Efling heilsugæslunnar Áslaug Birna Ólafsdóttir og Helga Sæunn Sveinbjörnsdóttir skrifar 26. maí 2015 07:00 Innan heilsugæslunnar starfa margar heilbrigðisstéttir sem hafa það sameiginlega markmið að veita skjólstæðingunum góða þjónustu. Má þar nefna hjúkrunarfræðinga, lækna, ljósmæður, sjúkraliða, lífeindafræðinga, sálfræðinga, félagsráðgjafa, iðjuþjálfa og sjúkraþjálfara. Hjúkrunarfræðingar eru í dag fjölmennasta starfsstétt heilsugæslunnar og eru þeir í mikilli nálægð við stóra hópa almennings, t.d. hitta þeir reglubundið öll börn og foreldra þeirra í ungbarnaverndinni og í skólaheilsugæslunni. Þá eru hjúkrunarfræðingar í miklum samskiptum við skjólstæðinga heimahjúkrunar og aðstandendur þeirra. Mikið er rætt um nauðsyn þess að efla heilsugæsluna svo unnt sé að gera heilbrigðisþjónustuna á Íslandi skilvirkari og hagkvæmari. Og að nauðsynlegt sé að heilsugæslan geti veitt meiri og markvissari þjónustu. En hvernig getum við eflt heilsugæsluna? Hvernig getum við bætt aðgengi almennings að heilsugæslunni og veitt þar meiri þjónustu? Embætti landlæknis og Heilsugæsla höfuðborgarsvæðisins stóðu nýlega fyrir málþingi þar sem yfirskriftin var Alþjóðlegir straumar og stefnur í heilsugæslu samtímans. Paul Grundy, læknir í Bandaríkjunum, var með fyrirlestur á málþinginu. Hann er talsmaður nútímalegra starfshátta í heilbrigðisþjónustu á alþjóðavettvangi og hefur verið nefndur guðfaðir sjúklingamiðaðrar heilsugæslu. Hann leggur áherslu á teymisvinnu og að allir fagaðilar nýti menntun sína í botn og vinni ekki verk sem aðrir geta unnið (e. work at the top of your license). Paul Grundy starfar á stofnun sem heitir „The Patient Centered Medical Home“ þar sem eru teymi heilbrigðisstarfsmanna. Þar eru hjúkrunarfræðingar eins konar þjónustustjórar í teymunum; sjá um og halda utan um samskiptin við skjólstæðingana. Einnig er það hjúkrunarfræðingur með framhaldsmenntun sem er yfirmaður á vinnustaðnum. Útkoma þessarar starfsemi er betra aðgengi að þjónustunni, betra heilsufar sjúklinganna og meiri ánægja þeirra með þjónustuna.Endurmetum viðhorf og hefðir Tillögur Pauls Grundy að sjúklingamiðaðri heilsugæslu eru í miklum samhljómi við áherslur Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga (FÍH) frá 2014 um eflingu heilsugæslunnar. Þar kemur fram að það er mat FÍH að til þess að hægt sé að auka hagkvæmni og skilvirkni heilsugæslunnar þurfi hjúkrunarfræðingur að vera sá heilbrigðisstarfsmaður sem skjólstæðingurinn hittir fyrst innan heilsugæslunnar. Skjólstæðingurinn bóki því tíma hjá hjúkrunarfræðingi eða leiti ráða hjá honum í síma áður en önnur og dýrari þjónusta er valin. Er það mat FÍH að efling heilsugæslunnar verði eingöngu gerð með þverfaglegu samstarfi heilbrigðisstétta. Með teymisvinnu heilbrigðisstétta innan heilsugæslunnar má færa til verkefni milli faghópa þannig að þeir sem til heilsugæslunnar leita fái ætíð þjónustu þeirra sem mesta þekkingu hafa á hverju sviði. Í slíkri teymisvinnu felst þá jafnframt að hver og einn fagmaður leiti ráðgjafar og eftir atvikum vísi verkefnum til annarra í teyminu eftir því sem við á. Þannig nýtast fagþekking og fjármunir heilsugæslunnar best. Til þess að auka skilvirknina og hagkvæmni þjónustunnar og til að þekking hjúkrunarfræðinga nýtist sem best telur FÍH nauðsynlegt að heilsugæsluhjúkrunarfræðingar fái leyfi til að ávísa ákveðnum lyfjum og ráðleggja um þau. Yfir 30 ára reynsla er af lyfjaávísunum hjúkrunarfræðinga í löndum eins og Bandaríkjunum, Bretlandi, Ástralíu, Nýja-Sjálandi, Svíþjóð og Írlandi. Rannsóknir hafa sýnt að sjúklingar meta mikils að hjúkrunarfræðingar geti ávísað lyfjum. Þeir telja að með því móti sé þjónustan hraðari og samfelldari, fræðsla og samtal við hjúkrunarfræðinga áhrifaríkt og þeir fái nákvæmar upplýsingar um eigið ástand, meðferðina og lyfin sem þeir fá. Niðurstöður rannsókna hafa einnig sýnt að lyfjaávísun hjúkrunarfræðinga er örugg og meðferðarheldni sjúklinga sé góð. Þá hefur verið bent á aukin þægindi og betra aðgengi sjúklinga að þjónustunni, bæði í þéttbýli og dreifbýli. Góð heilbrigðisþjónusta skiptir okkur öll afar miklu máli. Innan heilsugæslunnar er mikill mannauður af fjölbreyttum hópi starfsmanna. En til þess að heilsugæslan geti verið frábær verðum við stöðugt að endurmeta viðhorf og gamlar hefðir. Við þurfum að vera tilbúin að brjóta upp gamla starfshætti og læra af öðrum það sem vel er gert. Nýtum mannauð heilsugæslunnar til heilla fyrir okkur öll. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halla, ekki Kata Sævar Þór Jónsson Skoðun Halldór 01.06.2024 Halldór Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu Skoðun Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir Skoðun Getur reiði valdið veikindum? Sigurbjörg Jónsdóttir Skoðun Taktísk skilyrðing umræðunnar Magnús Davíð Norðdahl, Skoðun Ráðherrar hafa áhyggjur af valdbeitingu Tómas Ingvason Skoðun Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Skoðun Skoðun Halla, ekki Kata Sævar Þór Jónsson skrifar Skoðun Getur reiði valdið veikindum? Sigurbjörg Jónsdóttir skrifar Skoðun Ráðherrar hafa áhyggjur af valdbeitingu Tómas Ingvason skrifar Skoðun Taktísk skilyrðing umræðunnar skrifar Skoðun Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir skrifar Skoðun Ég kýs Michael Jordan (Höllu Hrund Logadóttur) Óskar Arnarson skrifar Skoðun Ástæður til að kjósa Jón Gnarr Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Sjá meira
Innan heilsugæslunnar starfa margar heilbrigðisstéttir sem hafa það sameiginlega markmið að veita skjólstæðingunum góða þjónustu. Má þar nefna hjúkrunarfræðinga, lækna, ljósmæður, sjúkraliða, lífeindafræðinga, sálfræðinga, félagsráðgjafa, iðjuþjálfa og sjúkraþjálfara. Hjúkrunarfræðingar eru í dag fjölmennasta starfsstétt heilsugæslunnar og eru þeir í mikilli nálægð við stóra hópa almennings, t.d. hitta þeir reglubundið öll börn og foreldra þeirra í ungbarnaverndinni og í skólaheilsugæslunni. Þá eru hjúkrunarfræðingar í miklum samskiptum við skjólstæðinga heimahjúkrunar og aðstandendur þeirra. Mikið er rætt um nauðsyn þess að efla heilsugæsluna svo unnt sé að gera heilbrigðisþjónustuna á Íslandi skilvirkari og hagkvæmari. Og að nauðsynlegt sé að heilsugæslan geti veitt meiri og markvissari þjónustu. En hvernig getum við eflt heilsugæsluna? Hvernig getum við bætt aðgengi almennings að heilsugæslunni og veitt þar meiri þjónustu? Embætti landlæknis og Heilsugæsla höfuðborgarsvæðisins stóðu nýlega fyrir málþingi þar sem yfirskriftin var Alþjóðlegir straumar og stefnur í heilsugæslu samtímans. Paul Grundy, læknir í Bandaríkjunum, var með fyrirlestur á málþinginu. Hann er talsmaður nútímalegra starfshátta í heilbrigðisþjónustu á alþjóðavettvangi og hefur verið nefndur guðfaðir sjúklingamiðaðrar heilsugæslu. Hann leggur áherslu á teymisvinnu og að allir fagaðilar nýti menntun sína í botn og vinni ekki verk sem aðrir geta unnið (e. work at the top of your license). Paul Grundy starfar á stofnun sem heitir „The Patient Centered Medical Home“ þar sem eru teymi heilbrigðisstarfsmanna. Þar eru hjúkrunarfræðingar eins konar þjónustustjórar í teymunum; sjá um og halda utan um samskiptin við skjólstæðingana. Einnig er það hjúkrunarfræðingur með framhaldsmenntun sem er yfirmaður á vinnustaðnum. Útkoma þessarar starfsemi er betra aðgengi að þjónustunni, betra heilsufar sjúklinganna og meiri ánægja þeirra með þjónustuna.Endurmetum viðhorf og hefðir Tillögur Pauls Grundy að sjúklingamiðaðri heilsugæslu eru í miklum samhljómi við áherslur Félags íslenskra hjúkrunarfræðinga (FÍH) frá 2014 um eflingu heilsugæslunnar. Þar kemur fram að það er mat FÍH að til þess að hægt sé að auka hagkvæmni og skilvirkni heilsugæslunnar þurfi hjúkrunarfræðingur að vera sá heilbrigðisstarfsmaður sem skjólstæðingurinn hittir fyrst innan heilsugæslunnar. Skjólstæðingurinn bóki því tíma hjá hjúkrunarfræðingi eða leiti ráða hjá honum í síma áður en önnur og dýrari þjónusta er valin. Er það mat FÍH að efling heilsugæslunnar verði eingöngu gerð með þverfaglegu samstarfi heilbrigðisstétta. Með teymisvinnu heilbrigðisstétta innan heilsugæslunnar má færa til verkefni milli faghópa þannig að þeir sem til heilsugæslunnar leita fái ætíð þjónustu þeirra sem mesta þekkingu hafa á hverju sviði. Í slíkri teymisvinnu felst þá jafnframt að hver og einn fagmaður leiti ráðgjafar og eftir atvikum vísi verkefnum til annarra í teyminu eftir því sem við á. Þannig nýtast fagþekking og fjármunir heilsugæslunnar best. Til þess að auka skilvirknina og hagkvæmni þjónustunnar og til að þekking hjúkrunarfræðinga nýtist sem best telur FÍH nauðsynlegt að heilsugæsluhjúkrunarfræðingar fái leyfi til að ávísa ákveðnum lyfjum og ráðleggja um þau. Yfir 30 ára reynsla er af lyfjaávísunum hjúkrunarfræðinga í löndum eins og Bandaríkjunum, Bretlandi, Ástralíu, Nýja-Sjálandi, Svíþjóð og Írlandi. Rannsóknir hafa sýnt að sjúklingar meta mikils að hjúkrunarfræðingar geti ávísað lyfjum. Þeir telja að með því móti sé þjónustan hraðari og samfelldari, fræðsla og samtal við hjúkrunarfræðinga áhrifaríkt og þeir fái nákvæmar upplýsingar um eigið ástand, meðferðina og lyfin sem þeir fá. Niðurstöður rannsókna hafa einnig sýnt að lyfjaávísun hjúkrunarfræðinga er örugg og meðferðarheldni sjúklinga sé góð. Þá hefur verið bent á aukin þægindi og betra aðgengi sjúklinga að þjónustunni, bæði í þéttbýli og dreifbýli. Góð heilbrigðisþjónusta skiptir okkur öll afar miklu máli. Innan heilsugæslunnar er mikill mannauður af fjölbreyttum hópi starfsmanna. En til þess að heilsugæslan geti verið frábær verðum við stöðugt að endurmeta viðhorf og gamlar hefðir. Við þurfum að vera tilbúin að brjóta upp gamla starfshætti og læra af öðrum það sem vel er gert. Nýtum mannauð heilsugæslunnar til heilla fyrir okkur öll.
Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir Skoðun
Skoðun Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir skrifar
Sameinumst um forvarnir gegn átröskun Karen Daðadóttir,Guðrún Erla Hilmarsdóttir,Elva Björk Bjarnadóttir Skoðun