„Ég er að reyna að draga úr tíðni þessara brota“ kvartar misskilinn Jón Steinar Hólmfríður Gísladóttir skrifar 22. nóvember 2021 13:39 Jón Steinar og Helga Vala tókust á í Bítinu í morgun. Fyrrnefnda þótti augljóslega hart að sér sótt í kommentakerfunum en síðarnefnda var ósátt við að vera gerð að blóraböggli. „Þú talar alltof mikið,“ sagði Jón Steinar Gunnlaugsson, fyrrverandi hæstaréttardómari, við Helgu Völu Helgadóttur, þingmann Samfylkingarinnar, þegar þau tókust á um kynferðisbrot í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Helga Vala sendi pillu til baka og kallaði Jón Steinar ókurteisan en þrátt fyrir að umræðuefnið hafi verið dómstóll götunnar fór bróðurpartur þáttarins í að ræða viðbrögð fólks við grein Jóns Steinars sem birtist í Morgunblaðinu á fimmtudag undir fyrirsögninni Víman, þar sem hann sagði meðal annars að besta vörnin gegn kynferðisbrotum væri að „gæta sín sjálfur“. Það var Jón Steinar sem vék umræðunni að pistlinum og sagðist hafa fengið yfir sig holskeflu af ávirðingum, þar sem menn snéru úr öllu sem hann segði. Sagðist hann hafa verið hissa en síðan gert sér grein fyrir hvers vegna viðbrögðin væru svo hörð. „Það eru 42 ár síðan ég var síðast undir áhrifum áfengis og ég veit alveg hvernig áhrif fíknin eða alkóhólisminn hefur á einstaklinga. Þeir lifa fyrir fíknina. Þeir eru alla vikuna að bíða eftir því að helgin komi svo þeir geti dottið í það. Og svo þegar einhver rís upp á opinberum vettvangi og segir að það sé eitthvað athugavert við svona fíkn, þá missa þeir sig,“ sagði Jón Steinar. „Áttu þá við að allir sem voru ósammála innihaldi greinar þinnar séu fíklar?“ spurði Helga Vala. Jón Steinar neitaði því en sagði áfengissýkina gríðarlega útbreidda. Lögmaðurinn ítrekaði margoft að hann væri ekki að kenna þolendum um það ofbeldi sem þeir væru beittir en Helga Vala spurði hann hvort það gæti ekki verið að það stuðaði fólk hvernig hann nálgaðist viðfangsefnið. „Ef þú ert á gangi í Lækjargötu og það kemur einhver að þér og stelur af þér veskinu og þú varst að koma úr gleðskap, ekki þú því það eru 42 ár síðan þú hættir að neyta vímuefna en einhver annar, getum við þá gert þeim einstaklingi; sem var að koma af Jómfrúnni og fékk sér einn bjór með smörrebrauðinu, getum við þá sagt: Það er þér að kenna? Er það einhvern tímann réttlætanlegt að skella skuldinni á þann sem verður fyrir barðinu á afbrotamanneskju?“ „Það er ekkert verið að skella skuldinni á neinn Helga Vala... af hverju ertu með þennan útúrsnúning?“ svaraði Jón Steinar. „Ágæti Jón Steinar, þú segir það sjálfur að þolendur eigi að passa sig með því að vera ekki að drekka áfengi. Þar ert þú að alhæfa,“ sagði Helga Vala. „Nei, ég er ekki að alhæfa!“ svaraði Jón Steinar. „Það er fullt af fólki sem neytir áfengis sem er ekkert nauðgað. Og ég meina... af hverju talar þú svona? Ég er að reyna að draga úr tíðni þessara brota. Sem er alltof mikil.“ Varhugavert að segja alla gerendur undir sama hatt Helga Vala sagðist þá ekki skilja hvers vegna hún væri allt í einu orðinn skotspónn ergelsis Jóns Steinars og ítrekaði að það skyti einfaldlega skökku við að ætla að segja þolendum að vera bara heima til að verða ekki fyrir ofbeldi. „Þú talar of mikið,“ glumdi að lokum í Jóni Steinari, sem var um hæl sakaður um ókurteisi. Talið barst að lokum aftur að dómstól götunnar en Jón sagði að það væru ekki bara réttarregla að menn væru saklausir þar til sekt sannaðist heldur einnig þýðingarmikil siðferðisleg regla. Helga Vala benti hins vegar á að jafnvel þótt menn væru sýknaðir þýddi það ekki að þeir væru saklausir og bæði voru sammála um að kerfið þyrfti að gera meira til að sinna kynferðisbrotamálum, bæði lögregla og dómstólar. Helga Vala stóðst ekki mátið og potaði í Jón Steinar þegar hún sagði „hans flokk“ bera þar nokkra ábyrgð en Jón Steinar var fljótur að svara fyrir sig og sagðist bara tala fyrir sig; hann hefði oftsinnis gagnrýnt bæði flokkinn og forystu hans þegar honum hefði fundist tilefni til. Bæði Jón Steinar og Helga Vala voru á því að gera þyrfti greinamun á brotum og varhugavert að setja alla gerendur undi sama hatt, óháð því hvort þeir hefðu gerst sekir um gróf ofbeldisbrot, áreitni eða daður. Einnig að brotaþolar hefðu heimild til að tjá sig á opinberum vettvangi og það væri þá meintra gerenda að sækja rétt sinn fyrir dómstólum ef þeir neituðu sök. Jón Steinar sagði afar mikilvægt að standa vörð um réttarkerfið en Helga Vala sagði kerfið laskað og það væri ef til vill ástæða þess að brotin rötuðu í umræðuna á samfélagsmiðlum og fyrir dóm götunnar. Bítið Kynferðisofbeldi Landsliðsmenn sakaðir um kynferðisofbeldi MeToo Mest lesið Þingmaður úðaði eyrnameðali fyrir hunda í kokið á sér Innlent Tóku á móti tveimur börnum á innan við klukkustund Innlent Kveður Glerártorg eftir sautján ár Innlent Elsti hestur landsins er 36 vetra með tennur og hófa í fínu standi Innlent Steinn reistur við með eins konar blöðrum Innlent Gunnar Smári kosinn úr stjórn: Úrsagnir og uppnám á aðalfundi Sósíalistaflokksins Innlent „Hafa ekki lyft litla fingri í máli Oscars“ Innlent Dúxinn fjarri góðu gamni Innlent Vísar ásökunum um smölun aftur til sendanda Innlent Fólk veltir fyrir sér hvort Áslaug Arna hafi verið slompuð í ræðustól Innlent Fleiri fréttir Tóku á móti tveimur börnum á innan við klukkustund Steinn reistur við með eins konar blöðrum Elsti hestur landsins er 36 vetra með tennur og hófa í fínu standi Vannærð börn svelti eða verði læknanlegum sjúkdómum að bráð „Þú hakkar ekki á tóman maga“ Kveður Glerártorg eftir sautján ár Þingmaður úðaði eyrnameðali fyrir hunda í kokið á sér „Hafa ekki lyft litla fingri í máli Oscars“ Dúxinn fjarri góðu gamni Brottvísun Oscars, skortur á kvenhökkurum og hundgamall hestur Vísar ásökunum um smölun aftur til sendanda Skjálftinn reyndist 5,1 og fannst frá Skaganum að Hellu Gunnar Smári kosinn úr stjórn: Úrsagnir og uppnám á aðalfundi Sósíalistaflokksins Skiptar skoðanir á „forljótum“ varðturnum gegn vasaþjófnaði Stór skjálfti fannst vel á suður- og vesturlandi Dráttarvéladagur er á Blikastöðum í dag Beiðni Oscars hafnað: „Það bíður hans engin birta, það er enginn þarna“ Nýr meirihluti komi ekki til greina Umsókn Oscars um landvistarleyfi hafnað og nýr meirihluti útilokaður Þrjár erlendar stúlkur með hæstu einkunn í FÁ Brennandi einbýlishús reyndist eyðibýli Tekist á um breytta ásýnd Suðurlandsbrautar með tilkomu Borgarlínunnar Ökumenn sektaðir vegna notkunar nagladekkja Fólk í fjarvinnu finni fyrir minni streitu Fólk látið vinna of hratt og fái ekki greitt fyrir alla vinnuna Sást ekki til sólar fyrir mýi Áfengi og íþróttaviðburðir geti átt samleið sé farið að lögum Bensínbrúsar inni í íbúðinni Fjögurra ára gömul hola heyrir brátt sögunni til Möguleg íkveikja til rannsóknar, snuðað á ræstingarfólki og flugnager Sjá meira
Helga Vala sendi pillu til baka og kallaði Jón Steinar ókurteisan en þrátt fyrir að umræðuefnið hafi verið dómstóll götunnar fór bróðurpartur þáttarins í að ræða viðbrögð fólks við grein Jóns Steinars sem birtist í Morgunblaðinu á fimmtudag undir fyrirsögninni Víman, þar sem hann sagði meðal annars að besta vörnin gegn kynferðisbrotum væri að „gæta sín sjálfur“. Það var Jón Steinar sem vék umræðunni að pistlinum og sagðist hafa fengið yfir sig holskeflu af ávirðingum, þar sem menn snéru úr öllu sem hann segði. Sagðist hann hafa verið hissa en síðan gert sér grein fyrir hvers vegna viðbrögðin væru svo hörð. „Það eru 42 ár síðan ég var síðast undir áhrifum áfengis og ég veit alveg hvernig áhrif fíknin eða alkóhólisminn hefur á einstaklinga. Þeir lifa fyrir fíknina. Þeir eru alla vikuna að bíða eftir því að helgin komi svo þeir geti dottið í það. Og svo þegar einhver rís upp á opinberum vettvangi og segir að það sé eitthvað athugavert við svona fíkn, þá missa þeir sig,“ sagði Jón Steinar. „Áttu þá við að allir sem voru ósammála innihaldi greinar þinnar séu fíklar?“ spurði Helga Vala. Jón Steinar neitaði því en sagði áfengissýkina gríðarlega útbreidda. Lögmaðurinn ítrekaði margoft að hann væri ekki að kenna þolendum um það ofbeldi sem þeir væru beittir en Helga Vala spurði hann hvort það gæti ekki verið að það stuðaði fólk hvernig hann nálgaðist viðfangsefnið. „Ef þú ert á gangi í Lækjargötu og það kemur einhver að þér og stelur af þér veskinu og þú varst að koma úr gleðskap, ekki þú því það eru 42 ár síðan þú hættir að neyta vímuefna en einhver annar, getum við þá gert þeim einstaklingi; sem var að koma af Jómfrúnni og fékk sér einn bjór með smörrebrauðinu, getum við þá sagt: Það er þér að kenna? Er það einhvern tímann réttlætanlegt að skella skuldinni á þann sem verður fyrir barðinu á afbrotamanneskju?“ „Það er ekkert verið að skella skuldinni á neinn Helga Vala... af hverju ertu með þennan útúrsnúning?“ svaraði Jón Steinar. „Ágæti Jón Steinar, þú segir það sjálfur að þolendur eigi að passa sig með því að vera ekki að drekka áfengi. Þar ert þú að alhæfa,“ sagði Helga Vala. „Nei, ég er ekki að alhæfa!“ svaraði Jón Steinar. „Það er fullt af fólki sem neytir áfengis sem er ekkert nauðgað. Og ég meina... af hverju talar þú svona? Ég er að reyna að draga úr tíðni þessara brota. Sem er alltof mikil.“ Varhugavert að segja alla gerendur undir sama hatt Helga Vala sagðist þá ekki skilja hvers vegna hún væri allt í einu orðinn skotspónn ergelsis Jóns Steinars og ítrekaði að það skyti einfaldlega skökku við að ætla að segja þolendum að vera bara heima til að verða ekki fyrir ofbeldi. „Þú talar of mikið,“ glumdi að lokum í Jóni Steinari, sem var um hæl sakaður um ókurteisi. Talið barst að lokum aftur að dómstól götunnar en Jón sagði að það væru ekki bara réttarregla að menn væru saklausir þar til sekt sannaðist heldur einnig þýðingarmikil siðferðisleg regla. Helga Vala benti hins vegar á að jafnvel þótt menn væru sýknaðir þýddi það ekki að þeir væru saklausir og bæði voru sammála um að kerfið þyrfti að gera meira til að sinna kynferðisbrotamálum, bæði lögregla og dómstólar. Helga Vala stóðst ekki mátið og potaði í Jón Steinar þegar hún sagði „hans flokk“ bera þar nokkra ábyrgð en Jón Steinar var fljótur að svara fyrir sig og sagðist bara tala fyrir sig; hann hefði oftsinnis gagnrýnt bæði flokkinn og forystu hans þegar honum hefði fundist tilefni til. Bæði Jón Steinar og Helga Vala voru á því að gera þyrfti greinamun á brotum og varhugavert að setja alla gerendur undi sama hatt, óháð því hvort þeir hefðu gerst sekir um gróf ofbeldisbrot, áreitni eða daður. Einnig að brotaþolar hefðu heimild til að tjá sig á opinberum vettvangi og það væri þá meintra gerenda að sækja rétt sinn fyrir dómstólum ef þeir neituðu sök. Jón Steinar sagði afar mikilvægt að standa vörð um réttarkerfið en Helga Vala sagði kerfið laskað og það væri ef til vill ástæða þess að brotin rötuðu í umræðuna á samfélagsmiðlum og fyrir dóm götunnar.
Bítið Kynferðisofbeldi Landsliðsmenn sakaðir um kynferðisofbeldi MeToo Mest lesið Þingmaður úðaði eyrnameðali fyrir hunda í kokið á sér Innlent Tóku á móti tveimur börnum á innan við klukkustund Innlent Kveður Glerártorg eftir sautján ár Innlent Elsti hestur landsins er 36 vetra með tennur og hófa í fínu standi Innlent Steinn reistur við með eins konar blöðrum Innlent Gunnar Smári kosinn úr stjórn: Úrsagnir og uppnám á aðalfundi Sósíalistaflokksins Innlent „Hafa ekki lyft litla fingri í máli Oscars“ Innlent Dúxinn fjarri góðu gamni Innlent Vísar ásökunum um smölun aftur til sendanda Innlent Fólk veltir fyrir sér hvort Áslaug Arna hafi verið slompuð í ræðustól Innlent Fleiri fréttir Tóku á móti tveimur börnum á innan við klukkustund Steinn reistur við með eins konar blöðrum Elsti hestur landsins er 36 vetra með tennur og hófa í fínu standi Vannærð börn svelti eða verði læknanlegum sjúkdómum að bráð „Þú hakkar ekki á tóman maga“ Kveður Glerártorg eftir sautján ár Þingmaður úðaði eyrnameðali fyrir hunda í kokið á sér „Hafa ekki lyft litla fingri í máli Oscars“ Dúxinn fjarri góðu gamni Brottvísun Oscars, skortur á kvenhökkurum og hundgamall hestur Vísar ásökunum um smölun aftur til sendanda Skjálftinn reyndist 5,1 og fannst frá Skaganum að Hellu Gunnar Smári kosinn úr stjórn: Úrsagnir og uppnám á aðalfundi Sósíalistaflokksins Skiptar skoðanir á „forljótum“ varðturnum gegn vasaþjófnaði Stór skjálfti fannst vel á suður- og vesturlandi Dráttarvéladagur er á Blikastöðum í dag Beiðni Oscars hafnað: „Það bíður hans engin birta, það er enginn þarna“ Nýr meirihluti komi ekki til greina Umsókn Oscars um landvistarleyfi hafnað og nýr meirihluti útilokaður Þrjár erlendar stúlkur með hæstu einkunn í FÁ Brennandi einbýlishús reyndist eyðibýli Tekist á um breytta ásýnd Suðurlandsbrautar með tilkomu Borgarlínunnar Ökumenn sektaðir vegna notkunar nagladekkja Fólk í fjarvinnu finni fyrir minni streitu Fólk látið vinna of hratt og fái ekki greitt fyrir alla vinnuna Sást ekki til sólar fyrir mýi Áfengi og íþróttaviðburðir geti átt samleið sé farið að lögum Bensínbrúsar inni í íbúðinni Fjögurra ára gömul hola heyrir brátt sögunni til Möguleg íkveikja til rannsóknar, snuðað á ræstingarfólki og flugnager Sjá meira