Jöklar plánetunnar bráðna sem aldrei fyrr Kjartan Hreinn Njálsson skrifar 9. ágúst 2015 19:26 Alþjóðleg rannsókn á bráðnun jökla sýnir að þeir hopa nú hraðar en nokkru sinni fyrr í sögunni. Íslenskur jarðfræðingur sem kom að rannsókninni segir þessa þróun vera án hliðstæðu og ítrekar að það falli í hlut nýrrar kynslóðar að takast á við afleiðingarnar og breyta rétt. Ni ð urst öð urnar voru birtar í v í sindat í maritinu Journal of Glaciology í s íð ustu viku. Á s íð asta á ri e ð a svo hafa v í sindamenn s éð auki ð fl æð i br áð nunarvatns og mikil st ö kk í j ö kulhopi v í tt og breitt um heiminn. Þ ar á me ð al er ein ranns ó kn sem leiddi í lj ó s a ð Jakobshafnarj ö kull á Gr æ nlandi hreyfist um fj ö rut í u og sex metra á dag. Þ a ð eru sautj á n k í l ó metrar á á ri. V íð ast hvar er hra ð i br áð nunar a ð aukast. Á Gr æ nlandi hefurf hann tv ö faldast fr á á rinu tv ö þú sund og þ rj ú .„Það er afskaplega afdráttarlaust að jöklar minnka nú örar en við þekkjum fyrr í sögunni. Og eru afskaplega augljósar ástæður fyrir því sem eru heimshlýnunin og það eru eiginlega fáir hlutir sem sýna það jafn vel eins og breytingar á jöklum,“ segir Oddur Sigurðsson, jarðfræðingur. Jöklar og ísbreiður jarðar skipta miklu máli fyrir stöðugleika í veðrakerfum plánetunnar en jafnframt eru þeir mikilvægir fyrir fjölbreytt vistkerfi dýra. Þá mun bráðnun þeirra stuðla að hækkun sjávarborðs. „Þetta er svo flókið mál að það er engin leið fyrir okkur að sjá fyrir um afleiðingarnar. Flækjustigið er geysilegt. Menn eru alltaf að koma auga á nýjar og nýjar hliðar. Sumar til hins betra en flestar til hins verra. Það verður hlutverk yngri kynslóða að berjast við þetta mál sem við höfum valdið með okkar atferli.“ Bráðnun er mest á norðurhveli jarðar og næst heimskautunum. Í öllum heimshornum eru jöklar þó á undanhaldi. Það vekur þó sérstaka athygli að á þessu ári verður hlé á neikvæðum jöklabúskapi síðustu tuttugu ára. Hann verður jákvæður í ár. „Það er vissulega sérkennilegt en þannig leggst veður í heiminum að það er afar breytilegt. Breytingarnar frá ári til árs eru miklu meiri en jöfn og þétt breyting og það leggst yfirleitt þannig að ef það er mjög kalt á einum stað í heiminum þá er heitt á öðrum. Þetta ár er eftir því sem ég best veit það hlýjasta sem komið hefur sögu loftslagsmælinga.“ Mest lesið Albert Guðmundsson verður ákærður fyrir kynferðisbrot Innlent Íslendingurinn sem slasaðist í háloftunum var á vegum Marels Innlent Vonar að þetta dugi til Innlent Telur víst að sala á Landsvirkjun komi á borð næsta forseta Innlent „ÁTVR dugar“ Innlent Gul viðvörun: Fyrsta trampólínið þegar fokið Veður Björgólfur lýkur hópmálsókn með milljarðssátt Innlent Sá sem át ekkert nema McDonalds í mánuð er fallinn frá Erlent Neyðarlínan lýsir eftir börnum sem komu færandi hendi Innlent Enginn málefnalegur ágreiningur skýri brotthvarf bæjarstjóra Innlent Fleiri fréttir Aukinn viðbúnaður í verðmætaflutningum og óveður í beinni Stöðvaði innbrotsþjóf sem var hálfur inni í bílnum Katrín að taka afgerandi forystu Albert Guðmundsson verður ákærður fyrir kynferðisbrot Fyrirvari á eldgosi gæti orðið mjög stuttur Telur víst að sala á Landsvirkjun komi á borð næsta forseta Segja miður að móðir hafi upplifað að ekki væri hlustað á hana Íslendingurinn sem slasaðist í háloftunum var á vegum Marels Björgólfur lýkur hópmálsókn með milljarðssátt Hafa níu mánuði til að svara dómi MDE í talningamálinu Sló aðra á heimilinu ítrekað með hleðslusnúru Vonar að þetta dugi til Hagkaup selur áfengi og Þórkatla kaupir í Grindavík „ÁTVR dugar“ Hækka leigu á stúdentagörðum um tvö prósent í haust Safna til að koma konunum í varanlegt skjól í Nígeríu Fundur um athafnaborgina Reykjavík Kostnaður vegna uppkaupa fjórtán milljörðum meiri en áætlað var Brottfall ungra karla á Íslandi úr námi hæst í Evrópu Ákærður fyrir að nauðga barnungri hálfsystur sinni Enginn málefnalegur ágreiningur skýri brotthvarf bæjarstjóra Réðst í tvígang á starfsmann verslunar í Skeifunni Neyðarlínan lýsir eftir börnum sem komu færandi hendi Augljóst að fylgið er enn á verulegri hreyfingu Ósátt með skýringar á andláti: „Dæmigert kveisubarn“ voru svörin Áfram í fangelsi þótt gæsluvarðhaldskröfu hafi verið hafnað Engin hlutdeildarlán fyrr en þingið afgreiðir fjáraukalög Mál Alberts sýni að skýra þurfi reglurnar Halla T skýst upp í annað sæti en Katrín leiðir Halla orðin vinsælasta plan B Sjá meira
Alþjóðleg rannsókn á bráðnun jökla sýnir að þeir hopa nú hraðar en nokkru sinni fyrr í sögunni. Íslenskur jarðfræðingur sem kom að rannsókninni segir þessa þróun vera án hliðstæðu og ítrekar að það falli í hlut nýrrar kynslóðar að takast á við afleiðingarnar og breyta rétt. Ni ð urst öð urnar voru birtar í v í sindat í maritinu Journal of Glaciology í s íð ustu viku. Á s íð asta á ri e ð a svo hafa v í sindamenn s éð auki ð fl æð i br áð nunarvatns og mikil st ö kk í j ö kulhopi v í tt og breitt um heiminn. Þ ar á me ð al er ein ranns ó kn sem leiddi í lj ó s a ð Jakobshafnarj ö kull á Gr æ nlandi hreyfist um fj ö rut í u og sex metra á dag. Þ a ð eru sautj á n k í l ó metrar á á ri. V íð ast hvar er hra ð i br áð nunar a ð aukast. Á Gr æ nlandi hefurf hann tv ö faldast fr á á rinu tv ö þú sund og þ rj ú .„Það er afskaplega afdráttarlaust að jöklar minnka nú örar en við þekkjum fyrr í sögunni. Og eru afskaplega augljósar ástæður fyrir því sem eru heimshlýnunin og það eru eiginlega fáir hlutir sem sýna það jafn vel eins og breytingar á jöklum,“ segir Oddur Sigurðsson, jarðfræðingur. Jöklar og ísbreiður jarðar skipta miklu máli fyrir stöðugleika í veðrakerfum plánetunnar en jafnframt eru þeir mikilvægir fyrir fjölbreytt vistkerfi dýra. Þá mun bráðnun þeirra stuðla að hækkun sjávarborðs. „Þetta er svo flókið mál að það er engin leið fyrir okkur að sjá fyrir um afleiðingarnar. Flækjustigið er geysilegt. Menn eru alltaf að koma auga á nýjar og nýjar hliðar. Sumar til hins betra en flestar til hins verra. Það verður hlutverk yngri kynslóða að berjast við þetta mál sem við höfum valdið með okkar atferli.“ Bráðnun er mest á norðurhveli jarðar og næst heimskautunum. Í öllum heimshornum eru jöklar þó á undanhaldi. Það vekur þó sérstaka athygli að á þessu ári verður hlé á neikvæðum jöklabúskapi síðustu tuttugu ára. Hann verður jákvæður í ár. „Það er vissulega sérkennilegt en þannig leggst veður í heiminum að það er afar breytilegt. Breytingarnar frá ári til árs eru miklu meiri en jöfn og þétt breyting og það leggst yfirleitt þannig að ef það er mjög kalt á einum stað í heiminum þá er heitt á öðrum. Þetta ár er eftir því sem ég best veit það hlýjasta sem komið hefur sögu loftslagsmælinga.“
Mest lesið Albert Guðmundsson verður ákærður fyrir kynferðisbrot Innlent Íslendingurinn sem slasaðist í háloftunum var á vegum Marels Innlent Vonar að þetta dugi til Innlent Telur víst að sala á Landsvirkjun komi á borð næsta forseta Innlent „ÁTVR dugar“ Innlent Gul viðvörun: Fyrsta trampólínið þegar fokið Veður Björgólfur lýkur hópmálsókn með milljarðssátt Innlent Sá sem át ekkert nema McDonalds í mánuð er fallinn frá Erlent Neyðarlínan lýsir eftir börnum sem komu færandi hendi Innlent Enginn málefnalegur ágreiningur skýri brotthvarf bæjarstjóra Innlent Fleiri fréttir Aukinn viðbúnaður í verðmætaflutningum og óveður í beinni Stöðvaði innbrotsþjóf sem var hálfur inni í bílnum Katrín að taka afgerandi forystu Albert Guðmundsson verður ákærður fyrir kynferðisbrot Fyrirvari á eldgosi gæti orðið mjög stuttur Telur víst að sala á Landsvirkjun komi á borð næsta forseta Segja miður að móðir hafi upplifað að ekki væri hlustað á hana Íslendingurinn sem slasaðist í háloftunum var á vegum Marels Björgólfur lýkur hópmálsókn með milljarðssátt Hafa níu mánuði til að svara dómi MDE í talningamálinu Sló aðra á heimilinu ítrekað með hleðslusnúru Vonar að þetta dugi til Hagkaup selur áfengi og Þórkatla kaupir í Grindavík „ÁTVR dugar“ Hækka leigu á stúdentagörðum um tvö prósent í haust Safna til að koma konunum í varanlegt skjól í Nígeríu Fundur um athafnaborgina Reykjavík Kostnaður vegna uppkaupa fjórtán milljörðum meiri en áætlað var Brottfall ungra karla á Íslandi úr námi hæst í Evrópu Ákærður fyrir að nauðga barnungri hálfsystur sinni Enginn málefnalegur ágreiningur skýri brotthvarf bæjarstjóra Réðst í tvígang á starfsmann verslunar í Skeifunni Neyðarlínan lýsir eftir börnum sem komu færandi hendi Augljóst að fylgið er enn á verulegri hreyfingu Ósátt með skýringar á andláti: „Dæmigert kveisubarn“ voru svörin Áfram í fangelsi þótt gæsluvarðhaldskröfu hafi verið hafnað Engin hlutdeildarlán fyrr en þingið afgreiðir fjáraukalög Mál Alberts sýni að skýra þurfi reglurnar Halla T skýst upp í annað sæti en Katrín leiðir Halla orðin vinsælasta plan B Sjá meira