Ísl-enska Gunnar Björn Björnsson skrifar 22. maí 2018 15:30 Margir hafa velt því fyrir sér hvar sé best að búa. Það er ekkert rétt svar við því, vegna þess að það er háð gildismati og hugarfari hvers og eins. Er grasið grænna hinum megin, eða er það bara gervigras? Þessum spurningum ætla ég ekki að reyna að svara enda hef ég ekki samanburð byggðan á búsetu erlendis. Maður nokkur fullyrti að hvergi væri betra að búa en á Íslandi, en þegar ég spurði um hæl: „af hverju búa þá svona fáir á Íslandi?“ varð fátt um svör en mikið um hlátur enda augljós staðreynd að hér búa afskaplega fáir. Stærðarhagkvæmni fyrirtækja og hins opinbera er svipuð og hjá þokkalegri örveru. Ég fagna því sérhverjum einstaklingi sem lætur sér detta það í hug að flytja hingað til lands enda auðgar þetta fólk bæði mannlífið og atvinnu. Flæði fólks milli landa eða heimshluta er eðlileg þróun sem á sér stað alls staðar í heiminum og jafn eðlileg og færsla dýra milli staða í leit að æti. Það víkkar sjóndeildarhringinn að kynnast útlendingum hvort sem maður gerir það með ferðalögum eða með því að hitta þá fyrir hér. Eitt er það sem er þó algjörlega óþolandi við að búa á Íslandi, og það sem verra er að það er okkur sjálfum að kenna. Ég er að vakna upp við þann vonda draum að ég get oft ekki talað móðurmálið okkar í mínu eigin landi. Hér er töluð ísl-enska. Þegar maður hefur samband við innlend hótel, veitingastaði, kaffihús og mörg önnur fyrirtæki er búið að ráða þangað fólk sem ýmist kann ekki íslensku eða vill ekki tala hana. Þó enskan sé okkur töm, er þetta „ísl“ í orðinu íslenska orðið að einhverju skrímsli. Sjálfur er ég nokkuð vanur ensku eins og gildir um marga íslendinga, en mér finnst það vera mannréttindi að fá að tala móðurmálið mitt heima hjá mér. Hvað um fólk með námsörðugleika í ensku? Hvað um börn sem eru ekki byrjuð að læra ensku í skólanum? Hvað með gamla fólkið sem ólst ekki upp við tölvur, netið og alþjóðavæðingu, það talar ekki allt ensku. Auðvitað á þetta ekkert að vera svona. English please er sagt hjá íslenskum fyrirtækjum þegar maður talar við starfsfólk þess í mörgum tilfellum. Sem sagt erlent vinnuafl hjá íslensku fyrirtæki vill stjórna því hvort ég talið móðurmálið mitt. Er þetta eðlilegt? Ég held ekki. Mér dettur ekki í hug að sýna þessum nýbúum vanvirðingu eða líta niður á það á nokkurn hátt. Það er bara að reyna að vinna vinnuna sína út frá þeim leikreglum sem því eru settar. Sjálfur held ég að léleg tungumálakunnáta ýti undir félagslega einangrun, auk þess sem þá á að vera gaman að læra erlend mál sérstaklega ef maður hefur valið sér sjálfur land til að búa í. Að búa í Þýskalandi og tala ekki þýsku er eins og að fara á hamborgastað og borða ekki hamborgara. Fólk sem er illa að sér í málinu okkar er mögulega illa að sér um réttindi sín og skyldur sem getur varla verið gott. Ef enginn gerir kröfur um íslenskukunnáttu verður hún ekki til staðar. Það fæðist enginn altalandi á íslensku og þvi verðum við sjálf sem þjóð að vera mikið duglegri að kenna erlendu fólki íslensku sem býr hérna. Það græða allir á því til lengri tíma litið. Ef við viljum vera sjálfstæð þjóð og eiga sjálfstæða menningu og tungumál, þá eiga erlendir nýbúar að aðlaga sig að því en ekki öfugt. Það var vonandi val þessa fólks að koma hingað, eða var það beðið um koma? Af hverju eru leikhlé körfubolta á ensku þegar allir í liðinu nema einn eru íslendingar? Íslenska er ekki auðvelt mál, en það er ekki afsökun fyrir því að nota hana ekki. Ef við viljum ekki tala íslensku við útlendinga, þá er alveg eins gott að leggja málið bara niður. Ég nenni ekki að kenna börnunum mínum að tala rétta íslensku ef við ætlum ekki að nota hana. Við eigum ekkert að skammast okkar fyrir menningu okkar, ef við gerum það mun enginn hafa áhuga á því að heimsækja okkur því þá er öll sérstaða okkar sem þjóðar farin. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir Skoðun Dóttir mín – uppgjör eineltis Ragnheiður Harpa Sveinsdóttir Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson Skoðun Skoðun Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Skoðun Auðkenni þarf að passa upp á Eva Valdís Jóhönnudóttir skrifar Skoðun Auðlindir í almannaeigu – Halla Hrund Logadóttir 7. forseti Íslands Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Hver er besti skólastjórinn? Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Skoðun Vofa húsagans býsnast enn Haukur Már Helgason skrifar Skoðun Nokkrar staðreyndir um Ísland, Katrínu og Gaza Álfheiður Ingadóttir skrifar Skoðun Til þeirra sem hyggjast kjósa Katrínu Jakobsdóttur Guðlaugur Bragason skrifar Skoðun Katrín og kvenhatrið Ólafur Sveinsson skrifar Skoðun Bessastaðir eru ekki fyrir byrjendur Þorbergur Þórsson skrifar Skoðun Ég vil Baldur og því kýs ég Baldur Ólafur Helgi M. Ólafsson / Starína skrifar Skoðun Inngönguspáin Eygló Halldórsdóttir skrifar Sjá meira
Margir hafa velt því fyrir sér hvar sé best að búa. Það er ekkert rétt svar við því, vegna þess að það er háð gildismati og hugarfari hvers og eins. Er grasið grænna hinum megin, eða er það bara gervigras? Þessum spurningum ætla ég ekki að reyna að svara enda hef ég ekki samanburð byggðan á búsetu erlendis. Maður nokkur fullyrti að hvergi væri betra að búa en á Íslandi, en þegar ég spurði um hæl: „af hverju búa þá svona fáir á Íslandi?“ varð fátt um svör en mikið um hlátur enda augljós staðreynd að hér búa afskaplega fáir. Stærðarhagkvæmni fyrirtækja og hins opinbera er svipuð og hjá þokkalegri örveru. Ég fagna því sérhverjum einstaklingi sem lætur sér detta það í hug að flytja hingað til lands enda auðgar þetta fólk bæði mannlífið og atvinnu. Flæði fólks milli landa eða heimshluta er eðlileg þróun sem á sér stað alls staðar í heiminum og jafn eðlileg og færsla dýra milli staða í leit að æti. Það víkkar sjóndeildarhringinn að kynnast útlendingum hvort sem maður gerir það með ferðalögum eða með því að hitta þá fyrir hér. Eitt er það sem er þó algjörlega óþolandi við að búa á Íslandi, og það sem verra er að það er okkur sjálfum að kenna. Ég er að vakna upp við þann vonda draum að ég get oft ekki talað móðurmálið okkar í mínu eigin landi. Hér er töluð ísl-enska. Þegar maður hefur samband við innlend hótel, veitingastaði, kaffihús og mörg önnur fyrirtæki er búið að ráða þangað fólk sem ýmist kann ekki íslensku eða vill ekki tala hana. Þó enskan sé okkur töm, er þetta „ísl“ í orðinu íslenska orðið að einhverju skrímsli. Sjálfur er ég nokkuð vanur ensku eins og gildir um marga íslendinga, en mér finnst það vera mannréttindi að fá að tala móðurmálið mitt heima hjá mér. Hvað um fólk með námsörðugleika í ensku? Hvað um börn sem eru ekki byrjuð að læra ensku í skólanum? Hvað með gamla fólkið sem ólst ekki upp við tölvur, netið og alþjóðavæðingu, það talar ekki allt ensku. Auðvitað á þetta ekkert að vera svona. English please er sagt hjá íslenskum fyrirtækjum þegar maður talar við starfsfólk þess í mörgum tilfellum. Sem sagt erlent vinnuafl hjá íslensku fyrirtæki vill stjórna því hvort ég talið móðurmálið mitt. Er þetta eðlilegt? Ég held ekki. Mér dettur ekki í hug að sýna þessum nýbúum vanvirðingu eða líta niður á það á nokkurn hátt. Það er bara að reyna að vinna vinnuna sína út frá þeim leikreglum sem því eru settar. Sjálfur held ég að léleg tungumálakunnáta ýti undir félagslega einangrun, auk þess sem þá á að vera gaman að læra erlend mál sérstaklega ef maður hefur valið sér sjálfur land til að búa í. Að búa í Þýskalandi og tala ekki þýsku er eins og að fara á hamborgastað og borða ekki hamborgara. Fólk sem er illa að sér í málinu okkar er mögulega illa að sér um réttindi sín og skyldur sem getur varla verið gott. Ef enginn gerir kröfur um íslenskukunnáttu verður hún ekki til staðar. Það fæðist enginn altalandi á íslensku og þvi verðum við sjálf sem þjóð að vera mikið duglegri að kenna erlendu fólki íslensku sem býr hérna. Það græða allir á því til lengri tíma litið. Ef við viljum vera sjálfstæð þjóð og eiga sjálfstæða menningu og tungumál, þá eiga erlendir nýbúar að aðlaga sig að því en ekki öfugt. Það var vonandi val þessa fólks að koma hingað, eða var það beðið um koma? Af hverju eru leikhlé körfubolta á ensku þegar allir í liðinu nema einn eru íslendingar? Íslenska er ekki auðvelt mál, en það er ekki afsökun fyrir því að nota hana ekki. Ef við viljum ekki tala íslensku við útlendinga, þá er alveg eins gott að leggja málið bara niður. Ég nenni ekki að kenna börnunum mínum að tala rétta íslensku ef við ætlum ekki að nota hana. Við eigum ekkert að skammast okkar fyrir menningu okkar, ef við gerum það mun enginn hafa áhuga á því að heimsækja okkur því þá er öll sérstaða okkar sem þjóðar farin.
Skoðun Auðlindir í almannaeigu – Halla Hrund Logadóttir 7. forseti Íslands Kristín Vala Ragnarsdóttir skrifar