Hatursorðræða í fjölmiðlum: „Orð eru til alls fyrst, og þeim fylgir ábyrgð“ Birta Svavarsdóttir skrifar 2. september 2016 16:49 Áslaug Arna og Ugla Stefanía. Vísir Á pallborðsumræðu um hatursorðræðu í fjölmiðlum í dag var meðal annars fjallað um mikilvægi þess að ræða hatursorðræðu opinskátt, svo taka mætti á henni. Umræðan fór fram á Fundi Fólksins í Norræna húsinu seinni partinn í dag.Misskilningur um það hvað flokkast sem tjáningarfrelsi Ugla Stefanía, fræðslustjóri Samtakanna 78 og formaður Trans-Ísland sagði að það væri óhjákvæmilegur fylgifiskur þess að vera opinber manneskja að fólk hefði opinbera skoðun á manni. Ugla tók sem dæmi YouTube myndband sem hán setti inn á YouTube með maka sínum og varð gróðrastía fyrir ógeðsleg og hatursfull ummæli, en Vísir fjallaði um málið á sínum tíma.Sjá einnig:Ugla og kærastið hennar birta hatursummæli á Facebook„Það er líka svona orðræða viðhöfð á Íslandi,“ sagði Ugla. „Oft þegar fjallað er um hatursoræðu þá berst talið að tjáningarfrelsi sem margir vilja meina að snúist um það að þú megir segja hvað sem er. Mér finnst þar liggja mikill grundvallarmisskilningur um það hvað tjáningarfrelsi gengur út á. Í mínum huga gengur lagalegt tjáningarfrelsi út á það að það eigi að vernda einstaklinga fyrir því að yfirvöld geti þaggað niður í þeim og ritskoðað þegar verið er að gagnrýna þeirra stefnur og störf. Tjáningarfrelsi er ekki það að mega segja fólki að drepa sig. Það er ekkert annað en hatursorðræða og það þurfa að vera afleiðingar þegar fólk lætur eitthvað svoleiðis út úr sér á opinberum vettvangi.“ Sagði Ugla að það að leyfa svona hatursorðræðu að grassera hefði mikil áhrif, nærtækt dæmi um það væri seinni heimsstyrjöldin. „Fólk talar sín á milli í litlum hópum, sem færist svo út í samfélagið. Það má ekki gleyma að orð eru til alls fyrst, og þeim fylgir ábyrgð,“ sagði Ugla Stefanía að lokum.Erfitt að ákvarða hvar setja eigi lagaramma um hatursorðræðu Áslaug Arna, ritari Sjálfstæðisflokksins og laganemi, segist vissulega vera til í að umræðan væri á hærra plani, sérstaklega svo að fólk gæfi frekar kost á sér í stjórnmálum, en telur ekki skrítið að margir taki ekki þátt þar sem orðræða í garð stjórnmálafólks á oft til að einkennast af illmælgi og persónuníði. „Það er fréttnæmt ef það kemur frétt um mig og það eru ekki níðingskomment þar undir,“ segir Áslaug. „Þetta var alltaf inni á kaffistofunum. Það hafa alltaf verið athugasemdir og haturskomment en núna eru kaffistofurnar bara opnar öllum.“ Áslaug telur erfitt að ákvarða hvar draga eigi línuna í sandinn varðandi hatursfull ummæli, og því sé snúið að meta hversu langt eigi að ganga í löggjöf gagnvart hatursorðræðu. Versti óvinur hatursorðræðu sé opinská og upplýst umræða, og þess vegna sé svo mikilvægt að þagga hana ekki niður. Lausnin felist ekki í ekki að þagga niður „vondar og fordómafullar skoðanir“, heldur á að ræða þær opinskátt og takast þannig á við þær. „Ég hef alltaf talið mjög mikilvægt að vekja athygli á ummælunum, á móti kemur að maður vill ekki alltaf vera fórnarlambið, því þá er umræðan alltaf bara um kommentin en ekki það sem maður er raunverulega að segja,“ sagði Áslaug. Í BA ritgerð sinni í lögfræði fjallaði Áslaug um hatursorðræðu meðal stjórnmálamanna og tók til dæmi frá Norðurlöndunum, en löggjöf gagnvart hatursorðræðu er svipuð þar og hérlendis. Til glöggvunar tók hún sem dæmi tvö mál þar sem annars vegar var stjórnmálakona sýknuð fyrir það að birta ummæli á persónulegri Facebook síðu sinni, en hins vegar voru fulltrúar ungliðahreyfingar stjórnmálaflokks sakfelldir fyrir að nota hatursfull ummæli í auglýsingu á vegum hreyfingarinnar.Umræðuna um hatursorðræðu á Fundi fólksins má sjá í spilaranum hér fyrir neðan. Hún hefst þegar um sex klukkustundir og tíu mínútur eru liðnar af upptökunni. Tengdar fréttir Bein útsending: Fundur fólksins Vísir sýnir beint frá Fundi fólksins, tveggja daga lýðræðishátíð um samfélagsmál í Norræna húsinu. 2. september 2016 09:00 Ugla og kærastið hennar birta hatursummæli á Facebook Ugla og Fox Fisher búa til heimildar- og skemmtiefni um málefni transfólks á síðunni My Genderation. 12. ágúst 2016 09:00 Mest lesið Lögregla dreifði gjörbreyttri mynd af díselþjófum Innlent „Sjaldan hefur stjórnmálamaður verið hamflettur jafn rækilega“ Innlent „Það er rosalega ljótt að segja þetta en mér líður bara þannig“ Innlent Líkir aðferðum forstjóra Landsvirkjunnar við heimilisofbeldi Innlent Í áfalli eftir að hafa fengið bréf frá árásarmanninum inn um lúguna Erlent „Hef ekki hitt neinn arkitekt sem finnst þetta góð hugmynd“ Innlent Spáin versnar á ný og gul viðvörun í Eyjum Veður Lét högg og spörk dynja á foreldrunum í tíu klukkustundir Innlent Lögregla biðst afsökunar vegna myndarinnar Innlent Dregur í land og segir Starmer og félaga verðlauna Hamas Erlent Fleiri fréttir Ferðamaður lést við Breiðamerkursand „Í Evrópumálum tel ég að þetta sé ekki rétti tíminn að fara í þá vegferð“ Falið ofbeldi gegn eldri borgurum: „Þetta er barnið mitt, ég ól það upp, gerði ég mistök?“ Ísbjarnareftirlit á Vestfjörðum Íslenskum nemendum fækkar en erlendum fjölgar Lögregla biðst afsökunar vegna myndarinnar Þyrlan kölluð út vegna bráðra veikinda á Breiðamerkursandi Ofbeldi gegn eldri borgurum oft hulið Aukið viðbragð í öllum deildum lögreglu Lögregla dreifði gjörbreyttri mynd af díselþjófum Sendinefnd ESB tjáir sig ekki um tollana Líkir aðferðum forstjóra Landsvirkjunnar við heimilisofbeldi Breiðan „tjakkast upp“ og varað við framhlaupi við hraunjaðrana Meiddist á handlegg og fótum þegar glerhurð brotnaði „Það er rosalega ljótt að segja þetta en mér líður bara þannig“ Segir viðbrögð Bjarnheiðar vekja „óþægilegar minningar“ „Hef ekki hitt neinn arkitekt sem finnst þetta góð hugmynd“ Komu göngumönnum í sjálfheldu til aðstoðar Rússnesk herflugvél mætt í Landeyjarnar „Ég held að þetta sé ekki bóla“ Kona flutt á spítala eftir fjóhjólaslys Vara við að gangast undir fegrunarmeðferðir hjá óviðurkenndum aðilum „Sjaldan hefur stjórnmálamaður verið hamflettur jafn rækilega“ Lét högg og spörk dynja á foreldrunum í tíu klukkustundir Barst tilkynning um olíustuld í Hafnarfirði „Léleg blaðamennska“ sem byggi á upphrópunum og hatri á atvinnulífi Ítrekað ofbeldi, skelfdur Íslendingur eftir skjálfta og padel-æði „Það þarf sennilega að moka þennan bíl upp“ Leggja stöðvunarkröfu á framkæmdir við Hvammsvirkjun Lögreglan leitar upplýsinga um þennan mann Sjá meira
Á pallborðsumræðu um hatursorðræðu í fjölmiðlum í dag var meðal annars fjallað um mikilvægi þess að ræða hatursorðræðu opinskátt, svo taka mætti á henni. Umræðan fór fram á Fundi Fólksins í Norræna húsinu seinni partinn í dag.Misskilningur um það hvað flokkast sem tjáningarfrelsi Ugla Stefanía, fræðslustjóri Samtakanna 78 og formaður Trans-Ísland sagði að það væri óhjákvæmilegur fylgifiskur þess að vera opinber manneskja að fólk hefði opinbera skoðun á manni. Ugla tók sem dæmi YouTube myndband sem hán setti inn á YouTube með maka sínum og varð gróðrastía fyrir ógeðsleg og hatursfull ummæli, en Vísir fjallaði um málið á sínum tíma.Sjá einnig:Ugla og kærastið hennar birta hatursummæli á Facebook„Það er líka svona orðræða viðhöfð á Íslandi,“ sagði Ugla. „Oft þegar fjallað er um hatursoræðu þá berst talið að tjáningarfrelsi sem margir vilja meina að snúist um það að þú megir segja hvað sem er. Mér finnst þar liggja mikill grundvallarmisskilningur um það hvað tjáningarfrelsi gengur út á. Í mínum huga gengur lagalegt tjáningarfrelsi út á það að það eigi að vernda einstaklinga fyrir því að yfirvöld geti þaggað niður í þeim og ritskoðað þegar verið er að gagnrýna þeirra stefnur og störf. Tjáningarfrelsi er ekki það að mega segja fólki að drepa sig. Það er ekkert annað en hatursorðræða og það þurfa að vera afleiðingar þegar fólk lætur eitthvað svoleiðis út úr sér á opinberum vettvangi.“ Sagði Ugla að það að leyfa svona hatursorðræðu að grassera hefði mikil áhrif, nærtækt dæmi um það væri seinni heimsstyrjöldin. „Fólk talar sín á milli í litlum hópum, sem færist svo út í samfélagið. Það má ekki gleyma að orð eru til alls fyrst, og þeim fylgir ábyrgð,“ sagði Ugla Stefanía að lokum.Erfitt að ákvarða hvar setja eigi lagaramma um hatursorðræðu Áslaug Arna, ritari Sjálfstæðisflokksins og laganemi, segist vissulega vera til í að umræðan væri á hærra plani, sérstaklega svo að fólk gæfi frekar kost á sér í stjórnmálum, en telur ekki skrítið að margir taki ekki þátt þar sem orðræða í garð stjórnmálafólks á oft til að einkennast af illmælgi og persónuníði. „Það er fréttnæmt ef það kemur frétt um mig og það eru ekki níðingskomment þar undir,“ segir Áslaug. „Þetta var alltaf inni á kaffistofunum. Það hafa alltaf verið athugasemdir og haturskomment en núna eru kaffistofurnar bara opnar öllum.“ Áslaug telur erfitt að ákvarða hvar draga eigi línuna í sandinn varðandi hatursfull ummæli, og því sé snúið að meta hversu langt eigi að ganga í löggjöf gagnvart hatursorðræðu. Versti óvinur hatursorðræðu sé opinská og upplýst umræða, og þess vegna sé svo mikilvægt að þagga hana ekki niður. Lausnin felist ekki í ekki að þagga niður „vondar og fordómafullar skoðanir“, heldur á að ræða þær opinskátt og takast þannig á við þær. „Ég hef alltaf talið mjög mikilvægt að vekja athygli á ummælunum, á móti kemur að maður vill ekki alltaf vera fórnarlambið, því þá er umræðan alltaf bara um kommentin en ekki það sem maður er raunverulega að segja,“ sagði Áslaug. Í BA ritgerð sinni í lögfræði fjallaði Áslaug um hatursorðræðu meðal stjórnmálamanna og tók til dæmi frá Norðurlöndunum, en löggjöf gagnvart hatursorðræðu er svipuð þar og hérlendis. Til glöggvunar tók hún sem dæmi tvö mál þar sem annars vegar var stjórnmálakona sýknuð fyrir það að birta ummæli á persónulegri Facebook síðu sinni, en hins vegar voru fulltrúar ungliðahreyfingar stjórnmálaflokks sakfelldir fyrir að nota hatursfull ummæli í auglýsingu á vegum hreyfingarinnar.Umræðuna um hatursorðræðu á Fundi fólksins má sjá í spilaranum hér fyrir neðan. Hún hefst þegar um sex klukkustundir og tíu mínútur eru liðnar af upptökunni.
Tengdar fréttir Bein útsending: Fundur fólksins Vísir sýnir beint frá Fundi fólksins, tveggja daga lýðræðishátíð um samfélagsmál í Norræna húsinu. 2. september 2016 09:00 Ugla og kærastið hennar birta hatursummæli á Facebook Ugla og Fox Fisher búa til heimildar- og skemmtiefni um málefni transfólks á síðunni My Genderation. 12. ágúst 2016 09:00 Mest lesið Lögregla dreifði gjörbreyttri mynd af díselþjófum Innlent „Sjaldan hefur stjórnmálamaður verið hamflettur jafn rækilega“ Innlent „Það er rosalega ljótt að segja þetta en mér líður bara þannig“ Innlent Líkir aðferðum forstjóra Landsvirkjunnar við heimilisofbeldi Innlent Í áfalli eftir að hafa fengið bréf frá árásarmanninum inn um lúguna Erlent „Hef ekki hitt neinn arkitekt sem finnst þetta góð hugmynd“ Innlent Spáin versnar á ný og gul viðvörun í Eyjum Veður Lét högg og spörk dynja á foreldrunum í tíu klukkustundir Innlent Lögregla biðst afsökunar vegna myndarinnar Innlent Dregur í land og segir Starmer og félaga verðlauna Hamas Erlent Fleiri fréttir Ferðamaður lést við Breiðamerkursand „Í Evrópumálum tel ég að þetta sé ekki rétti tíminn að fara í þá vegferð“ Falið ofbeldi gegn eldri borgurum: „Þetta er barnið mitt, ég ól það upp, gerði ég mistök?“ Ísbjarnareftirlit á Vestfjörðum Íslenskum nemendum fækkar en erlendum fjölgar Lögregla biðst afsökunar vegna myndarinnar Þyrlan kölluð út vegna bráðra veikinda á Breiðamerkursandi Ofbeldi gegn eldri borgurum oft hulið Aukið viðbragð í öllum deildum lögreglu Lögregla dreifði gjörbreyttri mynd af díselþjófum Sendinefnd ESB tjáir sig ekki um tollana Líkir aðferðum forstjóra Landsvirkjunnar við heimilisofbeldi Breiðan „tjakkast upp“ og varað við framhlaupi við hraunjaðrana Meiddist á handlegg og fótum þegar glerhurð brotnaði „Það er rosalega ljótt að segja þetta en mér líður bara þannig“ Segir viðbrögð Bjarnheiðar vekja „óþægilegar minningar“ „Hef ekki hitt neinn arkitekt sem finnst þetta góð hugmynd“ Komu göngumönnum í sjálfheldu til aðstoðar Rússnesk herflugvél mætt í Landeyjarnar „Ég held að þetta sé ekki bóla“ Kona flutt á spítala eftir fjóhjólaslys Vara við að gangast undir fegrunarmeðferðir hjá óviðurkenndum aðilum „Sjaldan hefur stjórnmálamaður verið hamflettur jafn rækilega“ Lét högg og spörk dynja á foreldrunum í tíu klukkustundir Barst tilkynning um olíustuld í Hafnarfirði „Léleg blaðamennska“ sem byggi á upphrópunum og hatri á atvinnulífi Ítrekað ofbeldi, skelfdur Íslendingur eftir skjálfta og padel-æði „Það þarf sennilega að moka þennan bíl upp“ Leggja stöðvunarkröfu á framkæmdir við Hvammsvirkjun Lögreglan leitar upplýsinga um þennan mann Sjá meira
Bein útsending: Fundur fólksins Vísir sýnir beint frá Fundi fólksins, tveggja daga lýðræðishátíð um samfélagsmál í Norræna húsinu. 2. september 2016 09:00
Ugla og kærastið hennar birta hatursummæli á Facebook Ugla og Fox Fisher búa til heimildar- og skemmtiefni um málefni transfólks á síðunni My Genderation. 12. ágúst 2016 09:00