Laun lækna geta hækkað verulega Guðjón Sigurbjartsson skrifar 16. desember 2014 10:50 Læknar fara víst fram á 30% til 40% hækkun grunnlauna, að hluta til að ná upp því sem þeir hafa dregist aftur undanfarin ár. Ef þeir fá slíkar hækkanir og aðrar stéttir svo í framhaldinu, mun verðbólga því miður éta þær nær allar upp. Læknar geta auðveldlega sótt betur launaða vinnu erlendis. Einungis um 20% læknanema í framhaldsnámi erlendis vilja koma heim til vinnu að námi loknu. Fjöldi íslenskra lækna starfar erlendis. Undirmönnun spítalanna eykur vinnuálag. Heilbrigðiskerfið er í stórhættu. Við þessu verður að bregðast. Því miður getur landið okkar enn ekki boðið jafn góð kjör og þau lönd sem við berum okkur saman við vegna þess að þjóðarframleiðsla á mann er ekki næglega há. Sama hvað laun hækka mikið að krónutölu, raunlaun hækka ekki meira en hagkerfið skapar. Árið 2013 vorum við í 21. sæti á lista Alþjóðabankans yfir þjóðarframleiðslu á mann (E: GDP pr. Capita) með um 5,6 m.kr. á mann á ári. Hæst eru Mónakó, Liechtenstein og Luxembourg með frá 20,2 m.kr. til 13,7 m.kr. Svo kemur Noregur er með 12,5 m.kr., rúmlega tvöfalt á við okkur! Danmörk og Svíþjóð eru með um 7,3 m.kr., um 50% hærra en við.BNA er með 6,5 m.kr. og Þýskaland með 5,6 m.kr., sem er reyndar svipað og við. Þetta hins vegar nægir Þýskalandi með 80 milljón íbúa vel staðsett á meginlandi Evrópu, efnahagur landsins er traustur og lífskjör góð. Litla Ísland er hins vegar óhagkvæmari eining, við fámenn á stórri eyju í Norður-Atlantshafi. Til að vega það upp þurfum við að hafa 20 til 30% hærri þjóðarframleiðslu á mann en þær þjóðir sem við berum okkur saman við. Til að ná dönum og svíum þurfum við þannig 50% + 30% = 80% meiri þjóðarframleiðslu á mann á ári og allt að 100% til að ná norðmönnum. Samráðsvettvangur um aukna hagsæld sem starfræktur var í framhaldi af útkomu McKinsey skýrslunnar taldi raunhæft að stefna á 2,6% hagvöxt á mann á ári næstu árin. Til þess að það næðist þyrfti að taka á ýmsum vandamálum í hagkerfinu svo sem 20% minni framleiðni vinnuafls en í nágrannaríkjunum, 8% minni fjárfestingum í atvinnulífinu, bæta menntakerfið o.fl. Ljóst er að læknar og aðrir geta ekki beðið mörg ár eftir stóraukinni þjóðarfamleiðslu. Það þarf að hækka laun þeirra strax eins mikið og hægt er án þess að almenn sátt um að þeir fái meiri hækkanir en aðrar stéttir bresti. Því eru takmörk sett hversu mikið laun þeirra geta hækkað miðað við þetta. Það sem á vantar þarf að koma á lengri tíma með grunndvallar breytingum sem geta leitt til aukinnar hagsældar samanber hugmyndir Samráðsvettangsins og fleiri. Læknar og aðrir launamenn þurfa að krefjast aðgerða sem auka það sem til skiptanna er og sem lækka útgjöld heimilanna:- Opnað verði á tollfjálsan innflutning matvæla og minnka niðurgreiðslur til landbúnaðar um 2/3, niður í Evrópumeðaltal. Við getum ekki verndað og styrkt landbúnaðinn mest í heimi á sama tíma og t.d. heilbrigðiskerfið er í voða.- Tekinn verði upp traustur gjaldgengur gjaldmiðill, væntanlega Evran með aðild að ESB, til að koma hér á stöðugleika, lækka vexti og stórbæta grundvöll atvinnulífsins til að vaxa og dafna.- Vægi einkareksturs í heilbrigðisþjónustu verði aukið til að notendur hafi val, stytta biðlista og bæta laun heilbrigðis starfsmanna. - Að bæta húsa- og tækjakost heilbrigðisstofnana, sérstaklega Landspítalans. Ofangreindar aðgerðir bæta lífskjör til lengri tíma litið um 30 til 40%. Þótt hvorki læknar né aðrir séu sammála um stefnu í t.d. Evrópumálum getur fólk krafist faglegra vinnubragða og raunhæfra aðgerða sem auka hér hagsæld og jafna lífskjarabilið við aðrar þjóðir þannig að við getum unað hér sátt. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Af hverju kýs ég ekki Katrínu Jakobs Birgir Dýrfjörð Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað Skoðun Kjósum sameiningu, ekki sundrungu Helgi Ingólfsson Skoðun Riðið á Bessastöðum? Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Heillandi Halla Hrund Stefán Hilmarsson Skoðun Leikskólakennara á eftirlaunum er ofboðið Ásdís Ólafsdóttir Skoðun Söngvakeppni og stríðsglæpir Ragnhildur Hólmgeirsdóttir Skoðun Ókostir forsetaframbjóðandans Katrínar Jakobsdóttur Alfreð Sturla Böðvarsson Skoðun Svik forsetaframbjóðanda við börnin á Gaza Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir Skoðun Frambjóðandi Sjálfstæðisflokksins? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Af hverju kýs ég ekki Katrínu Jakobs Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Kjósum sameiningu, ekki sundrungu Helgi Ingólfsson skrifar Skoðun Forseti allra Ragnhildur Björt Björnsdóttir skrifar Skoðun Ný nálgun í afreksíþróttum – Nýsköpun Erlingur Jóhannsson skrifar Skoðun Prófsteinninn Katrín Harðardóttir skrifar Skoðun Innrás á Rafah stríðir gegn allri mannúð Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Börnin okkar Hlédís Sveinsdóttir skrifar Skoðun Vextir geta og þurfa að lækka Finnbjörn A. Hermannsson skrifar Skoðun Söngvakeppni og stríðsglæpir Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Leikskólakennara á eftirlaunum er ofboðið Ásdís Ólafsdóttir skrifar Skoðun Óttasleginn mömmuher og Eurovision Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Já, Katrín Hjálmar Sveinsson skrifar Skoðun Frambjóðandi Sjálfstæðisflokksins? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Heillandi Halla Hrund Stefán Hilmarsson skrifar Skoðun Riðið á Bessastöðum? Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Að lifa í skugga heilsubrests Svanberg Hreinsson skrifar Skoðun Umræðan um dánaraðstoð Henry Alexander Henrysson skrifar Skoðun Útrýming mannsins á RÚV Vala Hafstað skrifar Skoðun Opið bréf til samgönguráðherra og vegamálastjóra Hópur ferðaþjóna í Dölunum skrifar Skoðun Hugleiðingar ellilífeyrisþega um landsmálin og orkumálin Ingimundur Andrésson skrifar Skoðun Að tilheyra - Fjölmenningarþing Reykjavíkur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Katrínu sem forseta Stefán Friðrik Stefánsson skrifar Skoðun Fegin að vera frekar spurð hvaðan ég sé, en „hverra manna ertu“ Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Þekking á naloxone nefúða getur bjargað lífi Hildur Vattnes Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Svik forsetaframbjóðanda við börnin á Gaza Salvör Gullbrá Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Getum við breytt fortíðinni? Ásgeir Jónsson skrifar Skoðun Á að banna TikTok? Óttar Birgisson skrifar Skoðun Gerum góðan dal enn betri Eiríkur Hjálmarsson skrifar Skoðun Ný norræn stjórnarskrá Hrannar Björn Arnarsson,Ragnheiður Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Getum við verið hamingjusöm í vinnunni? Héðinn Sveinbjörnsson skrifar Sjá meira
Læknar fara víst fram á 30% til 40% hækkun grunnlauna, að hluta til að ná upp því sem þeir hafa dregist aftur undanfarin ár. Ef þeir fá slíkar hækkanir og aðrar stéttir svo í framhaldinu, mun verðbólga því miður éta þær nær allar upp. Læknar geta auðveldlega sótt betur launaða vinnu erlendis. Einungis um 20% læknanema í framhaldsnámi erlendis vilja koma heim til vinnu að námi loknu. Fjöldi íslenskra lækna starfar erlendis. Undirmönnun spítalanna eykur vinnuálag. Heilbrigðiskerfið er í stórhættu. Við þessu verður að bregðast. Því miður getur landið okkar enn ekki boðið jafn góð kjör og þau lönd sem við berum okkur saman við vegna þess að þjóðarframleiðsla á mann er ekki næglega há. Sama hvað laun hækka mikið að krónutölu, raunlaun hækka ekki meira en hagkerfið skapar. Árið 2013 vorum við í 21. sæti á lista Alþjóðabankans yfir þjóðarframleiðslu á mann (E: GDP pr. Capita) með um 5,6 m.kr. á mann á ári. Hæst eru Mónakó, Liechtenstein og Luxembourg með frá 20,2 m.kr. til 13,7 m.kr. Svo kemur Noregur er með 12,5 m.kr., rúmlega tvöfalt á við okkur! Danmörk og Svíþjóð eru með um 7,3 m.kr., um 50% hærra en við.BNA er með 6,5 m.kr. og Þýskaland með 5,6 m.kr., sem er reyndar svipað og við. Þetta hins vegar nægir Þýskalandi með 80 milljón íbúa vel staðsett á meginlandi Evrópu, efnahagur landsins er traustur og lífskjör góð. Litla Ísland er hins vegar óhagkvæmari eining, við fámenn á stórri eyju í Norður-Atlantshafi. Til að vega það upp þurfum við að hafa 20 til 30% hærri þjóðarframleiðslu á mann en þær þjóðir sem við berum okkur saman við. Til að ná dönum og svíum þurfum við þannig 50% + 30% = 80% meiri þjóðarframleiðslu á mann á ári og allt að 100% til að ná norðmönnum. Samráðsvettvangur um aukna hagsæld sem starfræktur var í framhaldi af útkomu McKinsey skýrslunnar taldi raunhæft að stefna á 2,6% hagvöxt á mann á ári næstu árin. Til þess að það næðist þyrfti að taka á ýmsum vandamálum í hagkerfinu svo sem 20% minni framleiðni vinnuafls en í nágrannaríkjunum, 8% minni fjárfestingum í atvinnulífinu, bæta menntakerfið o.fl. Ljóst er að læknar og aðrir geta ekki beðið mörg ár eftir stóraukinni þjóðarfamleiðslu. Það þarf að hækka laun þeirra strax eins mikið og hægt er án þess að almenn sátt um að þeir fái meiri hækkanir en aðrar stéttir bresti. Því eru takmörk sett hversu mikið laun þeirra geta hækkað miðað við þetta. Það sem á vantar þarf að koma á lengri tíma með grunndvallar breytingum sem geta leitt til aukinnar hagsældar samanber hugmyndir Samráðsvettangsins og fleiri. Læknar og aðrir launamenn þurfa að krefjast aðgerða sem auka það sem til skiptanna er og sem lækka útgjöld heimilanna:- Opnað verði á tollfjálsan innflutning matvæla og minnka niðurgreiðslur til landbúnaðar um 2/3, niður í Evrópumeðaltal. Við getum ekki verndað og styrkt landbúnaðinn mest í heimi á sama tíma og t.d. heilbrigðiskerfið er í voða.- Tekinn verði upp traustur gjaldgengur gjaldmiðill, væntanlega Evran með aðild að ESB, til að koma hér á stöðugleika, lækka vexti og stórbæta grundvöll atvinnulífsins til að vaxa og dafna.- Vægi einkareksturs í heilbrigðisþjónustu verði aukið til að notendur hafi val, stytta biðlista og bæta laun heilbrigðis starfsmanna. - Að bæta húsa- og tækjakost heilbrigðisstofnana, sérstaklega Landspítalans. Ofangreindar aðgerðir bæta lífskjör til lengri tíma litið um 30 til 40%. Þótt hvorki læknar né aðrir séu sammála um stefnu í t.d. Evrópumálum getur fólk krafist faglegra vinnubragða og raunhæfra aðgerða sem auka hér hagsæld og jafna lífskjarabilið við aðrar þjóðir þannig að við getum unað hér sátt.
Skoðun Fegin að vera frekar spurð hvaðan ég sé, en „hverra manna ertu“ Matthildur Björnsdóttir skrifar