Vinstri Græn ganga nú til kosninga undir kjörorðinu: „Það skiptir máli hverjir stjórna.“ Það er þakkarvert að VG skuli minna kjósendur á hverju „stjórn“ þeirra á heilbrigðisráðuneytinu hefur skilað á fjórum árum. Ekki alls fyrir löngu gaumgæfði greinarhöfundur þróun biðlista í heilbrigðiskerfinu frá því í október 2017 til dagsins í dag. Skemmst er frá því að segja að biðlistar eftir algengum nauðsynlegum aðgerðum hafa allt að því tvöfaldast skv. upplýsingum á heimasíðu Landlæknis. Þetta á við um liðskiptaaðgerðir augasteinaaðgerðir grindarbotnsaðgerðir uppbyggingu brjósta eftir brjóstnám kransæðaaðgerðir o.fl. Það er vinsælt að skella skuld vegna þessa á Covid en sá faraldur hófst fyrst í lok febrúar 2020 þegar 30 mánuðir voru liðnir af kjörtímabilinu. Fjölgun á biðlistum hefur því sáralítið með Covid að gera en skýrist mest af pólitískri hreintrúarstefnu sem tekin hefur verið fram fyrir þarfir sjúklinga og þjónustu við þá. Fyrir þá sem eru löglærðir gæti verið fróðlegt að bera saman ákvæði sjúklingalaga og þjónustu sem veitt hefur verið sjúklingum á kjörtímabilinu.
Pólitíska hreintrúarstefnan birtist í mörgum dapurlegum myndum. Gott dæmi eru biðlista vegna liðskiptaaðgerða. Nær eitt þúsund manns bíða nú eftir slíkum aðgerðum og hefur fjöldinn tvöfaldast síðan í október 2017. Nokkur hópur fólks hefur verið sendur til Svíþjóðar á einkasjúkrahús í slíkar aðgerðir. Sú ráðstöfun kostar allt að þrisvar sinnum meira en ef sambærileg aðgerð væri framkvæmd hjá Klínikinni í Ármúla. Pólitíska hreintrúarstefnan kemur í veg fyrir að sú leið sé farin.
Nú er boðað átak með uppbyggingu liðskiptaseturs á Akranesi. Setrið á að taka til starfa í mars á næsta ári og stefnt er að því að þar verði gerðar 430 aðgerðir á ári. Þar til þessi tími kemur mun enn safnast á biðlistana sem til staðar eru og gera verkefnið enn tímafrekara og erfiðara en þarf. Gert er ráð fyrir að rúmar 300 milljónir kosti að koma setrinu á fót. Fyrir þá upphæð hefði verið hægt að gera á milli 250 og 300 liðskiptaaðgerðir á Klínikinni, nú þegar. Það er ekki ókeypis að halda þjáðu fólki á biðlistum svo árum skiptir. Það kostar vinnutap, inntöku verkjalyfja sem hefur margháttuð vandamál í för með sér auk þess sem mestu máli skiptir: Fólk er þjáð og verkjað mánuðum og misserum saman vegna pólitískrar hreintrúarstefnu heilbrigðisráðherrans.
Fótspor heilbrigðisráðherrans eru víða sýnileg. Ráðherra hefur lagt til atlögu við frjáls félagasamtök eins og Krabbameinsfélagið með skelfilegum afleiðingum fyrir konur sem þurft hafa á brjóstaskimun og leghálssýnatöku að halda. Konur bíða enn milli vonar og ótta vegna klúðurs ráðherrans í málefnum þeirra. Ráðherra reyndi að beygja íslenska Rauða Krossinn á 90 ára afmælisári hans en varð að hverfa frá sem betur fer. Geðhjálp hefur orðið fyrir barðinu á hreintrúarstefnu ráðherrans ásamt S.Á.Á. og fleiri grasrótarsamtökum. Ráðherra hefur lagt stein í götu talmeinafræðinga en bið eftir þjónustu þeirra er óþolandi löng. Ráðherra hefur reynt að sveigja sálfræðiþjónustu að hugmyndafræði sinni með því að reyna að þjappa þjónustunni saman. Loks hafa sjálfstætt starfandi sérfræðingar gefist upp á því að reyna að ná samningi við heilbrigðisráðherra eftir áralangar viðræður sem engu hafa skilað. Svo hatrömm er óbeit VG á sjálfstæðri heilbrigðisþjónustu að þingflokkur þeirra lagði fram frumvarp á líðandi kjörtímabili um að ólöglegt yrði fyrir hið opinbera að gera samninga við aðila í heilbrigðisþjónustu sem greiða sér arð. Verður manni nú hugsað til 75. greinar stjórnarskrárinnar um atvinnufrelsi.
Ljóst er að hver sem tekur við heilbrigðisráðuneytinu að loknum kosningum þarf að hefja rústabjörgun. Heilbrigðiskerfið er eins og flakandi sár og plástrar duga ekki. Skipta þarf um stefnu nú þegar. Í miðri óreiðunni er fróðlegt að fylgjast með forystumönnum framsóknar og Sjálfstæðisflokks reyna að þvo hendur sínar af ástandinu. Annar segist hefðu hagað hlutum öðruvísi en hinn leggur áherslu á dýrmæti heilbrigðiskerfisins. Holur hljómur er þetta! Hvern á að blekkja með svona tali? Hvar voru þessir ráðherrar á ríkisstjórnarfundum undanfarin fjögur ár? Eða á maður að trúa því að heilbrigðiskerfið hafi ekki verið rætt á ríkisstjórnarfundum? Þeir hreyfðu allavega ekki mótmælum opinberlega þótt þeir væru þráspurðir.
Tökum Vinstri Grænna á heilbrigðisráðuneytinu verður að linna. Það skiptir nefnilega máli hverjir stjórna.
Höfundur er þingmaður Miðflokksins.
