Hollur matur eykur andlega vellíðan Sunna Björg næringarfræðingur skrifar 3. ágúst 2015 14:00 Vísir/Getty Það kannast flestir við það af eigin reynslu að neysla á hollum matvælum hefur ekki einungis jákvæð áhrif á líkamsvöxt og hreysti, heldur einnig á andlega líðan. En af hverju líður okkur vel þegar við borðum næringarríkan hollan mat? Rannsóknir hafa sýnt að vissar fæðutegundir geta létt lundina með því að auka framleiðslu á svokölluðum „gleðihormónum“ og öðrum efnum sem geta aukið vellíðan.Amínósýran tryptófan Fæðutegundir sem innihalda amínósýruna tryptófan eru til dæmis egg, þorskur, kjúklingur, hafrar, ýmsar baunir, hnetur og fræ. Við neyslu á þessum fæðutegundum umbreytir líkaminn amínósýrunni í gleðihormónið og taugaboðefnið serótónín, sem hefur meðal annars það hlutverk að auka sælutilfinningu í líkamanum. Við frekari efnaskipti er serótóníni umbreytt í hormónið melatónín. Melatónín er oft kallað svefnhormón þar sem það hjálpar okkur bæði að festa svefn og bæta gæði svefnsins.B-vítamínið níasín Tryptófan getur einnig nýmyndað vatnsleysanlega vítamínið B3 eða níasín. Skortur á níasíni getur valdið andlegri vanlíðan, orkuleysi og höfuðverk en fæða sem er rík af níasíni er til dæmis túnfiskur, sólblómafræ, lambakjöt, sveppir og kjúklingur. Umframmagn vatnsleysanlegra vítamína varðveitast ekki í líkamanum til lengri tíma (eins og fituleysanlegu vítamínin gera) og þess vegna er mikilvægt að neyta þeirra á hverjum degi.Taugaboðefnið dópamín Neysla á laxi, appelsínum, banönum, spínati, ferskjum, möndlum og ýmsum fræjum ( t.d. graskers- og sesamfræjum) hefur verið tengd við losun á dópamíni frá undirstúku heilans. Dópamín er taugaboðefni sem eykur sælu og umbunartilfinningu í líkamanum. Amínósýran týrósín finnst í fyrrnefndum fæðutegundum og er undanfari dópamíns og er þess vegna nauðsynleg fyrir myndun á boðefninu. Að þessum örfáu atriðum upptöldum um jákvæð áhrif mataræðis á vellíðan er augljóst að hollt mataræði hefur áhrif á andlega líðan okkar og getur haft jákvæð áhrif í baráttu við sjúkdóma eins og þunglyndi og depurð. Hugsum því vel um mataræðið og andlegu heilsuna og njótum þess að borða hollan, góðan og næringarríkan mat. Mest lesið „Rúrik Gíslason hefur sagt hæ við mig“ Lífið Jafet Máni selur íbúð með ræktarsal Lífið Ertu sauður? Fimm ráð sem geta forðað þér frá hjarðhegðun Lífið Kókaínklásúla í kaupmálanum tryggir Keith rúman milljarð Lífið Segir spjallmenni Meta herja kynferðislega á börn Lífið „Þarf ekkert að klífa Everest til að finnast ég einhvers virði“ Lífið Hvenær verður afbrýðisemi út í fortíð maka að þráhyggju? Lífið Sindri og Albert selja Skerjafjarðarslotið Lífið Veisla fyrir augu og eyru Gagnrýni „Kunna ekki að reikna, kunna svo ekki að skammast sín“ Menning
Það kannast flestir við það af eigin reynslu að neysla á hollum matvælum hefur ekki einungis jákvæð áhrif á líkamsvöxt og hreysti, heldur einnig á andlega líðan. En af hverju líður okkur vel þegar við borðum næringarríkan hollan mat? Rannsóknir hafa sýnt að vissar fæðutegundir geta létt lundina með því að auka framleiðslu á svokölluðum „gleðihormónum“ og öðrum efnum sem geta aukið vellíðan.Amínósýran tryptófan Fæðutegundir sem innihalda amínósýruna tryptófan eru til dæmis egg, þorskur, kjúklingur, hafrar, ýmsar baunir, hnetur og fræ. Við neyslu á þessum fæðutegundum umbreytir líkaminn amínósýrunni í gleðihormónið og taugaboðefnið serótónín, sem hefur meðal annars það hlutverk að auka sælutilfinningu í líkamanum. Við frekari efnaskipti er serótóníni umbreytt í hormónið melatónín. Melatónín er oft kallað svefnhormón þar sem það hjálpar okkur bæði að festa svefn og bæta gæði svefnsins.B-vítamínið níasín Tryptófan getur einnig nýmyndað vatnsleysanlega vítamínið B3 eða níasín. Skortur á níasíni getur valdið andlegri vanlíðan, orkuleysi og höfuðverk en fæða sem er rík af níasíni er til dæmis túnfiskur, sólblómafræ, lambakjöt, sveppir og kjúklingur. Umframmagn vatnsleysanlegra vítamína varðveitast ekki í líkamanum til lengri tíma (eins og fituleysanlegu vítamínin gera) og þess vegna er mikilvægt að neyta þeirra á hverjum degi.Taugaboðefnið dópamín Neysla á laxi, appelsínum, banönum, spínati, ferskjum, möndlum og ýmsum fræjum ( t.d. graskers- og sesamfræjum) hefur verið tengd við losun á dópamíni frá undirstúku heilans. Dópamín er taugaboðefni sem eykur sælu og umbunartilfinningu í líkamanum. Amínósýran týrósín finnst í fyrrnefndum fæðutegundum og er undanfari dópamíns og er þess vegna nauðsynleg fyrir myndun á boðefninu. Að þessum örfáu atriðum upptöldum um jákvæð áhrif mataræðis á vellíðan er augljóst að hollt mataræði hefur áhrif á andlega líðan okkar og getur haft jákvæð áhrif í baráttu við sjúkdóma eins og þunglyndi og depurð. Hugsum því vel um mataræðið og andlegu heilsuna og njótum þess að borða hollan, góðan og næringarríkan mat.
Mest lesið „Rúrik Gíslason hefur sagt hæ við mig“ Lífið Jafet Máni selur íbúð með ræktarsal Lífið Ertu sauður? Fimm ráð sem geta forðað þér frá hjarðhegðun Lífið Kókaínklásúla í kaupmálanum tryggir Keith rúman milljarð Lífið Segir spjallmenni Meta herja kynferðislega á börn Lífið „Þarf ekkert að klífa Everest til að finnast ég einhvers virði“ Lífið Hvenær verður afbrýðisemi út í fortíð maka að þráhyggju? Lífið Sindri og Albert selja Skerjafjarðarslotið Lífið Veisla fyrir augu og eyru Gagnrýni „Kunna ekki að reikna, kunna svo ekki að skammast sín“ Menning