Hagkerfið að snúa við blaðinu: Spá frekari hækkunum á húsnæði og óvissu með fjölda ferðamanna Eiður Þór Árnason skrifar 22. september 2021 11:45 Gert er ráð fyrir áframhaldandi hækkunum á fasteignamarkaði á höfuðborgarsvæðinu. Vísir/vilhelm Greining Íslandsbanka spáir því að 4,2% hagvöxtur mælist á þessu ári og 3,6% á því næsta. Talið er að um 600 þúsund ferðamenn komi til landsins í ár og verði um þriðjungur af fjöldanum árið 2019. Bankinn gerir ráð fyrir 4,4% verðbólgu á þessu ári sem taki svo að hjaðna og samdrætti í atvinnuleysi. Spáð er áframhaldandi hækkunum á húsnæðismarkaði. Þetta kemur fram í nýrri þjóðhagsspá Íslandsbanka sem er með yfirskriftina Flugtak eftir faraldur. Gert er ráð fyrir tæplega 1,3 miljónum ferðamanna á næsta ári og 1,5 milljónum árið 2023. Að sögn bankans má að mestu rekja hagvöxtinn á þessu ári til þróttmikils vaxtar innlendrar eftirspurnar eftir 6,5% samdrátt var á síðasta ári. Spáir greiningardeild bankans 3,0% hagvexti hér á landi árið 2023. Óvissa með þróun ferðaþjónustunnar Á næsta ári gerir Greining Íslandsbanka ráð fyrir að útflutningur aukist hröðum skrefum auk þess sem innlend eftirspurn vaxi áfram af nokkrum krafti. Veruleg óvissa er hins vegar sögð vera um upptaktinn í komum ferðamanna hingað til lands. Gæti fjöldi þeirra reynst á bilinu 560 til 700 þúsund á þessu ári og á bilinu 900 þúsund til 1,5 milljónir á því næsta miðað við fráviksspá bankans. Endurreisn íslenska hagkerfisins hvílir að stærstum hluta á herðum erlendra ferðamanna. Vísir/Vilhelm Greining Íslandsbanka spáir samhliða þessu ríflega 10% útflutningsvexti á þessu ári sem er sögð skýrast af hreyfingum í ferðaþjónustu, útflutningi hugverka og fleiri þjónustuliðum. Að sama skapi er gert ráð fyrir að innflutningur vaxi um ríflega 11% í ár. Íbúðaverð haldi áfram að hækka Mikil hækkun hefur verið á íbúðaverði frá því að faraldurinn skall á og hækkaði raunverð íbúða um 3,5% í fyrra. Var það í takti við kaupmátt launa sem jókst um 3,4% á sama tíma. Á þessu ári hefur verð hækkað hraðar og á fyrstu átta mánuðum ársins hefur raunverð íbúða hækkað um 6,4%. Á fyrstu átta mánuðum ársins hefur sérbýli á höfuðborgarsvæðinu hækkað um 10,5% að raunvirði en fjölbýlum 6,3%. Fram kemur í þjóðhagsspá Íslandsbanka að framboð hafi ekki haldið í við þá eftirspurn sem hafi myndast á íbúðamarkaðnum. Undanfarin ár hafi takturinn í framboði íbúða þó verið nokkuð góður en á síðasta ári kom metfjöldi af nýjum íbúðum inn á markaðinn samkvæmt gögnum Hagstofu. „Nú eru breyttar horfur í þeim efnum. Á fyrsta helmingi ársins dróst íbúðafjárfesting saman um 6,7% frá fyrra ári og útlit er fyrir áframhaldandi samdrátt í byggingu nýrra íbúða á árinu. Verði þetta raunin á framboð íbúða enn langt í land til að mæta eftirspurn sem nú ríkir.“ Metfjöldi íbúða kom inn á markaðinn í fyrra. Vísir/Vilhelm Telur Greining Íslandsbanka forsendur vera fyrir því að íbúðaverð haldi áfram að hækka á næstu misserum en taki að róast með hækkun stýrivaxta og auknu framboði á íbúðum. „Við spáum því að íbúðaverð hækki að nafnvirði um 11,9% á þessu ári, 6,9% árið 2022 og 3,4% árið 2023.“ Atvinnuleysi haldi áfram að minnka Atvinnuleysi jókst hratt vegna áhrifa heimsfaraldursins og mældist hæst 12,8% í janúar á þessu ári ef starfsfólk á hlutabótaleiðinni er talið með. Frá þeim tíma hefur atvinnuleysi farið minnkandi í hverjum mánuði og mældist skráð atvinnuleysi 5,5% nú í ágúst. Í þjóðhagsspá Íslandsbanka er spáð 7,6% atvinnuleysi að meðaltali á þessu ári, 4,3% árið 2022 og 3,7% 2023. Það verði þá komið svipaðan stað og það var árið 2019 áður en faraldurinn skall á. Verðbólga mældist 4,3% í ágúst og hefur haldist óbreytt frá því í maí síðastliðnum. Hefur hún reynst þrálátari en greiningaraðilar reiknuðu með. „Við teljum að verðbólga verði áfram nokkuð yfir 4% fráviksmörkum verðbólgumarkmiðs Seðlabankans á næstu mánuðum og muni mælast 4,4% í árslok. Verðbólga mun svo hjaðna hægt og rólega í byrjun næsta árs og verða við 2,5% markmið Seðlabankans á lokafjórðungi næsta árs. Við gerum ráð fyrir að verði að jafnaði 3,0% árið 2022 og 2,5% árið 2023.“ Greining Íslandsbanka telur að Seðlabankinn muni halda áfram að hækka stýrivexti.Stöð 2/Sigurjón Forsendur þess að spáin gangi eftir er styrking krónu á komandi fjórðungum þegar ferðamenn taka að streyma til landsins í auknum mæli. Á móti gæti verðbólguþrýstingur vegna launa og/eða íbúðaverðs reynst meiri en greiningardeild bankans áætlar. Í þjóðhagsspánni er því spáð að stýrivextir Seðlabankans verði komnir í 1,5% í árslok en þeir standa nú 1,25%. Í kjölfarið er gert ráð fyrir áframhaldandi hækkunarferli og telur bankinn að stýrivextirnir verði komnir í 3,5% á þriðja ársfjórðungi árið 2023. Efnahagsmál Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Íslenska krónan Ferðamennska á Íslandi Seðlabankinn Mest lesið „Mér fannst þetta bara gott hjá Ingu“ Viðskipti innlent Telur að fleiri fyrirtæki muni ráðast í uppsagnir Viðskipti innlent Þorbirna og Ævar til Pálsson Viðskipti innlent Tuttugu manns sagt upp hjá Play Viðskipti innlent Töpuðu milljarði og bauna á stjórnvöld Viðskipti innlent „Þetta endar náttúrulega á saklausu fólki“ Viðskipti innlent Hafna alfarið ummælum um íslensk gagnaver og peningaþvætti Viðskipti innlent Tannlæknastofa í Reykjavík og Búdapest fær viðurkenningu Samstarf „Áfengið þarf að vera erlendis þegar þú pantar það“ Viðskipti innlent Framtíð tannlækninga og gervigreindar – kynntu þér Oraxs Samstarf Fleiri fréttir „Mér fannst þetta bara gott hjá Ingu“ Telur að fleiri fyrirtæki muni ráðast í uppsagnir Tuttugu manns sagt upp hjá Play Þorbirna og Ævar til Pálsson Töpuðu milljarði og bauna á stjórnvöld „Þetta endar náttúrulega á saklausu fólki“ Hafna alfarið ummælum um íslensk gagnaver og peningaþvætti Tólf sagt upp á Siglufirði Loka vinnslu og segja upp fimmtíu vegna veiðigjaldahækkunar Eignast meirihluta í Streifeneder Framkvæmdastjórinn hættir og níu sagt upp Rekstur Árborgar jákvæður og bæjarstjóri fagnar Reiknuðu með halla en enduðu í hundruð milljóna króna plús Óvænt en breytir þó ekki spám Verðbólgan hjaðnar þvert á spár Segir stefna í að Vélfag verði lagt niður vegna þvingananna Fjórir ráðnir nýir fagstjórar hjá Kvikmyndaskólanum Fiskar komnir í fyrstu 25 metra eldistankana Ráðin markaðsstjóri Prís Helga nýr fjármálastjóri Ísorku Stefna á gervigreindarver við Húsavík Arnar og Eiríkur til Fossa „Áfengið þarf að vera erlendis þegar þú pantar það“ Hermann tekur við söluarmi Samherja Hætt hjá Íslenskri erfðagreiningu eftir sjö ára starf Þrettán nýir veitingastaðir opna í Smáralind Mun flytja í nýtt hús við Austurveg á Selfossi Hvernig skipuleggjum við útgjöld heimilisins? Rekstrarhagnaðurinn þremur milljónum krónum hærri Umframeftirspurn eftir skuldabréfum Play Sjá meira
Bankinn gerir ráð fyrir 4,4% verðbólgu á þessu ári sem taki svo að hjaðna og samdrætti í atvinnuleysi. Spáð er áframhaldandi hækkunum á húsnæðismarkaði. Þetta kemur fram í nýrri þjóðhagsspá Íslandsbanka sem er með yfirskriftina Flugtak eftir faraldur. Gert er ráð fyrir tæplega 1,3 miljónum ferðamanna á næsta ári og 1,5 milljónum árið 2023. Að sögn bankans má að mestu rekja hagvöxtinn á þessu ári til þróttmikils vaxtar innlendrar eftirspurnar eftir 6,5% samdrátt var á síðasta ári. Spáir greiningardeild bankans 3,0% hagvexti hér á landi árið 2023. Óvissa með þróun ferðaþjónustunnar Á næsta ári gerir Greining Íslandsbanka ráð fyrir að útflutningur aukist hröðum skrefum auk þess sem innlend eftirspurn vaxi áfram af nokkrum krafti. Veruleg óvissa er hins vegar sögð vera um upptaktinn í komum ferðamanna hingað til lands. Gæti fjöldi þeirra reynst á bilinu 560 til 700 þúsund á þessu ári og á bilinu 900 þúsund til 1,5 milljónir á því næsta miðað við fráviksspá bankans. Endurreisn íslenska hagkerfisins hvílir að stærstum hluta á herðum erlendra ferðamanna. Vísir/Vilhelm Greining Íslandsbanka spáir samhliða þessu ríflega 10% útflutningsvexti á þessu ári sem er sögð skýrast af hreyfingum í ferðaþjónustu, útflutningi hugverka og fleiri þjónustuliðum. Að sama skapi er gert ráð fyrir að innflutningur vaxi um ríflega 11% í ár. Íbúðaverð haldi áfram að hækka Mikil hækkun hefur verið á íbúðaverði frá því að faraldurinn skall á og hækkaði raunverð íbúða um 3,5% í fyrra. Var það í takti við kaupmátt launa sem jókst um 3,4% á sama tíma. Á þessu ári hefur verð hækkað hraðar og á fyrstu átta mánuðum ársins hefur raunverð íbúða hækkað um 6,4%. Á fyrstu átta mánuðum ársins hefur sérbýli á höfuðborgarsvæðinu hækkað um 10,5% að raunvirði en fjölbýlum 6,3%. Fram kemur í þjóðhagsspá Íslandsbanka að framboð hafi ekki haldið í við þá eftirspurn sem hafi myndast á íbúðamarkaðnum. Undanfarin ár hafi takturinn í framboði íbúða þó verið nokkuð góður en á síðasta ári kom metfjöldi af nýjum íbúðum inn á markaðinn samkvæmt gögnum Hagstofu. „Nú eru breyttar horfur í þeim efnum. Á fyrsta helmingi ársins dróst íbúðafjárfesting saman um 6,7% frá fyrra ári og útlit er fyrir áframhaldandi samdrátt í byggingu nýrra íbúða á árinu. Verði þetta raunin á framboð íbúða enn langt í land til að mæta eftirspurn sem nú ríkir.“ Metfjöldi íbúða kom inn á markaðinn í fyrra. Vísir/Vilhelm Telur Greining Íslandsbanka forsendur vera fyrir því að íbúðaverð haldi áfram að hækka á næstu misserum en taki að róast með hækkun stýrivaxta og auknu framboði á íbúðum. „Við spáum því að íbúðaverð hækki að nafnvirði um 11,9% á þessu ári, 6,9% árið 2022 og 3,4% árið 2023.“ Atvinnuleysi haldi áfram að minnka Atvinnuleysi jókst hratt vegna áhrifa heimsfaraldursins og mældist hæst 12,8% í janúar á þessu ári ef starfsfólk á hlutabótaleiðinni er talið með. Frá þeim tíma hefur atvinnuleysi farið minnkandi í hverjum mánuði og mældist skráð atvinnuleysi 5,5% nú í ágúst. Í þjóðhagsspá Íslandsbanka er spáð 7,6% atvinnuleysi að meðaltali á þessu ári, 4,3% árið 2022 og 3,7% 2023. Það verði þá komið svipaðan stað og það var árið 2019 áður en faraldurinn skall á. Verðbólga mældist 4,3% í ágúst og hefur haldist óbreytt frá því í maí síðastliðnum. Hefur hún reynst þrálátari en greiningaraðilar reiknuðu með. „Við teljum að verðbólga verði áfram nokkuð yfir 4% fráviksmörkum verðbólgumarkmiðs Seðlabankans á næstu mánuðum og muni mælast 4,4% í árslok. Verðbólga mun svo hjaðna hægt og rólega í byrjun næsta árs og verða við 2,5% markmið Seðlabankans á lokafjórðungi næsta árs. Við gerum ráð fyrir að verði að jafnaði 3,0% árið 2022 og 2,5% árið 2023.“ Greining Íslandsbanka telur að Seðlabankinn muni halda áfram að hækka stýrivexti.Stöð 2/Sigurjón Forsendur þess að spáin gangi eftir er styrking krónu á komandi fjórðungum þegar ferðamenn taka að streyma til landsins í auknum mæli. Á móti gæti verðbólguþrýstingur vegna launa og/eða íbúðaverðs reynst meiri en greiningardeild bankans áætlar. Í þjóðhagsspánni er því spáð að stýrivextir Seðlabankans verði komnir í 1,5% í árslok en þeir standa nú 1,25%. Í kjölfarið er gert ráð fyrir áframhaldandi hækkunarferli og telur bankinn að stýrivextirnir verði komnir í 3,5% á þriðja ársfjórðungi árið 2023.
Efnahagsmál Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Íslenska krónan Ferðamennska á Íslandi Seðlabankinn Mest lesið „Mér fannst þetta bara gott hjá Ingu“ Viðskipti innlent Telur að fleiri fyrirtæki muni ráðast í uppsagnir Viðskipti innlent Þorbirna og Ævar til Pálsson Viðskipti innlent Tuttugu manns sagt upp hjá Play Viðskipti innlent Töpuðu milljarði og bauna á stjórnvöld Viðskipti innlent „Þetta endar náttúrulega á saklausu fólki“ Viðskipti innlent Hafna alfarið ummælum um íslensk gagnaver og peningaþvætti Viðskipti innlent Tannlæknastofa í Reykjavík og Búdapest fær viðurkenningu Samstarf „Áfengið þarf að vera erlendis þegar þú pantar það“ Viðskipti innlent Framtíð tannlækninga og gervigreindar – kynntu þér Oraxs Samstarf Fleiri fréttir „Mér fannst þetta bara gott hjá Ingu“ Telur að fleiri fyrirtæki muni ráðast í uppsagnir Tuttugu manns sagt upp hjá Play Þorbirna og Ævar til Pálsson Töpuðu milljarði og bauna á stjórnvöld „Þetta endar náttúrulega á saklausu fólki“ Hafna alfarið ummælum um íslensk gagnaver og peningaþvætti Tólf sagt upp á Siglufirði Loka vinnslu og segja upp fimmtíu vegna veiðigjaldahækkunar Eignast meirihluta í Streifeneder Framkvæmdastjórinn hættir og níu sagt upp Rekstur Árborgar jákvæður og bæjarstjóri fagnar Reiknuðu með halla en enduðu í hundruð milljóna króna plús Óvænt en breytir þó ekki spám Verðbólgan hjaðnar þvert á spár Segir stefna í að Vélfag verði lagt niður vegna þvingananna Fjórir ráðnir nýir fagstjórar hjá Kvikmyndaskólanum Fiskar komnir í fyrstu 25 metra eldistankana Ráðin markaðsstjóri Prís Helga nýr fjármálastjóri Ísorku Stefna á gervigreindarver við Húsavík Arnar og Eiríkur til Fossa „Áfengið þarf að vera erlendis þegar þú pantar það“ Hermann tekur við söluarmi Samherja Hætt hjá Íslenskri erfðagreiningu eftir sjö ára starf Þrettán nýir veitingastaðir opna í Smáralind Mun flytja í nýtt hús við Austurveg á Selfossi Hvernig skipuleggjum við útgjöld heimilisins? Rekstrarhagnaðurinn þremur milljónum krónum hærri Umframeftirspurn eftir skuldabréfum Play Sjá meira