Lítum á sýninguna sem samtal okkar við Huldu Gunnþóra Gunnarsdóttir skrifar 16. júlí 2019 08:45 Harpa Dís og Hjördís Gréta lásu upp í fjóra klukkutíma og náðu ekki að ljúka við fyrstu ljóðabókina hennar Huldu. Alex Fälting „Hér sameinast gamalt og nýtt, fortíðin og nútíðin mætast,“ segir Harpa Dís Hákonardóttir listakona um sýningu sem opnuð var síðasta föstudag í Listasal Mosfellsbæjar og tileinkuð er skáldkonunni Huldu (Unni Benediktsdóttur Bjarklind,1881-1946). Titill sýningarinnar er vísun í gamalt ljóð eftir Huldu: „Óþreyju barn, kom innst í lundinn; að henni standa Harpa Dís Hákonardóttir og Hjördís Gréta Guðmundsdóttir. Þær eru báðar nýútskrifaðar úr myndlistadeild Listaháskóla Íslands og sýningin hluti af rannsóknarverkefni þeirra, Farsæl, fróð og frjáls. Þar er skyggnst inn í líf og list Huldu skáldkonu og áhrif hennar á íslenska menningararfleifð skoðuð. Verkefnið hlaut styrk úr Nýsköpunarsjóði námsmanna. En hvernig verður nýsköpun til úr skrifum konu sem var uppi á fyrri hluta síðustu aldar? „Það er áskorun,“ viðurkennir Harpa Dís. „Nýsköpunargildi verkefnisins felst í því að skáldkonan Hulda er ekkert þekkt innan okkar kynslóðar. Við Hjördís Gréta könnuðumst að minnsta kosti ekkert við hana. Vegna fullveldishátíðarinnar í fyrra fórum við að lesa ljóð um Ísland og þar með duttum við inn á Hver á sér fegra föðurland. Könnuðumst reyndar við ljóðið en ekki höfundinn. Í framhaldinu ákváðum við að kynnast Huldu. Þannig má segja að „óþreyjan“ hafi fundið sér fótfestu í ákveðinni endursköpun rúmum hundrað árum síðar.“Hulda hlaut 1. verðlaun í ljóðasamkeppni vegna lýðveldisstofnunarinnar 1944. Hluti af ljóðinu er hið þekkta Hver á sér fegra föðurland.Harpa Dís segir þær Hjördísi Grétu hafa verið með listviðburð 1. desember í Rýmd, nemendagalleríi Listaháskólans, sem fólst í upplestrarmaraþoni úr ljóðum Huldu. „Við tvær skiptumst á að lesa upp og áheyrendur komu og fóru því þetta var opið hús. Við kynntumst Huldu með þessum hætti og komumst að því þá hvað hún hefur skrifað ofboðslega mikið. Við lásum upp í fjóra klukkutíma og náðum ekki að ljúka við fyrstu ljóðabókina hennar.“ Þær stöllur létu ekki við svo búið standa heldur fóru í pílagrímsferð norður í Þingeyjarsýslur á slóðir skáldkonunnar. „Það var mikilvægt fyrir okkur að fara norður, þangað sem hún var uppalin og bjó lengst af. Hún er fædd og uppalin á Auðnum í Laxárdal í Suður-Þingeyjarsýslu og bjó á Húsavík en flutti svo til Reykjavíkur á efri árum. Á Auðnum hefur Huldu verið reistur minnisvarði og þar er líka Huldulundur, trjálundur sem lækur liðast um. Út frá heimsókn í hann kviknaði hugmyndin að sýningunni. Hulda fjallar svo mikið um náttúruna í verkum sínum og lækurinn kemur víða við sögu. Við endurgerum þetta umhverfi svolítið á sýningunni með ljósmyndum, vídeói og skúlptúrum og lítum á sýninguna sem samtal okkar við Huldu. Bjóðum svo sýningargestum að stíga inn í hugarheim samtals okkar.“ Meðal þess sem þær Harpa Dís og Hjördís Gréta gerðu fyrir norðan var að tína sprek úr læknum hennar Huldu og gera síðan skúlptúra út frá þeim, Harpa Dís segir þá vera nokkurs konar minningu um eitthvað sem þær tóku með sér. „Á sýningunni er líka textaverk. Við fengum til liðs við okkur Jónu Kristjönu Hólmgeirsdóttur, íslenskufræðing og skáld, og hún skrifar hugleiðingu um Huldu. Þannig vildum við tengja skáldkonu dagsins í dag og skáldkonu fyrri tíma.“ Hulda var skáldanafn Unnar Benediktsdóttur Bjarklind og Harpa Dís segir það koma fram í ritinu Úr minningablöðum af hverju hún kaus að yrkja og skrifa undir dulnefni. „Hún lýsir því hvernig fólk brást við þegar það komst að því að hún væri að yrkja og hún skammaðist sín mikið. Það var ekki svo þekkt á þeim tíma að konur væru að skrifa, hvað þá að það efni væri birt svo hún vildi vera bara huldukona.“ Sýningin stendur til 9. ágúst. Opið er frá 12 til 18 virka daga og 12 til 16 á laugardögum. Gott hjólastólaaðgengi er að salnum. Aðgangur ókeypis og allir velkomnir.„Við reynum að koma Huldu inn í samtímann og vekja athygli á henni og framlagi hennar til íslenskrar menningar,“ segir Harpa Dís. Fréttablaðið/Sigtryggur Ari Bókmenntir Mest lesið Balti var í hesthúsinu þegar Jason Statham hringdi Bíó og sjónvarp Nýjasti rafvirki landsins fimmtug með ofurkrafta Lífið Styrktist í trúnni eftir áfallið Lífið Kristján hennar Höllu stefnir á fyrsta lanið á Bessastöðum Lífið Glæsilegt raðhús Maríu Paz til sölu Lífið Forsetaáskorunin: „Fóru Bandaríkjamenn í raun til tunglsins?“ Lífið Allir halda stjörnu og OTO fær viðurkenningu Matur Af vængjum fram: „Aldrei“ notað fíkniefni og er alls ekki með nein húðflúr Lífið Bíða eftir pizzu og potti eftir milljón króna göngu Lífið Bjöggi Takefusa og Sólveig nefna dótturina Lífið Fleiri fréttir „Leikmyndin er auðvitað algjört rusl“ Gríman 2024: Saknaðarilmur hlaut flestar tilnefningar Barbara Hannigan stjórnar Sinfóníuhljómsveitinni Bergur Þór nýr leikhússtjóri Leikfélags Akureyrar Nóbelsverðlaunahafinn Alice Munro er látin Fjögurra ára rússíbanareið að baki Vilja vekja áhuga ungu kynslóðarinnar á töfrum klassískrar tónlistar Hildur, Rán og Ásta fá Barnabókaverðlaun Reykjavíkurborgar Bein útsending: Setning Barnamenningarhátíðar Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Nýr safnstjóri Listasafnsins á Akureyri Þau eru tilnefnd til Maístjörnunnar Eigandinn heltekinn af skrímslaverkunum hans Sindra Kveður Tjarnarbíó: „Of lítið og of seint“ Þessi voru tilnefnd til barna- og unglingabókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Vatnið alltaf heillað þrátt fyrir mikla hræðslu Stórglæsilegar stjörnur á Eddunni Á ferð með mömmu hlaut níu Eddur Ætlar aldrei að setjast í helgan stein Sjá meira
„Hér sameinast gamalt og nýtt, fortíðin og nútíðin mætast,“ segir Harpa Dís Hákonardóttir listakona um sýningu sem opnuð var síðasta föstudag í Listasal Mosfellsbæjar og tileinkuð er skáldkonunni Huldu (Unni Benediktsdóttur Bjarklind,1881-1946). Titill sýningarinnar er vísun í gamalt ljóð eftir Huldu: „Óþreyju barn, kom innst í lundinn; að henni standa Harpa Dís Hákonardóttir og Hjördís Gréta Guðmundsdóttir. Þær eru báðar nýútskrifaðar úr myndlistadeild Listaháskóla Íslands og sýningin hluti af rannsóknarverkefni þeirra, Farsæl, fróð og frjáls. Þar er skyggnst inn í líf og list Huldu skáldkonu og áhrif hennar á íslenska menningararfleifð skoðuð. Verkefnið hlaut styrk úr Nýsköpunarsjóði námsmanna. En hvernig verður nýsköpun til úr skrifum konu sem var uppi á fyrri hluta síðustu aldar? „Það er áskorun,“ viðurkennir Harpa Dís. „Nýsköpunargildi verkefnisins felst í því að skáldkonan Hulda er ekkert þekkt innan okkar kynslóðar. Við Hjördís Gréta könnuðumst að minnsta kosti ekkert við hana. Vegna fullveldishátíðarinnar í fyrra fórum við að lesa ljóð um Ísland og þar með duttum við inn á Hver á sér fegra föðurland. Könnuðumst reyndar við ljóðið en ekki höfundinn. Í framhaldinu ákváðum við að kynnast Huldu. Þannig má segja að „óþreyjan“ hafi fundið sér fótfestu í ákveðinni endursköpun rúmum hundrað árum síðar.“Hulda hlaut 1. verðlaun í ljóðasamkeppni vegna lýðveldisstofnunarinnar 1944. Hluti af ljóðinu er hið þekkta Hver á sér fegra föðurland.Harpa Dís segir þær Hjördísi Grétu hafa verið með listviðburð 1. desember í Rýmd, nemendagalleríi Listaháskólans, sem fólst í upplestrarmaraþoni úr ljóðum Huldu. „Við tvær skiptumst á að lesa upp og áheyrendur komu og fóru því þetta var opið hús. Við kynntumst Huldu með þessum hætti og komumst að því þá hvað hún hefur skrifað ofboðslega mikið. Við lásum upp í fjóra klukkutíma og náðum ekki að ljúka við fyrstu ljóðabókina hennar.“ Þær stöllur létu ekki við svo búið standa heldur fóru í pílagrímsferð norður í Þingeyjarsýslur á slóðir skáldkonunnar. „Það var mikilvægt fyrir okkur að fara norður, þangað sem hún var uppalin og bjó lengst af. Hún er fædd og uppalin á Auðnum í Laxárdal í Suður-Þingeyjarsýslu og bjó á Húsavík en flutti svo til Reykjavíkur á efri árum. Á Auðnum hefur Huldu verið reistur minnisvarði og þar er líka Huldulundur, trjálundur sem lækur liðast um. Út frá heimsókn í hann kviknaði hugmyndin að sýningunni. Hulda fjallar svo mikið um náttúruna í verkum sínum og lækurinn kemur víða við sögu. Við endurgerum þetta umhverfi svolítið á sýningunni með ljósmyndum, vídeói og skúlptúrum og lítum á sýninguna sem samtal okkar við Huldu. Bjóðum svo sýningargestum að stíga inn í hugarheim samtals okkar.“ Meðal þess sem þær Harpa Dís og Hjördís Gréta gerðu fyrir norðan var að tína sprek úr læknum hennar Huldu og gera síðan skúlptúra út frá þeim, Harpa Dís segir þá vera nokkurs konar minningu um eitthvað sem þær tóku með sér. „Á sýningunni er líka textaverk. Við fengum til liðs við okkur Jónu Kristjönu Hólmgeirsdóttur, íslenskufræðing og skáld, og hún skrifar hugleiðingu um Huldu. Þannig vildum við tengja skáldkonu dagsins í dag og skáldkonu fyrri tíma.“ Hulda var skáldanafn Unnar Benediktsdóttur Bjarklind og Harpa Dís segir það koma fram í ritinu Úr minningablöðum af hverju hún kaus að yrkja og skrifa undir dulnefni. „Hún lýsir því hvernig fólk brást við þegar það komst að því að hún væri að yrkja og hún skammaðist sín mikið. Það var ekki svo þekkt á þeim tíma að konur væru að skrifa, hvað þá að það efni væri birt svo hún vildi vera bara huldukona.“ Sýningin stendur til 9. ágúst. Opið er frá 12 til 18 virka daga og 12 til 16 á laugardögum. Gott hjólastólaaðgengi er að salnum. Aðgangur ókeypis og allir velkomnir.„Við reynum að koma Huldu inn í samtímann og vekja athygli á henni og framlagi hennar til íslenskrar menningar,“ segir Harpa Dís. Fréttablaðið/Sigtryggur Ari
Bókmenntir Mest lesið Balti var í hesthúsinu þegar Jason Statham hringdi Bíó og sjónvarp Nýjasti rafvirki landsins fimmtug með ofurkrafta Lífið Styrktist í trúnni eftir áfallið Lífið Kristján hennar Höllu stefnir á fyrsta lanið á Bessastöðum Lífið Glæsilegt raðhús Maríu Paz til sölu Lífið Forsetaáskorunin: „Fóru Bandaríkjamenn í raun til tunglsins?“ Lífið Allir halda stjörnu og OTO fær viðurkenningu Matur Af vængjum fram: „Aldrei“ notað fíkniefni og er alls ekki með nein húðflúr Lífið Bíða eftir pizzu og potti eftir milljón króna göngu Lífið Bjöggi Takefusa og Sólveig nefna dótturina Lífið Fleiri fréttir „Leikmyndin er auðvitað algjört rusl“ Gríman 2024: Saknaðarilmur hlaut flestar tilnefningar Barbara Hannigan stjórnar Sinfóníuhljómsveitinni Bergur Þór nýr leikhússtjóri Leikfélags Akureyrar Nóbelsverðlaunahafinn Alice Munro er látin Fjögurra ára rússíbanareið að baki Vilja vekja áhuga ungu kynslóðarinnar á töfrum klassískrar tónlistar Hildur, Rán og Ásta fá Barnabókaverðlaun Reykjavíkurborgar Bein útsending: Setning Barnamenningarhátíðar Besti vinur úlfanna hlakkar til að tengjast áhorfendum í Hörpu Nýr safnstjóri Listasafnsins á Akureyri Þau eru tilnefnd til Maístjörnunnar Eigandinn heltekinn af skrímslaverkunum hans Sindra Kveður Tjarnarbíó: „Of lítið og of seint“ Þessi voru tilnefnd til barna- og unglingabókmenntaverðlauna Norðurlandaráðs Vatnið alltaf heillað þrátt fyrir mikla hræðslu Stórglæsilegar stjörnur á Eddunni Á ferð með mömmu hlaut níu Eddur Ætlar aldrei að setjast í helgan stein Sjá meira