Fær þakkir frá fólki úti á götu 3. september 2012 17:00 Eiður Guðnason, Fékk lítil viðbrögð við málfarsábendingum sem hann sendi fjölmiðlum og byrjaði því að blogga. Þúsundasti pistillinn birtist í vikunni. Fréttablaðið/valli Eiður Svanberg Guðnason, fyrrverandi ráðherra og sendiherra, hefur verið iðinn við kolann að benda á það sem betur mætti fara í málfari fjölmiðla. Athugasemdir sínar birtir hann á vefsíðunni undir yfirskriftinni Molar um málfar og miðla á léninu Eidur.is sem og á vefsíðu DV. Pistlarnir eru tölusettir. Þegar þetta er skrifað er þeir orðnir 996 að talsins og hillir því undir þann þúsundasta. „Ætli hann birtist ekki um miðja viku, kannski á fimmtudag,“ segir Eiður, sem var að horfa á arabísku sjónvarpsstöðina Al Jazeera þegar Fréttablaðið sló á þráðinn. Eiður segir að sig hafi ekki grunað að pistlar hans ættu eftir að verða svo margir þegar hann byrjaði að skrifa þá. „Upphafið að þessu var að ég var farinn að hnjóta dálítið um málvillur, sérstaklega í sjónvarpi og útvarpi, og tók upp á því að senda fréttastofu Ríkisútvarpsins tölvuskeyti með vinsamlegum ábendingum. Ég gerði þetta alloft en fékk lítil sem engin viðbrögð. Þá datt mér í hug að byrja á þessum pistlum og fór að lesa blöðin og vefmiðlana með dálítið öðru hugarfari. Þannig fæddist þetta og ég skrifa að jafnaði svona fimm til sex sinnum í viku.“ Eiður var sjálfur blaðamaður á Alþýðublaðinu á árum áður og síðar fréttamaður hjá Sjónvarpinu. „Þar voru gerðar miklar kröfur um málfar, sérstaklega á fréttastofu Sjónvarpsins þar sem séra Emil Björnsson fréttastjóri las yfir allar fréttir. Maður var því alltaf að vanda sig.“ Margt hefur breyst síðan Eiður starfaði á fjölmiðlum og hann grunar að yfirlestur hafi minnkað með árunum. „Á fjölmiðlum vinnur fullt af góðu fólki sem hefur gott vald á málinu. En það er of mikið um að fólk sem hefur ekki máleyra, ef svo má segja, vinni að því er virðist eftirlitslaust. Það er eins og menn setjist niður og skrifi eða þýði frétt og það sé bara birt án þess að nokkur lesi yfir til að laga villur eða samræma textann. Þetta er sérstaklega áberandi á sumrin, þegar afleysingafólk er við störf.“ Eiður tekur eftir mörgum ambögum sjálfur en fær líka ábendingar frá lesendum, bæði í tölvupósti og í athugasemdakerfinu á heimasíðu sinni. „Ég er greinilega ekki einn um að taka eftir þessu og án þess að vilja vera að monta mig er það ótrúlega algengt að ókunnugt fólk víki sér að mér úti á götu og þakki mér fyrir molana. Það þykir mér vænt um og er hvetjandi.'' Eiður ætlar að halda molaskrifum áfram um sinn en veit ekki hversu lengi. En telur hann að molarnir hafi skilað árangri og bætt málfar meðal blaðamanna? „Ég get ekki mælt það en ég veit að þetta er lesið á ritstjórnum og fréttastofum. Einn ritstjóri þakkaði mér fyrir og sagði að ein frétt sem ég minntist á hefði verið svo slæm að hann hefði veitt viðkomandi blaðamanni svolitla áminningu. Ég hef það fyrir sið að nafngreina helst ekki nema ég sé að hæla mönnum en þeir sem eiga í hlut og lesa pistlana vita auðvitað upp á sig sökina.“ Ekki eru allir ánægðir með ábendingar Eiðs, enda getur hann verið harður í horn að taka. Sumum finnst hann helst til neikvæður og hnýta í hann fyrir að gera sjálfur stundum innsláttarvillur. Eiður lætur það ekkert á sig fá. „Ég hef því miður aldrei kunnað að vélrita,“ segir hann og hlær. „Það getur líka verið erfitt að lesa próförk af tölvuskjá og þegar maður er að lesa eigin texta hættir manni til að lesa í málið og þá fara villurnar fram hjá manni. Ég reyni þó að vanda mig og geri mitt besta. En þetta sýnir einmitt hvað yfirlestur er mikilvægur.“ Mest lesið Krefjast bóta á umferðaröryggi í kjölfar alvarlegs slyss sjö ára drengs Innlent Stór lögregluaðgerð í Laugardal Innlent Segir mögulegt að hundurinn sé á lífi Innlent Vill palestínska fánann niður við ráðhúsið Innlent Þingflokksformenn semja inn í nóttina Innlent Minnihluti verði að sætta sig við að hann sé ekki við völd Innlent Taldi ekki ástæðu til að kalla inn varamann á meðan hún fór í frí Innlent Táningsstúlkan sem lést var að teyma íslenskan hest Erlent Verði svo gott sem heimilislaus í Kópavogi Innlent Hefði stoppað Magga Mix á punktinum Innlent Fleiri fréttir Þingflokksformenn semja inn í nóttina Krefjast bóta á umferðaröryggi í kjölfar alvarlegs slyss sjö ára drengs Vill palestínska fánann niður við ráðhúsið Segir mögulegt að hundurinn sé á lífi Minnihluti verði að sætta sig við að hann sé ekki við völd Ætla að synda frá Elliðaey til Heimaeyjar Taldi ekki ástæðu til að kalla inn varamann á meðan hún fór í frí „Börnin útskrifast með bókstaf hjá okkur en tölur í framhaldsskóla“ Stór lögregluaðgerð í Laugardal Verði svo gott sem heimilislaus í Kópavogi Gæsluvarðhald frönsku konunnar framlengt Málþóf, hætta í umferðinni og umdeildur fáni Birna tekur sæti Áslaugar á þingi Afkomanda Trampe greifa hleypt inn í Alþingishúsið Hafnaði lægstu tilboðum í smíði brúa á Vestfjörðum Þyrlan sækir slasaðan göngumann í Patreksfjörð „Mun koma í ljós“ hvort kennarar eða Tripical þurfi að endurgreiða Björgunarbátur Ormsins langa blés ekki út Fjórtán fengu úthlutað fræðimannadvöl í Jónshúsi Væri hræddari við loftárásir en Palestínumenn væri hún í Palestínu Sýklalyfjaónæmar bakteríur greindust í íslenskum svínum Þrýst á flugmenn Landhelgisgæslunnar meðan samningar tefjist „Mjög óeðlileg nálgun“ Óvenjulegt málþóf og lítill pólitískur ávinningur Palestínski fáninn dreginn að húni við Ráðhúsið Hefði stoppað Magga Mix á punktinum „Það er samkeppni um starfsfólk“ Landspítalaforstjóri fagnar svörtu skýrslunni Þarf að láta sér átta ára dóm lynda Krefur ráðuneytið svara um föstudagslokun Sjúkratrygginga Sjá meira
Eiður Svanberg Guðnason, fyrrverandi ráðherra og sendiherra, hefur verið iðinn við kolann að benda á það sem betur mætti fara í málfari fjölmiðla. Athugasemdir sínar birtir hann á vefsíðunni undir yfirskriftinni Molar um málfar og miðla á léninu Eidur.is sem og á vefsíðu DV. Pistlarnir eru tölusettir. Þegar þetta er skrifað er þeir orðnir 996 að talsins og hillir því undir þann þúsundasta. „Ætli hann birtist ekki um miðja viku, kannski á fimmtudag,“ segir Eiður, sem var að horfa á arabísku sjónvarpsstöðina Al Jazeera þegar Fréttablaðið sló á þráðinn. Eiður segir að sig hafi ekki grunað að pistlar hans ættu eftir að verða svo margir þegar hann byrjaði að skrifa þá. „Upphafið að þessu var að ég var farinn að hnjóta dálítið um málvillur, sérstaklega í sjónvarpi og útvarpi, og tók upp á því að senda fréttastofu Ríkisútvarpsins tölvuskeyti með vinsamlegum ábendingum. Ég gerði þetta alloft en fékk lítil sem engin viðbrögð. Þá datt mér í hug að byrja á þessum pistlum og fór að lesa blöðin og vefmiðlana með dálítið öðru hugarfari. Þannig fæddist þetta og ég skrifa að jafnaði svona fimm til sex sinnum í viku.“ Eiður var sjálfur blaðamaður á Alþýðublaðinu á árum áður og síðar fréttamaður hjá Sjónvarpinu. „Þar voru gerðar miklar kröfur um málfar, sérstaklega á fréttastofu Sjónvarpsins þar sem séra Emil Björnsson fréttastjóri las yfir allar fréttir. Maður var því alltaf að vanda sig.“ Margt hefur breyst síðan Eiður starfaði á fjölmiðlum og hann grunar að yfirlestur hafi minnkað með árunum. „Á fjölmiðlum vinnur fullt af góðu fólki sem hefur gott vald á málinu. En það er of mikið um að fólk sem hefur ekki máleyra, ef svo má segja, vinni að því er virðist eftirlitslaust. Það er eins og menn setjist niður og skrifi eða þýði frétt og það sé bara birt án þess að nokkur lesi yfir til að laga villur eða samræma textann. Þetta er sérstaklega áberandi á sumrin, þegar afleysingafólk er við störf.“ Eiður tekur eftir mörgum ambögum sjálfur en fær líka ábendingar frá lesendum, bæði í tölvupósti og í athugasemdakerfinu á heimasíðu sinni. „Ég er greinilega ekki einn um að taka eftir þessu og án þess að vilja vera að monta mig er það ótrúlega algengt að ókunnugt fólk víki sér að mér úti á götu og þakki mér fyrir molana. Það þykir mér vænt um og er hvetjandi.'' Eiður ætlar að halda molaskrifum áfram um sinn en veit ekki hversu lengi. En telur hann að molarnir hafi skilað árangri og bætt málfar meðal blaðamanna? „Ég get ekki mælt það en ég veit að þetta er lesið á ritstjórnum og fréttastofum. Einn ritstjóri þakkaði mér fyrir og sagði að ein frétt sem ég minntist á hefði verið svo slæm að hann hefði veitt viðkomandi blaðamanni svolitla áminningu. Ég hef það fyrir sið að nafngreina helst ekki nema ég sé að hæla mönnum en þeir sem eiga í hlut og lesa pistlana vita auðvitað upp á sig sökina.“ Ekki eru allir ánægðir með ábendingar Eiðs, enda getur hann verið harður í horn að taka. Sumum finnst hann helst til neikvæður og hnýta í hann fyrir að gera sjálfur stundum innsláttarvillur. Eiður lætur það ekkert á sig fá. „Ég hef því miður aldrei kunnað að vélrita,“ segir hann og hlær. „Það getur líka verið erfitt að lesa próförk af tölvuskjá og þegar maður er að lesa eigin texta hættir manni til að lesa í málið og þá fara villurnar fram hjá manni. Ég reyni þó að vanda mig og geri mitt besta. En þetta sýnir einmitt hvað yfirlestur er mikilvægur.“
Mest lesið Krefjast bóta á umferðaröryggi í kjölfar alvarlegs slyss sjö ára drengs Innlent Stór lögregluaðgerð í Laugardal Innlent Segir mögulegt að hundurinn sé á lífi Innlent Vill palestínska fánann niður við ráðhúsið Innlent Þingflokksformenn semja inn í nóttina Innlent Minnihluti verði að sætta sig við að hann sé ekki við völd Innlent Taldi ekki ástæðu til að kalla inn varamann á meðan hún fór í frí Innlent Táningsstúlkan sem lést var að teyma íslenskan hest Erlent Verði svo gott sem heimilislaus í Kópavogi Innlent Hefði stoppað Magga Mix á punktinum Innlent Fleiri fréttir Þingflokksformenn semja inn í nóttina Krefjast bóta á umferðaröryggi í kjölfar alvarlegs slyss sjö ára drengs Vill palestínska fánann niður við ráðhúsið Segir mögulegt að hundurinn sé á lífi Minnihluti verði að sætta sig við að hann sé ekki við völd Ætla að synda frá Elliðaey til Heimaeyjar Taldi ekki ástæðu til að kalla inn varamann á meðan hún fór í frí „Börnin útskrifast með bókstaf hjá okkur en tölur í framhaldsskóla“ Stór lögregluaðgerð í Laugardal Verði svo gott sem heimilislaus í Kópavogi Gæsluvarðhald frönsku konunnar framlengt Málþóf, hætta í umferðinni og umdeildur fáni Birna tekur sæti Áslaugar á þingi Afkomanda Trampe greifa hleypt inn í Alþingishúsið Hafnaði lægstu tilboðum í smíði brúa á Vestfjörðum Þyrlan sækir slasaðan göngumann í Patreksfjörð „Mun koma í ljós“ hvort kennarar eða Tripical þurfi að endurgreiða Björgunarbátur Ormsins langa blés ekki út Fjórtán fengu úthlutað fræðimannadvöl í Jónshúsi Væri hræddari við loftárásir en Palestínumenn væri hún í Palestínu Sýklalyfjaónæmar bakteríur greindust í íslenskum svínum Þrýst á flugmenn Landhelgisgæslunnar meðan samningar tefjist „Mjög óeðlileg nálgun“ Óvenjulegt málþóf og lítill pólitískur ávinningur Palestínski fáninn dreginn að húni við Ráðhúsið Hefði stoppað Magga Mix á punktinum „Það er samkeppni um starfsfólk“ Landspítalaforstjóri fagnar svörtu skýrslunni Þarf að láta sér átta ára dóm lynda Krefur ráðuneytið svara um föstudagslokun Sjúkratrygginga Sjá meira