Milljarðafjárfestingar í kísiliðnaði þrátt fyrir mikið verðfall ingvar haraldsson skrifar 13. júlí 2016 11:30 Kísilver United Silicon er á lokametrunum. vísir/eyþór Kísilverð hefur lækkað hratt undanfarin misseri. Það er nú um þriðjungi lægra en það var fyrir tveimur árum. „Það er mjög alvarlegt mál og þetta verður erfitt ár fyrir okkur. Þegar við settum verkefnið í gang var kísilverð 2.400 evrur á tonnið en það hefur snarlækkað síðustu tvö árin og er komið niður í 1.600 evrur á tonnið,“ segir Magnús Garðarsson, stjórnarmaður og hluthafi í United Silicon. Framkvæmdir við kísilver fyrirtækisins í Helguvík eru á lokametrunum og gert er ráð fyrir að framleiðsla hefjist í ágúst. Þrjú önnur kísilver eru á teikniborðinu hér á landi þar sem heildarfjárfesting nemur um 190 milljörðum króna. Lífeyrissjóðir hafa komið að fjármögnun allra kísilveranna. Magnús vonast þó til að markaðsaðstæður lagist á ný. „En þetta er alvarlegt mál, það gæti tekið nokkur ár, áður en markaðurinn jafnar sig.“ Haldist kísilverð óbreytt sé fyrirtækið nærri því að koma út á sléttu. „Það er ekki eins gaman og við ætluðum okkur. Við vorum búnir að lofa fjárfestum okkar ávöxtun.“ Meðal hluthafa í United Silicon eru átta íslenskir lífeyrissjóðir. Bygging verksmiðjunnar kostaði um tíu milljarða króna en þar af var um þriðjungur hlutafé. „Það mun taka nokkur ár áður en við náum að greiða arð. Á meðan marksverð er lágt, þá verður enginn arður,“ segir hann, en fyrirtækið hafi skuldbundið sig til að fara á markað innan tíu ára. Framleiðsla kísilvers United Silicon mun nema 23 þúsund tonnum á ári sem sé tæplega eitt prósent af heimsmarkaðsframleiðslu, sem er um 2,5 milljónir tonna á ári.Magnús Garðarsson er bjartsýnn á framtíðina þó kísilverð sé lágt.vísir/eyþórFé lífeyrissjóðanna gæti tapast Ketill Sigurjónsson, sérfræðingur í orkumálum, furðar sig á að lífeyrissjóðirnir leggi fé í jafn áhættusaman rekstur og kísiliðnað. „Þarna er mikil óvissa og áhættan mikil, þess vegna er ég mjög undrandi á að lífeyrissjóðir séu að taka þátt í þessu. Það er kannski eðlilegt að lífeyrissjóðir hætti einhverjum litlum hluta í áhættufjárfestingar. En ég minni á það að þeir lögðu pening í Fáfni Offshore. Það eru bara tapaðir peningar. Það voru nokkrir milljarðar,“ segir Ketill. Íslenskir lífeyrissjóðir lögðu háar fjárhæðir í Fáfni sem sérhæfir sig í þjónustuskipum fyrir olíuiðnaðinn. Búið er að afskrifa stærstan hluta þess fjár eftir að Fáfnir lenti í talsverðum rekstrarerfiðleikum eftir skarpt fall olíuverðs. „Það var mjög óskynsamleg fjárfesting og mjög illa tímasett og rosalega áhættusöm sem tapaðist eiginlega á einu ári. Ég held að þetta sé fjárfesting sem sé í svipuðum flokki.“ Því verði að gera ráð fyrir að það fé sem lagt hafi verið í kísiliðnað geti tapast innan örfárra ára að sögn Ketils. „En svo er möguleiki að það komist meira jafnvægi á markaðinn og verðið hækki,“ segir hann.Bjartsýnir á verðhækkunThorsil stefnir einnig á að reisa kísilver í Helguvík, við hlið United Silicon. Fjármögnun er á lokametrunum að sögn Hákonar Björnssonar, framkvæmdastjóra Thorsil, en lífeyrissjóðir eru meðal fjárfesta sem fyrirtækið hefur reynt að fá að verkefninu. Heildarkostnaður við kísilver Thorsil verður um 275 milljónir dollara eða tæplega 34 milljarðar króna. Gangi það eftir er stefnt að því að 54 þúsund tonna kísilver taki til starfa síðari hluta ársins 2018. Hákon segir greiningaraðila sannfærða um að verðlækkunin muni gangi til baka þar sem fyrirsjáanleg eftirspurn sé umfram framleiðsluaukningu. „Undanfarna mánuði hefur verð á málmum verið lágt. En það er sveifla sem búið var að spá að myndi verða. Þannig að menn eiga von á því að það gangi til baka.“ Þá séu þeir samningar sem Thorsil hafi þegar gert vel yfir þeim mörkum og félagið verði nærri því að koma út á sléttu. „Þeir tryggja okkur ákveðna afkomu,“ segir Hákon.Magnús segir verðlækkunina helst skýrast af því að tvö ný kísilver hafi verið opnuð á síðasta ári á Vesturlöndum. „Það er að skapast yfirframboð af kísil núna og það mun halda áfram í einhver ár.“ Hann bendir þó á að spár geri ráð fyrir að eftirspurn eftir kísil aukist um sex prósent á ári næstu árin.Lítill afgangur hækki verð ekkiÁ annan tug lífeyrissjóða og Íslandsbanki leggja um tíu milljarða í fjármögnun þriðja kísilversins, sem PCC reysir nú á Bakka við Húsavík, í formi láns og forgangshlutafjár. Heildarfjárfesting við byggingu kísilversins nemur 300 milljónum dollara eða um 37 milljörðum króna. Stefnt er að því að framleiðsla hefjist í desember árið 2017 þar sem kísilverið mun framleiða á milli 32 og 35 þúsund tonn á ári. Jökull Gunnarsson, framleiðslustjóri PCC, segir fyrirtækið gera ráð fyrir að kísilverð verði mun hagstæðara þegar framleiðsla hefjist í lok næsta árs. „Við erum frekar bjartsýnir á að botninum sé náð.“ En haldist verðið jafn lágt gæti róðurinn engu að síður orðið þungur. „Það er alveg á hreinu að það verður ekki mikill afgangur miðað við verðið eins og það er núna,“ segir Jökull. Fjórða kísilverið og það dýrasta í byggingu er sólarkísilver Silicor materials á Grundartanga. Sólarkísill er hreinni afurð en hefðbundinn kísill en stefnt er að því að heildarkostnaðurinn við að koma sólarkísilverinu á koppinn verði um 900 milljónir dollara, um 110 milljarðar íslenskra króna. Í fyrsta hluta fjármögnunar verkefnisins voru lagðir inn 14 milljarðar af hlutafé, þar sem íslenskir fjárfestar og lífeyrissjóðir lögðu til um 8,4 milljarða samkvæmt frétt Morgunblaðsins frá því í september. Afganginn á að fjármagna með lántökum og hlutafé frá erlendum fjárfestum. Mest lesið Tók fimm mánuði að byrja að tala íslensku Atvinnulíf Fasteignamarkaðurinn hitnar en framkvæmdum fækkar Viðskipti innlent Tekur við stöðu rekstrarstjóra Stöðvar 2 Viðskipti innlent Fjölbreytt vöruúrval og ein bestu verð hérlendis Samstarf Guðbjörg orðin pítsudrottning Viðskipti innlent Ritskoðaður bjór fær blessun ÁTVR Viðskipti innlent Eyjólfur vill halda formennsku áfram Viðskipti innlent FÍB vill að Neytendastofa grípi til aðgerða vegna ófremdarástands í bílastæðamálum Neytendur Segir frumvarp um húsaleigulög geta leitt til hærra leiguverðs Viðskipti innlent Finnur þægilegu heimatilfinninguna þegar hann lendir í Keflavík Atvinnulíf Fleiri fréttir Segir frumvarp um húsaleigulög geta leitt til hærra leiguverðs Tekur við stöðu rekstrarstjóra Stöðvar 2 Fasteignamarkaðurinn hitnar en framkvæmdum fækkar Eyjólfur vill halda formennsku áfram Tekur við stöðu forstjóra Securitas Magni kaupmaður látinn 88 ára að aldri Bankaráðið sakar bankasýsluna um aðdróttanir Guðbjörg orðin pítsudrottning Ritskoðaður bjór fær blessun ÁTVR Annað markaðsleyfi í höfn í Bandaríkjunum Spánski verður Daisy Lilja leiðir nýja markaðs- og sjálfbærnideild Sýnar Byggingaframkvæmdir óralangt frá settum markmiðum Taka við stjórnendastöðum hjá Advania Benedikt tekur við af Andrési hjá SVÞ Tveir stjórnarmenn og forstjóri lögðu til milljarð Loftleiðir með þrjár þotur í lúxusflugi fyrir ríka fólkið Viðræður vegna kaupa á Lyfju að hefjast Dómari þarf ekki að víkja vegna fjölskyldutengsla í máli feðga Skorti heildarmynd í Landsbankamálinu Innkalla kjúkling vegna gruns um salmonellu Markaðstorg með raforku spretta upp KEA nú stærsti hluthafinn í Norlandair Fjögurra stjörnu hótel opni við Skógarböðin Hákon nýr öryggisstjóri Arion Fyrrverandi forstjóri Bláfugls stýrir nýju sviði hjá Play Hafa tapað milljörðum vegna endurtekinna lokana Segir yfirlýsingu bankaráðsins „auma“ Bankasýslan hafi ekki gert athugasemdir við tilboð í TM Munu skoða að losna strax við TM Sjá meira
Kísilverð hefur lækkað hratt undanfarin misseri. Það er nú um þriðjungi lægra en það var fyrir tveimur árum. „Það er mjög alvarlegt mál og þetta verður erfitt ár fyrir okkur. Þegar við settum verkefnið í gang var kísilverð 2.400 evrur á tonnið en það hefur snarlækkað síðustu tvö árin og er komið niður í 1.600 evrur á tonnið,“ segir Magnús Garðarsson, stjórnarmaður og hluthafi í United Silicon. Framkvæmdir við kísilver fyrirtækisins í Helguvík eru á lokametrunum og gert er ráð fyrir að framleiðsla hefjist í ágúst. Þrjú önnur kísilver eru á teikniborðinu hér á landi þar sem heildarfjárfesting nemur um 190 milljörðum króna. Lífeyrissjóðir hafa komið að fjármögnun allra kísilveranna. Magnús vonast þó til að markaðsaðstæður lagist á ný. „En þetta er alvarlegt mál, það gæti tekið nokkur ár, áður en markaðurinn jafnar sig.“ Haldist kísilverð óbreytt sé fyrirtækið nærri því að koma út á sléttu. „Það er ekki eins gaman og við ætluðum okkur. Við vorum búnir að lofa fjárfestum okkar ávöxtun.“ Meðal hluthafa í United Silicon eru átta íslenskir lífeyrissjóðir. Bygging verksmiðjunnar kostaði um tíu milljarða króna en þar af var um þriðjungur hlutafé. „Það mun taka nokkur ár áður en við náum að greiða arð. Á meðan marksverð er lágt, þá verður enginn arður,“ segir hann, en fyrirtækið hafi skuldbundið sig til að fara á markað innan tíu ára. Framleiðsla kísilvers United Silicon mun nema 23 þúsund tonnum á ári sem sé tæplega eitt prósent af heimsmarkaðsframleiðslu, sem er um 2,5 milljónir tonna á ári.Magnús Garðarsson er bjartsýnn á framtíðina þó kísilverð sé lágt.vísir/eyþórFé lífeyrissjóðanna gæti tapast Ketill Sigurjónsson, sérfræðingur í orkumálum, furðar sig á að lífeyrissjóðirnir leggi fé í jafn áhættusaman rekstur og kísiliðnað. „Þarna er mikil óvissa og áhættan mikil, þess vegna er ég mjög undrandi á að lífeyrissjóðir séu að taka þátt í þessu. Það er kannski eðlilegt að lífeyrissjóðir hætti einhverjum litlum hluta í áhættufjárfestingar. En ég minni á það að þeir lögðu pening í Fáfni Offshore. Það eru bara tapaðir peningar. Það voru nokkrir milljarðar,“ segir Ketill. Íslenskir lífeyrissjóðir lögðu háar fjárhæðir í Fáfni sem sérhæfir sig í þjónustuskipum fyrir olíuiðnaðinn. Búið er að afskrifa stærstan hluta þess fjár eftir að Fáfnir lenti í talsverðum rekstrarerfiðleikum eftir skarpt fall olíuverðs. „Það var mjög óskynsamleg fjárfesting og mjög illa tímasett og rosalega áhættusöm sem tapaðist eiginlega á einu ári. Ég held að þetta sé fjárfesting sem sé í svipuðum flokki.“ Því verði að gera ráð fyrir að það fé sem lagt hafi verið í kísiliðnað geti tapast innan örfárra ára að sögn Ketils. „En svo er möguleiki að það komist meira jafnvægi á markaðinn og verðið hækki,“ segir hann.Bjartsýnir á verðhækkunThorsil stefnir einnig á að reisa kísilver í Helguvík, við hlið United Silicon. Fjármögnun er á lokametrunum að sögn Hákonar Björnssonar, framkvæmdastjóra Thorsil, en lífeyrissjóðir eru meðal fjárfesta sem fyrirtækið hefur reynt að fá að verkefninu. Heildarkostnaður við kísilver Thorsil verður um 275 milljónir dollara eða tæplega 34 milljarðar króna. Gangi það eftir er stefnt að því að 54 þúsund tonna kísilver taki til starfa síðari hluta ársins 2018. Hákon segir greiningaraðila sannfærða um að verðlækkunin muni gangi til baka þar sem fyrirsjáanleg eftirspurn sé umfram framleiðsluaukningu. „Undanfarna mánuði hefur verð á málmum verið lágt. En það er sveifla sem búið var að spá að myndi verða. Þannig að menn eiga von á því að það gangi til baka.“ Þá séu þeir samningar sem Thorsil hafi þegar gert vel yfir þeim mörkum og félagið verði nærri því að koma út á sléttu. „Þeir tryggja okkur ákveðna afkomu,“ segir Hákon.Magnús segir verðlækkunina helst skýrast af því að tvö ný kísilver hafi verið opnuð á síðasta ári á Vesturlöndum. „Það er að skapast yfirframboð af kísil núna og það mun halda áfram í einhver ár.“ Hann bendir þó á að spár geri ráð fyrir að eftirspurn eftir kísil aukist um sex prósent á ári næstu árin.Lítill afgangur hækki verð ekkiÁ annan tug lífeyrissjóða og Íslandsbanki leggja um tíu milljarða í fjármögnun þriðja kísilversins, sem PCC reysir nú á Bakka við Húsavík, í formi láns og forgangshlutafjár. Heildarfjárfesting við byggingu kísilversins nemur 300 milljónum dollara eða um 37 milljörðum króna. Stefnt er að því að framleiðsla hefjist í desember árið 2017 þar sem kísilverið mun framleiða á milli 32 og 35 þúsund tonn á ári. Jökull Gunnarsson, framleiðslustjóri PCC, segir fyrirtækið gera ráð fyrir að kísilverð verði mun hagstæðara þegar framleiðsla hefjist í lok næsta árs. „Við erum frekar bjartsýnir á að botninum sé náð.“ En haldist verðið jafn lágt gæti róðurinn engu að síður orðið þungur. „Það er alveg á hreinu að það verður ekki mikill afgangur miðað við verðið eins og það er núna,“ segir Jökull. Fjórða kísilverið og það dýrasta í byggingu er sólarkísilver Silicor materials á Grundartanga. Sólarkísill er hreinni afurð en hefðbundinn kísill en stefnt er að því að heildarkostnaðurinn við að koma sólarkísilverinu á koppinn verði um 900 milljónir dollara, um 110 milljarðar íslenskra króna. Í fyrsta hluta fjármögnunar verkefnisins voru lagðir inn 14 milljarðar af hlutafé, þar sem íslenskir fjárfestar og lífeyrissjóðir lögðu til um 8,4 milljarða samkvæmt frétt Morgunblaðsins frá því í september. Afganginn á að fjármagna með lántökum og hlutafé frá erlendum fjárfestum.
Mest lesið Tók fimm mánuði að byrja að tala íslensku Atvinnulíf Fasteignamarkaðurinn hitnar en framkvæmdum fækkar Viðskipti innlent Tekur við stöðu rekstrarstjóra Stöðvar 2 Viðskipti innlent Fjölbreytt vöruúrval og ein bestu verð hérlendis Samstarf Guðbjörg orðin pítsudrottning Viðskipti innlent Ritskoðaður bjór fær blessun ÁTVR Viðskipti innlent Eyjólfur vill halda formennsku áfram Viðskipti innlent FÍB vill að Neytendastofa grípi til aðgerða vegna ófremdarástands í bílastæðamálum Neytendur Segir frumvarp um húsaleigulög geta leitt til hærra leiguverðs Viðskipti innlent Finnur þægilegu heimatilfinninguna þegar hann lendir í Keflavík Atvinnulíf Fleiri fréttir Segir frumvarp um húsaleigulög geta leitt til hærra leiguverðs Tekur við stöðu rekstrarstjóra Stöðvar 2 Fasteignamarkaðurinn hitnar en framkvæmdum fækkar Eyjólfur vill halda formennsku áfram Tekur við stöðu forstjóra Securitas Magni kaupmaður látinn 88 ára að aldri Bankaráðið sakar bankasýsluna um aðdróttanir Guðbjörg orðin pítsudrottning Ritskoðaður bjór fær blessun ÁTVR Annað markaðsleyfi í höfn í Bandaríkjunum Spánski verður Daisy Lilja leiðir nýja markaðs- og sjálfbærnideild Sýnar Byggingaframkvæmdir óralangt frá settum markmiðum Taka við stjórnendastöðum hjá Advania Benedikt tekur við af Andrési hjá SVÞ Tveir stjórnarmenn og forstjóri lögðu til milljarð Loftleiðir með þrjár þotur í lúxusflugi fyrir ríka fólkið Viðræður vegna kaupa á Lyfju að hefjast Dómari þarf ekki að víkja vegna fjölskyldutengsla í máli feðga Skorti heildarmynd í Landsbankamálinu Innkalla kjúkling vegna gruns um salmonellu Markaðstorg með raforku spretta upp KEA nú stærsti hluthafinn í Norlandair Fjögurra stjörnu hótel opni við Skógarböðin Hákon nýr öryggisstjóri Arion Fyrrverandi forstjóri Bláfugls stýrir nýju sviði hjá Play Hafa tapað milljörðum vegna endurtekinna lokana Segir yfirlýsingu bankaráðsins „auma“ Bankasýslan hafi ekki gert athugasemdir við tilboð í TM Munu skoða að losna strax við TM Sjá meira