Bætt fjármögnun háskóla er forsenda framfara Jón Atli Benediktsson skrifar 26. febrúar 2016 17:04 Fyrir skemmstu brautskráði Háskóli Íslands ríflega fjögur hundruð kandídata úr grunn- og framhaldsnámi og bættast þeir þar með í hóp þúsunda kandídata sem lokið hafa námi frá skólanum á undanförnum árum. Brautskráning markar tímamót í lífi sérhvers nemanda en hún er lokaskrefið í átt að markmiði sem nemandi hefur sett sér og unnið markvisst að um árabil, því persónulega markmiði að bæta við sig þekkingu, tileinka sér hæfni og auka víðsýni. En það má líka snúa þessu við og segja að brautskráningin marki fyrsta skrefið í vegferð nemandans út í lífið með nýja þekkingu og ný viðhorf í farteskinu; kunnáttu og hæfni sem nýtist nemandanum vitaskuld persónulega, og auðgar líf hans, en skapar jafnframt aukin verðmæti fyrir samfélagið allt. Þannig er menntun máttur og framlag þeirra sem ljúka háskólanámi mun eiga drjúgan þátt í að auka velsæld í samfélaginu í framtíðinni.Ný stefna Háskóla Íslands Háskóli Íslands þjónar íslensku samfélagi sem fóstrar hann. Um þessar mundir leggjum við lokahönd á stefnu skólans til næstu fimm ára sem mun bera yfirskriftina „Öflugur háskóli – farsælt samfélag“. Gildi Háskóla Íslands eru akademískt frelsi, jafnrétti og fagmennska. Markmið skólans er að bjóða ávallt upp á prófgráður sem standast alþjóðleg gæðaviðmið og vaxandi samkeppni við erlenda háskóla. Háskóli Íslands gegnir þannig lykilhlutverki í uppbyggingu þekkingarsamfélags á Íslandi. Hann e r afkastamesta vísindastofnun landsins, leiðandi í menntun fagfólks á fjölmörgum fræðasviðum, í virkum tengslum við atvinnu- og þjóðlíf og með djúpar rætur í menningu og sögu landsins. Þessi tengsl við íslenskt atvinnu- og þjóðlíf viljum við rækta með markvissum hætti á næstu árum til að efla gæði námsins og til að tryggja að áhrifa skólans til góðs gæti sem víðast í samfélaginu.Víðtækt samstarf Háskólinn er í nánu samstarfi við helstu háskóla og rannsóknastofnanir víða um lönd og birtist styrkur hans sem alþjóðlegur rannsóknaháskóli í sterkri stöðu hans á matslistum yfir fremstu háskóla heims. Það er ekki að ástæðulausu sem við kostum kapps um að tryggja stöðu Háskóla Íslands á alþjóðlegum vettvangi. Sterk staða skólans í alþjóðlegu samhengi skapar ótal tækifæri fyrir nemendur og kennara skólans, laðar fremstu vísindamenn heims til samstarfs við okkur, og er forsenda þess að íslenskt samfélag fái notið alls hins besta sem alþjóðlegt fræðasamfélag hefur upp á að bjóða.Hver króna sem sett er í háskólakerfið er vel nýtt Forsenda þess að Háskóli Íslands nái að sækja fram á næstu árum og efla farsæld í íslensku samfélagi er að fjármögnun skólans verði hliðstæð við fjármögnun norrænna háskóla. Grunnfjármögnun háskóla skiptir meginmáli þegar sótt er fram, en yfirlýst stefna stjórnvalda er að bæta fjármögnun háskólakerfisins hér á landi á næstu árum. Því fögnum við hjá Háskóla Íslands. Háskólar á Íslandi standa samanburðarskólum á Norðurlöndum og í öðrum ríkjum OECD langt að baki þegar kemur að opinberum fjárframlögum. Og bilið hefur því miður breikkað á undanförnum árum. Ég fullyrði að hver króna sem sett er í háskólakerfið er vel nýtt, en erlendar og innlendar úttektir hafa ítrekað staðfest að Háskóli Íslands er afar skilvirk og vel rekin stofnun. Óeigingjarnt framlag starfsfólks og þrautseigja við oft erfiðar aðstæður hefur stuðlað að hagkvæmni í rekstri og tryggt gæði háskólastarfsins. En við núverandi fjármögnun verður ekki lengur búið eigi íslenskir háskólar að standast samkeppni á alþjóðavettvangi á næstu árum. Stjórnvöld verða því að forgangsraða í þágu háskólastigsins. Ekki nægir að standa vörð um það sem áunnist hefur, sækja þarf fram, ekki síst í rannsóknum. Rannsóknir hafa ótvírætt gildi í sjálfu sér, en þær eru um leið undirstaða bættrar kennslu, þær dýpka námið, fróðleiksþorsti nemenda eykst og sjóndeildarhringur þeirra víkkar þegar þeir verða vitni að því hvernig ný þekking verður til og taka þátt í öflun hennar. Rannsóknir eru einnig grundvöllur bættra lífskjara, þeim fylgja iðulega hagnýtar uppgötvanir í ólíkum fræðigreinum og þekkingarsköpunin leiðir til nýrra fyrirtækja og nýrra starfa.Gildi prófgráða og reynsla Að undanförnu hefur verið nokkuð rætt á opinberum vettvangi um gildi prófgráða og því m.a. verið haldið fram að háskólagráðan hafi gengisfallið. Fyrirtæki vilji meiri fjölbreytni og reynsla sé vanmetin. Ég vísa því á bug að háskólagráður séu almennt ofmetnar. Steinn Steinarr sagði eitt sinn, þegar hann vildi lýsa efasemdum um gildi prófgráða: „Kaffihúsin eru minn háskóli“. Þau orð kunna að vera til marks um gæði kaffihúsa á hans tíma en þau segja okkur harla lítið um eðli alhliða háskóla sem stendur í gagnvirkum tengslum við öll svið mannlífsins. Prófgráður eru mikilvægari en nokkru sinni bæði fyrir nemendur og samfélagið allt. Prófgráða frá háskóla er ekki aðeins til vitnis um þjálfun á tilteknu sviði og aukna þekkingu. Hún er um leið vitnisburður um öguð vinnubrögð og gagnrýna hugsun. Háskólar verða að uppfylla ströng alþjóðleg gæðaviðmið og háskólagráðan er þannig gæðastimpill sem opnar fjölmargar dyr út í þjóðfélagið og umheiminn. Við þurfum ævinlega að vera á varðbergi gagnvart þeim sem vilja gera lítið úr gildi æðri menntunar. Með þessu er ég alls ekki kasta rýrð á gildi reynslunnar; hún skiptir vissulega máli og þegar fyrirtæki og stofnanir ráða starfsfólk verða þau að vega og meta hvaða prófgráða og hvers konar reynsla hæfir best starfinu sem í boði er. En ég get á hinn bóginn fullyrt að með því að ljúka háskólanámi afla nemendur sér ekki aðeins nýrrar þekkingar og verða þannig verðmætari fyrir samfélagið, heldur hafa þeir tekist á við og lokið stóru verkefni sem útheimtir fyrirhyggju, eljusemi og þrautseigju. Sú reynsla er dýrmætt veganesti út í lífið um ókomin ár. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jón Atli Benediktsson Skoðun Mest lesið Heilbrigðiskerfi Íslands - Tími fyrir lausnir! Victor Gudmundsson Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar Skoðun Nýtt sveitarfélag Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Stafrænn ójöfnuður á upplýsingaöld Stella Samúelsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Varfærnisleg fagnaðarlæti Berglind Sunna Bragadóttir skrifar Skoðun „Ég skal baka fyrir Gunnar en ég kýs Kristján“ Páll Magnússon skrifar Skoðun Daðrað við sölu Björn Sævar Einarsson skrifar Skoðun Rannsóknir á söfnum skapa dýrmæta þekkingu Arndís Bergsdóttr skrifar Skoðun Sagan sem verður að segja Drífa Snædal skrifar Skoðun Nýsköpun innviða Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Fjöldi fyrirtækja hætta með Rapyd Oddný Björg Rafnsdóttir skrifar Skoðun Forsetaframbjóðendur undir áhrifum Kremlverja? Bjarni Már Magnússon skrifar Skoðun Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar Skoðun Vill ekki lengur íslenzkan her? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hafa íslensk fjarskiptafélög málað sig út í horn? Aron Heiðar Steinsson skrifar Skoðun Á Ísland framtíð í NATO? Hilmar Þór Hilmarsson skrifar Skoðun Fjallkonan nýja, hún Katrín Þorvaldur Logason skrifar Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar Skoðun Njótum reynslu Katrínar Valgerður Bjarnadóttir skrifar Skoðun Katrínu á Bessastaði Brynja Þorbjörnsdóttir skrifar Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar Skoðun Forseti Íslands, Baldur Þórhallsson Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar Skoðun Er ungum mönnum sama um sjófólk? Kjartan Sveinn Guðmundsson skrifar Skoðun Þörfin fyrir heimilislækna Bjarni Jónsson skrifar Skoðun Um lýðræði — Þrjár spurningar til forsetaframbjóðenda Hjörtur Hjartarson skrifar Skoðun 30% kaupmáttaraukning með evru Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Halla Tómasdóttir yrði góður forseti Rannveig Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn má ekki fara á taugum Gísli Jökull Gíslason skrifar Skoðun „Brandarinn er búinn!“ María Heba Þorkelsdóttir skrifar Skoðun Katrín kann sig Aðalheiður Björk Olgudóttir skrifar Sjá meira
Fyrir skemmstu brautskráði Háskóli Íslands ríflega fjögur hundruð kandídata úr grunn- og framhaldsnámi og bættast þeir þar með í hóp þúsunda kandídata sem lokið hafa námi frá skólanum á undanförnum árum. Brautskráning markar tímamót í lífi sérhvers nemanda en hún er lokaskrefið í átt að markmiði sem nemandi hefur sett sér og unnið markvisst að um árabil, því persónulega markmiði að bæta við sig þekkingu, tileinka sér hæfni og auka víðsýni. En það má líka snúa þessu við og segja að brautskráningin marki fyrsta skrefið í vegferð nemandans út í lífið með nýja þekkingu og ný viðhorf í farteskinu; kunnáttu og hæfni sem nýtist nemandanum vitaskuld persónulega, og auðgar líf hans, en skapar jafnframt aukin verðmæti fyrir samfélagið allt. Þannig er menntun máttur og framlag þeirra sem ljúka háskólanámi mun eiga drjúgan þátt í að auka velsæld í samfélaginu í framtíðinni.Ný stefna Háskóla Íslands Háskóli Íslands þjónar íslensku samfélagi sem fóstrar hann. Um þessar mundir leggjum við lokahönd á stefnu skólans til næstu fimm ára sem mun bera yfirskriftina „Öflugur háskóli – farsælt samfélag“. Gildi Háskóla Íslands eru akademískt frelsi, jafnrétti og fagmennska. Markmið skólans er að bjóða ávallt upp á prófgráður sem standast alþjóðleg gæðaviðmið og vaxandi samkeppni við erlenda háskóla. Háskóli Íslands gegnir þannig lykilhlutverki í uppbyggingu þekkingarsamfélags á Íslandi. Hann e r afkastamesta vísindastofnun landsins, leiðandi í menntun fagfólks á fjölmörgum fræðasviðum, í virkum tengslum við atvinnu- og þjóðlíf og með djúpar rætur í menningu og sögu landsins. Þessi tengsl við íslenskt atvinnu- og þjóðlíf viljum við rækta með markvissum hætti á næstu árum til að efla gæði námsins og til að tryggja að áhrifa skólans til góðs gæti sem víðast í samfélaginu.Víðtækt samstarf Háskólinn er í nánu samstarfi við helstu háskóla og rannsóknastofnanir víða um lönd og birtist styrkur hans sem alþjóðlegur rannsóknaháskóli í sterkri stöðu hans á matslistum yfir fremstu háskóla heims. Það er ekki að ástæðulausu sem við kostum kapps um að tryggja stöðu Háskóla Íslands á alþjóðlegum vettvangi. Sterk staða skólans í alþjóðlegu samhengi skapar ótal tækifæri fyrir nemendur og kennara skólans, laðar fremstu vísindamenn heims til samstarfs við okkur, og er forsenda þess að íslenskt samfélag fái notið alls hins besta sem alþjóðlegt fræðasamfélag hefur upp á að bjóða.Hver króna sem sett er í háskólakerfið er vel nýtt Forsenda þess að Háskóli Íslands nái að sækja fram á næstu árum og efla farsæld í íslensku samfélagi er að fjármögnun skólans verði hliðstæð við fjármögnun norrænna háskóla. Grunnfjármögnun háskóla skiptir meginmáli þegar sótt er fram, en yfirlýst stefna stjórnvalda er að bæta fjármögnun háskólakerfisins hér á landi á næstu árum. Því fögnum við hjá Háskóla Íslands. Háskólar á Íslandi standa samanburðarskólum á Norðurlöndum og í öðrum ríkjum OECD langt að baki þegar kemur að opinberum fjárframlögum. Og bilið hefur því miður breikkað á undanförnum árum. Ég fullyrði að hver króna sem sett er í háskólakerfið er vel nýtt, en erlendar og innlendar úttektir hafa ítrekað staðfest að Háskóli Íslands er afar skilvirk og vel rekin stofnun. Óeigingjarnt framlag starfsfólks og þrautseigja við oft erfiðar aðstæður hefur stuðlað að hagkvæmni í rekstri og tryggt gæði háskólastarfsins. En við núverandi fjármögnun verður ekki lengur búið eigi íslenskir háskólar að standast samkeppni á alþjóðavettvangi á næstu árum. Stjórnvöld verða því að forgangsraða í þágu háskólastigsins. Ekki nægir að standa vörð um það sem áunnist hefur, sækja þarf fram, ekki síst í rannsóknum. Rannsóknir hafa ótvírætt gildi í sjálfu sér, en þær eru um leið undirstaða bættrar kennslu, þær dýpka námið, fróðleiksþorsti nemenda eykst og sjóndeildarhringur þeirra víkkar þegar þeir verða vitni að því hvernig ný þekking verður til og taka þátt í öflun hennar. Rannsóknir eru einnig grundvöllur bættra lífskjara, þeim fylgja iðulega hagnýtar uppgötvanir í ólíkum fræðigreinum og þekkingarsköpunin leiðir til nýrra fyrirtækja og nýrra starfa.Gildi prófgráða og reynsla Að undanförnu hefur verið nokkuð rætt á opinberum vettvangi um gildi prófgráða og því m.a. verið haldið fram að háskólagráðan hafi gengisfallið. Fyrirtæki vilji meiri fjölbreytni og reynsla sé vanmetin. Ég vísa því á bug að háskólagráður séu almennt ofmetnar. Steinn Steinarr sagði eitt sinn, þegar hann vildi lýsa efasemdum um gildi prófgráða: „Kaffihúsin eru minn háskóli“. Þau orð kunna að vera til marks um gæði kaffihúsa á hans tíma en þau segja okkur harla lítið um eðli alhliða háskóla sem stendur í gagnvirkum tengslum við öll svið mannlífsins. Prófgráður eru mikilvægari en nokkru sinni bæði fyrir nemendur og samfélagið allt. Prófgráða frá háskóla er ekki aðeins til vitnis um þjálfun á tilteknu sviði og aukna þekkingu. Hún er um leið vitnisburður um öguð vinnubrögð og gagnrýna hugsun. Háskólar verða að uppfylla ströng alþjóðleg gæðaviðmið og háskólagráðan er þannig gæðastimpill sem opnar fjölmargar dyr út í þjóðfélagið og umheiminn. Við þurfum ævinlega að vera á varðbergi gagnvart þeim sem vilja gera lítið úr gildi æðri menntunar. Með þessu er ég alls ekki kasta rýrð á gildi reynslunnar; hún skiptir vissulega máli og þegar fyrirtæki og stofnanir ráða starfsfólk verða þau að vega og meta hvaða prófgráða og hvers konar reynsla hæfir best starfinu sem í boði er. En ég get á hinn bóginn fullyrt að með því að ljúka háskólanámi afla nemendur sér ekki aðeins nýrrar þekkingar og verða þannig verðmætari fyrir samfélagið, heldur hafa þeir tekist á við og lokið stóru verkefni sem útheimtir fyrirhyggju, eljusemi og þrautseigju. Sú reynsla er dýrmætt veganesti út í lífið um ókomin ár.
Skoðun Neikvæð áhrif þess að útiloka forsetaframbjóðendur frá kappræðum strax komin í ljós Ástþór Magnússon skrifar
Skoðun Heilsa íslenskrar þjóðar, samofin framþróun í læknisfræði á Íslandi Theódór Skúli Sigurðsson skrifar
Skoðun Eru stjórnvöld að virða réttindi barna á flótta? Hópur fólks í ungmennaráði UNICEF á Íslandi skrifar
Skoðun Algeng mistök við fasteignakaup og hvernig þú forðast þau Kristín Ósk Þórðardóttir skrifar