Þess vegna viljum við jafnt atkvæðavægi Hanna Katrín Friðriksson, Jón Steindór Valdimarsson, Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir og Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifa 15. október 2020 15:01 Baráttan fyrir jöfnu vægi íslenskra kjósenda hefur staðið lengi. Vægið hefur tekið breytingum en er nú fest í rétt tæplega tvöföldum mun milli þeirra sem vega þyngst og hinna sem vega minnst. Kosningarréttur manna má ekki vera skiptimynt á hinu pólitíska sviði. Atkvæðavægi landsmanna á að vera hið sama hvar sem þeir búa á landinu. Aðeins þannig verða þingmenn raunverulega þingmenn allra landsmanna. Það eykur samkennd, skilning, samstarf og yfirsýn og ýtir undir að þeir vinni að framfaramálum fyrir landið allt. Heildin á að vera það sem þingmenn hafa hugann við. Misvægi atkvæða og kjördæmaskiptingin er saga fortíðar. Saga sem dregur taum sérhagsmuna en ekki hagsmuna heildarinnar. Atlaga að landsbyggðinni? Ef önnur grundvallarréttindi í lýðræðissamfélagi eins og tjáningarfrelsið, rétturinn til réttlátrar málsmeðferðar, trúfrelsi eða önnur sambærileg réttindi væru vegin ójafnt eftir því hvar fólk byggi á landinu efumst við um að það yrði látið kyrrt liggja. Við þykjumst reyndar vita að því yrði mótmælt hástöfum. En hvers vegna er látið líðast að atkvæði, aðgöngumiði hvers og eins að lýðræðinu, vegi ekki jafnt? Ef svarið er að misvægi atkvæða sé í raun uppbót fyrir landsbyggðina, vegna ójafns aðgengis landsbyggðar að stjórnsýslu og þjónustu samanborið við íbúa suðvesturhornsins, þá er okkar svar við því einfalt; fjöldi þingmanna í kjördæmi hefur ekkert með framgang mála er varða kjördæmið að gera. Við í þingflokki Viðreisnar höfum allt kjörtímabilið litið svo á að þrátt fyrir að við séum kjörin í kjördæmum suðvesturhornsins, vegna núverandi kjördæmakerfis, þá látum við okkur málefni landsins alls okkur varða óháð kjördæmum. Það eru hins vegar rótgrónu íhaldsflokkarnir sem hafa ítrekað staðið í vegi fyrir því að við getum tekið þátt í fundum kjördæmanna til dæmis í kjördæmavikum með sveitarfélögum. Þetta er dæmi um úreltan hugsanagang. Í gegnum þingið fara í hverri viku rík hagsmunamál fyrir landsbyggðarkjördæmin en það er ekki hægt að greina mun á atkvæðum þingmanna eftir því hvaðan þeir koma. Mun heldur má greina mun eftir því fyrir hvaða flokk þeir sitja. Það er skylda okkar allra að rýna og taka afstöðu til hagsmunamála byggða landsins. Við trúum því að meta eigi öll mál eftir þeim eina mælikvarða hvort þau leiði til betra samfélags fyrir okkur öll. Þjónar núverandi kerfi hagsmunum landsbyggðar? Þeir sem standa vörð um núverandi fyrirkomulag hljóta að þurfa að svara þeirri einföldu spurningu hvort núverandi fyrirkomulag um misvægi atkvæða þjóni hagsmunum okkar allra, óháð búsetu. Eru landsbyggðarkjördæmin betur sett en ella vegna þessa fyrirkomulags. Eru samgöngumál, virkjanakostir í rammaáætlun, fiskeldismál, byggðamál, velferðarmál, landbúnaðarmál, sjávarútvegsmál, raforkumál, innviðamál og atvinnumál í góðu horfi? Hefur núverandi kerfi skilað skjótari afgreiðslu mála og auknu aðgengi íbúa svæðanna að stjórnsýslunni og skilningi á vandamálum svæðanna? Hefur meira vægi atkvæða skilað raunverulegum árangri? Svarið við öllu þessu er nei. Gæti hugsast að kjördæmakerfið eins og það er uppbyggt í dag standi einmitt í vegi fyrir framgangi ýmissa framfaramála? Viðheldur það mögulega kyrrstöðu og sérhagsmunum? Hvernig væri veruleikinn ef landið væri eitt kjördæmi og atkvæðavægi jafnt? Gæti verið að slíkt myndi auka á samstöðu og skilning á málefnum hvers landshluta, flýta fyrir afgreiðslu mála og auka á fjölbreytileika á Alþingi? Myndi slíkt kerfi mögulega koma í veg fyrir kjördæmapot og hrossakaup? Um það erum við sannfærð. Mannréttindamál ekki byggðamál Vægi atkvæða er jafnréttis- og mannréttindamál en ekki byggðamál. Hagsmunir landsbyggðar og höfuðborgar eru samofnir enda erum við eitt samfélag. Aðgengi landsbyggðar að stjórnsýslu og þjónustu leiðréttist ekki með því að skerða rétt kjósenda í þéttbýlum kjördæmum. Það er röng nálgun. Betra jafnvægi næst með því að taka stærri og djarfari skref í þá átt að auka á sjálfstæði sveitarfélaga til að ráða meiru um sitt nærumhverfi. Að fela íbúum þeirra svæða að taka í auknum mæli beinar ákvarðanir um eigin hagsmuni. Viðreisn mun samhliða frumvarpi um jafnt atkvæðavægi halda áfram að beita sér fyrir eflingu landsbyggðar og nýrra tækifæra. Það eru gríðarlega mikilvæg verkefni framundan í byggðamálum, svo sem að færa vald til ákvarðanatöku nær fólkinu með eflingu sveitarstjórnarstigsins, að nýta tæknina til að gera fjarvinnu á vegum hins opinbera mögulega um allt land og tryggja að arðurinn af sjávarútvegsauðlindinni sé nýttur til uppbyggingar í heimabyggð. Þessi mikilvægu mál og fjölmörg fleiri munu ekki vinnast með því að viðhalda misskiptingu í kosningakerfinu okkar. Við byggjum ekki réttlátt og samheldið samfélag á þann hátt. Það byggist upp með samstöðu, samvinnu og skilningi á mismunandi þörfum ólíkra svæða. Ekki með misrétti heldur jöfnum tækifærum. Þess vegna viljum við jafna atkvæðisréttinn og lögðum fram frumvarp þess efnis á Alþingi í vikunni. Einn einstaklingur - eitt atkvæði er sjálfsögð og réttlát krafa í okkar lýðræðissamfélagi. Þingflokkur Viðreisnar, Hanna Katrín Friðriksson Jón Steindór Valdimarsson Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mannréttindi Alþingiskosningar 2021 Alþingi Hanna Katrín Friðriksson Jón Steindór Valdimarsson Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir Kjördæmaskipan Mest lesið Minni sóun, meiri verðmæti Heiða Björg Hilmisdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Látum verkin tala! Victor Guðmundsson Skoðun Tími formanns Afstöðu liðinn Ólafur Ágúst Hraundal Skoðun Hvar á ég heima? Aðgengi fólks með POTS að heilbrigðisþjónustu Hugrún Vignisdóttir Skoðun Grímulaus aðför að landsbyggðinni Sigurður Ingi Jóhannsson Skoðun Hróplegt óréttlæti í lífeyrismálum Finnbjörn A. Hermansson Skoðun „Við getum ekki": Þrjú orð sem svíkja börn á hverjum degi Hjördís Eva Þórðardóttir Skoðun Hvað veit Hafró um verndun hafsvæða? Kjartan Páll Sveinsson Skoðun Lærum af reynslunni Hlöðver Skúli Hákonarson Skoðun Hvítþvottur í skugga samstöðu – þegar lögreglan mótmælir því sem hún sjálf reynir að þagga niður Daníel Þór Bjarnason Skoðun Skoðun Skoðun Lág laun og álag í starfsumhverfi valda skorti á fagfólki Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar Skoðun Hvað veit Hafró um verndun hafsvæða? Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun Ógnar stjórnleysi á landamærunum íslensku samfélagi? Þorsteinn Siglaugsson skrifar Skoðun Grímulaus aðför að landsbyggðinni Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Menningarstríð í borginni Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Málfrelsið Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Austurland lykilhlekkur í varnarmálum Ragnar Sigurðsson skrifar Skoðun Áhyggjur af fyrirhugaðri sameiningu Hljóðbókasafns Íslands Snævar Ívarsson skrifar Skoðun Fjárfesting í færni Maj-Britt Hjördís Briem skrifar Skoðun Hvar á ég heima? Aðgengi fólks með POTS að heilbrigðisþjónustu Hugrún Vignisdóttir skrifar Skoðun Lærum af reynslunni Hlöðver Skúli Hákonarson skrifar Skoðun Hvítþvottur í skugga samstöðu – þegar lögreglan mótmælir því sem hún sjálf reynir að þagga niður Daníel Þór Bjarnason skrifar Skoðun „Við getum ekki": Þrjú orð sem svíkja börn á hverjum degi Hjördís Eva Þórðardóttir skrifar Skoðun Hróplegt óréttlæti í lífeyrismálum Finnbjörn A. Hermansson skrifar Skoðun Tími formanns Afstöðu liðinn Ólafur Ágúst Hraundal skrifar Skoðun Þögnin sem mótar umræðuna Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Minni sóun, meiri verðmæti Heiða Björg Hilmisdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskennd tiltekt Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Konukot Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Hvers vegna ekki bókun 35? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Íslendingar – rolluþjóð með framtíð í hampi Sigríður Ævarsdóttir skrifar Skoðun Við hvað erum við hrædd? Ingvi Hrafn Laxdal Victorsson skrifar Skoðun Höfuðborgin eftir fimmtíu ár, hvað erum við að tala um? Samúel Torfi Pétursson skrifar Skoðun Pólitískt ofbeldi, fasismi og tvískinnungur valdsins Davíð Aron Routley,Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Örugg heilbrigðisþjónusta fyrir öll börn frá upphafi - Alþjóðlegur dagur sjúklingaöryggis 2025 María Heimisdóttir skrifar Skoðun Einn pakki á dag Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfi Íslands - Látum verkin tala! Victor Guðmundsson skrifar Skoðun Hörmungarnar sem heimurinn hunsar Ragnar Schram skrifar Skoðun Dýrasti staður í heimi Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Grafið undan grunnstoð ríka samfélagsins Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Sjá meira
Baráttan fyrir jöfnu vægi íslenskra kjósenda hefur staðið lengi. Vægið hefur tekið breytingum en er nú fest í rétt tæplega tvöföldum mun milli þeirra sem vega þyngst og hinna sem vega minnst. Kosningarréttur manna má ekki vera skiptimynt á hinu pólitíska sviði. Atkvæðavægi landsmanna á að vera hið sama hvar sem þeir búa á landinu. Aðeins þannig verða þingmenn raunverulega þingmenn allra landsmanna. Það eykur samkennd, skilning, samstarf og yfirsýn og ýtir undir að þeir vinni að framfaramálum fyrir landið allt. Heildin á að vera það sem þingmenn hafa hugann við. Misvægi atkvæða og kjördæmaskiptingin er saga fortíðar. Saga sem dregur taum sérhagsmuna en ekki hagsmuna heildarinnar. Atlaga að landsbyggðinni? Ef önnur grundvallarréttindi í lýðræðissamfélagi eins og tjáningarfrelsið, rétturinn til réttlátrar málsmeðferðar, trúfrelsi eða önnur sambærileg réttindi væru vegin ójafnt eftir því hvar fólk byggi á landinu efumst við um að það yrði látið kyrrt liggja. Við þykjumst reyndar vita að því yrði mótmælt hástöfum. En hvers vegna er látið líðast að atkvæði, aðgöngumiði hvers og eins að lýðræðinu, vegi ekki jafnt? Ef svarið er að misvægi atkvæða sé í raun uppbót fyrir landsbyggðina, vegna ójafns aðgengis landsbyggðar að stjórnsýslu og þjónustu samanborið við íbúa suðvesturhornsins, þá er okkar svar við því einfalt; fjöldi þingmanna í kjördæmi hefur ekkert með framgang mála er varða kjördæmið að gera. Við í þingflokki Viðreisnar höfum allt kjörtímabilið litið svo á að þrátt fyrir að við séum kjörin í kjördæmum suðvesturhornsins, vegna núverandi kjördæmakerfis, þá látum við okkur málefni landsins alls okkur varða óháð kjördæmum. Það eru hins vegar rótgrónu íhaldsflokkarnir sem hafa ítrekað staðið í vegi fyrir því að við getum tekið þátt í fundum kjördæmanna til dæmis í kjördæmavikum með sveitarfélögum. Þetta er dæmi um úreltan hugsanagang. Í gegnum þingið fara í hverri viku rík hagsmunamál fyrir landsbyggðarkjördæmin en það er ekki hægt að greina mun á atkvæðum þingmanna eftir því hvaðan þeir koma. Mun heldur má greina mun eftir því fyrir hvaða flokk þeir sitja. Það er skylda okkar allra að rýna og taka afstöðu til hagsmunamála byggða landsins. Við trúum því að meta eigi öll mál eftir þeim eina mælikvarða hvort þau leiði til betra samfélags fyrir okkur öll. Þjónar núverandi kerfi hagsmunum landsbyggðar? Þeir sem standa vörð um núverandi fyrirkomulag hljóta að þurfa að svara þeirri einföldu spurningu hvort núverandi fyrirkomulag um misvægi atkvæða þjóni hagsmunum okkar allra, óháð búsetu. Eru landsbyggðarkjördæmin betur sett en ella vegna þessa fyrirkomulags. Eru samgöngumál, virkjanakostir í rammaáætlun, fiskeldismál, byggðamál, velferðarmál, landbúnaðarmál, sjávarútvegsmál, raforkumál, innviðamál og atvinnumál í góðu horfi? Hefur núverandi kerfi skilað skjótari afgreiðslu mála og auknu aðgengi íbúa svæðanna að stjórnsýslunni og skilningi á vandamálum svæðanna? Hefur meira vægi atkvæða skilað raunverulegum árangri? Svarið við öllu þessu er nei. Gæti hugsast að kjördæmakerfið eins og það er uppbyggt í dag standi einmitt í vegi fyrir framgangi ýmissa framfaramála? Viðheldur það mögulega kyrrstöðu og sérhagsmunum? Hvernig væri veruleikinn ef landið væri eitt kjördæmi og atkvæðavægi jafnt? Gæti verið að slíkt myndi auka á samstöðu og skilning á málefnum hvers landshluta, flýta fyrir afgreiðslu mála og auka á fjölbreytileika á Alþingi? Myndi slíkt kerfi mögulega koma í veg fyrir kjördæmapot og hrossakaup? Um það erum við sannfærð. Mannréttindamál ekki byggðamál Vægi atkvæða er jafnréttis- og mannréttindamál en ekki byggðamál. Hagsmunir landsbyggðar og höfuðborgar eru samofnir enda erum við eitt samfélag. Aðgengi landsbyggðar að stjórnsýslu og þjónustu leiðréttist ekki með því að skerða rétt kjósenda í þéttbýlum kjördæmum. Það er röng nálgun. Betra jafnvægi næst með því að taka stærri og djarfari skref í þá átt að auka á sjálfstæði sveitarfélaga til að ráða meiru um sitt nærumhverfi. Að fela íbúum þeirra svæða að taka í auknum mæli beinar ákvarðanir um eigin hagsmuni. Viðreisn mun samhliða frumvarpi um jafnt atkvæðavægi halda áfram að beita sér fyrir eflingu landsbyggðar og nýrra tækifæra. Það eru gríðarlega mikilvæg verkefni framundan í byggðamálum, svo sem að færa vald til ákvarðanatöku nær fólkinu með eflingu sveitarstjórnarstigsins, að nýta tæknina til að gera fjarvinnu á vegum hins opinbera mögulega um allt land og tryggja að arðurinn af sjávarútvegsauðlindinni sé nýttur til uppbyggingar í heimabyggð. Þessi mikilvægu mál og fjölmörg fleiri munu ekki vinnast með því að viðhalda misskiptingu í kosningakerfinu okkar. Við byggjum ekki réttlátt og samheldið samfélag á þann hátt. Það byggist upp með samstöðu, samvinnu og skilningi á mismunandi þörfum ólíkra svæða. Ekki með misrétti heldur jöfnum tækifærum. Þess vegna viljum við jafna atkvæðisréttinn og lögðum fram frumvarp þess efnis á Alþingi í vikunni. Einn einstaklingur - eitt atkvæði er sjálfsögð og réttlát krafa í okkar lýðræðissamfélagi. Þingflokkur Viðreisnar, Hanna Katrín Friðriksson Jón Steindór Valdimarsson Þorbjörg S. Gunnlaugsdóttir Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir
Hvítþvottur í skugga samstöðu – þegar lögreglan mótmælir því sem hún sjálf reynir að þagga niður Daníel Þór Bjarnason Skoðun
Skoðun Lág laun og álag í starfsumhverfi valda skorti á fagfólki Laufey Elísabet Gissurardóttir,Steinunn Bergmann,Þóra Leósdóttir skrifar
Skoðun Hvítþvottur í skugga samstöðu – þegar lögreglan mótmælir því sem hún sjálf reynir að þagga niður Daníel Þór Bjarnason skrifar
Skoðun Pólitískt ofbeldi, fasismi og tvískinnungur valdsins Davíð Aron Routley,Karl Héðinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Örugg heilbrigðisþjónusta fyrir öll börn frá upphafi - Alþjóðlegur dagur sjúklingaöryggis 2025 María Heimisdóttir skrifar
Hvítþvottur í skugga samstöðu – þegar lögreglan mótmælir því sem hún sjálf reynir að þagga niður Daníel Þór Bjarnason Skoðun