Tónlistarnám ætti að vera einn af hornsteinum menntunar Magnea Gunnarsdóttir skrifar 19. október 2016 12:00 „Þegar engin orð er að finna, talar tónlistin,” sagði H. C. Andersen. „Aðeins það besta er nógu gott fyrir börnin,” mælti ungverski tónlistarfrömuðurinn Zoltán Kodály á sínum tíma. Að öllum líkindum getum við flest, ef ekki öll, verið sammála um réttmæti þess að hlúa með sem bestum hætti að mótunarskeiði þeirra sem erfa munu landið. Í því hlýtur að felast að þeim fjármunum sem varið er í uppbyggingu mannauðs sé vel varið. Kennarar leita sífellt leiða til þess að gera betur fyrir framtíð landsins, enda er það skylda þeirra. Tónlistarskólakennarar stefna að þessu sama marki. Þeir gegna því mikilvæga hlutverki að kynna nemendum sínum undraheima tónlistarinnar. Sá sem hefur fengið að kynnast þeim heimum er ríkari en ella og það verður aldrei frá honum tekið. Þeir gegna einnig því augljósa hlutverki að mennta tónlistarmenn framtíðarinnar og mikilvægi þess verður seint ofmetið. En ávinningur tónlistarnáms kann að vera víðtækari en virðist við fystu sýn. Því hefur verið haldið á lofti að tónlistarnám sé frábært tæki til þess að stuðla að auknum vitsmunaþroska, félagsþroska og tilfinningaþroska. Ávinningurinn sem hlýst af tónlistarnámi hefur yfirfærslugildi á önnur svið. Áhugasamir geta kynnt sér ótal rannsóknir sem styðja jákvæð áhrif tónlistar á nám og heilastarfsemi. Sá sem fær í veganesti gott tónlistarnám er því betur búinn undir áskoranir framtíðarinnar en ella. Verðmætasköpun í hættu Fáir efast um gildi tónlistarnáms. Hver efast um gildi þess að taka þátt í skapandi ferli, einn eða í samfélagi við aðra? Hver efast um gildi þess að undirbúa verkefni sem sameinar mörg ólík hæfnisvið, líkt og þegar nemandi tekst á við krefjandi tónsmíð? Hver efast um gildi þess að koma fram, treysta á sjálfan sig og flytja þetta verkefni frammi fyrir hvetjandi áheyrendum? Hver efast um gildi þess sjálfsaga sem tónlistarnám þjálfar? Hver efast um gildi þess að vinna með hugtök, stærðarhlutföll, tungumál á skapandi hátt í gegn um tónlistariðkun? Hver efast um gildi þess að eiga sér einka-leiðbeinanda sem vinnur á einstaklingsmiðaðan hátt? Og hver efast um gildi þess að eiga vel menntaða tónlistarmenn sem fegra heiminn með sköpun sinni? Svona mætti áfram telja, en fyrir utan það að vera snar þáttur í tilverunni sameinar tónlist hvað best alla þá hæfni sem mannshugurinn býr yfir. Tónlistarnám ætti því að vera einn af hornsteinum menntunar í hverju samfélagi. Og þá er ótalinn ávinningurinn af tónlistariðnaðinum sjálfum, sem skilar beinum hagnaði inn í þjóðarbúið. Sú verðmætasköpun er í hættu ef við ekki hlúum að tónlistarmenntun í landinu. Nú kveður við nýjan og falskan tón Tónlistarkennarar hafa nú búið við lausa kjarasamninga í bráðum heilt ár. Það veldur áhyggjum og afar brýnt er að bæta þar úr hið fyrsta. Sú var tíðin að tónlistarskólakennarar nutu sömu kjara og aðrar kennarastéttir, en nú kveður við nýjan og falskan tón. Ástæða þessa er líklega fyrst og fremst sú að tónlistarkennarar misstu úr eina samningslotu hrunárið 2008, og sátu því eftir. Nú er svo komið að ef ekki verður betur staðið að málum mun skeika um 14% í launamun á milli þeirra og annarra kennarastétta eftir þrjú ár, tónlistarskólakennurum í óhag. Telji einhverjir að kennarar séu hátt launaðir ætti að nægja að vísa í þær launatöflur sem hægt er að nálgast á vef Sambands íslenskra sveitarfélaga. Sé miðað við aðrar háskólamenntaðar stéttir má þar glögglega sjá að kennarar bera þar skarðan hlut frá borði. Kennarar almennt (ef frá eru taldir tónlistarkennarar) hafa notið ríflegra launahækkana í prósentum talið undanfarin ár. Það er þó afar brýnt að tala um raunverulegar kjarabætur, en ekki bara prósentur, því prósentur kaupa afar mismikinn mat. Enn fremur segja launahækkanir kennara undanfarin ár ekki alla söguna, þar sem kennarar hafa gjarnan þurft að „kaupa sér“ launahækkanir í skiptum fyrir aukna vinnu. Niðurstaðan er því oft á tíðum stóraukið vinnuálag fyrir lítillega bætt kjör eða, að öðrum kosti, lækkað starfshlutfall fyrir óbreytt vinnuframlag. Af framantöldu ætti það að vera augljóst réttlætismál að leiðrétta kjör tónlistarskólakennara. Engin málefnanleg rök styðja gjaldfellingu á störfum í tónlistarskólum landsins. Í upplýstu velferðarsamfélagi ætti að vera metnaðarmál okkar allra að hlúa vel að þeim stéttum sem vinna að því sem máli skiptir: menningu okkar og vexti og viðgangi þeirra sem erfa munu landið. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Samt kýs ég Katrínu Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen Skoðun Skoðun Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar Skoðun Hagfræðin á Heimildinni Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Skoðun Hreinleikaþráin Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Heimilisleysi blasir við öryrkjum Svanberg Hreinsson skrifar Sjá meira
„Þegar engin orð er að finna, talar tónlistin,” sagði H. C. Andersen. „Aðeins það besta er nógu gott fyrir börnin,” mælti ungverski tónlistarfrömuðurinn Zoltán Kodály á sínum tíma. Að öllum líkindum getum við flest, ef ekki öll, verið sammála um réttmæti þess að hlúa með sem bestum hætti að mótunarskeiði þeirra sem erfa munu landið. Í því hlýtur að felast að þeim fjármunum sem varið er í uppbyggingu mannauðs sé vel varið. Kennarar leita sífellt leiða til þess að gera betur fyrir framtíð landsins, enda er það skylda þeirra. Tónlistarskólakennarar stefna að þessu sama marki. Þeir gegna því mikilvæga hlutverki að kynna nemendum sínum undraheima tónlistarinnar. Sá sem hefur fengið að kynnast þeim heimum er ríkari en ella og það verður aldrei frá honum tekið. Þeir gegna einnig því augljósa hlutverki að mennta tónlistarmenn framtíðarinnar og mikilvægi þess verður seint ofmetið. En ávinningur tónlistarnáms kann að vera víðtækari en virðist við fystu sýn. Því hefur verið haldið á lofti að tónlistarnám sé frábært tæki til þess að stuðla að auknum vitsmunaþroska, félagsþroska og tilfinningaþroska. Ávinningurinn sem hlýst af tónlistarnámi hefur yfirfærslugildi á önnur svið. Áhugasamir geta kynnt sér ótal rannsóknir sem styðja jákvæð áhrif tónlistar á nám og heilastarfsemi. Sá sem fær í veganesti gott tónlistarnám er því betur búinn undir áskoranir framtíðarinnar en ella. Verðmætasköpun í hættu Fáir efast um gildi tónlistarnáms. Hver efast um gildi þess að taka þátt í skapandi ferli, einn eða í samfélagi við aðra? Hver efast um gildi þess að undirbúa verkefni sem sameinar mörg ólík hæfnisvið, líkt og þegar nemandi tekst á við krefjandi tónsmíð? Hver efast um gildi þess að koma fram, treysta á sjálfan sig og flytja þetta verkefni frammi fyrir hvetjandi áheyrendum? Hver efast um gildi þess sjálfsaga sem tónlistarnám þjálfar? Hver efast um gildi þess að vinna með hugtök, stærðarhlutföll, tungumál á skapandi hátt í gegn um tónlistariðkun? Hver efast um gildi þess að eiga sér einka-leiðbeinanda sem vinnur á einstaklingsmiðaðan hátt? Og hver efast um gildi þess að eiga vel menntaða tónlistarmenn sem fegra heiminn með sköpun sinni? Svona mætti áfram telja, en fyrir utan það að vera snar þáttur í tilverunni sameinar tónlist hvað best alla þá hæfni sem mannshugurinn býr yfir. Tónlistarnám ætti því að vera einn af hornsteinum menntunar í hverju samfélagi. Og þá er ótalinn ávinningurinn af tónlistariðnaðinum sjálfum, sem skilar beinum hagnaði inn í þjóðarbúið. Sú verðmætasköpun er í hættu ef við ekki hlúum að tónlistarmenntun í landinu. Nú kveður við nýjan og falskan tón Tónlistarkennarar hafa nú búið við lausa kjarasamninga í bráðum heilt ár. Það veldur áhyggjum og afar brýnt er að bæta þar úr hið fyrsta. Sú var tíðin að tónlistarskólakennarar nutu sömu kjara og aðrar kennarastéttir, en nú kveður við nýjan og falskan tón. Ástæða þessa er líklega fyrst og fremst sú að tónlistarkennarar misstu úr eina samningslotu hrunárið 2008, og sátu því eftir. Nú er svo komið að ef ekki verður betur staðið að málum mun skeika um 14% í launamun á milli þeirra og annarra kennarastétta eftir þrjú ár, tónlistarskólakennurum í óhag. Telji einhverjir að kennarar séu hátt launaðir ætti að nægja að vísa í þær launatöflur sem hægt er að nálgast á vef Sambands íslenskra sveitarfélaga. Sé miðað við aðrar háskólamenntaðar stéttir má þar glögglega sjá að kennarar bera þar skarðan hlut frá borði. Kennarar almennt (ef frá eru taldir tónlistarkennarar) hafa notið ríflegra launahækkana í prósentum talið undanfarin ár. Það er þó afar brýnt að tala um raunverulegar kjarabætur, en ekki bara prósentur, því prósentur kaupa afar mismikinn mat. Enn fremur segja launahækkanir kennara undanfarin ár ekki alla söguna, þar sem kennarar hafa gjarnan þurft að „kaupa sér“ launahækkanir í skiptum fyrir aukna vinnu. Niðurstaðan er því oft á tíðum stóraukið vinnuálag fyrir lítillega bætt kjör eða, að öðrum kosti, lækkað starfshlutfall fyrir óbreytt vinnuframlag. Af framantöldu ætti það að vera augljóst réttlætismál að leiðrétta kjör tónlistarskólakennara. Engin málefnanleg rök styðja gjaldfellingu á störfum í tónlistarskólum landsins. Í upplýstu velferðarsamfélagi ætti að vera metnaðarmál okkar allra að hlúa vel að þeim stéttum sem vinna að því sem máli skiptir: menningu okkar og vexti og viðgangi þeirra sem erfa munu landið.
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar
Skoðun Við styðjum Guðmund Karl! Katrín Valdís Hjartardóttir,Andrea Bóel Bæringsdóttir,Guðbjörg Harpa Ingimundardóttir skrifar