Mikilvægt að grímur séu notaðar rétt ef þær eiga að virka Vésteinn Örn Pétursson skrifar 31. júlí 2020 16:07 Ása segir grímurnar ekki eiga að koma í staðinn fyrir aðrar sóttvarnaaðgerðir á borð við handþvott og tveggja metra regluna. Vísir/Getty/Samsett Grímunotkun er viðbót við aðrar almennar sóttvarnir á borð við handþvott og fjarlægðartakmörk, en ekki lausn frá þeim. Þetta segir verkefnastjóri sýkingavarna hjá sóttvarnalækni í samtali við Vísi. Mikilvægt er að grímur séu notaðar rétt ef þeir eiga að skila tilætluðum árangri. Hér má nálgast leiðbeiningar Landlæknis og Sóttvarnalæknis um notkun gríma. „Tveggja metra reglan er aðalatriðið. Þegar maður getur á maður frekar að reyna að vera tvo metra frá fólki heldur en að setja upp grímu. Við leggju mjög mikla áherslu á það að hlífðargríman kemur ekki í staðinn fyrir almennar sóttvarnir. Hún er bara viðbót,“ segir Ása Atladóttir, verkefnastjóri sýkingavarna hjá sóttvarnalækni. Hún segir það ekki ganga upp, með tilliti til sóttvarna, að troða fjölda fólks inn í lítið rými og segja öllum að vera með grímu. Grímurnar séu hugsaðar sem úrræði sem hægt verði að grípa til þegar ekki er hægt að framfylgja tveggja metra reglunni. „Það á ekki að misnota grímurnar þannig. Við mælum með því að fólk noti grímur þegar það er í þröngu afmörkuðu rými, eins og til dæmis í rútu,“ segir Ása. Hún bendir einnig á innanlandsflug, þar sem augljóst er að ekki er hægt að tryggja tveggja metra fjarlægð milli fólks í fullri vél. Þar komi grímurnar að notum. Geta veitt falskt öryggi Ása segir þá að sóttvarnayfirvöld vilji fá fólk til þess að hugsa hvort og þá hvenær það þurfi raunverulega að bera grímu. Þá sé gott að hafa í huga hversu nálægt næsta manni fólk kemur til með að vera og hversu lengi. Hún segir að í smitrakningu sé miðað við innan við tveggja metra nánd í meira en 15 mínútur. „Ástæðan fyrir því að við erum ekki löngu búin að biðja fólk um að vera með grímur er að við höfum náð góðum árangri í að ráða niðurlögum smita án þess að segja almenningi að nota grímur,“ segir Ása og bætir við að grímur geti auðveldlega valdið falskri öryggiskennd hjá fólki. „Fólki líður oft eins og það sé bara hólpið ef það er með grímu, jafnvel blauta og notaða, en það er alls ekki svo.“ Ása segir mikilvægt að fólk átti sig á því að grímur verði mjög mengaðar þegar búið er að anda í gegn um þær í ákveðinn tíma. Því þurfi að skipta út einnota grímum reglulega. Sömuleiðis þurfi reglulega að þvo fjölnota grímur minnst einu sinni á dag. „Ef þú snertir grímuna verður þú að þrífa hendurnar. Við mælum með því að fólk þvoi sér um hendurnar og spritti áður en það setur grímuna á sig og ef það kemur við grímuna þá þvoi það hendurnar líka. Svo þegar það tekur grímuna af sér á það að snerta hana sem minnst, setja hana beint í ruslið og þvo hendur og spritta.“ Grímurnar eigi að verja aðra Hlutverk grímunnar er að fanga dropa sem koma úr munni þess sem ber hana þegar viðkomandi andar og talar. Meginhlutverkið er því að forða því að viðkomandi smiti aðra. „Þessir stærri droparnir, það eru þeir sem bera smitefni veirunnar. Þeir sem eru með veiruna dreifa henni þegar þeir gefa frá sér þessa dropa. Þeir hníga um það bil 90 sentimetra frá manni. Þess vegna er þetta tveggja metra bil sem mælt er með. Maður vill vera öruggur um að dropinn nái ekki lengra.“ Margnota grímur, sem þó nokkur íslensk fyrirtæki selja, segir Ása að þurfi að vera minnst þriggja laga. Þá segir hún allar grímur, ein- og fjölnota, þurfa að hylja andlitið frá ofanverðu nefi og niður undir höku, ef notkun þeirra á að skila árangri. Þá er æskilegt að sem minnst rými sé milli andlits og grímunnar. „Þegar fólk er að setja grímuna undir hökuna gerir hún ekkert gagn. Þegar fólk setur hana á ennið, eins og einhverja biðstöðugrímu, gerir hún ekkert gagn. Skítug gríma og blaut, eða rök, gerir líka lítið sem ekkert gagn.“ Þá ráðleggur Ása þeim sem hyggja á grímukaup að ganga úr skugga um að þær séu í CE-merktum umbúðum. Slíkar grímur séu í samræmi við evrópskra staðla um gerð þeirra. „Gríman er fyrst og fremst gróf sía,“ segir Ása og ítrekar að grímur komi ekki í stað annarra sóttvarnaaðgerða. Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Samkomubann á Íslandi Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Var í símanum á 142 kílómetra hraða áður en hann lést Innlent „Mig langaði bara að drepa þennan mann“ Innlent Dæmdur fyrir manndráp af gáleysi vegna ofsaaksturs undir áhrifum Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Samfélagið í áfalli vegna málsins Innlent Halla Tómasdóttir tekur stökk í nýrri könnun Prósents Innlent Læknirinn mátti læsa dætur sínar inni eftir allt saman Innlent Vænsti maður og harðduglegur Innlent Bíllinn í happdrætti Ástþórs úr hans eigin smiðju Innlent Vaknaði og barnið var horfið Innlent Fleiri fréttir „Erum hér í kvöld svo þetta gerist ekki í þögn“ Heimafæðingum fjölgar og teljast eðlilegri en áður Sáu ekki andlit huldumanns sem þeir telja vera Pétur Jökul Næsta gos gæti hafist á hverri stundu „Kisuprestar“ á Snæfellsnesi Hið opinbera skuldi sér og öðrum mæðrum afsökunarbeiðni Starfsmaður Sjúkratrygginga grunaður um fjárdrátt Óska eftir tilnefningum um Reykvíking ársins Þvingun úr landi og prestar í kisubúning Veikindi Blessing ekki nógu mikil til að fresta brottvísun Vænsti maður og harðduglegur Spreyjaði málningu á bifreiðar í miðbænum Fluttur með þyrlu til Reykjavíkur eftir árekstur Kaldavatnslaust á Arnarnesi Telur ekki viðeigandi að tjá sig um mál Maríu Sigrúnar Þurfi að gera úrbætur en ástandið verið ýkt Lilja hefur áhyggjur af „nýlenskunni“ á RÚV Lýsa eftir Bandaríkjamanni Bíllinn í happdrætti Ástþórs úr hans eigin smiðju Göngin lokuð á miðvikudagskvöld Tekur til varna eftir stuðningsyfirlýsingu við Katrínu Maðurinn ríkisborgari Möltu Dæmdur fyrir manndráp af gáleysi vegna ofsaaksturs undir áhrifum Áhorf á úrslit Eurovision hríðféll Sýnist stefna í kapphlaup tveggja en útilokar þó ekki vendingar Mótmæla þróun gervigreindar á Austurvelli Veit ekki hvort hann fái svar áður en spurningin verði úrelt Auknar líkur á gosi sem gæti hafist án fyrirvara Guðni heldur utan til að kveðja Margréti Þórhildi Telur ástandið á sauðfjárbúinu ekki eins slæmt og menn vilja vera láta Sjá meira
Grímunotkun er viðbót við aðrar almennar sóttvarnir á borð við handþvott og fjarlægðartakmörk, en ekki lausn frá þeim. Þetta segir verkefnastjóri sýkingavarna hjá sóttvarnalækni í samtali við Vísi. Mikilvægt er að grímur séu notaðar rétt ef þeir eiga að skila tilætluðum árangri. Hér má nálgast leiðbeiningar Landlæknis og Sóttvarnalæknis um notkun gríma. „Tveggja metra reglan er aðalatriðið. Þegar maður getur á maður frekar að reyna að vera tvo metra frá fólki heldur en að setja upp grímu. Við leggju mjög mikla áherslu á það að hlífðargríman kemur ekki í staðinn fyrir almennar sóttvarnir. Hún er bara viðbót,“ segir Ása Atladóttir, verkefnastjóri sýkingavarna hjá sóttvarnalækni. Hún segir það ekki ganga upp, með tilliti til sóttvarna, að troða fjölda fólks inn í lítið rými og segja öllum að vera með grímu. Grímurnar séu hugsaðar sem úrræði sem hægt verði að grípa til þegar ekki er hægt að framfylgja tveggja metra reglunni. „Það á ekki að misnota grímurnar þannig. Við mælum með því að fólk noti grímur þegar það er í þröngu afmörkuðu rými, eins og til dæmis í rútu,“ segir Ása. Hún bendir einnig á innanlandsflug, þar sem augljóst er að ekki er hægt að tryggja tveggja metra fjarlægð milli fólks í fullri vél. Þar komi grímurnar að notum. Geta veitt falskt öryggi Ása segir þá að sóttvarnayfirvöld vilji fá fólk til þess að hugsa hvort og þá hvenær það þurfi raunverulega að bera grímu. Þá sé gott að hafa í huga hversu nálægt næsta manni fólk kemur til með að vera og hversu lengi. Hún segir að í smitrakningu sé miðað við innan við tveggja metra nánd í meira en 15 mínútur. „Ástæðan fyrir því að við erum ekki löngu búin að biðja fólk um að vera með grímur er að við höfum náð góðum árangri í að ráða niðurlögum smita án þess að segja almenningi að nota grímur,“ segir Ása og bætir við að grímur geti auðveldlega valdið falskri öryggiskennd hjá fólki. „Fólki líður oft eins og það sé bara hólpið ef það er með grímu, jafnvel blauta og notaða, en það er alls ekki svo.“ Ása segir mikilvægt að fólk átti sig á því að grímur verði mjög mengaðar þegar búið er að anda í gegn um þær í ákveðinn tíma. Því þurfi að skipta út einnota grímum reglulega. Sömuleiðis þurfi reglulega að þvo fjölnota grímur minnst einu sinni á dag. „Ef þú snertir grímuna verður þú að þrífa hendurnar. Við mælum með því að fólk þvoi sér um hendurnar og spritti áður en það setur grímuna á sig og ef það kemur við grímuna þá þvoi það hendurnar líka. Svo þegar það tekur grímuna af sér á það að snerta hana sem minnst, setja hana beint í ruslið og þvo hendur og spritta.“ Grímurnar eigi að verja aðra Hlutverk grímunnar er að fanga dropa sem koma úr munni þess sem ber hana þegar viðkomandi andar og talar. Meginhlutverkið er því að forða því að viðkomandi smiti aðra. „Þessir stærri droparnir, það eru þeir sem bera smitefni veirunnar. Þeir sem eru með veiruna dreifa henni þegar þeir gefa frá sér þessa dropa. Þeir hníga um það bil 90 sentimetra frá manni. Þess vegna er þetta tveggja metra bil sem mælt er með. Maður vill vera öruggur um að dropinn nái ekki lengra.“ Margnota grímur, sem þó nokkur íslensk fyrirtæki selja, segir Ása að þurfi að vera minnst þriggja laga. Þá segir hún allar grímur, ein- og fjölnota, þurfa að hylja andlitið frá ofanverðu nefi og niður undir höku, ef notkun þeirra á að skila árangri. Þá er æskilegt að sem minnst rými sé milli andlits og grímunnar. „Þegar fólk er að setja grímuna undir hökuna gerir hún ekkert gagn. Þegar fólk setur hana á ennið, eins og einhverja biðstöðugrímu, gerir hún ekkert gagn. Skítug gríma og blaut, eða rök, gerir líka lítið sem ekkert gagn.“ Þá ráðleggur Ása þeim sem hyggja á grímukaup að ganga úr skugga um að þær séu í CE-merktum umbúðum. Slíkar grímur séu í samræmi við evrópskra staðla um gerð þeirra. „Gríman er fyrst og fremst gróf sía,“ segir Ása og ítrekar að grímur komi ekki í stað annarra sóttvarnaaðgerða.
Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Samkomubann á Íslandi Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Var í símanum á 142 kílómetra hraða áður en hann lést Innlent „Mig langaði bara að drepa þennan mann“ Innlent Dæmdur fyrir manndráp af gáleysi vegna ofsaaksturs undir áhrifum Innlent Forsetavaktin 2024: Hver verður sjöundi forseti lýðveldisins? Innlent Samfélagið í áfalli vegna málsins Innlent Halla Tómasdóttir tekur stökk í nýrri könnun Prósents Innlent Læknirinn mátti læsa dætur sínar inni eftir allt saman Innlent Vænsti maður og harðduglegur Innlent Bíllinn í happdrætti Ástþórs úr hans eigin smiðju Innlent Vaknaði og barnið var horfið Innlent Fleiri fréttir „Erum hér í kvöld svo þetta gerist ekki í þögn“ Heimafæðingum fjölgar og teljast eðlilegri en áður Sáu ekki andlit huldumanns sem þeir telja vera Pétur Jökul Næsta gos gæti hafist á hverri stundu „Kisuprestar“ á Snæfellsnesi Hið opinbera skuldi sér og öðrum mæðrum afsökunarbeiðni Starfsmaður Sjúkratrygginga grunaður um fjárdrátt Óska eftir tilnefningum um Reykvíking ársins Þvingun úr landi og prestar í kisubúning Veikindi Blessing ekki nógu mikil til að fresta brottvísun Vænsti maður og harðduglegur Spreyjaði málningu á bifreiðar í miðbænum Fluttur með þyrlu til Reykjavíkur eftir árekstur Kaldavatnslaust á Arnarnesi Telur ekki viðeigandi að tjá sig um mál Maríu Sigrúnar Þurfi að gera úrbætur en ástandið verið ýkt Lilja hefur áhyggjur af „nýlenskunni“ á RÚV Lýsa eftir Bandaríkjamanni Bíllinn í happdrætti Ástþórs úr hans eigin smiðju Göngin lokuð á miðvikudagskvöld Tekur til varna eftir stuðningsyfirlýsingu við Katrínu Maðurinn ríkisborgari Möltu Dæmdur fyrir manndráp af gáleysi vegna ofsaaksturs undir áhrifum Áhorf á úrslit Eurovision hríðféll Sýnist stefna í kapphlaup tveggja en útilokar þó ekki vendingar Mótmæla þróun gervigreindar á Austurvelli Veit ekki hvort hann fái svar áður en spurningin verði úrelt Auknar líkur á gosi sem gæti hafist án fyrirvara Guðni heldur utan til að kveðja Margréti Þórhildi Telur ástandið á sauðfjárbúinu ekki eins slæmt og menn vilja vera láta Sjá meira