Brotthvarf úr framhaldsskólum Björn Guðmundsson skrifar 10. október 2013 06:00 Brotthvarf nema úr framhaldsskólum hér er sagt meira en víða í Evrópu og gagnrýnt að skólarnir bjóði ekki fram nám og kennslu sem höfðar til nemenda. Atli Harðarson og Magnús Þorkelsson rökstyðja að samanburður á brottfallstölum landa er ómarktækur. Magnús segir alla tekna inn í framhaldsskóla hér en sums staðar eru 10-15% nemenda ekki talin hæf í slíkt nám og teljast ekki með í brottfalli. Atli segir norska og sænska framhaldsskóla útskrifa alla, líka þá sem falla. Brottfallstölur hér myndu snarlækka ef við gerðum eins. Fyrir 30 árum fóru aðeins um 60% árgangs í framhaldsskóla en nú um 95%. Hópurinn er orðinn sundurleitari. Of margir leita í bóknám í stað verknáms að teknu tilliti til getu og áhuga. Breyta þarf hugsunarhætti og auka námsráðgjöf og stýringu. Hluti hópsins á ekki erindi í háskóla. Lítið heyrist um tveggja ára framhaldsskólaprófið sem átti að útskrifa nemendur með reisn og hækka menntunarstig þjóðarinnar. Líklega er vinna með námi algengari hér en víða í Evrópu og oft bitnar vinna á námi. Meðal annars vegna vinnu með námi þrýsta nemendur á kennara að minnka heimavinnu og í vaxandi mæli er henni ekki sinnt þar sem ég þekki til. Ef til vill ýtir sveigjanleiki kerfisins hér undir brottfall. Lítið mál er að hætta og byrja aftur í skóla síðar. Eftir að hverfaskipting var afnumin hafa sterkustu nemendurnir sótt í ákveðna skóla. Aðrir skólar fá nemendur sem glíma í meiri mæli við námshamlandi vanda, til dæmis lesblindu, athyglisbrest, þunglyndi og vímuefnaneyslu, sem eykur hættu á brotthvarfi. Fjárveitingar til skólanna taka ekki mið af þessu, sem er álíka gáfulegt og að skammta spítala sama fjármagn vegna fingurbrots og hjartaaðgerðar. Reiknilíkanið illræmda er yfirvöldum til skammar.Kennarar gerðir ábyrgir Í umfjöllun um brotthvarfið er krafa um aukna framleiðni og árangur í skólakerfinu. Í vaxandi mæli eru kennarar gerðir ábyrgir fyrir frammistöðu nemenda, eiga jafnvel að sjá til þess að enginn falli. Að auki eiga þeir að vera skemmtilegir og hafa lítið heimanám. Þeir eru í samkeppni hver við annan og sums staðar er hægt að ljúka áföngum í eins konar skemmri skírn. Sumir minnka kröfur, standa að einkunnabólgu. Annars væri brotthvarfið enn meira. Er það á ábyrgð tónlistarkennara ef nemandi hans svíkst um að æfa sig á hljóðfærið? Trésmiðurinn getur þvingað spýtuna meðan hann heflar hana en kennarinn fæst við lifandi fólk sem oft fer sínar leiðir. Framhaldsskólanám er ekki skyldunám. Sinni nemandi ekki náminu er hæpið að velta ábyrgðinni á skólann. Ég gæti haft brottfall og fall í mínum áföngum nálægt 0%. Ég á að fylgja námskrá en ræð kröfunum og gæti haft námsmatið þannig að allir næðu. Væri það góður árangur? Já, ef aðeins væri skoðuð tölfræðin sem skólinn tekur saman. Ráðuneyti menntamála ætti að veita kennurum stuðning, mat á því hvort námskröfur séu hæfilegar. Aðeins einu sinni hef ég fengið slíkt mat. Nemandi gerði kröfu um að prófdómari mæti prófúrlausn. Ég stóðst matið fullkomlega en annars hef ég í 34 ár þurft að treysta eigin dómgreind í þessum efnum. Minni námskröfur þýða minna fall og brottfall en „framleiðniaukning“ byggð á slíku er innistæðulaus. Í alþjóðlegum samanburði myndi slíkt samt leiða til „hærra menntunarstigs” þjóðarinnar sem væri auðvitað blekking ein.Leyndarmálið Fyrrverandi dúx FB, Smári Freyr Guðmundsson, var spurður um leyndarmálið á bak við velgengnina. Hann sagði: „Vera skynsamur og gera það sem manni er sett fyrir. Þetta er í raun svo einfalt. Gefa sér tíma og sýna því áhuga sem maður er að gera…og líka þessu leiðinlega.“ Jórunn Sóley Björnsdóttir, nýr dúx FB, sagði í skólaslitaræðu: „Ég hafði litla trú á að námið gæti verið svo krefjandi og ætlaðist til þess að geta svifið í gegnum það áreynslulaust…Í raun mætti segja að ég hafi fengið létt áfall eftir fyrsta daginn…og mér fannst sem enginn tími ynnist til þess að klára allt þetta heimanám sem var hrúgað á mig strax á fyrsta degi.“ Jórunn spýtti í lófana að eigin sögn og margir mættu taka hana og Smára til fyrirmyndar. Framhaldsskólar bjóða margar námsleiðir þótt ef til vill megi fjölga þeim. Slíkt myndi þó þýða meiri verklega kennslu, sem er eitur í beinum stjórnvalda vegna kostnaðar. Margir ráða illa við bóknám og námshamlandi vandi sumra er slíkur að máttur kennara fær ekki við hann ráðið. Oft er þó vanvirkni nemenda aðalvandamálið. Brotthvarf minnkaði ef nemendur veldu sér námsleiðir eftir áhuga og færni og kæmu sér að verki. Sumir nemendur og foreldrar þurfa að breyta hugarfari sínu hvað þetta varðar. Gott er að þekkja rétt sinn en skyldunum þarf líka að sinna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun Losar Alþingi um leyfisveitinga-flækjuna? Katrín Helga Hallgrímsdóttir Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun Örvæntingafullir endó-sjúklingar Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Átti ekki að klára dæmið í geðheilbrigðismálum? Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar Skoðun Óður til Sigga sjéní Ingvi Þór Georgsson skrifar Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Örvæntingafullir endó-sjúklingar Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Þjóð sem lætur kyrrt liggja? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Umbætur í innkaupum hins opinbera á upplýsingatækni Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Losar Alþingi um leyfisveitinga-flækjuna? Katrín Helga Hallgrímsdóttir skrifar Skoðun Dómsdagur nálgast! Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar Skoðun Ég og Parkinson – leitin að greiningu og leiðin til betra lífs Guðrún Einarsdóttir skrifar Skoðun Hvers vegna borga foreldrar í Kópavogi mest? Eydís Inga Valsdóttir skrifar Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar Skoðun Aðgengi er lykill að sjálfstæði, þátttöku og virkni Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Þetta unga fólk getur bara haldið kjafti Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Kveðjum sjálfhverfa og fyrirsjáanlega manninn Halldóra Mogensen skrifar Skoðun Hefur ekki náð sér á strik síðan Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? IV. Faglegt mat og ósvaraðar spurningar Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Skipulögð glæpastarfsemi er ógn við samfélagið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Við erum 40 árum á eftir Einar Sverrisson skrifar Skoðun Þétting á 27. brautinni Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Þá verður gott að búa á Íslandi Bjarni Karlsson,Jóna Hrönn Bolladóttir skrifar Skoðun Faglegt mat eða lukka? III: Tækifæri fyrir löggjafann Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Þingmaður til sölu – bátur fylgir með Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Þeir vökulu og tungumálið sem stjórntæki Jóhanna Jakobsdóttir skrifar Sjá meira
Brotthvarf nema úr framhaldsskólum hér er sagt meira en víða í Evrópu og gagnrýnt að skólarnir bjóði ekki fram nám og kennslu sem höfðar til nemenda. Atli Harðarson og Magnús Þorkelsson rökstyðja að samanburður á brottfallstölum landa er ómarktækur. Magnús segir alla tekna inn í framhaldsskóla hér en sums staðar eru 10-15% nemenda ekki talin hæf í slíkt nám og teljast ekki með í brottfalli. Atli segir norska og sænska framhaldsskóla útskrifa alla, líka þá sem falla. Brottfallstölur hér myndu snarlækka ef við gerðum eins. Fyrir 30 árum fóru aðeins um 60% árgangs í framhaldsskóla en nú um 95%. Hópurinn er orðinn sundurleitari. Of margir leita í bóknám í stað verknáms að teknu tilliti til getu og áhuga. Breyta þarf hugsunarhætti og auka námsráðgjöf og stýringu. Hluti hópsins á ekki erindi í háskóla. Lítið heyrist um tveggja ára framhaldsskólaprófið sem átti að útskrifa nemendur með reisn og hækka menntunarstig þjóðarinnar. Líklega er vinna með námi algengari hér en víða í Evrópu og oft bitnar vinna á námi. Meðal annars vegna vinnu með námi þrýsta nemendur á kennara að minnka heimavinnu og í vaxandi mæli er henni ekki sinnt þar sem ég þekki til. Ef til vill ýtir sveigjanleiki kerfisins hér undir brottfall. Lítið mál er að hætta og byrja aftur í skóla síðar. Eftir að hverfaskipting var afnumin hafa sterkustu nemendurnir sótt í ákveðna skóla. Aðrir skólar fá nemendur sem glíma í meiri mæli við námshamlandi vanda, til dæmis lesblindu, athyglisbrest, þunglyndi og vímuefnaneyslu, sem eykur hættu á brotthvarfi. Fjárveitingar til skólanna taka ekki mið af þessu, sem er álíka gáfulegt og að skammta spítala sama fjármagn vegna fingurbrots og hjartaaðgerðar. Reiknilíkanið illræmda er yfirvöldum til skammar.Kennarar gerðir ábyrgir Í umfjöllun um brotthvarfið er krafa um aukna framleiðni og árangur í skólakerfinu. Í vaxandi mæli eru kennarar gerðir ábyrgir fyrir frammistöðu nemenda, eiga jafnvel að sjá til þess að enginn falli. Að auki eiga þeir að vera skemmtilegir og hafa lítið heimanám. Þeir eru í samkeppni hver við annan og sums staðar er hægt að ljúka áföngum í eins konar skemmri skírn. Sumir minnka kröfur, standa að einkunnabólgu. Annars væri brotthvarfið enn meira. Er það á ábyrgð tónlistarkennara ef nemandi hans svíkst um að æfa sig á hljóðfærið? Trésmiðurinn getur þvingað spýtuna meðan hann heflar hana en kennarinn fæst við lifandi fólk sem oft fer sínar leiðir. Framhaldsskólanám er ekki skyldunám. Sinni nemandi ekki náminu er hæpið að velta ábyrgðinni á skólann. Ég gæti haft brottfall og fall í mínum áföngum nálægt 0%. Ég á að fylgja námskrá en ræð kröfunum og gæti haft námsmatið þannig að allir næðu. Væri það góður árangur? Já, ef aðeins væri skoðuð tölfræðin sem skólinn tekur saman. Ráðuneyti menntamála ætti að veita kennurum stuðning, mat á því hvort námskröfur séu hæfilegar. Aðeins einu sinni hef ég fengið slíkt mat. Nemandi gerði kröfu um að prófdómari mæti prófúrlausn. Ég stóðst matið fullkomlega en annars hef ég í 34 ár þurft að treysta eigin dómgreind í þessum efnum. Minni námskröfur þýða minna fall og brottfall en „framleiðniaukning“ byggð á slíku er innistæðulaus. Í alþjóðlegum samanburði myndi slíkt samt leiða til „hærra menntunarstigs” þjóðarinnar sem væri auðvitað blekking ein.Leyndarmálið Fyrrverandi dúx FB, Smári Freyr Guðmundsson, var spurður um leyndarmálið á bak við velgengnina. Hann sagði: „Vera skynsamur og gera það sem manni er sett fyrir. Þetta er í raun svo einfalt. Gefa sér tíma og sýna því áhuga sem maður er að gera…og líka þessu leiðinlega.“ Jórunn Sóley Björnsdóttir, nýr dúx FB, sagði í skólaslitaræðu: „Ég hafði litla trú á að námið gæti verið svo krefjandi og ætlaðist til þess að geta svifið í gegnum það áreynslulaust…Í raun mætti segja að ég hafi fengið létt áfall eftir fyrsta daginn…og mér fannst sem enginn tími ynnist til þess að klára allt þetta heimanám sem var hrúgað á mig strax á fyrsta degi.“ Jórunn spýtti í lófana að eigin sögn og margir mættu taka hana og Smára til fyrirmyndar. Framhaldsskólar bjóða margar námsleiðir þótt ef til vill megi fjölga þeim. Slíkt myndi þó þýða meiri verklega kennslu, sem er eitur í beinum stjórnvalda vegna kostnaðar. Margir ráða illa við bóknám og námshamlandi vandi sumra er slíkur að máttur kennara fær ekki við hann ráðið. Oft er þó vanvirkni nemenda aðalvandamálið. Brotthvarf minnkaði ef nemendur veldu sér námsleiðir eftir áhuga og færni og kæmu sér að verki. Sumir nemendur og foreldrar þurfa að breyta hugarfari sínu hvað þetta varðar. Gott er að þekkja rétt sinn en skyldunum þarf líka að sinna.
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun
Skoðun Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ skrifar
Skoðun Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift skrifar
Skoðun Álframleiðsla á Íslandi er ekki bara mikilvæg fyrir Ísland Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar
Skoðun Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson skrifar
Skoðun Er slysahætta í kringum sorpílátið heima hjá þér? Anna Jóna Kjartansdóttir,Pétur Gísli Jónsson skrifar
Skoðun Sá tapar sem fyrstur nefnir nasistana: gengisfelling orðsins „rasisti“ Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Fjórði kafli: Joshua Fought The Battle of Jericho Hannes Örn Blandon skrifar
Skoðun Betri vegir, fleiri lögreglumenn og hægt að komast í meðferð á sumrin Þórður Snær Júlíusson skrifar
Skoðun Austurland skilar verðmætum – innviðirnir þurfa að fylgja Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Miðjumoð í húsnæðismálum og áróður Viðskiptaráðs Jón Ferdínand Estherarson,Unnur Rán Reynisdóttir,Arnar Páll Gunnlaugsson Skoðun
Nefhjól á Austurvelli – Skiptir öryggi fólks á fjölmennasta svæði landsins ekki máli? Daði Rafnsson,Kristján Vigfússon,Margrét Manda Jónsdóttir,Martin Swift Skoðun
Tómstunda- og félagsfræðinemar harma ákvörðun Akureyrarbæjar Hópur nemenda í tómstunda- og félagsmálafræði við HÍ Skoðun