Fjölgum starfandi hjúkrunarfræðingum Guðbjörg Pálsdóttir skrifar 11. júlí 2018 07:00 Skortur á hjúkrunarfræðingum til starfa er reglulegt umfjöllunarefni fjölmiðla auk þess sem ýmsir aðilar hafa gert það að umræðuefni sínu. Allir sem að umræðunni koma eru sammála um að draga þurfi úr þessum skorti með aukinni nýliðun og leiðum til að halda hjúkrunarfræðingum í starfi. Of margir hjúkrunarfræðingar hafa hætt í starfi og eru eftirsóttir í betur launuð störf sem bjóða upp á betri vinnutíma og starfsumhverfi. Staðreyndir í skýrslum Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga (Fíh) um vinnumarkað hjúkrunarfræðinga (febrúar 2017), skýrslu Ríkisendurskoðunar um hjúkrunarfræðinga, mönnun, menntun og starfsumhverfi (október 2017) og nú síðast niðurstöður stórrar könnunar sem félagið gerði meðal hjúkrunarfræðinga um viðhorf, ánægju og ýmsa þætti er snerta starfið (júní 2018), staðfesta þessi atriði. Staðreyndirnar eru komnar fram, nóg hefur verið rætt. Tími lausna og framkvæmda er runninn upp. Áðurnefnd könnun Fíh gefur skýra mynd af því sem þarf að bæta til að fá hjúkrunarfræðinga aftur í hjúkrun. Niðurstöðurnar er erfitt að hrekja þar sem rúmlega 74% starfandi hjúkrunarfræðinga svöruðu könnuninni. Um 70% hjúkrunarfræðinga eru óánægð með launakjör, tæplega helmingur þeirra taldi atvinnuhúsnæðið vera óviðunandi og 64% töldu álagið vera mjög eða of mikið í starfi svo eitthvað sé nefnt. Hjúkrunarfræðingar vilja betra starfsumhverfi, aðbúnað og launakjör og að ábyrgð og menntun í starfi sé metin að verðleikum. Það er ljóst að umbætur á þessum þáttum þurfa að vera í forgangi svo hægt sé að tryggja landsmönnum áfram góða heildstæða heilbrigðisþjónustu enda hjúkrunarfræðingar hryggjarstykkið í íslensku heilbrigðiskerfi. Það er ánægjulegt að ennþá er aðsókn í hjúkrunarfræðinám á Íslandi. Fleiri sækja um en komast að hjá Háskólanum á Akureyri og Háskóla Íslands. Í ár mun einungis tæpt 41% umsækjenda fá inngöngu í hjúkrunarfræðinám. Mikið sóknartækifæri er því til staðar fyrir mennta- og heilbrigðisyfirvöld, í samvinnu við háskólana og heilbrigðisstofnanir, að mennta fleiri hjúkrunarfræðinga. En fjölgun hjúkrunarfræðinema krefst aukins fjármagns frá yfirvöldum, það er ljóst. Til þess að fjölga nemendum í hjúkrun þarf að hugsa í nýjum lausnum. Í dag er mögulegt að nota meira hátækni hermikennslu í klínísku námi sem undirbýr nemendur vel fyrir framtíðarstarfið. Betri nýting klínískra námsplássa á heilbrigðisstofnunum út frá 12 mánuðum ársins má skoða auk þess að fjölga þeim stöðum sem sinna verklegri kennslu. Í dag eru aldraðir með flókin og fjölþætt heilbrigðisvandamál einn stærsti skjólstæðingahópur hjúkrunarfræðinga. Aldraðir þurfa t.d. í vaxandi mæli þjónustu hjúkrunarfræðinga á eigin heimili og því mætti auka þann hluta verknáms hjúkrunarfræðinga.Ekkert bólar á framkvæmdinni Ljósmæður eiga nú í kjarabaráttu við hið opinbera sem gengur illa að leysa. Fíh styður fyllilega ljósmæður í sinni kjarabaráttu. Ljósmæður eru hrein kvennastétt en 98% hjúkrunarfræðinga eru konur. Á undanförnum misserum hefur ráðherrum og alþingismönnum verið tíðrætt um jöfnun kynbundins launamunar á Íslandi. Ekkert bólar hins vegar á framkvæmdinni. Ég velti fyrir mér hvort nálgun ríkisins í samningaferlinu við kvennastéttina ljósmæður gefi tóninn fyrir það sem hjúkrunarfræðingar eiga von á í komandi kjaraviðræðum. Er það svona sem ríkisvaldið ætlar að ganga fram við að jafna kynbundinn launamun? Við hverju mega hjúkrunarfræðingar búast á árinu 2019 þegar gerðardómi lýkur í mars og hjúkrunarfræðingar fagna 100 ára afmæli félagsins? Hjúkrunarfræðingar hafa lýst alvarleika ástandsins í heilbrigðiskerfinu sem ógnvænlegu og að þeir séu að missa stjórn á aðstæðum. Heilbrigðiskerfið virðist ekki ráða við þau verkefni sem það þarf að sinna og í slíkum aðstæðum getur öryggi sjúklinga verið ógnað. Oft er skelfingarástandi á Landspítala lýst í fjölmiðlum og dregið er úr margvíslegri þjónustu vegna skorts á hjúkrunarfræðingum. Í samtali mínu við hjúkrunarfræðinga heyri ég að þeir eru langþreyttir og úrvinda eftir mikið og síaukið vinnuálag undanfarinna ára. Það eru ekki bara yngri hjúkrunarfræðingar sem velja sér annan starfsvettvang heldur líka þeir eldri. Hjúkrunarfræðingar upplifa aðgerðarleysi stjórnvalda sem algjört virðingarleysi við sig og sína skjólstæðinga. Þessi mannauður er ómetanlegur og hefur heilbrigðiskerfið ekki efni á að tapa honum frekar en nú er. Í umræðunni undanfarið hefur verið talað um að skortur á hjúkrunarfræðingum sé alþjóðlegt vandamál. Það er vissulega rétt en bætir ekkert þá alvarlegu stöðu sem uppi er í íslensku heilbrigðiskerfi. Íslensk stjórnvöld hafa einstakt tækifæri til þess að gera betur en önnur lönd ef vilji er raunverulega fyrir hendi. Ég skora á íslensk stjórnvöld, sem þegar hafa viðurkennt vandann, að gera eitthvað í málinu nú þegar.Höfundur er formaður Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Guðbjörg Pálsdóttir Heilbrigðismál Mest lesið Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen Skoðun Nú vandast valið Ebba Margrét Magnúsdóttir Skoðun Halla Hrund - ein af okkur Hjálmar Gíslason Skoðun Að sameina frekar en sundra Fríða Björk Ingvarsdóttir Skoðun Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir Skoðun Halldór 18.05.2024 Halldór Í hjarta sínu græn, en varla í reynd Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson Skoðun Skoðun Skoðun Tímabær orð Unnar Arndísardóttur um afstæði barneigna Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Í hjarta sínu græn, en varla í reynd Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Halla Hrund - ein af okkur Hjálmar Gíslason skrifar Skoðun Að sameina frekar en sundra Fríða Björk Ingvarsdóttir skrifar Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir skrifar Skoðun Hvaða eiginleika þarf forseti að hafa? Hildur Eir Bolladóttir skrifar Skoðun Þegar ég heyri nafnið Katrín Jakobsdóttir Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Í framhaldi af viðtali við Helgu Þórisdóttur Kári Stefánsson skrifar Skoðun Góð gildi og staðfesta Höllu Hrundar Margrét Reynisdóttir skrifar Skoðun Halla Hrund eða Katrín? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Til áréttingar Kári Stefánsson skrifar Skoðun Kynhluthlaust mál, máltilfinning og forsetaframboð Höskuldur Þráinsson skrifar Skoðun Er klassískt frjálslyndi orðið að jaðarskoðun? Kári Allansson skrifar Skoðun Forseti Íslands veifaði mér Fjóla Einarsdóttir skrifar Skoðun Ákall til framtíðar: Nám í félagsráðgjöf! Steinunn Bergmann skrifar Skoðun Lexía lærð á hálfum degi Stefanía Arnardóttir skrifar Skoðun Ég kýs Helgu Þórisdóttur Gerður Rún Guðlaugsdóttir skrifar Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar Skoðun Formaður húsfélagsins Guðmundur Andri Thorsson skrifar Skoðun Opið bréf til landsliðsmanna Íslands í blaki Guðbergur Egill Eyjólfsson skrifar Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Kosningum frestað Ása Berglind Hjálmarsdóttir,Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Mesti stjórnmálamaðurinn? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Birni Bjarnasyni svarað Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Baldur Þórhallsson er vitur og vís Bryndís Friðgeirsdóttir skrifar Skoðun Kjósum Katrínu Kjartan Ragnarsson skrifar Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Sjá meira
Skortur á hjúkrunarfræðingum til starfa er reglulegt umfjöllunarefni fjölmiðla auk þess sem ýmsir aðilar hafa gert það að umræðuefni sínu. Allir sem að umræðunni koma eru sammála um að draga þurfi úr þessum skorti með aukinni nýliðun og leiðum til að halda hjúkrunarfræðingum í starfi. Of margir hjúkrunarfræðingar hafa hætt í starfi og eru eftirsóttir í betur launuð störf sem bjóða upp á betri vinnutíma og starfsumhverfi. Staðreyndir í skýrslum Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga (Fíh) um vinnumarkað hjúkrunarfræðinga (febrúar 2017), skýrslu Ríkisendurskoðunar um hjúkrunarfræðinga, mönnun, menntun og starfsumhverfi (október 2017) og nú síðast niðurstöður stórrar könnunar sem félagið gerði meðal hjúkrunarfræðinga um viðhorf, ánægju og ýmsa þætti er snerta starfið (júní 2018), staðfesta þessi atriði. Staðreyndirnar eru komnar fram, nóg hefur verið rætt. Tími lausna og framkvæmda er runninn upp. Áðurnefnd könnun Fíh gefur skýra mynd af því sem þarf að bæta til að fá hjúkrunarfræðinga aftur í hjúkrun. Niðurstöðurnar er erfitt að hrekja þar sem rúmlega 74% starfandi hjúkrunarfræðinga svöruðu könnuninni. Um 70% hjúkrunarfræðinga eru óánægð með launakjör, tæplega helmingur þeirra taldi atvinnuhúsnæðið vera óviðunandi og 64% töldu álagið vera mjög eða of mikið í starfi svo eitthvað sé nefnt. Hjúkrunarfræðingar vilja betra starfsumhverfi, aðbúnað og launakjör og að ábyrgð og menntun í starfi sé metin að verðleikum. Það er ljóst að umbætur á þessum þáttum þurfa að vera í forgangi svo hægt sé að tryggja landsmönnum áfram góða heildstæða heilbrigðisþjónustu enda hjúkrunarfræðingar hryggjarstykkið í íslensku heilbrigðiskerfi. Það er ánægjulegt að ennþá er aðsókn í hjúkrunarfræðinám á Íslandi. Fleiri sækja um en komast að hjá Háskólanum á Akureyri og Háskóla Íslands. Í ár mun einungis tæpt 41% umsækjenda fá inngöngu í hjúkrunarfræðinám. Mikið sóknartækifæri er því til staðar fyrir mennta- og heilbrigðisyfirvöld, í samvinnu við háskólana og heilbrigðisstofnanir, að mennta fleiri hjúkrunarfræðinga. En fjölgun hjúkrunarfræðinema krefst aukins fjármagns frá yfirvöldum, það er ljóst. Til þess að fjölga nemendum í hjúkrun þarf að hugsa í nýjum lausnum. Í dag er mögulegt að nota meira hátækni hermikennslu í klínísku námi sem undirbýr nemendur vel fyrir framtíðarstarfið. Betri nýting klínískra námsplássa á heilbrigðisstofnunum út frá 12 mánuðum ársins má skoða auk þess að fjölga þeim stöðum sem sinna verklegri kennslu. Í dag eru aldraðir með flókin og fjölþætt heilbrigðisvandamál einn stærsti skjólstæðingahópur hjúkrunarfræðinga. Aldraðir þurfa t.d. í vaxandi mæli þjónustu hjúkrunarfræðinga á eigin heimili og því mætti auka þann hluta verknáms hjúkrunarfræðinga.Ekkert bólar á framkvæmdinni Ljósmæður eiga nú í kjarabaráttu við hið opinbera sem gengur illa að leysa. Fíh styður fyllilega ljósmæður í sinni kjarabaráttu. Ljósmæður eru hrein kvennastétt en 98% hjúkrunarfræðinga eru konur. Á undanförnum misserum hefur ráðherrum og alþingismönnum verið tíðrætt um jöfnun kynbundins launamunar á Íslandi. Ekkert bólar hins vegar á framkvæmdinni. Ég velti fyrir mér hvort nálgun ríkisins í samningaferlinu við kvennastéttina ljósmæður gefi tóninn fyrir það sem hjúkrunarfræðingar eiga von á í komandi kjaraviðræðum. Er það svona sem ríkisvaldið ætlar að ganga fram við að jafna kynbundinn launamun? Við hverju mega hjúkrunarfræðingar búast á árinu 2019 þegar gerðardómi lýkur í mars og hjúkrunarfræðingar fagna 100 ára afmæli félagsins? Hjúkrunarfræðingar hafa lýst alvarleika ástandsins í heilbrigðiskerfinu sem ógnvænlegu og að þeir séu að missa stjórn á aðstæðum. Heilbrigðiskerfið virðist ekki ráða við þau verkefni sem það þarf að sinna og í slíkum aðstæðum getur öryggi sjúklinga verið ógnað. Oft er skelfingarástandi á Landspítala lýst í fjölmiðlum og dregið er úr margvíslegri þjónustu vegna skorts á hjúkrunarfræðingum. Í samtali mínu við hjúkrunarfræðinga heyri ég að þeir eru langþreyttir og úrvinda eftir mikið og síaukið vinnuálag undanfarinna ára. Það eru ekki bara yngri hjúkrunarfræðingar sem velja sér annan starfsvettvang heldur líka þeir eldri. Hjúkrunarfræðingar upplifa aðgerðarleysi stjórnvalda sem algjört virðingarleysi við sig og sína skjólstæðinga. Þessi mannauður er ómetanlegur og hefur heilbrigðiskerfið ekki efni á að tapa honum frekar en nú er. Í umræðunni undanfarið hefur verið talað um að skortur á hjúkrunarfræðingum sé alþjóðlegt vandamál. Það er vissulega rétt en bætir ekkert þá alvarlegu stöðu sem uppi er í íslensku heilbrigðiskerfi. Íslensk stjórnvöld hafa einstakt tækifæri til þess að gera betur en önnur lönd ef vilji er raunverulega fyrir hendi. Ég skora á íslensk stjórnvöld, sem þegar hafa viðurkennt vandann, að gera eitthvað í málinu nú þegar.Höfundur er formaður Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga
Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir skrifar
Skoðun Yfirborðskenndur stríðsáróður og McCarthýismi hjá háskólaprófessor Tjörvi Schiöth skrifar
Skoðun Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Því miður ekkert annað í stöðunni en að fresta atkvæðagreiðslu um verkefni Heidelberg Gestur Þór Kristjánsson,Erla Sif Markúsdóttir,Sigurbjörg Jenný Jónsdóttir,Grétar Ingi Erlendsson skrifar
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun
Ef þú kýst Höllu Tómasdóttur eða Jón Gnarr gætirðu verið að kjósa Katrínu! Ole Anton Bieltvedt Skoðun