Aukin þjónusta - hið lakara fyrir konur? Inga María Hlíðar Thorsteinson skrifar 23. desember 2018 17:06 Í vikunni birti Reynir Arngrímsson, formaður Læknafélags Íslands (LÍ), grein undir eigin nafni þar sem hann fullyrðir að óþyrmilega hafi verið vegið að heilbrigðisþjónustu kvenna hér á landi vegna þess að samþykkt var á Alþingi að ljósmæður og hjúkrunarfræðingar fái leyfi til að ávísa hormónatengdum getnaðarvarnarlyfjum. Á það við um þær ljósmæður og/eða hjúkrunarfræðinga sem hafa sótt og staðist fræðilegt og klínískt námskeið um lyfjaávísanir og starfa á heilsugæslu eða þar sem kvenlækninga- og/eða fæðingarþjónusta er veitt. Með aðgerðinni telur hann að verið sé að „gefa afslátt af þekkingu, gæðum og öryggi þegar kemur að lyfjaávísunum.“ Nú neyðist konur til að að „sætta sig við að sækja lakari heilbrigðisþjónustu en læknar geta og hafa veitt.“ Hann fullyrðir að með breytingunni sé verið að innleiða sænskt kerfi sem hefur skilað lakari árangri og muni leiða til þess að fóstureyðingum fjölgi hér á landi. Sú fullyrðing byggir á tíðni fóstureyðinga í þessum tveimur löndum en ekki eru fleiri gögn tekin með í reikninginn sem gætu skýrt þennan mun. Má til dæmis nefna lifnaðarhætti og viðhorf sænskra kvenna til kynlífs, fóstureyðingarlöggjöfina þar í landi, sem og gríðarmikla fjölgun innflytjenda og hælisleitanda síðustu ár, svo fátt eitt sé nefnt. Ljósmæður og hjúkrunarfræðingar hafa lengi talað fyrir því að fá auknar heimildir til að ávísa ákveðnum lyfjum þar sem þessar fagstéttir veita gjarnan ráðgjöf og sinna meðferð sem tengist þessum lyfjaávísunum. Má þar til dæmis nefna getnaðarvarnarráðgjöf eftir barnsburð og ráðgjöf varðandi brjóstasýkingu á meðan brjóstagjöf stendur yfir. Í þessum tilvikum eru ljósmæður og hjúkrunarfræðingar í beinu og reglulegu sambandi við skjólstæðinga sína á meðan heimaþjónusta ljósmæðra og heimavitjanir hjúkrunarfræðinga frá heilsugæslu standa yfir. Í stað að konur þurfi að bíða eftir tíma hjá heimilislækni í 2-3 vikur eða fara á læknavaktina til þess að fá ávísun læknis fyrir getnaðarvörn eða sýklalyfi gætu þessir fagaðilar afgreitt þessi tvö mál með persónulegri þjónustu á heimili konunnar, strax, með heimild til lyfjaávísunar. Hvað felur breytingin í sér? Í dag geta einungis læknar ávísað hormónatengdum getnaðarvörnum hér á landi. Bætist ljósmæður og hjúkrunarfræðingar, sem hafa hlotið sérstaka menntun og þjálfun í ávísun slíkra lyfja, í hóp þeirra mun aðgengi að getnaðarvörnum aukast, ekki minnka. Konur þurfa ekki að „sætta sig við“ að fá ávísun á getnaðarvörn hjá ljósmóður eða hjúkrunarfræðingi heldur geta kosið það ef þær vilja. Þjónusta heimilislækna og sérfræðinga í fæðinga- og kvensjúkdómum mun áfram standa þeim til boða og munu þær áfram geta kosið þá þjónustu ef þær vilja. Að lokum segir Reynir það áhyggjuefni og að reynslan sýni að þar sem öðrum starfsstéttum hefur verið falin heimild til læknisverka án viðhlítandi sambærilegrar menntunar og þjálfunar hefur kostnaður skattborgaranna og samfélagsins að jafnaði vaxið. Þetta er einfaldlega rangt en í drögum að skýrslu OECD kemur fram að góð reynsla er af ýmsum útfærslum á víkkuðu starfsviði hjúkrunarfræðinga og ljósmæðra og hafa fjölmargar rannsóknir sýnt fram á öryggi og gæði þjónustunnar. Í skýrslunni kemur ítrekað fram að þjónustan sem hjúkrunarfræðingar veittu væri ekki síðri en sambærileg þjónusta lækna og stundum þótti hún jafnvel betri sökum þess hversu skilvirk og hagkvæm hún var. Í pistli sínum tjáir formaður Læknafélags Íslands ekki einungis vantraust í garð ýmissa heilbrigðisstétta heldur fullyrðir að óþyrmilega hafi verið vegið að heilbrigðisþjónustu kvenna hér á landi. Ljósmæðrum og hjúkrunarfræðingum er afar annt um velferð skjólstæðinga sinna og starfa í nánu sambandi við heimilis-, kvensjúkdóma- og fæðingarlækna. Samstarfið er að alla jafna mjög gott þar sem allir leggjast á eitt við að veita sem besta þjónustu fyrir skjólstæðinginn. Með pistli sínum sendir Reynir þau skilaboð út í samfélagið að öðrum heilbrigðisstéttum en læknum sé ekki treystandi á þessu sviði. Sem formaður félags lækna og forsvarsmaður þeirra er rödd hans sterk og hefur mikið vægi. Mikill miður er þegar aðilar sem eru í forsvari fyrir sínar fagstéttir sýna ekki virðingu gagnvart öðrum fagstéttum sem þeir eiga í nánu samstarfi við. Ég vona því af öllu hjarta að pistillinn hans Reynis lýsi hans persónulegu skoðun en sé ekki yfirlýsing af hálfu allra lækna á Íslandi.Höfundur er hjúkrunarfræðingur og ljósmóðir. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Kjósum sterkan leiðtoga Guðlaug Hrönn Jóhannsdóttir Skoðun Halla Hrund - Þarf fólk eins og þig, fyrir fólk eins og mig? Tómas Ellert Tómasson Skoðun Sjókvíafúskið mikla Rán Flygenring Skoðun Munu kosningar bjarga Bretlandi? Guðmundur Einarsson Skoðun Vonandi endurtekur sagan sig! Ole Anton Bieltvedt Skoðun Síðasti naglinn í líkkistu innanlandsflugs? Eiður Ragnarsson Skoðun Vinkona í Ástralíu fékk þessar línur eftir að hafa skoðað gosið á Reykjanesskaga á tölvunni sinni frá aðila á Facebook Matthildur Björnsdóttir Skoðun Framúrskarandi forseti Ásdís Ólafsdóttir Skoðun Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun Minnislausir molbúar Melkorka Ólafsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Vonandi endurtekur sagan sig! Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Halla Hrund - Þarf fólk eins og þig, fyrir fólk eins og mig? Tómas Ellert Tómasson skrifar Skoðun Kjósum sterkan leiðtoga Guðlaug Hrönn Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Munu kosningar bjarga Bretlandi? Guðmundur Einarsson skrifar Skoðun Hvers konar bull er þetta ! Fjölnir Sæmundsson skrifar Skoðun Líkhús Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Hafnarfjarðarbæjar – Þjóðgarð á Reykjanes Davíð Arnar Stefánsson skrifar Skoðun Svar til Páls Winkel Ólafur Ágúst Hraundal skrifar Skoðun Síðasti naglinn í líkkistu innanlandsflugs? Eiður Ragnarsson skrifar Skoðun Forseti lýðveldisins Erlingur Hansson skrifar Skoðun Grípum gullið tækifæri og sendum heiminum skýr skilaboð…aftur Svandís Ingimundardóttir skrifar Skoðun Við elskum föt, eða hvað? Magnús Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Virðulegur forseti Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Sjálfstæð Palestína skiptir heiminn máli Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Minnislausir molbúar Melkorka Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skjáhætta í umferð Gunnar Geir Gunnarsson,Hrefna Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Baldur er mitt örugga val Valgerður Janusdóttir skrifar Skoðun Hrunráðherrar og reynsluboltar Samfylkingarinnar Inga Sæland skrifar Skoðun Ég kýs Baldur Guðrún Rögnvaldardóttir skrifar Skoðun Vinkona í Ástralíu fékk þessar línur eftir að hafa skoðað gosið á Reykjanesskaga á tölvunni sinni frá aðila á Facebook Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Ferðaþjónustan og vaskurinn Pétur Óskarsson skrifar Skoðun Þráhyggja Björns Bjarnasonar Arnar Þór Jónsson skrifar Skoðun Nálægð við stjórnmálin – Ólafur Ragnar og Katrín Össur Skarphéðinsson skrifar Skoðun Einföld og afgerandi skref í þágu líffræðilegrar fjölbreytni Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Hvernig standa sveitarfélögin sig í stafrænni þróun? Sigurjón Ólafsson skrifar Skoðun Vald spillir Anna Magnúsdóttir skrifar Skoðun Af hverju skjólshús? Elín Ebba Ásmundsdóttir skrifar Skoðun Sjókvíafúskið mikla Rán Flygenring skrifar Skoðun Almannahagur eða nýfrjálshyggja? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Halla Hrund – forseti fyrir almanna heill Tryggvi Felixson skrifar Sjá meira
Í vikunni birti Reynir Arngrímsson, formaður Læknafélags Íslands (LÍ), grein undir eigin nafni þar sem hann fullyrðir að óþyrmilega hafi verið vegið að heilbrigðisþjónustu kvenna hér á landi vegna þess að samþykkt var á Alþingi að ljósmæður og hjúkrunarfræðingar fái leyfi til að ávísa hormónatengdum getnaðarvarnarlyfjum. Á það við um þær ljósmæður og/eða hjúkrunarfræðinga sem hafa sótt og staðist fræðilegt og klínískt námskeið um lyfjaávísanir og starfa á heilsugæslu eða þar sem kvenlækninga- og/eða fæðingarþjónusta er veitt. Með aðgerðinni telur hann að verið sé að „gefa afslátt af þekkingu, gæðum og öryggi þegar kemur að lyfjaávísunum.“ Nú neyðist konur til að að „sætta sig við að sækja lakari heilbrigðisþjónustu en læknar geta og hafa veitt.“ Hann fullyrðir að með breytingunni sé verið að innleiða sænskt kerfi sem hefur skilað lakari árangri og muni leiða til þess að fóstureyðingum fjölgi hér á landi. Sú fullyrðing byggir á tíðni fóstureyðinga í þessum tveimur löndum en ekki eru fleiri gögn tekin með í reikninginn sem gætu skýrt þennan mun. Má til dæmis nefna lifnaðarhætti og viðhorf sænskra kvenna til kynlífs, fóstureyðingarlöggjöfina þar í landi, sem og gríðarmikla fjölgun innflytjenda og hælisleitanda síðustu ár, svo fátt eitt sé nefnt. Ljósmæður og hjúkrunarfræðingar hafa lengi talað fyrir því að fá auknar heimildir til að ávísa ákveðnum lyfjum þar sem þessar fagstéttir veita gjarnan ráðgjöf og sinna meðferð sem tengist þessum lyfjaávísunum. Má þar til dæmis nefna getnaðarvarnarráðgjöf eftir barnsburð og ráðgjöf varðandi brjóstasýkingu á meðan brjóstagjöf stendur yfir. Í þessum tilvikum eru ljósmæður og hjúkrunarfræðingar í beinu og reglulegu sambandi við skjólstæðinga sína á meðan heimaþjónusta ljósmæðra og heimavitjanir hjúkrunarfræðinga frá heilsugæslu standa yfir. Í stað að konur þurfi að bíða eftir tíma hjá heimilislækni í 2-3 vikur eða fara á læknavaktina til þess að fá ávísun læknis fyrir getnaðarvörn eða sýklalyfi gætu þessir fagaðilar afgreitt þessi tvö mál með persónulegri þjónustu á heimili konunnar, strax, með heimild til lyfjaávísunar. Hvað felur breytingin í sér? Í dag geta einungis læknar ávísað hormónatengdum getnaðarvörnum hér á landi. Bætist ljósmæður og hjúkrunarfræðingar, sem hafa hlotið sérstaka menntun og þjálfun í ávísun slíkra lyfja, í hóp þeirra mun aðgengi að getnaðarvörnum aukast, ekki minnka. Konur þurfa ekki að „sætta sig við“ að fá ávísun á getnaðarvörn hjá ljósmóður eða hjúkrunarfræðingi heldur geta kosið það ef þær vilja. Þjónusta heimilislækna og sérfræðinga í fæðinga- og kvensjúkdómum mun áfram standa þeim til boða og munu þær áfram geta kosið þá þjónustu ef þær vilja. Að lokum segir Reynir það áhyggjuefni og að reynslan sýni að þar sem öðrum starfsstéttum hefur verið falin heimild til læknisverka án viðhlítandi sambærilegrar menntunar og þjálfunar hefur kostnaður skattborgaranna og samfélagsins að jafnaði vaxið. Þetta er einfaldlega rangt en í drögum að skýrslu OECD kemur fram að góð reynsla er af ýmsum útfærslum á víkkuðu starfsviði hjúkrunarfræðinga og ljósmæðra og hafa fjölmargar rannsóknir sýnt fram á öryggi og gæði þjónustunnar. Í skýrslunni kemur ítrekað fram að þjónustan sem hjúkrunarfræðingar veittu væri ekki síðri en sambærileg þjónusta lækna og stundum þótti hún jafnvel betri sökum þess hversu skilvirk og hagkvæm hún var. Í pistli sínum tjáir formaður Læknafélags Íslands ekki einungis vantraust í garð ýmissa heilbrigðisstétta heldur fullyrðir að óþyrmilega hafi verið vegið að heilbrigðisþjónustu kvenna hér á landi. Ljósmæðrum og hjúkrunarfræðingum er afar annt um velferð skjólstæðinga sinna og starfa í nánu sambandi við heimilis-, kvensjúkdóma- og fæðingarlækna. Samstarfið er að alla jafna mjög gott þar sem allir leggjast á eitt við að veita sem besta þjónustu fyrir skjólstæðinginn. Með pistli sínum sendir Reynir þau skilaboð út í samfélagið að öðrum heilbrigðisstéttum en læknum sé ekki treystandi á þessu sviði. Sem formaður félags lækna og forsvarsmaður þeirra er rödd hans sterk og hefur mikið vægi. Mikill miður er þegar aðilar sem eru í forsvari fyrir sínar fagstéttir sýna ekki virðingu gagnvart öðrum fagstéttum sem þeir eiga í nánu samstarfi við. Ég vona því af öllu hjarta að pistillinn hans Reynis lýsi hans persónulegu skoðun en sé ekki yfirlýsing af hálfu allra lækna á Íslandi.Höfundur er hjúkrunarfræðingur og ljósmóðir.
Vinkona í Ástralíu fékk þessar línur eftir að hafa skoðað gosið á Reykjanesskaga á tölvunni sinni frá aðila á Facebook Matthildur Björnsdóttir Skoðun
Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun
Skoðun Grípum gullið tækifæri og sendum heiminum skýr skilaboð…aftur Svandís Ingimundardóttir skrifar
Skoðun Vinkona í Ástralíu fékk þessar línur eftir að hafa skoðað gosið á Reykjanesskaga á tölvunni sinni frá aðila á Facebook Matthildur Björnsdóttir skrifar
Vinkona í Ástralíu fékk þessar línur eftir að hafa skoðað gosið á Reykjanesskaga á tölvunni sinni frá aðila á Facebook Matthildur Björnsdóttir Skoðun
Þegar orðið einelti er gjaldfellt – Til fylgjenda Katrínar Jakobsdóttur Kolbrá Höskuldsdóttir Skoðun