Hugsað um barn með ungbarnahermi í 10 ár Elín Hanna Jónsdóttir skrifar 22. september 2014 15:52 Tilgangurinn með þessum skrifum er að veita fólki innsýn í verkefnið „Hugsað um barn“ sem hefur haldið úti í grunnskólum á Íslandi frá haustinu 2004 og er því 10 ára um þessar mundir. Um 3.500 grunnskólanemendur hafa tekið þátt. Undirrituð tók þátt í þessu verkefni á meðan ríkisstjórnin veitti því brautargengi með styrk. Ég hef séð hvað unglingarnir hafa haft mikið gagn af þessu og hversu skjótt viðhorf þeirra breytast við það að fá að reyna sig í þessu tilbúna foreldrahlutverki. Ungbarna-hermirinn kemur frá fyrirtækinu Reality works í Bandaríkjunum: Forvarnarverkefnið „Hugsað um barn“ er verkefni sem tekur á ábyrgð, ákvarðanatöku, samskiptum og sjálfsmynd í tengslum við foreldrahlutverkið. HUB er byggt á niðurstöðum rannsókna Dr.Min Qi Wang, prófessors við Háskólann í Maryland. Í rannsóknunum var staðfest að HUB verkefnið geti gegnt lykilhlutverki í að lækka tíðni unglingaþungana ásamt dýrmætri kennslu í foreldrafærni sem nýtist síðar á ævinni (Evidence of Efficacy, Min Qi Wang,2007). Ungbarnahermirinn er forritaður með raunupplýsingum og er því um „ekta“ þarfir að ræða, sem unglingarnir þurfa að sinna. Verkefnið felst í því að drengir og stúlkur í 8. 9. eða 10. bekk fá ungbarna-hermi með sér heim og fá reynslu af því að annast “ungbarn” allan sólarhringinn í 2 daga. Unglingarnir þurfa að finna út hverjar eru þarfir ungabarnsins og það er misjafnt hvort gefa þarf pela, skipta um bleiu, láta barnið ropa eða hugga barnið og alltaf þarf að passa að halda undir höfuðið. Þessi reynsla felur í sér tækifæri til að læra um umönnun ungbarna, gera mistök og leiðrétta þau, án þess að það hafi áhrif á raunverulegt barn. Spurningar vakna hjá unglingunum á meðan á verkefninu stendur og það er auðvelt fyrir foreldra að nýta þetta tækifæri til að ræða kynlíf, getnaðarvarnir og barneignir við unglinginn. Samkvæmt rannsókn þá eru íslendingar ungir við fyrstu samfarir eða 13 ára og 9 mánaða ( Kynhegðun unglinga í 10. bekk á Íslandi,2012 Halla Ólöf Jónsdóttir bls. 26 ) og þessi tala hefur farið lækkandi,rannsóknir Sóleyjar Bender frá 1994 sögðu 15 ára og 4 mánuðir. Verkefnið „Hugsað um barn“ er góð innsýn í veruleika þeirra sem eignast börn ungir. Tilgangurinn með því að leyfa unglingum að reyna þetta á eigin skinni, er að framkvæmd skilar sér betur en orð. Vonandi hefur okkur tekist að fækka unglingaþungunum og um leið minnka þörfina á fóstureyðingum í þessum aldurshóp. Árið 2013 voru framkvæmdar 963 fóstureyðingar á Ísland,12,8 stúlkur af hverjum 1.000 á aldrinum 15–19 ára gegnust undir fóstureyðingu árið 2013 ( Talnabrunnur landlæknis 8. árg. 6. tölublað. Júní 2014) Árið 2008 var fjöldi barna á hverjar 1.000 konur 15–19 ára á Íslandi 14,6, í Noregi 9,3, Finnlandi 8,6 og í Danmörku og Svíþjóð 6,0 (NOMESCO, 2010). Þannig að þörfin fyrir þetta jafnréttisverkefni er enn fyrir hendi samkvæmt ofangreindum tölum. Verkefnið hefur skapað umræður í fjölmiðlum og greinilegur áhugi er á fersku og skemmtilegu forvarnar- og jafnréttisverkefni. Í “Hugsað um barn” verkefninu er þátttaka drengja og stúlkna nálægt því að vera jöfn og er það einsdæmi hvað jafnréttisstarf varðar. Því yngri sem unglingar eru við fyrstu samfarir því meiri er hættan á smitun kynsjúkdóma og má þar nefna Klamydíu Flestar klamydíu greiningarnar hjá konum eru í aldurshópnum 15–24 ára en hjá körlum greinist sýkingin oftast á aldrinum 20–24 ára. Fjöldi tilkynntra klamydíusýkinga á 100.000 íbúa er hæstur á Íslandi miðað við önnur Evrópulönd ( Árskýrsla Embætti landlæknis 2013). Árið 2013 greindust samtals 2.179 manns eða tæplega 6 tilfelli á dag og 1523 tilfelli greindust hjá ungu fólki á aldrinum 15–24 ára ( Fjöldi klamydíu tilfella á Íslandi 1997-2013 eftir kyni og ári, landlaeknir.is). Árið 2009–2010 var notkunin á smokkum komin niður í 62% hjá íslenskum unglingum (Þóroddur Bjarnason o.fl., 2011). Veturinn 2005–2006 kom fram að 15% nemendanna notuðu engar getnaðarvarnir við síðustu samfarir og 5% til viðbótar notuðu rofnar samfarir til að forðast þungun sem telst ekki getnaðarvörn. Þann tíma sem ég vann að verkefninu „Hugsað um barn“ ræddi ég getnaðarvarnir, kynsjúkdóma og kynlíf og áfengisneyslu unglinga bæði við unglingana og foreldra. Verkefnið hefur alls staðar fengið góðar undirtektir og ummæli unglinga eru gott dæmi um það: „Þetta var cool, en ég veit að ég er ekki tilbúinn að verða faðir“. „Þetta var besta getnaðarvörnin“. „Þetta var ömurlegt helgi! Maður gat ekki farið neitt útaf þessu drasli. Þetta var endalaust grenjandi“. „Þetta var löng en skemmtileg helgi. Svolítið erfitt fyrst á meðan maður var að átta sig á þessu, en annars mjög gaman þegar barnið var ekki alltof erfitt“. „Þetta var löng en skemmtileg helgi. Svolítið erfitt fyrst á meðan maður var að átta sig á þessu, en annars mjög gaman þegar barnið var ekki alltof erfitt“. Ég vil hvetja alla þá sem hafa aðstöðu til að leggja verkefni liði til að gera það, þetta er mjög gagnlegt, þroskandi gefandi og lærdómríkt verkefni og fyrirtaks forvörn. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Jarðakaup í nýjum tilgangi Halla Hrund Logadóttir Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson Skoðun Öll með? – 4.020 kr. hækkun fyrir skatt eftir 16 mánuði! Unnur Helga Óttarsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Ég kýs… Gísli Ásgeirsson skrifar Skoðun Forsetaframboð í Fellini stíl Stefán Ólafsson skrifar Skoðun Borgar þú 65 prósent skatt af þínum tekjum? Guðfinnur Sigurvinsson skrifar Skoðun Brúarsmið á Bessastaði Jóhanna Vigdís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú getum við brotið blað Ragnheiður Davíðsdóttir skrifar Skoðun Við þurfum loftslagsaðgerðir, ekki grænþvott Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Af hverju bara hálft skref áfram? Gísli Rafn Ólafsson skrifar Skoðun Baldur í þágu mannúðar og samfélags Anna María Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Hvar er Reykjavegur? Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Af auðvaldsmönnum og undirlægjuhætti Ester Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Hafðu áhrif á líf barna Ída Björg Unnarsdóttir skrifar Skoðun Stórbætum samgöngur Logi Einarsson skrifar Skoðun Norska veiðistöðin Friðrik Erlingsson skrifar Skoðun Köllum það réttu nafni: Fordóma Derek Terell Allen skrifar Skoðun Ótrúverðugt plan að annars góðum markmiðum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Formleg uppgjöf Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Örlætisgerningur Vilhjálmur H. Vilhjálmsson skrifar Skoðun Fjármunum veitt þangað sem neyðin er mest Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Sjálfbær framtíð Vestfjarða Sigríður Ólöf Kristjánsdóttir,Aðalsteinn Óskarsson skrifar Skoðun Burt með pólitík á Bessastöðum Kristmundur Carter skrifar Skoðun Náttúran njóti vafans, ótímabundið Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun „Almennings“ samgöngur? Bragi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Góður forseti G. Pétur Matthíasson skrifar Skoðun Hvers vegna Halla Tómasdóttir? Guðjón Sigurðsson skrifar Skoðun Heimildin sem hvarf úr frumvarpi matvælaráðherra Vala Árnadóttir skrifar Skoðun Sníða sér stakk eftir vexti Guðni Magnús Ingvason skrifar Skoðun Norskir herrar eða íslenskir? Þóra Bergný Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ertu að bjóða þig fram? Sigurður Ragnarsson skrifar Sjá meira
Tilgangurinn með þessum skrifum er að veita fólki innsýn í verkefnið „Hugsað um barn“ sem hefur haldið úti í grunnskólum á Íslandi frá haustinu 2004 og er því 10 ára um þessar mundir. Um 3.500 grunnskólanemendur hafa tekið þátt. Undirrituð tók þátt í þessu verkefni á meðan ríkisstjórnin veitti því brautargengi með styrk. Ég hef séð hvað unglingarnir hafa haft mikið gagn af þessu og hversu skjótt viðhorf þeirra breytast við það að fá að reyna sig í þessu tilbúna foreldrahlutverki. Ungbarna-hermirinn kemur frá fyrirtækinu Reality works í Bandaríkjunum: Forvarnarverkefnið „Hugsað um barn“ er verkefni sem tekur á ábyrgð, ákvarðanatöku, samskiptum og sjálfsmynd í tengslum við foreldrahlutverkið. HUB er byggt á niðurstöðum rannsókna Dr.Min Qi Wang, prófessors við Háskólann í Maryland. Í rannsóknunum var staðfest að HUB verkefnið geti gegnt lykilhlutverki í að lækka tíðni unglingaþungana ásamt dýrmætri kennslu í foreldrafærni sem nýtist síðar á ævinni (Evidence of Efficacy, Min Qi Wang,2007). Ungbarnahermirinn er forritaður með raunupplýsingum og er því um „ekta“ þarfir að ræða, sem unglingarnir þurfa að sinna. Verkefnið felst í því að drengir og stúlkur í 8. 9. eða 10. bekk fá ungbarna-hermi með sér heim og fá reynslu af því að annast “ungbarn” allan sólarhringinn í 2 daga. Unglingarnir þurfa að finna út hverjar eru þarfir ungabarnsins og það er misjafnt hvort gefa þarf pela, skipta um bleiu, láta barnið ropa eða hugga barnið og alltaf þarf að passa að halda undir höfuðið. Þessi reynsla felur í sér tækifæri til að læra um umönnun ungbarna, gera mistök og leiðrétta þau, án þess að það hafi áhrif á raunverulegt barn. Spurningar vakna hjá unglingunum á meðan á verkefninu stendur og það er auðvelt fyrir foreldra að nýta þetta tækifæri til að ræða kynlíf, getnaðarvarnir og barneignir við unglinginn. Samkvæmt rannsókn þá eru íslendingar ungir við fyrstu samfarir eða 13 ára og 9 mánaða ( Kynhegðun unglinga í 10. bekk á Íslandi,2012 Halla Ólöf Jónsdóttir bls. 26 ) og þessi tala hefur farið lækkandi,rannsóknir Sóleyjar Bender frá 1994 sögðu 15 ára og 4 mánuðir. Verkefnið „Hugsað um barn“ er góð innsýn í veruleika þeirra sem eignast börn ungir. Tilgangurinn með því að leyfa unglingum að reyna þetta á eigin skinni, er að framkvæmd skilar sér betur en orð. Vonandi hefur okkur tekist að fækka unglingaþungunum og um leið minnka þörfina á fóstureyðingum í þessum aldurshóp. Árið 2013 voru framkvæmdar 963 fóstureyðingar á Ísland,12,8 stúlkur af hverjum 1.000 á aldrinum 15–19 ára gegnust undir fóstureyðingu árið 2013 ( Talnabrunnur landlæknis 8. árg. 6. tölublað. Júní 2014) Árið 2008 var fjöldi barna á hverjar 1.000 konur 15–19 ára á Íslandi 14,6, í Noregi 9,3, Finnlandi 8,6 og í Danmörku og Svíþjóð 6,0 (NOMESCO, 2010). Þannig að þörfin fyrir þetta jafnréttisverkefni er enn fyrir hendi samkvæmt ofangreindum tölum. Verkefnið hefur skapað umræður í fjölmiðlum og greinilegur áhugi er á fersku og skemmtilegu forvarnar- og jafnréttisverkefni. Í “Hugsað um barn” verkefninu er þátttaka drengja og stúlkna nálægt því að vera jöfn og er það einsdæmi hvað jafnréttisstarf varðar. Því yngri sem unglingar eru við fyrstu samfarir því meiri er hættan á smitun kynsjúkdóma og má þar nefna Klamydíu Flestar klamydíu greiningarnar hjá konum eru í aldurshópnum 15–24 ára en hjá körlum greinist sýkingin oftast á aldrinum 20–24 ára. Fjöldi tilkynntra klamydíusýkinga á 100.000 íbúa er hæstur á Íslandi miðað við önnur Evrópulönd ( Árskýrsla Embætti landlæknis 2013). Árið 2013 greindust samtals 2.179 manns eða tæplega 6 tilfelli á dag og 1523 tilfelli greindust hjá ungu fólki á aldrinum 15–24 ára ( Fjöldi klamydíu tilfella á Íslandi 1997-2013 eftir kyni og ári, landlaeknir.is). Árið 2009–2010 var notkunin á smokkum komin niður í 62% hjá íslenskum unglingum (Þóroddur Bjarnason o.fl., 2011). Veturinn 2005–2006 kom fram að 15% nemendanna notuðu engar getnaðarvarnir við síðustu samfarir og 5% til viðbótar notuðu rofnar samfarir til að forðast þungun sem telst ekki getnaðarvörn. Þann tíma sem ég vann að verkefninu „Hugsað um barn“ ræddi ég getnaðarvarnir, kynsjúkdóma og kynlíf og áfengisneyslu unglinga bæði við unglingana og foreldra. Verkefnið hefur alls staðar fengið góðar undirtektir og ummæli unglinga eru gott dæmi um það: „Þetta var cool, en ég veit að ég er ekki tilbúinn að verða faðir“. „Þetta var besta getnaðarvörnin“. „Þetta var ömurlegt helgi! Maður gat ekki farið neitt útaf þessu drasli. Þetta var endalaust grenjandi“. „Þetta var löng en skemmtileg helgi. Svolítið erfitt fyrst á meðan maður var að átta sig á þessu, en annars mjög gaman þegar barnið var ekki alltof erfitt“. „Þetta var löng en skemmtileg helgi. Svolítið erfitt fyrst á meðan maður var að átta sig á þessu, en annars mjög gaman þegar barnið var ekki alltof erfitt“. Ég vil hvetja alla þá sem hafa aðstöðu til að leggja verkefni liði til að gera það, þetta er mjög gagnlegt, þroskandi gefandi og lærdómríkt verkefni og fyrirtaks forvörn.
Skoðun Íþróttir fyrir öll, jöfnum og bætum leikinn Hólmfríður Sigþórsdóttir,Anna Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Nýr „loftslagsvænn“ iðnaður - neikvæð áhrif á lífríki og fiskveiðar Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir skrifar