Á alþjóðlegum degi ljósmæðra 5. maí 2018 09:00 Alþjóðlegur dagur ljósmæðra er 5. maí. Á þessum tímamótum heldur þessa mikilvæga stétt daginn hátíðlegan í skugga kjaradeilu og félagskonur gagnrýna stjórnvöld fyrir fálæti og skilningsleysi. Íslenskar ljósmæður er ekki fjölmenn stétt, það eru 280 félagar í Ljósmæðrafélagi Íslands. Nýliðun er hæg. Að jafnaði ljúka tíu hjúkrunarfræðingar framhaldsmenntun árlega og hljóta réttindi til starfa sem ljósmæður og hafa þá lokið 6 ára háskólamenntun. Hvergi á Norðurlöndum hafa ljósmæður lengra nám að baki og jafn víðtæka þekkingu í heilbrigðisfræðum. Aðeins fjórar af þeim tíu ljósmæðrum sem ljúka árlega námi skila sér að jafnaði til starfa á Landspítala sem hlýtur að vera sérstakt áhyggjuefni. Nokkrar velja sér starfsvettvang á öðrum stöðum í heilbrigðiskerfinu, svo sem á heilbrigðisstofnunum á landsbyggðinni og í heilsugæslunni og það er jákvætt og nauðsynlegt. Félagar í Ljósmæðrafélagi Íslands eldast. Meira en helmingur hópsins er yfir fimmtugt. Í slítandi vaktavinnu tekur starfið toll, það staðfesta fjölmargar uppsagnir undanfarinna vikna sem ekki munu ganga til baka. Þess utan sýnir reynslan að allt að 20% starfsmanna skilar sér ekki aftur til starfa eftir óróleika sem þennan á vinnustað. Ljósmæður sem standa þrískiptar vaktir í fullu starfi mega að auki una því, að á þeim eru brotin mikilvæg ákvæði um hvíldartíma, það eru brotin á þeim lög. Aðeins þrjú ár eru liðin síðan ljósmæður fóru í tíu vikna verkfall. Það situr enn í þeim og hefur áhrif inn í núverandi deilu. Þær unnu vinnuna sína samkvæmt skyldu í því verkfalli en var neitað um laun og þótt dómstóll hafi úrskurðað þeim í vil, þá hefur uppgjör enn ekki farið fram. Þær fara ekki í verkfall í þetta sinn, heldur boða uppsagnir. Þær gera sér ljóst að verkfall er bitlaust verkfæri í þeirra höndum þar sem þeim er gert að tryggja neyðarmönnun á hverjum tíma. Sumarið er gengið í garð og í hönd fer einhver annasamasti tími ársins í fæðingum. Gera má ráð fyrir að rúmlega tvö þúsund börn fæðist á landinu í sumar. Við fengum fyrir skemmstu aðeins örlítinn smjörþef af því ástandi sem skapast getur, þegar heimaþjónusta ljósmæðra féll niður í nokkra daga. Um síðir náðust samningar um þessa mikilvægu þjónustu sem unnin er í verktöku fyrir beinan atbeina heilbrigðisráðherra. Vonandi er sá samningur þannig að við framkvæmd hans standi ljósmæður jafnfætis öðrum þeim heilbrigðisstéttum þar sem Sjúkratryggingar Íslands hafa gert viðlíka verktakasamninga. Ljósmæður hafa í deilu þessari verið undir miklu álagi. Bæði hafa þær glímt við þrýsting stjórnvalda og miklar annir í sínu vinnuumhverfi. Þessi gamalgróna stétt sem lifað hefur með þjóðinni í gegnum súrt og sætt, á hverju sem hefur gengið. Alltaf kom ljósmóðirin, hvort sem úti var sól eða regn, ófærð eða mannskaðaveður, hvort sem búið var í bæ, við afskekktan fjörð eða inn til dala, þessi hreinasta kvennastétt í samfélaginu. Þar er enginn karl. Er nema von að hugurinn leiti til þess hvort skýringuna á bágum kjörum sé að finna í þessari staðreynd ? Erum við að enn að fá staðfest, að sú mismunun sem við horfum upp á sé vegna kerfislægs kynjamisréttis. Myndi það kannski liðka fyrir lausn að þær skiptu um nafn og nefndu sig fæðingarfræðinga eða jafnvel fæðingartæknifræðinga. Íslendingar völdu fyrir nokkrum árum fegursta orð íslenskrar tungu. Það var orðið ljósmóðir. Það segir mikið um þann hug landsmanna. þaðð voru líka fögur fyrirheitin sem ríkisstjórnin gaf í stjórnarsáttmála sínum, að stíga markviss skref til að eyða kynbundnum launamun, að draga muninn betur fram í dagsljósið. Hvað þarf að líða langt fram á ljósbjartan sumardaginn? Sýnum mikilvægri vel menntaðri kvennastétt sanngirni, sýnum réttlæti í verki og samræmum kjör þeirra með sama hætti og aðrir vel menntaðir faghópar búa við. Til hamingju með daginn, ljósmæðurHöfundur er alþingismaður Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Núll prósent skynsemi Lára G. Sigurðardóttir Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson Skoðun Hvers eiga Vestfirðingar að gjalda? Ingólfur Ásgeirsson Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Aðför að ungmennum (Í minningu Hamarsins) Óskar Steinn Jónínuson Ómarsson Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir Skoðun Áhugaverðar ákvarðanir Sigurður Ingi Friðleifsson Skoðun Til hamingju með daginn! Árni Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Til hamingju með daginn! Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Vetur að vori - stuðningur eftir óveður Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Er þensla vegna íbúðauppbyggingar? Jónas Atli Gunnarsson skrifar Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Viðurkennum þjóðarmorð á Armenum Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Drasl Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Er lýðræðinu viðbjargandi? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Forsetapróf Auður Guðna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin sala áfengis ógnar grundvallarmarkmiðum lýðheilsu Aðalsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Svik VG í jafnréttismálum Jana Salóme Ingibjargar Jósepsdóttir skrifar Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ingólfur krítar liðugt Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Fáu spáð en vel fylgst með Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Armæða um íslenska tungu Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Það eru lög í landinu Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson skrifar Skoðun Úr buffi í klút Gunnhildur Birna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Málsvari minksins Lárus Karl Arnbjarnarson skrifar Skoðun Skuldum við 17 þúsund íbúðir á höfuðborgarsvæðinu? Sigurður Stefánsson skrifar Skoðun Förum vel með byggingarvörur Eyþór Bjarki Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Gerum betur Kristín B. Jónsdóttir skrifar Skoðun Á tæpustu tungu Eiríkur Örn Norðdahl skrifar Skoðun Aðför að ungmennum (Í minningu Hamarsins) Óskar Steinn Jónínuson Ómarsson skrifar Skoðun „Betur borgandi ferðamenn“ Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Sjá meira
Alþjóðlegur dagur ljósmæðra er 5. maí. Á þessum tímamótum heldur þessa mikilvæga stétt daginn hátíðlegan í skugga kjaradeilu og félagskonur gagnrýna stjórnvöld fyrir fálæti og skilningsleysi. Íslenskar ljósmæður er ekki fjölmenn stétt, það eru 280 félagar í Ljósmæðrafélagi Íslands. Nýliðun er hæg. Að jafnaði ljúka tíu hjúkrunarfræðingar framhaldsmenntun árlega og hljóta réttindi til starfa sem ljósmæður og hafa þá lokið 6 ára háskólamenntun. Hvergi á Norðurlöndum hafa ljósmæður lengra nám að baki og jafn víðtæka þekkingu í heilbrigðisfræðum. Aðeins fjórar af þeim tíu ljósmæðrum sem ljúka árlega námi skila sér að jafnaði til starfa á Landspítala sem hlýtur að vera sérstakt áhyggjuefni. Nokkrar velja sér starfsvettvang á öðrum stöðum í heilbrigðiskerfinu, svo sem á heilbrigðisstofnunum á landsbyggðinni og í heilsugæslunni og það er jákvætt og nauðsynlegt. Félagar í Ljósmæðrafélagi Íslands eldast. Meira en helmingur hópsins er yfir fimmtugt. Í slítandi vaktavinnu tekur starfið toll, það staðfesta fjölmargar uppsagnir undanfarinna vikna sem ekki munu ganga til baka. Þess utan sýnir reynslan að allt að 20% starfsmanna skilar sér ekki aftur til starfa eftir óróleika sem þennan á vinnustað. Ljósmæður sem standa þrískiptar vaktir í fullu starfi mega að auki una því, að á þeim eru brotin mikilvæg ákvæði um hvíldartíma, það eru brotin á þeim lög. Aðeins þrjú ár eru liðin síðan ljósmæður fóru í tíu vikna verkfall. Það situr enn í þeim og hefur áhrif inn í núverandi deilu. Þær unnu vinnuna sína samkvæmt skyldu í því verkfalli en var neitað um laun og þótt dómstóll hafi úrskurðað þeim í vil, þá hefur uppgjör enn ekki farið fram. Þær fara ekki í verkfall í þetta sinn, heldur boða uppsagnir. Þær gera sér ljóst að verkfall er bitlaust verkfæri í þeirra höndum þar sem þeim er gert að tryggja neyðarmönnun á hverjum tíma. Sumarið er gengið í garð og í hönd fer einhver annasamasti tími ársins í fæðingum. Gera má ráð fyrir að rúmlega tvö þúsund börn fæðist á landinu í sumar. Við fengum fyrir skemmstu aðeins örlítinn smjörþef af því ástandi sem skapast getur, þegar heimaþjónusta ljósmæðra féll niður í nokkra daga. Um síðir náðust samningar um þessa mikilvægu þjónustu sem unnin er í verktöku fyrir beinan atbeina heilbrigðisráðherra. Vonandi er sá samningur þannig að við framkvæmd hans standi ljósmæður jafnfætis öðrum þeim heilbrigðisstéttum þar sem Sjúkratryggingar Íslands hafa gert viðlíka verktakasamninga. Ljósmæður hafa í deilu þessari verið undir miklu álagi. Bæði hafa þær glímt við þrýsting stjórnvalda og miklar annir í sínu vinnuumhverfi. Þessi gamalgróna stétt sem lifað hefur með þjóðinni í gegnum súrt og sætt, á hverju sem hefur gengið. Alltaf kom ljósmóðirin, hvort sem úti var sól eða regn, ófærð eða mannskaðaveður, hvort sem búið var í bæ, við afskekktan fjörð eða inn til dala, þessi hreinasta kvennastétt í samfélaginu. Þar er enginn karl. Er nema von að hugurinn leiti til þess hvort skýringuna á bágum kjörum sé að finna í þessari staðreynd ? Erum við að enn að fá staðfest, að sú mismunun sem við horfum upp á sé vegna kerfislægs kynjamisréttis. Myndi það kannski liðka fyrir lausn að þær skiptu um nafn og nefndu sig fæðingarfræðinga eða jafnvel fæðingartæknifræðinga. Íslendingar völdu fyrir nokkrum árum fegursta orð íslenskrar tungu. Það var orðið ljósmóðir. Það segir mikið um þann hug landsmanna. þaðð voru líka fögur fyrirheitin sem ríkisstjórnin gaf í stjórnarsáttmála sínum, að stíga markviss skref til að eyða kynbundnum launamun, að draga muninn betur fram í dagsljósið. Hvað þarf að líða langt fram á ljósbjartan sumardaginn? Sýnum mikilvægri vel menntaðri kvennastétt sanngirni, sýnum réttlæti í verki og samræmum kjör þeirra með sama hætti og aðrir vel menntaðir faghópar búa við. Til hamingju með daginn, ljósmæðurHöfundur er alþingismaður
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar
Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar
Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun