nýja aðila til viðskipta. Síðar hefur þó komið í ljós að viðskiptavinir sem fara sjálfkrafa til fyrirtækisins eru rukkaðir um allt að helmingi hærra verð en Orkustofnun tekur mið af. Í stað þess að borga listaverðið 6,44 krónur á kílóvattstund eru þau að borga 11,16 krónur, að sögn Berglindar. „Þessi reglugerð hefur þessa risastóru galla sem að eru mjög alvarlegir og það þarf að laga þetta strax því það er í raun verið að svindla á neytendum núna,“ segir Berglind. „Þú færð eitt sms og svo ef þú gerir ekki neitt þá gerist ekkert annað en að þú ferð á hæsta rafmagnsverð Íslandssögunnar hjá N1.“ Hún segir óvanalegt að ríkið geti ákveðið fyrirtæki sem neytendur eiga í viðskiptum við og bendir á hvað það væri skrýtið ef sömu reglur væru í gildi til að mynda um tryggingar og fjarskiptamarkaðinn. „Það sem mér finnst mikilvægasta breytingin sem þarf að gera er að neytendur þurfi að samþykkja sinn raforkusala og það er svo óvanalegt að ríkið geti ákveðið bara til lengri tíma í hvers konar viðskiptum fólk á að vera,“ segir Berglind. Hún segir ýmsar stofnanir á borð við Neytendastofu nú þurfa að taka þátt í umræðunni og búa til umhverfi þar sem samkeppni er á eðlilegum grunni. „Það hlýtur að vera fyrsta skrefið að gera þá kröfu til neytenda og að neytendur geri þá kröfu líka sjálfir að þeir þurfi að velja, þannig það sé ekki valið fyrir fólk,“ segir Berglind en hún segist gera fastlega ráð fyrir því að málið sé til skoðunar hjá yfirvöldum. „Það hljóta að verða gerðar breytingar og þær þurfa líka að gerast hratt þegar fyrirtæki er að misnota svona reglugerðir. Mér finnst ekki hægt að bíða lengi með það þegar þetta er komið upp á yfirborðið.“
Orkumál Neytendur Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Reynslunni ríkari og opnar Wilson‘s Pizza á ný Viðskipti innlent Stefna að opnun Fiskbúðarinnar við Sundlaugaveg í maí Viðskipti innlent Oculis komið á markað Viðskipti innlent Anna Kristín nýr framkvæmdastjóri hjá atNorth Viðskipti innlent Hefja viðræður um kaup á 47 þúsund fermetrum af atvinnuhúsnæði Viðskipti innlent Tekjuhæsti fyrsti ársfjórðungur í sögu Icelandair Viðskipti innlent Helmingur Íslendinga sáttur við falsanir og eftirlíkanir Neytendur „Enda hefði hún hreinlega ekki nennt að þræta við mig endalaust“ Atvinnulíf Hættir sem fjármálastýra Ljósleiðarans Viðskipti innlent Ný kynslóð vélmenna vekur óhug Viðskipti erlent Fleiri fréttir Helmingur Íslendinga sáttur við falsanir og eftirlíkanir Allir með fjölnota innkaupapoka fá frítt í strætó á morgun Stöð 2+ lækkar verð Enn ekkert að frétta af félagi sem þúsundir Íslendinga eiga kröfu á Villta vestrið í gjaldtöku bílastæða FÍB vill að Neytendastofa grípi til aðgerða vegna ófremdarástands í bílastæðamálum Mamman ítrekað læst úti en fær engar skaðabætur Flúðu dónalegan fararstjóra og fá ekki krónu Laumuðu fötunum með barnabílstólunum og fá lægri bætur Hótelið alls ekki sex hundruð metra frá ströndinni Athafnaleysi Katrínar geti skaðað hagsmuni landsmanna Kakóverð aldrei hærra og verðhækkanir á súkkulaði rétt að byrja Hvað er opið um páskana? Páskaeggin frá Nóa Síríus vinsælust Stjörnugrís sektaður fyrir íslenskan fána Súkkulaði frá Nóa hækkar mest á meðan Freyja lækkar Bónus, Extra og Heimkaup oftast með lægsta verðið á páskaeggjum Fyrirtæki sem skili milljarða hagnaði leiki nú lausum hala Fólk sæki bætur sjálft til að sleppa við „blóðuga“ þóknun Gapandi yfir gjörbreyttu frumvarpi og varar við því Breytingarnar séu stórhættulegar og á kostnað launafólks Dældu skemmdri díselolíu á bíla sína Vara eindregið við frumvarpi sem leiði til verðbólgu Undrast að það séu hreinlega ekki óeirðir á Íslandi Mál tengd Base Parking á borði Neytendasamtakanna í hverjum mánuði Landsbankinn lækkar vexti Heyrðu fyrst frá blaðamanni um dómsmálið og að þau hefðu tapað því Gerði ekki gott mót og dæmdur til að veita afslátt Hefja uppbyggingu náttúrubaða við upphaf Gullna hringsins Sjá meira