Þegar sumir eru jafnari en aðrir Dagbjört Hákonardóttir skrifar 29. júní 2021 13:31 Nýjustu fréttir af vendingum í Ásmundarsalarmálinu gefa ákaflega áhugaverða sýn af viðhorfi æðstu ráðamanna til hlutverks lögregluyfirvalda. Líkt og flestir muna vöknuðu landsmenn á aðfangadag við dapurlegar fréttir af ráðherra í ríkisstjórn landsins í samkvæmi sem samkvæmt dagbók lögreglu hafði borið öll merki þess að fjöldatakmarkanir vegna sóttvarnaraðgerða hefðu verið brotnar. Samdægurs freistaði dómsmálaráðherra þess að beina spjótum sínum og athygli almennings að lögreglumönnum sem óbeint höfðu upplýst um meint brot ráðherra á reglum í samkomubanni yfir jólahátíðina í dagbókarfærslu. Þá sá forsætisráðherra til þess að fjármálaráðherra gæti andað rólega á aðfangadagskvöldi með því að lýsa því strax yfir að athæfi hans myndi ekki hafa áhrif á ríkisstjórnarsamstarfið. Um kvöldið og næstu daga héldu landsmenn jól í tíu manna jólakúlum, reglugerð samkvæmt. Að vera jöfn fyrir lögunum Bjarni Benediktsson er hvergi nær eini ráðherrann á heimsvísu sem komist hefur í kast við reglur um samkomubann. Írskur ráðherra tilkynnti um afsögn sína eftir að í ljós kom að hann hafði sótt hádegisverð í golfklúbbi. Sé aðeins horft til Norðurlanda má nefna að Erna Solberg, forsætisráðherra Noregs, var í vor dæmd til að greiða 20 þúsund norskar krónur í sekt fyrir að brjóta sóttvarnalög þar í landi eftir að í ljós kom að hún hefði efnt til sextugsafmælis síns í þrettán manna hópi, þrátt fyrir að tíu manna samkomubann. Viðkvæðið hjá yfirmanni lögreglu þar í landi var á þá leið að það væru allir jafnir fyrir lögunum, en það væru ekki allir jafnir almennt. Hin ámælisverða háttsemi Hér skal ekki fullyrt um hvort rétt sé að láta strangari viðurlög eiga við um ráðherra í ríkisstjórn sem tekur ákvarðanir um ákaflega íþyngjandi fjöldatakmarkanir í þágu sóttvarnarráðstafana á fordæmalausum tímum í formi reglugerðar líkt og einhverjir töldu hafa átt sér stað í Noregi. Hins vegar liggur fyrir að eigendur Ásmundarsals voru sektuð fyrir brot á þágildandi reglugerð og lögreglumenn hafa verið áminntir. Nefnd sem hefur eftirlit með störfum lögreglu (NEL) tók málið til sérstakrar umfjöllunar og hefur nú meðal annars komist að þeirri niðurstöðu að óvarfærin ummæli lögreglumannanna um meint framapot veislugesta í Ásmundarsal fælu í sér háttsemi sem gæti talist ámælisverð og þess eðlis að tilefni væri til að senda þann þátt málsins til meðferðar lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu. Þá liggur fyrir að lögreglunúmer þeirra hafa verið birt í skýrslu nefndarinnar sem send var fjölmiðlum. Með lögum skal land byggja Í lýðræðislegu réttarríki er sjálfsagt að virkt og ríkt eftirlit sé með öllum störfum lögreglu. Hvað sem öðru líður hefur lögreglan valdbeitingarrétt gagnvart borgurum og gagnsæi verður að ríkja um störf þeirra, sem verða aldrei hafin yfir gagnrýni. Almenningur á jafnframt ríkan rétt á því að hafa ítarlega yfirsýn yfir búkmyndavélar einstakra lögreglumanna á vettvangi og gilda meginreglur persónuverndarlaga vöktun af þeirra hálfu, rétt eins og um alla aðra upptöku sem fer fram í öryggis- og eftirlitsskyni. Þá verða lögreglumenn ekki síst að vera meðvitaðir um eðli upptökunnar og þekkja þær reglur sem gilda um miðlun þeirra upplýsinga sem verða til þegar efni úr myndavélunum er skoðað, þar á meðal ummæli sem þeir mögulega töldu að væri aðeins þeirra á milli. Það er verkefni löggæsluyfirvalda að kanna hvort úrbóta sé þörf að þessu leyti og Persónuverndar að kanna hvort miðlun á hugsanlega persónugreinanlegum upplýsingum um lögreglumenn hafi verið ólögmæt. Þetta kemur okkur við Lýðræðislegt aðhald nær hins vegar ekki eingöngu til lögreglu. Lögreglumennirnir sem höfðu mætt á kvöldvakt á Þorláksmessu sinntu útkalli um fjöldasamkvæmi þar sem fjölmargir aðilar voru undir sama þaki, og gripu til verklags sem fréttir bera með sér að hafi almennt verið í samræmi við hlutverk þeirra, þó svo dagbókarfærsla um atvikið hafi falið í sér óbeina persónugreiningu á ráðherra. Í flestum ef ekki öllum lýðræðisríkjum ríkir almenn sátt um þá sýn að upplýsingar um lögbrot ráðamanna eiga almennt erindi við almenning. Persónuvernd hefur jafnframt tekið undir framangreint í samtölum sínum við fjölmiðla. Gjör rétt, og þol ei órétt? Ummæli lögreglumanna í upptöku á búkmyndavél breyttu því ekki að fjármálaráðherra var staddur í margmenni á Þorláksmessu og braut að öllum líkindum reglur um samkomubann, sem reyndar var aldrei rannsakað til fulls. Tilraunir ráðamanna til að beina spjótum að ummælum þeirra um viðstadda sem óafsakanlegu athæfi eru dapurlegar. Skilaboðin sem ríkisstjórnin hefur sent til lögreglumanna með aðgerðum sínum bera með sér að þeir skuli hugsa sig tvisvar um áður en þeir sinna lögbundnu hlutverki sínu næst þegar ráðherrar í ríkisstjórn liggja undir grun um lögbrot, jafnvel á tímum sem eiga sér fordæmi. Lærdómur okkar hinna er sá að sá eini sem ekki á að mæta teljandi afleiðingum vegna málsins er sjálfur fjármálaráðherra. Það ber ekki merki um djúpstæða sannfæringu á gamalkunnum einkunnarorðum Sjálfstæðisflokksins og hlutverki löggæsluyfirvalda í lýðræðislegu réttarríki. Höfundur er lögfræðingur og persónuverndarfulltrúi, og skipar 3. sæti á lista Samfylkingarinnar í Reykjavíkurkjördæmi Norður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun: Kosningar 2021 Lögreglan Samfylkingin Ráðherra í Ásmundarsal Dagbjört Hákonardóttir Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Fylgishrun Höllu Hrundar staðfest Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Þú getur leyft þér það Rannveig Borg Skoðun Meðmælabréf með forsetaefni Anna Hildur Hildibrandsdóttir Skoðun Sameiningartákn? Vilborg Ása Guðjónsdóttir Skoðun Um dánaraðstoð Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun Sósíalismi sem trúarbrögð Finnur Thorlacius Eiríksson Skoðun „Hlutdrægni” Ríkisútvarpsins og „hnignun” íslenskunnar Magnús Lyngdal Magnússon Skoðun Á Bessastöðum? Ingunn Ásdísardóttir Skoðun Hún Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Skoðun Skoðun Söfn í þágu fræðslu og rannsókna Sigurjón Baldur Hafsteinsson skrifar Skoðun Um dánaraðstoð Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Meðmælabréf með forsetaefni Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Sameiningartákn? Vilborg Ása Guðjónsdóttir skrifar Skoðun „Hlutdrægni” Ríkisútvarpsins og „hnignun” íslenskunnar Magnús Lyngdal Magnússon skrifar Skoðun Fylgishrun Höllu Hrundar staðfest Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hún Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Sósíalismi sem trúarbrögð Finnur Thorlacius Eiríksson skrifar Skoðun Á Bessastöðum? Ingunn Ásdísardóttir skrifar Skoðun Til hamingju, Kópavogur! Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Búum til börn Ingibjörg Isaksen skrifar Skoðun Ákall um aðgerðir í mansalsmálum Hafdís Hrönn Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Holan í kerfinu Jóhann Friðrik Friðriksson skrifar Skoðun Í dag er alþjóðlegi Lupusdagurinn Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Skálkaskjól Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Fimm ástæður fyrir því að Ísland á að taka á móti fólki á flótta Þórhallur Guðmundsson skrifar Skoðun Fá allir sama orlof? Sigríður Auðunsdóttir skrifar Skoðun Flokkur fólksins mun ekki samþykkja að hækka leigu hjá Félagsbústöðum Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Almenningur á betra skilið en kastljós án upplýsingar Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Kosningar og kíghósti Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Grafa skoðanakannanir undan lýðræðinu? Guðlaugur Bragason skrifar Skoðun Hugmyndin sú sama í grunninn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Stutt við barnafjölskyldur Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Er maðurinn í útrýmingarhættu? Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Baldur fýkur ekki eftir vindi Hjördís Rut Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Í tilefni af Alþjóðlega safnadeginum Dagrún Ósk Jónsdóttir skrifar Skoðun Ástþór Magnússon í spádómum? Gunnar Karl Halldórsson skrifar Skoðun Athugasemdir við grein um samgöngumál Þórarinn Hjaltason skrifar Skoðun Riðulaust Ísland! Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Sjá meira
Nýjustu fréttir af vendingum í Ásmundarsalarmálinu gefa ákaflega áhugaverða sýn af viðhorfi æðstu ráðamanna til hlutverks lögregluyfirvalda. Líkt og flestir muna vöknuðu landsmenn á aðfangadag við dapurlegar fréttir af ráðherra í ríkisstjórn landsins í samkvæmi sem samkvæmt dagbók lögreglu hafði borið öll merki þess að fjöldatakmarkanir vegna sóttvarnaraðgerða hefðu verið brotnar. Samdægurs freistaði dómsmálaráðherra þess að beina spjótum sínum og athygli almennings að lögreglumönnum sem óbeint höfðu upplýst um meint brot ráðherra á reglum í samkomubanni yfir jólahátíðina í dagbókarfærslu. Þá sá forsætisráðherra til þess að fjármálaráðherra gæti andað rólega á aðfangadagskvöldi með því að lýsa því strax yfir að athæfi hans myndi ekki hafa áhrif á ríkisstjórnarsamstarfið. Um kvöldið og næstu daga héldu landsmenn jól í tíu manna jólakúlum, reglugerð samkvæmt. Að vera jöfn fyrir lögunum Bjarni Benediktsson er hvergi nær eini ráðherrann á heimsvísu sem komist hefur í kast við reglur um samkomubann. Írskur ráðherra tilkynnti um afsögn sína eftir að í ljós kom að hann hafði sótt hádegisverð í golfklúbbi. Sé aðeins horft til Norðurlanda má nefna að Erna Solberg, forsætisráðherra Noregs, var í vor dæmd til að greiða 20 þúsund norskar krónur í sekt fyrir að brjóta sóttvarnalög þar í landi eftir að í ljós kom að hún hefði efnt til sextugsafmælis síns í þrettán manna hópi, þrátt fyrir að tíu manna samkomubann. Viðkvæðið hjá yfirmanni lögreglu þar í landi var á þá leið að það væru allir jafnir fyrir lögunum, en það væru ekki allir jafnir almennt. Hin ámælisverða háttsemi Hér skal ekki fullyrt um hvort rétt sé að láta strangari viðurlög eiga við um ráðherra í ríkisstjórn sem tekur ákvarðanir um ákaflega íþyngjandi fjöldatakmarkanir í þágu sóttvarnarráðstafana á fordæmalausum tímum í formi reglugerðar líkt og einhverjir töldu hafa átt sér stað í Noregi. Hins vegar liggur fyrir að eigendur Ásmundarsals voru sektuð fyrir brot á þágildandi reglugerð og lögreglumenn hafa verið áminntir. Nefnd sem hefur eftirlit með störfum lögreglu (NEL) tók málið til sérstakrar umfjöllunar og hefur nú meðal annars komist að þeirri niðurstöðu að óvarfærin ummæli lögreglumannanna um meint framapot veislugesta í Ásmundarsal fælu í sér háttsemi sem gæti talist ámælisverð og þess eðlis að tilefni væri til að senda þann þátt málsins til meðferðar lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu. Þá liggur fyrir að lögreglunúmer þeirra hafa verið birt í skýrslu nefndarinnar sem send var fjölmiðlum. Með lögum skal land byggja Í lýðræðislegu réttarríki er sjálfsagt að virkt og ríkt eftirlit sé með öllum störfum lögreglu. Hvað sem öðru líður hefur lögreglan valdbeitingarrétt gagnvart borgurum og gagnsæi verður að ríkja um störf þeirra, sem verða aldrei hafin yfir gagnrýni. Almenningur á jafnframt ríkan rétt á því að hafa ítarlega yfirsýn yfir búkmyndavélar einstakra lögreglumanna á vettvangi og gilda meginreglur persónuverndarlaga vöktun af þeirra hálfu, rétt eins og um alla aðra upptöku sem fer fram í öryggis- og eftirlitsskyni. Þá verða lögreglumenn ekki síst að vera meðvitaðir um eðli upptökunnar og þekkja þær reglur sem gilda um miðlun þeirra upplýsinga sem verða til þegar efni úr myndavélunum er skoðað, þar á meðal ummæli sem þeir mögulega töldu að væri aðeins þeirra á milli. Það er verkefni löggæsluyfirvalda að kanna hvort úrbóta sé þörf að þessu leyti og Persónuverndar að kanna hvort miðlun á hugsanlega persónugreinanlegum upplýsingum um lögreglumenn hafi verið ólögmæt. Þetta kemur okkur við Lýðræðislegt aðhald nær hins vegar ekki eingöngu til lögreglu. Lögreglumennirnir sem höfðu mætt á kvöldvakt á Þorláksmessu sinntu útkalli um fjöldasamkvæmi þar sem fjölmargir aðilar voru undir sama þaki, og gripu til verklags sem fréttir bera með sér að hafi almennt verið í samræmi við hlutverk þeirra, þó svo dagbókarfærsla um atvikið hafi falið í sér óbeina persónugreiningu á ráðherra. Í flestum ef ekki öllum lýðræðisríkjum ríkir almenn sátt um þá sýn að upplýsingar um lögbrot ráðamanna eiga almennt erindi við almenning. Persónuvernd hefur jafnframt tekið undir framangreint í samtölum sínum við fjölmiðla. Gjör rétt, og þol ei órétt? Ummæli lögreglumanna í upptöku á búkmyndavél breyttu því ekki að fjármálaráðherra var staddur í margmenni á Þorláksmessu og braut að öllum líkindum reglur um samkomubann, sem reyndar var aldrei rannsakað til fulls. Tilraunir ráðamanna til að beina spjótum að ummælum þeirra um viðstadda sem óafsakanlegu athæfi eru dapurlegar. Skilaboðin sem ríkisstjórnin hefur sent til lögreglumanna með aðgerðum sínum bera með sér að þeir skuli hugsa sig tvisvar um áður en þeir sinna lögbundnu hlutverki sínu næst þegar ráðherrar í ríkisstjórn liggja undir grun um lögbrot, jafnvel á tímum sem eiga sér fordæmi. Lærdómur okkar hinna er sá að sá eini sem ekki á að mæta teljandi afleiðingum vegna málsins er sjálfur fjármálaráðherra. Það ber ekki merki um djúpstæða sannfæringu á gamalkunnum einkunnarorðum Sjálfstæðisflokksins og hlutverki löggæsluyfirvalda í lýðræðislegu réttarríki. Höfundur er lögfræðingur og persónuverndarfulltrúi, og skipar 3. sæti á lista Samfylkingarinnar í Reykjavíkurkjördæmi Norður.
Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun
Um dánaraðstoð Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun
Skoðun Um dánaraðstoð Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Fimm ástæður fyrir því að Ísland á að taka á móti fólki á flótta Þórhallur Guðmundsson skrifar
Skoðun Flokkur fólksins mun ekki samþykkja að hækka leigu hjá Félagsbústöðum Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar
Skoðun Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar
Eru fjölmiðlar vísvitandi að reyna að hafa áhrif á forsetakosningarnar? Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun
Um dánaraðstoð Steinunn Þórðardóttir,Oddur Steinarsson,Thelma Kristinsdóttir,Katrín Ragna Kemp,Magdalena Ásgeirsdóttir,Margrét Ólafía Tómasdóttir,Ragnar Freyr Ingvarsson,Teitur Ari Theodórsson,Theódór Skúli Sigurðsson Skoðun