Bréf frá móður Berglind Fríða Viggósdóttir skrifar 17. maí 2024 09:00 Foreldrar ungmenna sem leiðst hafa út í vímuefnaneyslu og afbrot þekkja tilfinninguna þegar að barnið þeirra situr í fangelsi þá er það öruggt. Foreldrið andar léttar og hefur ekki áhyggjur af því að barnið þeirra taki stóran skammt af fíkniefnum eða lendi í vandræðum með öðrum hætti, skaðar hvorki sjálfa sig né aðra. Fangelsið er nefnilega öruggur staður þar sem að kerfið heldur utan um einstaklingana sem þar sitja og kemur í veg fyrir að þeir skaði sjálfa sig eða aðra. Í bæklingi Fangelsismálastofnunar um afplánun er fyrsta línan undir fyrirsögninni Meginmarkmið afplánunar – Föngum á að vera tryggð örugg og vel skipulögð afplánun… Eða hvað….? Nú á dögunum tók sonur minn líf sitt innan veggja fangelsisins. Eitthvað sem á ekki að vera hægt þar sem að jú, þar á hann að vera öruggur og undir eftirliti Fangelsismálastofnunar. Öruggur gagnvart sjálfum sér og öðrum. Forsagan er sú að Ingvi Hrafn átti lítið eftir af afplánun og hafði staðið sig vel á Litla Hrauni, hegðun hans til fyrirmyndar og uppfyllti hann þau skilyrði að fá að klára afplánun á Vernd. Hann fór á Vernd þann 29. janúar 2024 til að ljúka afplánun, kominn með vinnu og var staðráðinn í að snúa við blaðinu og snúa baki við fyrra líferni. Lífið blasti við honum. Svo kom skellurinn, í lok apríl er hann ásakaður um afbrot, athugið sérstaklega – ásakaður. Fangelsismálastofnun tekur ákvörðun um það hvort Ingvi Hrafn gæti ekki verið lengur í opnu úrræði og skyldi fara aftur inn í lokað fangelsi. Þarna er rannsókn á frumstigi og neitaði Ingvi Hrafn staðfastlega að hafa brotið af sér. En þar sem að hann er í afplánum þá skiptir það engu máli hvort hann er sekur og eða saklaus, hann var sviptur frelsinu og inn skyldi hann fara. Geðþóttarákvörðun hefur þarna allt um það að segja hvort hann fái að halda áfram að vera nokkuð frjáls maður í afplánun í opnu úrræði, í sinni vinnu og að leggja til samfélagsins. Þá hlýtur að skipta máli hvernig embættin ræða saman – lágu frammi einhver sönnunargögn sem studdu það að Ingvi skyldi sviptur frelsi, eða ekki. Lögregla handtók hann um 2 klst. eftir meint brot – á grundvelli þess að kæra hefði borist. Fleiri voru sönnunargögnin ekki. Hefði hinn almenni og gegni borgari verið í sömu stöðu, hefði hann gengið út af lögreglustöðinni á Hverfisgötu að lokinni skýrslutöku og beðið eftir niðurstöðum rannsóknarinnar heima hjá sér. Það er gífurlegt álag fyrir einstakling sem hefur verið vistaður í lokuðu fangelsi, hefur fengið smjörþefinn af frelsinu og að vera svo kippt inn aftur án þess að hafa brotið af sér. Hann reyndi að leita sér hjálpar. Við þetta mikla áfall fór að halla undan fæti andlega hjá Ingva Hrafni og óskaði hann eftir því að fá tíma hjá Geðheilsuteymi Heilsugæslu Höfuðborgarsvæðisins, sem fangar hafa aðgang að, þann 29. apríl. Teymið tekur erindið fyrir og skráir á viðtalslista þann 6. maí 2024. Ingvi Hrafn ítrekar beiðni um viðtal vegna mikillar vanlíðan þann 4. maí 2024, sú beiðni var hvorki skráð hjá teyminu né rædd, þar sem jú, þetta var laugardagur og guð forði okkur frá því að vera veik um helgar. Engin breyting var á hefðbundnu verklagi fangelsisins þrátt fyrir ítrekað ákall Ingva Hrafns eftir aðstoð. Að kvöldi 4. maí var klefanum hans lokað kl. 22:00 og ekki litið inn til hans aftur fyrr en kl. 08:02 að morgni 5. maí. Viðtalið fór aldrei fram þann 6. maí því þegar að fangaverðir opnuðu klefa hans að morgni 5. maí fannst Ingvi Hrafn látinn í klefa sínum á Litla Hrauni og hafði tekið sitt eigið líf. Dagurinn 5. maí var alltaf þungbær fyrir Ingva Hrafn, en bróðir hans lést á þessum degi fyrir 6 árum síðan. Nú er ég búin að missa annan son, son sem kerfið brást og hefði verið hægt að bjarga. Samkvæmt þeim gögnum sem ég hef undir höndum frá bæði Fangelsismálastofnun sem og Geðheilsuteyminu sem starfar í fangelsum landsins, var stuðningsnet fangavarða virkjað vegna þeirra starfsmanna sem komu að máli Ingva Hrafns innan Litla Hrauns. Ekkert slíkt net hefur verið virkjað, né er það til fyrir fanga. Þeir bera harm sinn áfram í hljóði eins og endranær. Því skora ég á þar til bær yfirvöld - dómsmálaráðherra, heilbrigðisráðherra og félagsmálaráðherra að ganga í að efla geðheilsuteymi í fangelsum landsins. Sýni föngum og aðstandendum þeirra þá lágmarks virðingu að ráða þangað inn fagfólk með viðeigandi sérmenntun og vinni framvegis saman að málefnum fanga. Afstaða – félag fanga á Íslandi, hefur í áratugi barist fyrir réttindum fanga í sjálfboðavinnu. Rétt væri að þau samtök kæmust á fjárlög strax við næstu fjárlagagerð – eða fyrr. Það má nefnilega ekki gleyma því að Afstaða er með geðhjúkrunarfræðing og félagsráðgjafa á sínum snærum, sem vart verður haldið áfram með, nema með aðkomu ríkisins. Breytinga er þörf. Ég hef misst son, og syni ef út í það er farið. Sumir hlutir verða ekki aftur teknir. Það er einlæg ósk mín að fráfall Ingva Hrafns hafi áhrif á breytingar til hins betra á geðheilbrigði fanga og tengdri þjónustu þeirra. Mín barátta er rétt að byrja. Höfundur er móðir. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fangelsismál Geðheilbrigði Mest lesið Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty Skoðun Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson Skoðun Evrópusambandsaðild - valdefling íslensks almennings Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson Skoðun Málþóf sem valdníðsla Einar G. Harðarson Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson Skoðun Við ákærum – hver sveik strandveiðisjómenn? Kjartan Páll Sveinsson Skoðun Skoðun Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar Skoðun Alltof mörg sveitarfélög á Íslandi! Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lýðheilsan að veði? Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Evrópusambandsaðild - valdefling íslensks almennings Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Köllum Skjöld Íslands réttu nafni: Rasískt götugengi Ian McDonald skrifar Skoðun Hverjir eru komnir með nóg? Nichole Leigh Mosty skrifar Skoðun Að leigja okkar eigin innviði Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Málþóf sem valdníðsla Einar G. Harðarson skrifar Skoðun Klaufaskapur og reynsluleysi? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvernig spyr ég gervigreind til að fá besta svarið? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Ertu bitur? Björn Leví Gunnarsson skrifar Skoðun Er hægt að læra af draumum? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Afstæði Ábyrgðar Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjárhagslegt virði vörumerkja Elías Larsen skrifar Skoðun Við ákærum – hver sveik strandveiðisjómenn? Kjartan Páll Sveinsson skrifar Skoðun Þið voruð í partýinu líka! Gísli Sigurður Gunnlaugsson skrifar Skoðun Af hverju varð heimsókn framkvæmdastjóra ESB að NATO-fundi? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Veimiltítustjórn og tugþúsundir dáinna barna Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Bragðefni eru ekki vandamálið - Bann við þeim myndi skaða lýðheilsu Abdullah Shihab Wahid skrifar Skoðun Swuayda blæðir: Hróp sem heimurinn heyrir ekki Mouna Nasr skrifar Skoðun Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson skrifar Skoðun Þetta er allt hinum að kenna! Helgi Brynjarsson skrifar Skoðun Þjóðþrifamálin sem stjórnarandstaðan fórnaði á altari útgerðanna Heimir Már Pétursson skrifar Skoðun Sleppir ekki takinu svo auðveldlega aftur Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Opið bréf til fullorðna fólksins Úlfhildur Elísa Hróbjartsdóttir skrifar Skoðun Vill Sjálfstæðisflokkurinn láta taka sig alvarlega? Dagbjört Hákonardóttir skrifar Skoðun Þjórsá í hættu – Hvammsvirkjun og rof á náttúrulegu ástandi árinnar Gunnar Þór Jónsson skrifar Sjá meira
Foreldrar ungmenna sem leiðst hafa út í vímuefnaneyslu og afbrot þekkja tilfinninguna þegar að barnið þeirra situr í fangelsi þá er það öruggt. Foreldrið andar léttar og hefur ekki áhyggjur af því að barnið þeirra taki stóran skammt af fíkniefnum eða lendi í vandræðum með öðrum hætti, skaðar hvorki sjálfa sig né aðra. Fangelsið er nefnilega öruggur staður þar sem að kerfið heldur utan um einstaklingana sem þar sitja og kemur í veg fyrir að þeir skaði sjálfa sig eða aðra. Í bæklingi Fangelsismálastofnunar um afplánun er fyrsta línan undir fyrirsögninni Meginmarkmið afplánunar – Föngum á að vera tryggð örugg og vel skipulögð afplánun… Eða hvað….? Nú á dögunum tók sonur minn líf sitt innan veggja fangelsisins. Eitthvað sem á ekki að vera hægt þar sem að jú, þar á hann að vera öruggur og undir eftirliti Fangelsismálastofnunar. Öruggur gagnvart sjálfum sér og öðrum. Forsagan er sú að Ingvi Hrafn átti lítið eftir af afplánun og hafði staðið sig vel á Litla Hrauni, hegðun hans til fyrirmyndar og uppfyllti hann þau skilyrði að fá að klára afplánun á Vernd. Hann fór á Vernd þann 29. janúar 2024 til að ljúka afplánun, kominn með vinnu og var staðráðinn í að snúa við blaðinu og snúa baki við fyrra líferni. Lífið blasti við honum. Svo kom skellurinn, í lok apríl er hann ásakaður um afbrot, athugið sérstaklega – ásakaður. Fangelsismálastofnun tekur ákvörðun um það hvort Ingvi Hrafn gæti ekki verið lengur í opnu úrræði og skyldi fara aftur inn í lokað fangelsi. Þarna er rannsókn á frumstigi og neitaði Ingvi Hrafn staðfastlega að hafa brotið af sér. En þar sem að hann er í afplánum þá skiptir það engu máli hvort hann er sekur og eða saklaus, hann var sviptur frelsinu og inn skyldi hann fara. Geðþóttarákvörðun hefur þarna allt um það að segja hvort hann fái að halda áfram að vera nokkuð frjáls maður í afplánun í opnu úrræði, í sinni vinnu og að leggja til samfélagsins. Þá hlýtur að skipta máli hvernig embættin ræða saman – lágu frammi einhver sönnunargögn sem studdu það að Ingvi skyldi sviptur frelsi, eða ekki. Lögregla handtók hann um 2 klst. eftir meint brot – á grundvelli þess að kæra hefði borist. Fleiri voru sönnunargögnin ekki. Hefði hinn almenni og gegni borgari verið í sömu stöðu, hefði hann gengið út af lögreglustöðinni á Hverfisgötu að lokinni skýrslutöku og beðið eftir niðurstöðum rannsóknarinnar heima hjá sér. Það er gífurlegt álag fyrir einstakling sem hefur verið vistaður í lokuðu fangelsi, hefur fengið smjörþefinn af frelsinu og að vera svo kippt inn aftur án þess að hafa brotið af sér. Hann reyndi að leita sér hjálpar. Við þetta mikla áfall fór að halla undan fæti andlega hjá Ingva Hrafni og óskaði hann eftir því að fá tíma hjá Geðheilsuteymi Heilsugæslu Höfuðborgarsvæðisins, sem fangar hafa aðgang að, þann 29. apríl. Teymið tekur erindið fyrir og skráir á viðtalslista þann 6. maí 2024. Ingvi Hrafn ítrekar beiðni um viðtal vegna mikillar vanlíðan þann 4. maí 2024, sú beiðni var hvorki skráð hjá teyminu né rædd, þar sem jú, þetta var laugardagur og guð forði okkur frá því að vera veik um helgar. Engin breyting var á hefðbundnu verklagi fangelsisins þrátt fyrir ítrekað ákall Ingva Hrafns eftir aðstoð. Að kvöldi 4. maí var klefanum hans lokað kl. 22:00 og ekki litið inn til hans aftur fyrr en kl. 08:02 að morgni 5. maí. Viðtalið fór aldrei fram þann 6. maí því þegar að fangaverðir opnuðu klefa hans að morgni 5. maí fannst Ingvi Hrafn látinn í klefa sínum á Litla Hrauni og hafði tekið sitt eigið líf. Dagurinn 5. maí var alltaf þungbær fyrir Ingva Hrafn, en bróðir hans lést á þessum degi fyrir 6 árum síðan. Nú er ég búin að missa annan son, son sem kerfið brást og hefði verið hægt að bjarga. Samkvæmt þeim gögnum sem ég hef undir höndum frá bæði Fangelsismálastofnun sem og Geðheilsuteyminu sem starfar í fangelsum landsins, var stuðningsnet fangavarða virkjað vegna þeirra starfsmanna sem komu að máli Ingva Hrafns innan Litla Hrauns. Ekkert slíkt net hefur verið virkjað, né er það til fyrir fanga. Þeir bera harm sinn áfram í hljóði eins og endranær. Því skora ég á þar til bær yfirvöld - dómsmálaráðherra, heilbrigðisráðherra og félagsmálaráðherra að ganga í að efla geðheilsuteymi í fangelsum landsins. Sýni föngum og aðstandendum þeirra þá lágmarks virðingu að ráða þangað inn fagfólk með viðeigandi sérmenntun og vinni framvegis saman að málefnum fanga. Afstaða – félag fanga á Íslandi, hefur í áratugi barist fyrir réttindum fanga í sjálfboðavinnu. Rétt væri að þau samtök kæmust á fjárlög strax við næstu fjárlagagerð – eða fyrr. Það má nefnilega ekki gleyma því að Afstaða er með geðhjúkrunarfræðing og félagsráðgjafa á sínum snærum, sem vart verður haldið áfram með, nema með aðkomu ríkisins. Breytinga er þörf. Ég hef misst son, og syni ef út í það er farið. Sumir hlutir verða ekki aftur teknir. Það er einlæg ósk mín að fráfall Ingva Hrafns hafi áhrif á breytingar til hins betra á geðheilbrigði fanga og tengdri þjónustu þeirra. Mín barátta er rétt að byrja. Höfundur er móðir.
Skoðun Sameiginleg yfirlýsing 28 ríkja um málefni Palestínu, hvers virði er hún? Einar Ólafsson skrifar
Skoðun Öryggi betur tryggt – fangelsismál færð til nútímans Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar
Skoðun Klassapróf fína fólksins – eða hvernig erfingjar kenna okkur að lifa Sigríður Svanborgardóttir skrifar
Skoðun Bragðefni eru ekki vandamálið - Bann við þeim myndi skaða lýðheilsu Abdullah Shihab Wahid skrifar
Skoðun Skattar fyrst, svo allt hitt – og hagræðingin sem gleymdist Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Áfangasigur í baráttunni við hernaðinn gegn heimkynnum villta laxins Ingólfur Ásgeirsson,Árni Baldursson skrifar
Skoðun Þjóðþrifamálin sem stjórnarandstaðan fórnaði á altari útgerðanna Heimir Már Pétursson skrifar
Skoðun Þjórsá í hættu – Hvammsvirkjun og rof á náttúrulegu ástandi árinnar Gunnar Þór Jónsson skrifar