Aðför að menntun bahá'ía í Íran Róbert Badí Baldursson skrifar 30. júní 2011 10:00 „Hvað ætlar þú að verða þegar þú ert orðin(n) stór?" er algeng spurning sem fullorðnir spyrja börnin sín að. Og yfirleitt hafa börn svar á reiðum höndum: „Flugmaður", „lögga", „kennari". Svo byrja unglingsárin og allt breytist. Stundum tekur langan tíma að átta sig á því hvað maður vill gera en aðrir eru nokkuð vissir í sinni sök. Fara í háskóla eða iðnnám og afla sér þeirrar menntunar sem þeir kjósa. Ég er einn af þessum sem ætluðu aldrei að finna „sína hillu" í lífinu en fann hana svo fyrir rest og hafði þá mikla unun af náminu. En hvað ef umsókn minni um skólavist hefði verið hafnað? Það hefði vissulega verið mér áfall. Yfirleitt synja skólar nemendum um skólavist vegna mikillar aðsóknar og ef undanfaraskilyrðum er ekki fullnægt. Sem betur fer gerðist það ekki í mínu tilfelli. En þegar ég tók við viðurkenningu úr hendi rektors Háskólans í Reykjavík fyrir nokkrum árum var mér sterklega hugsað til þrjú hundruð þúsund íranskra trúsystkina minna sem er meinað um skólavist í háskólum í Íran einfaldlega vegna þess að þau eru bahá'íar. Það er gert í samræmi við leynilega stefnu stjórnvalda sem uppgötvaðist árið 1993. Þá var birt leyniskjal frá árinu 1991 frá Æðstaráði menningarbyltingarinnar og staðfest af æðstaklerki landsins þar sem kemur fram sú stefna gagnvart bahá'íum í landinu að framfarir og þróun þeirra skuli stöðvuð. Undir titlinum „Menntunar- og menningarleg staða" kemur fram að bahá'íar skuli „reknir úr háskólum, annað hvort í innritunarferlinu eða á meðan á námi þeirra stendur um leið og uppgötvast að þeir eru bahá'íar". Samkvæmt Alþjóðasamningi um borgaraleg og stjórnmálaleg réttindi sem Íran hefur staðfest segir: „Allir menn skulu frjálsir hugsana sinna, sannfæringar og trúar." Í Alþjóðasamningi um efnahagsleg, félagsleg og menningarleg réttindi segir einnig að „æðri menntun [skuli] gerð öllum jafn aðgengileg á grundvelli hæfni". Íran hefur einnig staðfest þennan samning. Þannig leikur Íran í raun tveimur skjöldum gagnvart alþjóðasamfélaginu, segir eitt en gerir eitthvað allt annað. En bahá'íar í Íran dóu ekki ráðalausir þegar írönsk stjórnvöld meinuðu bahá'íum að afla sér æðri menntunar í háskólum landsins. Bahá'í trúin leggur mikla áherslu á öflun menntunar og þekkingar, lítur svo á að maðurinn sé „náma auðug af ómetanlegum gimsteinum" sem aðeins menntun getur afhjúpað. Bahá'u'lláh, stofnandi bahá'í trúarinnar, segir í ritum sínum: „Hverjum og einum yðar er gert að skyldu, að stunda einhverskonar atvinnu, svo sem iðnir, verslun og þessháttar. Vér höfum náðarsamlega upphafið störf yðar í slíkri atvinnu á svið tilbeiðslu til Guðs, hins sanna." Fljótlega eftir íslömsku byltinguna í Íran kom í ljós að stjórnvöld ætluðu að meina bahá'íum aðgang að háskólum landsins til frambúðar. Bahá'íar brugðust þar af leiðandi við því í ljósi áherslunnar sem trú þeirra leggur á menntun með því að koma á fót kerfi þar sem bahá'í ungmenni gætu fengið æðri menntun. Upphaflega fór kennslan fram bréflega. Síðar voru skipulagðar kennslustundir í heimahúsum og á öðrum stöðum um allt land. Á seinni árum var bætt við fjarnámi á netinu sem bahá'íar víða að komu að. Þar á meðal kenndu tengdaforeldrar mínir írönskum bahá'í ungmennum ensku í gegnum netið, en þau eru búsett í Finnlandi. Í lok níunda áratugarins varð framtakið þekkt sem „Bahá'í stofnun um æðri menntun" (Bahá'í Institute for Higher Education). Nú er svo komið að stofnunin býður upp á kennslu í 17 námsgreinum í þremur deildum á sviði raunvísinda, félagsfræði og í hugvísindum. Einnig býður hún upp á tveggja ára nám í styttra starfsnámi. Um 1.000 bahá'íar sækja um nám við stofnunina á hverju ári og 200-300 manns koma að kennslu, stjórnun og fjármálum hennar. Leiðandi háskólar í Evrópu, Norður-Ameríku, Ástralíu og á Indlandi hafa borið vitni akademískri dýpt og þekkingu útskriftarnemanna og í ljósi sérstakra aðstæðna þeirra hafa þeir boðið útskriftarnemum að leggja stund á framhaldsnám hjá sér. Meirihluti þessara stúdenta hefur snúið aftur til Íran þegar þeir hafa lokið framhaldsnámi við erlenda háskóla og boðist til að kenna við stofnunina sem sjálfboðaliðar og þannig gert henni kleift að viðhalda háum akademískum staðli. Hinn 21. maí síðastliðinn sýndi Íransstjórn sitt nýjasta útspil er hún handtók 16 bahá'ía víðs vegar um landið sem höfðu komið að starfi menntastofnunarinnar. Einnig var gerð húsleit á 30 stöðum. Stjórnvöld hafa reglulega beitt slíkum aðgerðum gegn menntastofnuninni í viðleitni sinni til að þurrka út bahá'í samfélagið sem lífvænlega heild innan landsins og kæfa það efnahagslega. Árið 1998 var t.d. gerð húsleit á 500 heimilum og lagt hald á gögn og tölvur tengdar stofnuninni. Svipaðar aðfarir voru gerðar eftir það, en þar bar hæst aðgerðir árin 2001 og 2003. Bahá'íum og öðrum sem eiga undir högg að sækja í Íran væri styrkur í því ef háskólar hér á landi risu upp til að mótmæla aðgerðum stjórnvalda í Íran og lýstu yfir stuðningi við réttmætar kröfur bahá'ía um að fá aðgang að háskólum landsins til jafns við samlanda sína. Innan skamms munu þeir sem vilja mótmæla þessum aðgerðum stjórnvalda í Íran geta nálgast sérprentuð póstkort á skrifstofu Bahá'í samfélagsins til að senda ráðherra menntamála í Íran þar sem þessu óréttlæti er mótmælt. Nánar má lesa um aðför að menntun bahá'ía á vefnum http://denial.bahai.org Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Halldór 01.06.2024 Halldór Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson Skoðun Ástþór Magnússon í spádómum? Gunnar Karl Halldórsson Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Barnapíu á Bessastaði! Karl Sigurðsson Skoðun Halla Tómasdóttir og Sólskinsdrengurinn Margrét Dagmar Ericsdóttir Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ég kýs Michael Jordan (Höllu Hrund Logadóttur) Óskar Arnarson skrifar Skoðun Ástæður til að kjósa Jón Gnarr Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Sjá meira
„Hvað ætlar þú að verða þegar þú ert orðin(n) stór?" er algeng spurning sem fullorðnir spyrja börnin sín að. Og yfirleitt hafa börn svar á reiðum höndum: „Flugmaður", „lögga", „kennari". Svo byrja unglingsárin og allt breytist. Stundum tekur langan tíma að átta sig á því hvað maður vill gera en aðrir eru nokkuð vissir í sinni sök. Fara í háskóla eða iðnnám og afla sér þeirrar menntunar sem þeir kjósa. Ég er einn af þessum sem ætluðu aldrei að finna „sína hillu" í lífinu en fann hana svo fyrir rest og hafði þá mikla unun af náminu. En hvað ef umsókn minni um skólavist hefði verið hafnað? Það hefði vissulega verið mér áfall. Yfirleitt synja skólar nemendum um skólavist vegna mikillar aðsóknar og ef undanfaraskilyrðum er ekki fullnægt. Sem betur fer gerðist það ekki í mínu tilfelli. En þegar ég tók við viðurkenningu úr hendi rektors Háskólans í Reykjavík fyrir nokkrum árum var mér sterklega hugsað til þrjú hundruð þúsund íranskra trúsystkina minna sem er meinað um skólavist í háskólum í Íran einfaldlega vegna þess að þau eru bahá'íar. Það er gert í samræmi við leynilega stefnu stjórnvalda sem uppgötvaðist árið 1993. Þá var birt leyniskjal frá árinu 1991 frá Æðstaráði menningarbyltingarinnar og staðfest af æðstaklerki landsins þar sem kemur fram sú stefna gagnvart bahá'íum í landinu að framfarir og þróun þeirra skuli stöðvuð. Undir titlinum „Menntunar- og menningarleg staða" kemur fram að bahá'íar skuli „reknir úr háskólum, annað hvort í innritunarferlinu eða á meðan á námi þeirra stendur um leið og uppgötvast að þeir eru bahá'íar". Samkvæmt Alþjóðasamningi um borgaraleg og stjórnmálaleg réttindi sem Íran hefur staðfest segir: „Allir menn skulu frjálsir hugsana sinna, sannfæringar og trúar." Í Alþjóðasamningi um efnahagsleg, félagsleg og menningarleg réttindi segir einnig að „æðri menntun [skuli] gerð öllum jafn aðgengileg á grundvelli hæfni". Íran hefur einnig staðfest þennan samning. Þannig leikur Íran í raun tveimur skjöldum gagnvart alþjóðasamfélaginu, segir eitt en gerir eitthvað allt annað. En bahá'íar í Íran dóu ekki ráðalausir þegar írönsk stjórnvöld meinuðu bahá'íum að afla sér æðri menntunar í háskólum landsins. Bahá'í trúin leggur mikla áherslu á öflun menntunar og þekkingar, lítur svo á að maðurinn sé „náma auðug af ómetanlegum gimsteinum" sem aðeins menntun getur afhjúpað. Bahá'u'lláh, stofnandi bahá'í trúarinnar, segir í ritum sínum: „Hverjum og einum yðar er gert að skyldu, að stunda einhverskonar atvinnu, svo sem iðnir, verslun og þessháttar. Vér höfum náðarsamlega upphafið störf yðar í slíkri atvinnu á svið tilbeiðslu til Guðs, hins sanna." Fljótlega eftir íslömsku byltinguna í Íran kom í ljós að stjórnvöld ætluðu að meina bahá'íum aðgang að háskólum landsins til frambúðar. Bahá'íar brugðust þar af leiðandi við því í ljósi áherslunnar sem trú þeirra leggur á menntun með því að koma á fót kerfi þar sem bahá'í ungmenni gætu fengið æðri menntun. Upphaflega fór kennslan fram bréflega. Síðar voru skipulagðar kennslustundir í heimahúsum og á öðrum stöðum um allt land. Á seinni árum var bætt við fjarnámi á netinu sem bahá'íar víða að komu að. Þar á meðal kenndu tengdaforeldrar mínir írönskum bahá'í ungmennum ensku í gegnum netið, en þau eru búsett í Finnlandi. Í lok níunda áratugarins varð framtakið þekkt sem „Bahá'í stofnun um æðri menntun" (Bahá'í Institute for Higher Education). Nú er svo komið að stofnunin býður upp á kennslu í 17 námsgreinum í þremur deildum á sviði raunvísinda, félagsfræði og í hugvísindum. Einnig býður hún upp á tveggja ára nám í styttra starfsnámi. Um 1.000 bahá'íar sækja um nám við stofnunina á hverju ári og 200-300 manns koma að kennslu, stjórnun og fjármálum hennar. Leiðandi háskólar í Evrópu, Norður-Ameríku, Ástralíu og á Indlandi hafa borið vitni akademískri dýpt og þekkingu útskriftarnemanna og í ljósi sérstakra aðstæðna þeirra hafa þeir boðið útskriftarnemum að leggja stund á framhaldsnám hjá sér. Meirihluti þessara stúdenta hefur snúið aftur til Íran þegar þeir hafa lokið framhaldsnámi við erlenda háskóla og boðist til að kenna við stofnunina sem sjálfboðaliðar og þannig gert henni kleift að viðhalda háum akademískum staðli. Hinn 21. maí síðastliðinn sýndi Íransstjórn sitt nýjasta útspil er hún handtók 16 bahá'ía víðs vegar um landið sem höfðu komið að starfi menntastofnunarinnar. Einnig var gerð húsleit á 30 stöðum. Stjórnvöld hafa reglulega beitt slíkum aðgerðum gegn menntastofnuninni í viðleitni sinni til að þurrka út bahá'í samfélagið sem lífvænlega heild innan landsins og kæfa það efnahagslega. Árið 1998 var t.d. gerð húsleit á 500 heimilum og lagt hald á gögn og tölvur tengdar stofnuninni. Svipaðar aðfarir voru gerðar eftir það, en þar bar hæst aðgerðir árin 2001 og 2003. Bahá'íum og öðrum sem eiga undir högg að sækja í Íran væri styrkur í því ef háskólar hér á landi risu upp til að mótmæla aðgerðum stjórnvalda í Íran og lýstu yfir stuðningi við réttmætar kröfur bahá'ía um að fá aðgang að háskólum landsins til jafns við samlanda sína. Innan skamms munu þeir sem vilja mótmæla þessum aðgerðum stjórnvalda í Íran geta nálgast sérprentuð póstkort á skrifstofu Bahá'í samfélagsins til að senda ráðherra menntamála í Íran þar sem þessu óréttlæti er mótmælt. Nánar má lesa um aðför að menntun bahá'ía á vefnum http://denial.bahai.org