Einangrun fanga eykst vegna faraldursins Sylvía Hall skrifar 5. apríl 2020 18:52 Sigurður Örn Hektorsson, geðlæknir og yfirlæknir geðheilsuteymis fanga. Vísir Sigurður Örn Hektorsson, geðlæknir og yfirlæknir geðheilsuteymis fanga, segir fanga ekki fara varhluta af þeim afleiðingum sem kórónuveirufaraldurinn hefur í för með sér. Það að fá ekki heimsóknir frá ástvinum geri aðstæðurnar enn erfiðari. „Fangelsin eru miklu lokaðri en þau þyrftu að vera. Þau eru náttúrulega lokaðar stofnanir fyrir en nú eru þau lokuð fyrir heimsóknir til fanganna, og það er kannski það sem fangana munar mest um, sem eykur mest á þeirra einangrun og vanlíðan í þessu ástandi,“ segir Sigurður, en hann var gestur Heimis Más Péturssonar í Víglínunni í dag. Þrátt fyrir ástandið reyni teymið að sinna föngum eftir bestu getu, en teymið er frekar nýtt af nálinni og fór af stað í byrjun árs. Sigurður segir þörfina hafa verið mikla, bæði í samfélaginu og hjá föngunum sjálfum. Það hafi því ekki liðið langur tími þar til það þurfti að aðlaga sig að breyttum aðstæðum. „Við fengum ekki langan undirbúning til þess að mæta faraldrinum áður en hann skall á. Það hefur náttúrulega haft gífurlega mikil áhrif á okkar starfsemi. Við reynum eftir megni að vera í sambandi við fangana. Við gerum það eftir nokkrum leiðum; við gerum það í gegnum heilsugæsluteymin í fangelsunum þar sem eru fyrir hjúkrunarfræðingar og heilsugæslulæknar sem hitta fangana mjög reglulega, við erum í nánum tengslum við þessi teymi.“ Sigurður er einnig í bakvarðarsveit heilsugæslunnar og starfar í fangelsinu á Hólmsheiði sem heilsugæslulæknir. Hann hafi farið þangað á fimmtudag og talað við um tíu fanga símleiðis. „Það er lýsandi fyrir ástandið. Við getum ekki hitt fangana augliti til auglits og það er mjög óþægilegt fyrir þá, og við veitum þeim ekki eins góða þjónustu eins og við myndum vilja. Við heyrum á þá í símanum og það er mjög til bóta, það er eiginlega eina leiðin sem við höfum,“ segir Sigurður en bætir við að það væri þó mun betra að geta hitt fangana augliti til auglits. „Það er verið að koma á fjarfundabúnaði milli heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins sem rekur þessa þjónustu og fangelsanna, og vonandi mun það ganga eftir á næstu vikum að við getum aukið við allavega fjarfundi.“ Ástandið hefur tafið fíknimeðferð innan fangelsanna „Það er okkar hlutverk að veita almenna geðheilbrigðisþjónustu þannig fangar hafi aðgang að henni eins og aðrir sem eru utan fangelsa. Þeir sem eru að glíma við þunglyndi og eru á þunglyndislyfjum, þeir geti haldið þeim áfram og fái stuðningsviðtöl og þvíumlíkt,“ segir Sigurður. Hann segir eðli málsins samkvæmt sérstaka áhættuhópa vera innan veggja fangelsanna. Fangar eiga margir við fíknivanda að stríða og dæmi séu um fanga með alvarlegar geðraskanir. „Fíknimeðferð er eitt af því sem okkur er ætlað að koma á, og því miður hefur þetta ástand tafið okkur í því en við sjáum fram á það að við getum veitt faglega og markvissa fíknimeðferð inn í fangelsunum áður en langt um líður,“ segir Sigurður og nefnir til að mynda viðhaldsmeðferð. „Það hefur verið ágætt samstarf milli heilsugæslunnar í fangelsunum og SÁÁ sem veitir þessa viðhaldsmeðferð […] Það hefur verið samstarf við Vog um það að fangar fái áfram þessi lyf, hafi þeir verið á þeim áður en þeir komu inn í fangelsið.“ Hagur samfélagsins að fangar fái viðeigandi aðstoð Sigurður segir fangelsin oft endurspegla samfélagið, og þá kannski sérstaklega þá sem eiga hvað erfiðast uppdráttar. Það eigi oft rætur sínar að rekja til æskuáranna og skort á viðeigandi aðstoð. „Það er mikið af föngum sem hafa átt erfitt uppdráttar í uppvexti, hafa orðið fyrir áföllum, einelti, misnotkun, búa við áfallastreituröskun. Í sumum tilvikum hefur fíkniefnaneyslan leitt til geðrofseinkenna, þunglyndis, sjálfsvígshugleiðinga, sjálfskaðahegðunar og þvíumlíkt. Þetta sjáum við allt saman,“ segir Sigurður en bætir þó við að einnig sé mikið af heilbrigðum föngum sem lenda í erfiðum aðstæðum. „Og sumir þurfa að vera mjög lengi í fanglesi, og það er náttúrulega eins og gefur að skilja mjög erfitt og eykur á kvíða og depurð og þunglyndi.“ Hann segir hag samfélagsins alls að mæta þessum hópi, veita honum viðeigandi aðstoð og sjá til þess að þeir geti snúið aftur í samfélagið. Þetta snúist ekki eingöngu um fanga sem einstaklinga. „Það er hagur okkar allra. Það er hagur samfélagsins og ekki síst er það hagur fjölskyldna líka sem standa að föngunum. Við megum ekki gleyma því að á bak við hvern fanga sem situr í fangelsi er fjölskylda sem er úti fyrir, sem þarf líka stuðning og þarf líka liðsinni þegar fanginn kemur út og áður en hann kemur út.“ Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Samkomubann á Íslandi Fangelsismál Víglínan Geðheilbrigði Mest lesið Hundrað prósenta tollaaukning á allar vörur frá Kína Erlent Kourani fluttur á Klepp Innlent Nóbelsnefndin rannsakar mögulegan leka og óvenjuleg veðmál Erlent Hvattir til að leggja tímanlega af stað Innlent Beygjuvasarnir stórhættulegir Innlent Gengst við því að hafa grandað farþegaþotunni Erlent Fjöldi látinn eftir að verksmiðja sprakk í loft upp Erlent Þarf að una áminningu í máli móður í forsjárdeilu Innlent Trump segir Hamas og Ísraela hafa náð samkomulagi Erlent Grínaðist með Möggu Stínu: „Fyrsta líflátshótunin kom 18 mínútum seinna“ Innlent Fleiri fréttir Hvattir til að leggja tímanlega af stað Beygjuvasarnir stórhættulegir Kourani fluttur á Klepp Fékk sýn og vakti heimsathygli Vísað út af bókasafni fyrir að drekka inni á salerni Enginn njósni um barnaafmæli borgarinnar Þarf að una áminningu í máli móður í forsjárdeilu Múhameð fær blessun mannanafnanefndar Samfylkingin með mesta fylgi allra flokka Skipaður í embætti skólameistara Framhaldsskólans í Mosó Sigurbjörg skipuð forstjóri Ráðgjafar- og greiningarstöðvar „Sorglegt“ ef börnin lesa ekki Laxness og Íslendingasögur Fyrstu skref til friðar á Gasa tekin og Friðarverðlaunin fara til Venesúela Leggja til tæplega 44 þúsund tonna loðnukvóta Grínaðist með Möggu Stínu: „Fyrsta líflátshótunin kom 18 mínútum seinna“ Magga Stína í flugi á leið til Istanbúl Bein útsending: Árleg friðarráðstefna Höfða Bein útsending: Athafnaborgin Reykjavík kynnt frá ólíkum hliðum Ætlaði ekki að trúa því að sonurinn hefði sjálfur staðið upp úr bílnum Tókst ekki að sanna að Brim bæri ábyrgð á dauða sonar þeirra Brotthvarf Laxness: „Ekkert sem kemur í staðinn fyrir að vera einn í sínum heimi með bók“ Þakklát Möggu Stínu og segir vopnahlé ljósið við enda ganganna Gummi reiður: „Kominn tími til að þeir sem ráða opni augun“ Söguleg stund Ekki sjálfsvörn að berja með steypuklumpi í höfuðið Laxnessleysið skandall eða stormur í vatnsglasi? Vegagerðin sannfærð um kosti brúar umfram göng Tólf eldislaxar fundust í sex ám Rannsaka hvort bílstjórinn hafi dottað Bein útsending: Dagur landbúnaðarins Sjá meira
Sigurður Örn Hektorsson, geðlæknir og yfirlæknir geðheilsuteymis fanga, segir fanga ekki fara varhluta af þeim afleiðingum sem kórónuveirufaraldurinn hefur í för með sér. Það að fá ekki heimsóknir frá ástvinum geri aðstæðurnar enn erfiðari. „Fangelsin eru miklu lokaðri en þau þyrftu að vera. Þau eru náttúrulega lokaðar stofnanir fyrir en nú eru þau lokuð fyrir heimsóknir til fanganna, og það er kannski það sem fangana munar mest um, sem eykur mest á þeirra einangrun og vanlíðan í þessu ástandi,“ segir Sigurður, en hann var gestur Heimis Más Péturssonar í Víglínunni í dag. Þrátt fyrir ástandið reyni teymið að sinna föngum eftir bestu getu, en teymið er frekar nýtt af nálinni og fór af stað í byrjun árs. Sigurður segir þörfina hafa verið mikla, bæði í samfélaginu og hjá föngunum sjálfum. Það hafi því ekki liðið langur tími þar til það þurfti að aðlaga sig að breyttum aðstæðum. „Við fengum ekki langan undirbúning til þess að mæta faraldrinum áður en hann skall á. Það hefur náttúrulega haft gífurlega mikil áhrif á okkar starfsemi. Við reynum eftir megni að vera í sambandi við fangana. Við gerum það eftir nokkrum leiðum; við gerum það í gegnum heilsugæsluteymin í fangelsunum þar sem eru fyrir hjúkrunarfræðingar og heilsugæslulæknar sem hitta fangana mjög reglulega, við erum í nánum tengslum við þessi teymi.“ Sigurður er einnig í bakvarðarsveit heilsugæslunnar og starfar í fangelsinu á Hólmsheiði sem heilsugæslulæknir. Hann hafi farið þangað á fimmtudag og talað við um tíu fanga símleiðis. „Það er lýsandi fyrir ástandið. Við getum ekki hitt fangana augliti til auglits og það er mjög óþægilegt fyrir þá, og við veitum þeim ekki eins góða þjónustu eins og við myndum vilja. Við heyrum á þá í símanum og það er mjög til bóta, það er eiginlega eina leiðin sem við höfum,“ segir Sigurður en bætir við að það væri þó mun betra að geta hitt fangana augliti til auglits. „Það er verið að koma á fjarfundabúnaði milli heilsugæslu höfuðborgarsvæðisins sem rekur þessa þjónustu og fangelsanna, og vonandi mun það ganga eftir á næstu vikum að við getum aukið við allavega fjarfundi.“ Ástandið hefur tafið fíknimeðferð innan fangelsanna „Það er okkar hlutverk að veita almenna geðheilbrigðisþjónustu þannig fangar hafi aðgang að henni eins og aðrir sem eru utan fangelsa. Þeir sem eru að glíma við þunglyndi og eru á þunglyndislyfjum, þeir geti haldið þeim áfram og fái stuðningsviðtöl og þvíumlíkt,“ segir Sigurður. Hann segir eðli málsins samkvæmt sérstaka áhættuhópa vera innan veggja fangelsanna. Fangar eiga margir við fíknivanda að stríða og dæmi séu um fanga með alvarlegar geðraskanir. „Fíknimeðferð er eitt af því sem okkur er ætlað að koma á, og því miður hefur þetta ástand tafið okkur í því en við sjáum fram á það að við getum veitt faglega og markvissa fíknimeðferð inn í fangelsunum áður en langt um líður,“ segir Sigurður og nefnir til að mynda viðhaldsmeðferð. „Það hefur verið ágætt samstarf milli heilsugæslunnar í fangelsunum og SÁÁ sem veitir þessa viðhaldsmeðferð […] Það hefur verið samstarf við Vog um það að fangar fái áfram þessi lyf, hafi þeir verið á þeim áður en þeir komu inn í fangelsið.“ Hagur samfélagsins að fangar fái viðeigandi aðstoð Sigurður segir fangelsin oft endurspegla samfélagið, og þá kannski sérstaklega þá sem eiga hvað erfiðast uppdráttar. Það eigi oft rætur sínar að rekja til æskuáranna og skort á viðeigandi aðstoð. „Það er mikið af föngum sem hafa átt erfitt uppdráttar í uppvexti, hafa orðið fyrir áföllum, einelti, misnotkun, búa við áfallastreituröskun. Í sumum tilvikum hefur fíkniefnaneyslan leitt til geðrofseinkenna, þunglyndis, sjálfsvígshugleiðinga, sjálfskaðahegðunar og þvíumlíkt. Þetta sjáum við allt saman,“ segir Sigurður en bætir þó við að einnig sé mikið af heilbrigðum föngum sem lenda í erfiðum aðstæðum. „Og sumir þurfa að vera mjög lengi í fanglesi, og það er náttúrulega eins og gefur að skilja mjög erfitt og eykur á kvíða og depurð og þunglyndi.“ Hann segir hag samfélagsins alls að mæta þessum hópi, veita honum viðeigandi aðstoð og sjá til þess að þeir geti snúið aftur í samfélagið. Þetta snúist ekki eingöngu um fanga sem einstaklinga. „Það er hagur okkar allra. Það er hagur samfélagsins og ekki síst er það hagur fjölskyldna líka sem standa að föngunum. Við megum ekki gleyma því að á bak við hvern fanga sem situr í fangelsi er fjölskylda sem er úti fyrir, sem þarf líka stuðning og þarf líka liðsinni þegar fanginn kemur út og áður en hann kemur út.“
Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Samkomubann á Íslandi Fangelsismál Víglínan Geðheilbrigði Mest lesið Hundrað prósenta tollaaukning á allar vörur frá Kína Erlent Kourani fluttur á Klepp Innlent Nóbelsnefndin rannsakar mögulegan leka og óvenjuleg veðmál Erlent Hvattir til að leggja tímanlega af stað Innlent Beygjuvasarnir stórhættulegir Innlent Gengst við því að hafa grandað farþegaþotunni Erlent Fjöldi látinn eftir að verksmiðja sprakk í loft upp Erlent Þarf að una áminningu í máli móður í forsjárdeilu Innlent Trump segir Hamas og Ísraela hafa náð samkomulagi Erlent Grínaðist með Möggu Stínu: „Fyrsta líflátshótunin kom 18 mínútum seinna“ Innlent Fleiri fréttir Hvattir til að leggja tímanlega af stað Beygjuvasarnir stórhættulegir Kourani fluttur á Klepp Fékk sýn og vakti heimsathygli Vísað út af bókasafni fyrir að drekka inni á salerni Enginn njósni um barnaafmæli borgarinnar Þarf að una áminningu í máli móður í forsjárdeilu Múhameð fær blessun mannanafnanefndar Samfylkingin með mesta fylgi allra flokka Skipaður í embætti skólameistara Framhaldsskólans í Mosó Sigurbjörg skipuð forstjóri Ráðgjafar- og greiningarstöðvar „Sorglegt“ ef börnin lesa ekki Laxness og Íslendingasögur Fyrstu skref til friðar á Gasa tekin og Friðarverðlaunin fara til Venesúela Leggja til tæplega 44 þúsund tonna loðnukvóta Grínaðist með Möggu Stínu: „Fyrsta líflátshótunin kom 18 mínútum seinna“ Magga Stína í flugi á leið til Istanbúl Bein útsending: Árleg friðarráðstefna Höfða Bein útsending: Athafnaborgin Reykjavík kynnt frá ólíkum hliðum Ætlaði ekki að trúa því að sonurinn hefði sjálfur staðið upp úr bílnum Tókst ekki að sanna að Brim bæri ábyrgð á dauða sonar þeirra Brotthvarf Laxness: „Ekkert sem kemur í staðinn fyrir að vera einn í sínum heimi með bók“ Þakklát Möggu Stínu og segir vopnahlé ljósið við enda ganganna Gummi reiður: „Kominn tími til að þeir sem ráða opni augun“ Söguleg stund Ekki sjálfsvörn að berja með steypuklumpi í höfuðið Laxnessleysið skandall eða stormur í vatnsglasi? Vegagerðin sannfærð um kosti brúar umfram göng Tólf eldislaxar fundust í sex ám Rannsaka hvort bílstjórinn hafi dottað Bein útsending: Dagur landbúnaðarins Sjá meira