Á meltunni eftir lambalærisveislu þegar kallið barst

Kolbeinn Tumi Daðason skrifar 20. september 2021 15:34

Jón Helgi tók þessa mynd af Ólafi Geir Sigurjónssyni í stefni björgunarbátsins í gær þegar þeir nálguðust vélarvana bátinn. Ólafur Geir gaf merki um bestu leið í grynningunum og Jón Helgi og félagar fylgdu hans ráðum í stýrishúsinu. Jón Helgi

„Maður horfir á skilaboðin og forganginn. Þarna er þetta F1 og F1 á sjó. Þá áttu engan umhugsarfrest. Ef þú ætlar að mæta, þá er það núna.“

Þannig svarar Jón Helgi Elínar Kjartans, björgunarsveitarmaður hjá Björgunarsveitinni Ársæli, aðspurður hvort það hafi verið sjálfvirk viðbrögð að bregðast við boði vegna björgunar í gær. Lítinn bát hafði steytt á skeri, vélarvana bátur og fólk í lífshættu.

Greint var frá því í fréttum í morgun að björgunarsveitarfólk hefði komið fjórum til bjargar við Akurey á Kollafirði á ellefta tímanum í gærkvöldi. Einn þeirra sem kom fyrstur á vettvang var Jón Helgi en útkallið var sögulegt. Útkall númer 200 eftir átta ár í eldlínunni.

Skyggni á köflum

Jón Helgi gaf fylgjendum sínum á Facebook greinargóða lýsingu á björguninni á Facebook-síðu sinni í dag. Hann hafði nýlokið við að bjóða gestum upp á lambalæri á heimili sínu og var ásamt gestum á meltunni þegar kallið barst.

Jón Helgi í útkalli ásamt félaga úr Ársæli.Aðsend

Jón Helgi sigldi ásamt félögum í Ársæli frá Reykjavíkurhöfn á björgunarskipinu Sjöfn og komu fljótlega út í Akurey. Svarta myrkur og veður fór versnandi. Skyggni var takmarkað en þó sást til bátarins „á köflum“ sem var í miklum grynningum á mjög skerjóttu svæði.

Því var strax ljóst að það yrði ekkert grín að komast að fjórmenningunum og hvað þá koma línu yfir í bátinn.

Kolröng viðbrögð að fara út í sjó

„Þegar við nálguðumst bátinn sáum við að þrír af fjórum einstaklingum á bátnum voru komnir út í sjó til að halda við bátinn og var þá ljóst að við yrðum að bregðast hratt við,“ segir Jón Helgi. Sjórinn sé ekki ákjósanlegur staður til að vera á við slíkar aðstæður, nema viðkomandi sé fiskur.

Jón Helgi bætir við að það hafi verið kolröng viðbrögð fjórmenninganna að fara út í sjó en á þeim hafi björgunaraðilar ekki haft neina stjórn.

Jón Helgi ásamt félaga sínum í björgunarsveitinni.Aðsend

Eftir tvær misheppnaðar tilraunir til að kasta línu á milli mættu tveir björgunarsveitarmenn á jet-ski. Þeir tóku við línunni og komu á milli. Var þá hægt að snúa bátnum á sem hagstæðastan hátt með tilliti til vinds og skerja. Voru mennirnir ferjaðir einn af öðrum með jet-ski-inu yfir í björgunarsveitarbátinn.

Samhæfing skipti öllu

Þá var ballinu þó ekki lokið því svo til á sama tíma og síðasti maður kom um borð í björgunarbátinn Sjöfn gaf sig festing á bátnum sem var í togi. Línan á milli losnaði og báturinn því aftur vélarvana á reki. Annar þeirra sem kom á jet-ski var um borð en sá hafði gefið eftir pláss sitt á meðan fjórmenningarnir voru ferjaðir yfir.

Jón Helgi fylgist með Ólafi félaga sínum á leið að Akurey í gærkvöldi.

„Á slíkri stundu munar miklu um að allir á vettvangi séu samhæfðir og hægt sé að taka ákvörðun hratt. Við settum allt á fullt og brunuðum fullu gasi í gegnum veðrið sem á þessum tímapunkti var orðið svokallað skítaveður, með mennina í land þar sem sjúkrabílar tóku á móti þeim,“ segir Jón Helgi.

Á sama tíma freistaði jet-skiið þess að ná bátnum aftur í tog og gekk það eftir. Var hann fluttur í togi að bryggju í Reykjavíkurhöfn.

Að prófa bátinn í fyrsta skipti

Jón Helgi hefur verið virkur í starfi björgunarsveitanna í átta ár og á því tímabili farið í 200 útköll. Tvö ár á undan fóru í hefðbundna nýliðaþjálfun. Hann segir alls ekkert einsdæmi að 31 árs hafi farið í 200 útköll. Þetta snúist um hvað þú leggir mikið í starfið.

Varðandi björgunaraðgerðina í gær segir hann fjórmenningana, líklega á þrítugsaldri, hafa borið sig vel þegar þeir komu um borð í björgunarbátinn. Þrátt fyrir að hafa verið blautir og kaldir. Þeir höfðu nýverið fest kaup á bátnum, harðbotna slöngubát í minni kantinum, og voru að prófa hann. Bátinn steytti á skeri, varð vélarvana og þá rak þá áfram á þessu svæði.

Jón Helgi telur um fimmtán hafa komið að björgun á hafi úti og fimm til viðbótar eða svo í stjórnstöð í landi.

Frásögn Jóns Helga á Facebook í heild má sjá að neðan.

Svarta myrkur, versnandi veður, staðsetning vituð en þarf samt að taka með fyrirvara. Þannig voru skilyrðin við upphaf útkalls gærkvöldsins, eins og svo oft áður. Verkefnið F1 - vélarvana bátur, en fyrir þá sem ekki þekkja til er F1 hæsti forgangur og þýðir einfaldlega mannslíf í húfi og þá setur maður ekkert fyrir sig að það sé matarboð í gangi heima hjá manni.

Einvala áhöfn fór af stað á vel útbúnum lokuðum harðbotna báti úr smiðju Rafnar og komum við fljótlega auga á bátinn sem var í miklum grynningum á mjög skerjóttu svæði svo það var strax ljóst að það yrði ekkert grín að komast að þeim og hvað þá koma línu yfir í bátinn, enda veðrið versnandi og skyggni innan úr stýrishúsinu best lýst "á köflum". þegar við nálguðumst bátinn sáum við að þrír af fjórum einstaklingum á bátnum voru komnir út í sjó til að halda við bátinn og var þá ljóst að við yrðum að bregðast hratt við enda úti í sjó mjög óákjósanlegur staður til að vera á við þessar aðstæður nema maður sé fiskur. Eftir tvær misheppnaðar tilraunir til að kasta línu á milli mætti á vettvang jet-ski á okkar vegum sem gat tekið við línunni og komið henni á milli á sama tíma og hægt var að stilla bátnum þannig upp að það væri hagstæðast með tilliti til vindáttar og skerja á svæðinu. Færslan gekk vel og tókum við stímið út úr grynningunum og á sama tíma fór jet-skiið í það að ferja mennina sem þá voru komnir um borð í bátinn aftur, yfir til okkar þar sem við gátum hlúð að þeim inni í heitu stýrishúsinu.

Svo gott sem á sama tíma og síðustu mennirnir voru að stíga um borð í Sjöfn, harðbotna bátinn sem við vorum á, gaf sig festing á bátnum sem var í togi og línan á milli losnaði sem þýddi að báturinn var aftur vélarvana á reki og nú með björgunarmann innanborðs sem hafði fært sig á milli til að búa til pláss á jet-skiinu fyrir skjólstæðinga okkar. Á slíkri stundu munar miklu um að allir á vettvangi séu samhæfðir og hægt sé að taka ákvörðun hratt. Við settum allt á fullt og brunuðum fullu gasi í gegnum veðrið sem á þessum tímapunkti var orðið svokallað skítaveður, með mennina í land þar sem sjúkrabílar tóku á móti þeim. Á sama tíma freistaði jet-skiið þess að ná bátnum aftur í tog og gekk það eftir. Báturinn átti svo eftir að hafa viðkomu utan á fullbúnu 15 metra björgunarskipi og líka aftur utan á Sjöfn áður en hann var bundin við bryggju í Reykjavíkurhöfn.

Á meðan öllu þessu stóð þurfti að eiga samskipti við aðrar bjargir, miðla upplýsingum til Aðgerðastjórnar björgunarsveita og vaktstöðvar Landhelgisgæslu og óska eftir aðhlynningu fyrir mennina í landi.

Til þess að svona aðgerð gangi upp þarf vel þjálfað mannskap sem er vanur að vinna saman og lætur hlutina ganga fumlaust en ekki síður góðan búnað sem hentar þeim aðstæðum sem kljást þarf við. Bæði Jet-skiið og Sjöfn eru tiltölulega nýjar viðbætur við tækjaflóru Ársæls og hafa ítrekað sannað gildi sitt við að koma fólki til aðstoðar en það er engum blöðum um það að fletta að það sem fór fram í gærkvöldi var sannarlega lífbjörgun.

Útkallið í gær fer svo án efa í minninga bankann sem eitt af þeim eftirminnilegri, ekki síst fyrir þær sakir að þetta var mitt 200. útkall fyrir Björgunarsveitin Ársæl

Björgunarsveitir Reykjavík

Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur.

Mest lesið

Fleiri fréttir