Sátt um viðsnúning eða læknaskort? Reynir Arngrímsson skrifar 27. nóvember 2014 07:00 Áherslur heilsugæslu- og sjúkrahúslækna í yfirstandandi viðræðum við ríkið eru að skapa grundvöll fyrir uppbyggingu heilbrigðskerfis sem er samkeppnishæft um bestu þekkingu og þjónustu í þágu almennings. Forsætisráðherra og heilbrigðisráðherra hafa tekið undir að átaks sé þörf til að tryggja viðunandi mönnun og sérþekkingu lækna. Læknaflóttinn skapar vaxandi erfiðleika. Hvort sem heldur er í heilsugæslu eða við sérhæfð læknisverk á Landspítalanum sem við höfum hingað til getað gengið að vísu. Læknar fagna yfirlýsingu ráðherranna um að byggja þurfi heilbrigðiskerfið upp á ný. Taka undir mikilvægi þess að þjóðarsátt náist um slík markmið. Störf lækna eru sá grundvöllur sem stoðir heilbrigðiskerfisins eru byggðar á. Sérhæfð lækningatæki eru aðeins verkfæri í höndum þeirra og verður ekki beitt án áralangrar þjálfunar og við bestu aðstæður. Íslenskir læknar hafa verið óþreytandi í að fylgjast með og bæta þjónustu á hverjum tíma. Afraksturinn er auðsýnilegur öllum sem vilja sjá og skoða lýðheilsutölur þjóðarinnar. Hvort sem er árangur í hjartalækningum, meðferð á vökudeild nýbura, fæðingarinngrip eða krabbameinsmeðferð. Þetta má þakka m.a. að hingað til hefur verið eðlilegt flæði í endurnýjun vel menntaðra sérfræðilækna sem flytja með sér nýjungar til landsins. Þjálfun sérfræðilækna tekur mörg ár að afloknu grunnnámi. Vinnuálag og starfsábyrgð er mikil. Nú bregður svo við að sérfræðilæknar eru hættir að fást til starfa á Íslandi. Viðunandi endurnýjun hefur dregist saman. Læknaskorts verður víða vart. Starfandi læknum á Íslandi hefur verið að fækka um einn á 10 daga fresti að meðaltali undanfarin misseri. Miklu ráða versnandi launakjör lækna í starfi hjá ríkinu. Á stofnunum þess fara fram erfiðustu læknisaðgerðirnar og þar er flóknasta meðferðin veitt. Þjónusta sem þjóðin treystir á þegar alvarleg veikindi ber að garði. Þar er ekkert svigrúm til undangjafar. Þetta er algjörlega óásættanleg þróun og verður að stöðva með öllum tiltækum ráðum. Læknar hafa setið eftir um árabil þegar kemur að endurskoðun launaliða. Kjarasamningar þeirra hafa dregist aftur úr. Á árunum 2007 til 2013 varð þessi munur læknum óhagstæður um 20% til 40% saman borið við aðrar heilbrigðisstéttir. Þess vegna gripu læknar til verkfallsaðgerða sem þarf að leiða til lykta.Kerfið hefur klikkað Nú vantar krabbameinslækna, nýrnalækna og röntgenlækna á Landspítalann svo fátt eitt sé nefnt. Þeir sem eftir sitja í þessum sérgreinum við slíkar aðstæður kikna undan vinnuálagi fyrr eða síðar. Ekki fást heimilislæknar til starfa. Reynt er að ráða námslækna í stað fullmenntaðra sérfræðinga. Afleiðingar þessarar launastefnu eru að ekki fást læknar til að setjast að og starfa úti á landi. Hér skal aðeins tiltekið Norðvesturkjördæmi. Ekki er heilsugæslulæknir með fasta búsetu í Ólafsvík, Grundarfirði, Stykkishólmi, Patreksfirði og Tálknafirði, Hólmavík eða Blönduósi og Skagaströnd. Enginn sækir um lausar læknisstöður á Sauðárkróki og í Borgarnesi. Svona mætti fara hringinn í kringum um landið. Grunnþjónustuna vantar alltof víða. Líka á höfuðborgarsvæðinu. Reynt er að breiða yfir vandann á landsbyggðinni með því að fá íhlaupamenn til skemmri tíma á verktakasamningum. Viku og viku í senn. Þegar læknar af höfuðborgarsvæðinu og nágrenni fara og þjóna landsbyggðinni skapast vandi á suðvesturhorninu. Biðtími þar eftir lækni lengist að sama skapi. Þannig bítur eitt í annars skott og vart verður hægt að tala um viðunandi þjónustustig. Kerfið hefur klikkað. Sjúklingasamtök og mörg stéttarfélög hafa sent samtökum lækna stuðningsyfirlýsingar við aðgerðir þeirra. Bregðast verður jákvætt við tillögum lækna á sjúkrastofnunum ríkisins um bætt kjör og aðgerðir til að tryggja almenningi aðgengi að sérfræðilæknum, þekkingu þeirra og meðferðarúrræðum í grunnþjónustu og á sjúkrahúsum. Án þess verður þjóðin að búa sig undir viðvarandi læknaskort og hrakandi þjónustu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Halldór 01.06.2024 Halldór Svona getum komið í veg fyrir að Katrín vinni Björn B. Björnsson Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson Skoðun Ástþór Magnússon í spádómum? Gunnar Karl Halldórsson Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving Skoðun Barnapíu á Bessastaði! Karl Sigurðsson Skoðun Má Katrín Jakobsdóttir bjóða sig fram? Jón Ólafsson Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir Skoðun Halla Tómasdóttir og Sólskinsdrengurinn Margrét Dagmar Ericsdóttir Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson Skoðun Skoðun Skoðun Ég kýs Michael Jordan (Höllu Hrund Logadóttur) Óskar Arnarson skrifar Skoðun Ástæður til að kjósa Jón Gnarr Helgi Hrafn Gunnarsson skrifar Skoðun Viddi, Bósi Ljósár og Baldur Þórhalls Heimir Hannesson skrifar Skoðun Gerum það! Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Bónaður brjóstkassi og barnaafmæli Þorbjörg Marínósdóttir skrifar Skoðun Gleðilegan kosningadag kæru landsmenn Snorri Ásmundsson skrifar Skoðun Hæfasti einstaklingurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Verðmætin og sköpunarkraftur sá sem í mannauð okkar býr Pétur Már Halldórsson skrifar Skoðun Hvort vilt þú Höllu Tómasdóttur eða Katrínu? Björn Björnsson skrifar Skoðun Svona velur þú þér forseta í dag Kolbeinn Karl Kristinsson skrifar Skoðun Takk, Katrín Guðrún Hrefna Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Hatur og fyrirlitning Einar Scheving skrifar Skoðun Samherjar Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Að hitta hetjuna sína Gréta Kristín Ómarsdóttir skrifar Skoðun Einstakt tækifæri Þóra Valný Yngvadóttir skrifar Skoðun Um afrekskonuna Katrínu Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Land míns föður, land minnar móður, landið mitt Jón Gnarr skrifar Skoðun Óskað eftir forseta sem færir ungu fólki völd Valgerður Eyja Eyþórsdóttir skrifar Skoðun Með ósk um velgengni, Halla Hrund Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Ég styð Höllu Hrund Logadóttur Þórólfur Árnason skrifar Skoðun Arnar Þór Jónsson Meyvant Þórólfsson skrifar Skoðun Að skreyta sig með stolnum fjöðrum Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Opið bréf til Jóns Ólafssonar heimspekings Tómas Ísleifsson skrifar Skoðun Persónan Katrín Jakobsdóttir Sólveig Hildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þjóðaröryggi Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Tóbak markaðssett fyrir ungt fólk Guðlaug B. Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Forsetinn, NATÓ, ýsan og blokkin Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun „Svona er á síld“ Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Aldrei hitta hetjurnar þínar Skarphéðinn Guðmundsson skrifar Skoðun Yfirtaka orðræðunnar (e. hijacking) Sóley Tómasdóttir skrifar Sjá meira
Áherslur heilsugæslu- og sjúkrahúslækna í yfirstandandi viðræðum við ríkið eru að skapa grundvöll fyrir uppbyggingu heilbrigðskerfis sem er samkeppnishæft um bestu þekkingu og þjónustu í þágu almennings. Forsætisráðherra og heilbrigðisráðherra hafa tekið undir að átaks sé þörf til að tryggja viðunandi mönnun og sérþekkingu lækna. Læknaflóttinn skapar vaxandi erfiðleika. Hvort sem heldur er í heilsugæslu eða við sérhæfð læknisverk á Landspítalanum sem við höfum hingað til getað gengið að vísu. Læknar fagna yfirlýsingu ráðherranna um að byggja þurfi heilbrigðiskerfið upp á ný. Taka undir mikilvægi þess að þjóðarsátt náist um slík markmið. Störf lækna eru sá grundvöllur sem stoðir heilbrigðiskerfisins eru byggðar á. Sérhæfð lækningatæki eru aðeins verkfæri í höndum þeirra og verður ekki beitt án áralangrar þjálfunar og við bestu aðstæður. Íslenskir læknar hafa verið óþreytandi í að fylgjast með og bæta þjónustu á hverjum tíma. Afraksturinn er auðsýnilegur öllum sem vilja sjá og skoða lýðheilsutölur þjóðarinnar. Hvort sem er árangur í hjartalækningum, meðferð á vökudeild nýbura, fæðingarinngrip eða krabbameinsmeðferð. Þetta má þakka m.a. að hingað til hefur verið eðlilegt flæði í endurnýjun vel menntaðra sérfræðilækna sem flytja með sér nýjungar til landsins. Þjálfun sérfræðilækna tekur mörg ár að afloknu grunnnámi. Vinnuálag og starfsábyrgð er mikil. Nú bregður svo við að sérfræðilæknar eru hættir að fást til starfa á Íslandi. Viðunandi endurnýjun hefur dregist saman. Læknaskorts verður víða vart. Starfandi læknum á Íslandi hefur verið að fækka um einn á 10 daga fresti að meðaltali undanfarin misseri. Miklu ráða versnandi launakjör lækna í starfi hjá ríkinu. Á stofnunum þess fara fram erfiðustu læknisaðgerðirnar og þar er flóknasta meðferðin veitt. Þjónusta sem þjóðin treystir á þegar alvarleg veikindi ber að garði. Þar er ekkert svigrúm til undangjafar. Þetta er algjörlega óásættanleg þróun og verður að stöðva með öllum tiltækum ráðum. Læknar hafa setið eftir um árabil þegar kemur að endurskoðun launaliða. Kjarasamningar þeirra hafa dregist aftur úr. Á árunum 2007 til 2013 varð þessi munur læknum óhagstæður um 20% til 40% saman borið við aðrar heilbrigðisstéttir. Þess vegna gripu læknar til verkfallsaðgerða sem þarf að leiða til lykta.Kerfið hefur klikkað Nú vantar krabbameinslækna, nýrnalækna og röntgenlækna á Landspítalann svo fátt eitt sé nefnt. Þeir sem eftir sitja í þessum sérgreinum við slíkar aðstæður kikna undan vinnuálagi fyrr eða síðar. Ekki fást heimilislæknar til starfa. Reynt er að ráða námslækna í stað fullmenntaðra sérfræðinga. Afleiðingar þessarar launastefnu eru að ekki fást læknar til að setjast að og starfa úti á landi. Hér skal aðeins tiltekið Norðvesturkjördæmi. Ekki er heilsugæslulæknir með fasta búsetu í Ólafsvík, Grundarfirði, Stykkishólmi, Patreksfirði og Tálknafirði, Hólmavík eða Blönduósi og Skagaströnd. Enginn sækir um lausar læknisstöður á Sauðárkróki og í Borgarnesi. Svona mætti fara hringinn í kringum um landið. Grunnþjónustuna vantar alltof víða. Líka á höfuðborgarsvæðinu. Reynt er að breiða yfir vandann á landsbyggðinni með því að fá íhlaupamenn til skemmri tíma á verktakasamningum. Viku og viku í senn. Þegar læknar af höfuðborgarsvæðinu og nágrenni fara og þjóna landsbyggðinni skapast vandi á suðvesturhorninu. Biðtími þar eftir lækni lengist að sama skapi. Þannig bítur eitt í annars skott og vart verður hægt að tala um viðunandi þjónustustig. Kerfið hefur klikkað. Sjúklingasamtök og mörg stéttarfélög hafa sent samtökum lækna stuðningsyfirlýsingar við aðgerðir þeirra. Bregðast verður jákvætt við tillögum lækna á sjúkrastofnunum ríkisins um bætt kjör og aðgerðir til að tryggja almenningi aðgengi að sérfræðilæknum, þekkingu þeirra og meðferðarúrræðum í grunnþjónustu og á sjúkrahúsum. Án þess verður þjóðin að búa sig undir viðvarandi læknaskort og hrakandi þjónustu.