Varúð! Njósnarar Rússa á ferðinni

Norska öryggislögreglan hefur varað við rússneskum njósnurum vegna breytts ástands heimsmála í ljósi atburðanna í Úkraínu. Jafnframt eru Norðmenn sérstaklega hvattir til að vera á varðbergi gagnvart njósnum í olíugeiranum, - og ekki bara af hálfu Rússa. Þetta kemur fram í viðtölum norskra fjölmiðla við yfirmann öryggisþjónustu ríkislögreglu Noregs, Benedicte Bjørnland, bæði í TV-2 og við NTB-fréttastofuna. 

Svipuðum varnaðarorðum var síðast komið á framfæri í Noregi árið 2008. Þáverandi yfirmaður öryggislögreglunnar setti njósnastarfsemi Rússa þá í samhengi við aukinn áhuga á Norðurslóðum. Rússneska sendiráðið vísaði þeim þá á bug sem tilhæfulausum og kallaði ásakanirnar „enduróm frá dögum kalda stríðsins“. 

„Rússnesk leyniþjónusta hefur þörf fyrir upplýsingar vegna stöðunnar í Úkraínu. Olíu- og gasiðnaðurinn okkar þykir sérstaklega áhugaverður,“ segir Benedicte Bjørnland. Hún segir önnur ríki einnig hafa áhuga á upplýsingum um norska olíugeirann, án þess þó að nefna nöfn. „Við erum stórir birgjar af olíu og gasi. Það er áhugavert fyrir önnur ríki að vita hverskonar getu við höfum.“ 

Hún segir að menn þurfi ekki að vera háttsettir í stjórnmálum eða atvinnulífinu til að njósnarar reyni að nálgast þá í leit að upplýsingum. Njósnarar leggi áherslu á olíu- og gasiðnaðinn en starfsmenn tæknifyrirtækja, rannsóknarstofnana og stjórnsýslu geti einnig verið áhugaverðir, segir Bjørnland. 

Hún hvetur til varúðar um hvaða efni er sent í tölvupósti eða talað um í síma. Á ferðalögum verði að gæta vel að snjallsímum og fartölvum og farga notuðum minniskubbum. Hún segir starfsmenn erlendra njósnastofnana oft starfa undir því yfirskini að vera diplómatar eða blaðamenn en þeir geti einnig komist yfir viðkvæmar upplýsingar með því að tengjast inn á tölvukerfi. 

„Við höfum í mörg ár fundið fyrir stöðugum og miklum þrýstingi til að afla upplýsinga með njósnum. Þannig er myndin enn, þótt áherslurnar hafi breyst“ segir Benedicte og minnir á að njósnir geti skaðað fyrirtæki alvarlega sem og norska hagsmuni verulega, eins og í samningaviðræðum. Það tjón geti komið fram mörgum árum síðar.