Heiðar Már Guðjónsson: "Kárahnjúkavirkjun hleypti öllu upp“ Magnús Halldórsson skrifar 28. júní 2012 16:56 Heiðar Már Guðjónsson. „Í ljósi stöðu Árna [M. Mathiesen] og allra þeirra upplýsinga sem voru aðgengilegar æðstu ráðamönnum, sé m.a. litið til þess sem fram kemur í Rannsóknarskýrslu Alþingis, er að mínum dómi ekki trúverðugt að stjórnvöld hafi ekkert vitað af hættumerkjum eða ekki haft nein tækifæri til að bregðast við. Lækkun bindiskyldu bankanna hleypti ekki af stað hagvexti árið 2003. Kárahnjúkavirkjun, sem leiddi til innflæðis gjaldeyris sem nam yfir 25 prósent af þjóðarframleiðslu á fáeinum árum, hleypti öllu upp, annað fylgdi í kjölfarið vegna styrkingar krónu og aukinna umsvifa í hagkerfinu." Þetta segir Heiðar Már Guðjónsson hagfræðingur og fjárfestir í bókadómi sem hann skrifar um bók Árna M. Mathiesen og Þórhalls Jósepssonar, Árni Matt - frá bankahruni til byltingar, í nýjasta tölublaði Herðubreiðar sem kom út í dag. Heiðar Már segir bókina vera læsilega og vel skrifaða, en segist sakna þess að ekki skuli koma fram betri greiningar á kerfislægum vandamálum og hvernig þau komu inn á borð stjórnmálamanna. „Lesendur hljóta að sakna ítarlegri umfjöllunar og afstöðu Árna til mikilvægra atriða sem snéru að ríkinu. Þar sem ríkið jók t.d. útgjöld sín um helming að raungildi á fimm árum, stóð fyrir stærstu ríkisinnspýtingu á fjármagni sem sést hefur á Vesturlöndum vegna Kárahnjúka, og fylgdi umdeildri peningastefnu sem kom fram í 40% árlegri aukningu peningamagns á árunum 2003 til 2008." Þá segir Heiðar Már að ekki sé hægt að kenna einstaklingum um jafn mikil kerfislæg vandamál og hér voru og leiddu til hrunsins. „Mest rannsakaði atburður hagsögunnar er hrunið mikla árið 1929. Engum dettur í hug í þeim rannsóknum að kenna einstaklingum um ófarirnar heldur er kannað hvaða kerfislægu þættir gerðu það að verkum að slíkar ófarir gátu dunið yfir. Það er einungis hægt að fyrirbyggja frekari áföll ef barið er í brestina sem í kerfinu leynast. Þannig er ljóst að skuldinni á bankahruninu verðu ekki skellt á Árna M. Mathiesen [...] Lesandi sem hafði vonað að einstaklingur úr innsta hring á örlagatímum birti almennt uppgjör með sögu sinni og birtingu nýrra skjallegra heimilda verður fyrir vonbrigðum. Bókin er varnarræða en ekki uppgjör við fortíðina," segir Heiðar Már í lok bókadómsins. Mest lesið Fordómar: „Mætti halda að á Íslandi væri ekkert sölustarf til“ Atvinnulíf Samkaup segja upp tuttugu og tveimur Viðskipti innlent Ósátt með samráðsleysi stjórnvalda Viðskipti innlent Atvinnuleysi minnkar lítillega Viðskipti innlent BYKO PLÚS er nýr fríðindaklúbbur fyrir einstaklinga Samstarf Vonast til að hefja slátrun árið 2028 Viðskipti innlent Öryggismyndavélar á grenndarstöðvum eigi að sporna við sóðaskap Viðskipti innlent Kalla inn geislavirka límmiða Neytendur Á von á fleiri fyrirtækjum í hópmálssókn gegn Booking.com Viðskipti innlent „Þarf lítið til að koma mér af stað í söng og stemningu“ Atvinnulíf Fleiri fréttir Ósátt með samráðsleysi stjórnvalda Atvinnuleysi minnkar lítillega Samkaup segja upp tuttugu og tveimur Vonast til að hefja slátrun árið 2028 Öryggismyndavélar á grenndarstöðvum eigi að sporna við sóðaskap Vilja lækka fasteignaskatta um tvo milljarða: „Við eigum fyrir þessu“ Á von á fleiri fyrirtækjum í hópmálssókn gegn Booking.com Þrjú verkefni fengu styrk úr sjóði FrumkvöðlaAuðar Endurskoða áform um 1,5 milljarða skattahækkun Tekjur meiri af erlendum ferðamönnum og færri starfandi í ferðaþjónustu Flokka úrgang í fyrsta sinn á Norðurálsmótinu Hefur sjálfur séð eyðileggingu af völdum botnvörpuveiða Bjarg íbúðafélag reisir þrjátíu íbúðir í Reykjanesbæ Allir héldu stjörnunni og Óx fékk eina græna til Raquelita Rós ráðin tæknistjóri Um helmingur sérbýla kostar meira en 150 milljónir Sérstaða Íslendinga í máltækni nýtist í nýrri samnorrænni gervigreindarmiðstöð Ragnhildur, Svavar og Hreinn nýir stjórnendur hjá N1 Sigrún Ósk ráðin upplýsingafulltrúi Akraneskaupstaðar Selur ísbílinn eftir þrjátíu ár í bransanum Tilkynningum frá verslunareigendum um alvarleg atvik hafi fjölgað „Þetta var ekki gert til að flækja, alls ekki“ Gunnþór verður formaður SFS í stað Guðmundar Heilbrigðiseftirlitið varaði við breytingunum Hvernig get ég ávaxtað peninga barnanna minna sem best? Leita að einhverjum til að reka Kolaportið áfram á sama stað Efast um að veitingamenn óttist að styggja embættismenn Hrund nýr fjármálastjóri Íslandshótela Veitingamenn óttist að styggja embættismenn Regluverk setur langborðinu stólinn fyrir dyrnar Sjá meira
„Í ljósi stöðu Árna [M. Mathiesen] og allra þeirra upplýsinga sem voru aðgengilegar æðstu ráðamönnum, sé m.a. litið til þess sem fram kemur í Rannsóknarskýrslu Alþingis, er að mínum dómi ekki trúverðugt að stjórnvöld hafi ekkert vitað af hættumerkjum eða ekki haft nein tækifæri til að bregðast við. Lækkun bindiskyldu bankanna hleypti ekki af stað hagvexti árið 2003. Kárahnjúkavirkjun, sem leiddi til innflæðis gjaldeyris sem nam yfir 25 prósent af þjóðarframleiðslu á fáeinum árum, hleypti öllu upp, annað fylgdi í kjölfarið vegna styrkingar krónu og aukinna umsvifa í hagkerfinu." Þetta segir Heiðar Már Guðjónsson hagfræðingur og fjárfestir í bókadómi sem hann skrifar um bók Árna M. Mathiesen og Þórhalls Jósepssonar, Árni Matt - frá bankahruni til byltingar, í nýjasta tölublaði Herðubreiðar sem kom út í dag. Heiðar Már segir bókina vera læsilega og vel skrifaða, en segist sakna þess að ekki skuli koma fram betri greiningar á kerfislægum vandamálum og hvernig þau komu inn á borð stjórnmálamanna. „Lesendur hljóta að sakna ítarlegri umfjöllunar og afstöðu Árna til mikilvægra atriða sem snéru að ríkinu. Þar sem ríkið jók t.d. útgjöld sín um helming að raungildi á fimm árum, stóð fyrir stærstu ríkisinnspýtingu á fjármagni sem sést hefur á Vesturlöndum vegna Kárahnjúka, og fylgdi umdeildri peningastefnu sem kom fram í 40% árlegri aukningu peningamagns á árunum 2003 til 2008." Þá segir Heiðar Már að ekki sé hægt að kenna einstaklingum um jafn mikil kerfislæg vandamál og hér voru og leiddu til hrunsins. „Mest rannsakaði atburður hagsögunnar er hrunið mikla árið 1929. Engum dettur í hug í þeim rannsóknum að kenna einstaklingum um ófarirnar heldur er kannað hvaða kerfislægu þættir gerðu það að verkum að slíkar ófarir gátu dunið yfir. Það er einungis hægt að fyrirbyggja frekari áföll ef barið er í brestina sem í kerfinu leynast. Þannig er ljóst að skuldinni á bankahruninu verðu ekki skellt á Árna M. Mathiesen [...] Lesandi sem hafði vonað að einstaklingur úr innsta hring á örlagatímum birti almennt uppgjör með sögu sinni og birtingu nýrra skjallegra heimilda verður fyrir vonbrigðum. Bókin er varnarræða en ekki uppgjör við fortíðina," segir Heiðar Már í lok bókadómsins.
Mest lesið Fordómar: „Mætti halda að á Íslandi væri ekkert sölustarf til“ Atvinnulíf Samkaup segja upp tuttugu og tveimur Viðskipti innlent Ósátt með samráðsleysi stjórnvalda Viðskipti innlent Atvinnuleysi minnkar lítillega Viðskipti innlent BYKO PLÚS er nýr fríðindaklúbbur fyrir einstaklinga Samstarf Vonast til að hefja slátrun árið 2028 Viðskipti innlent Öryggismyndavélar á grenndarstöðvum eigi að sporna við sóðaskap Viðskipti innlent Kalla inn geislavirka límmiða Neytendur Á von á fleiri fyrirtækjum í hópmálssókn gegn Booking.com Viðskipti innlent „Þarf lítið til að koma mér af stað í söng og stemningu“ Atvinnulíf Fleiri fréttir Ósátt með samráðsleysi stjórnvalda Atvinnuleysi minnkar lítillega Samkaup segja upp tuttugu og tveimur Vonast til að hefja slátrun árið 2028 Öryggismyndavélar á grenndarstöðvum eigi að sporna við sóðaskap Vilja lækka fasteignaskatta um tvo milljarða: „Við eigum fyrir þessu“ Á von á fleiri fyrirtækjum í hópmálssókn gegn Booking.com Þrjú verkefni fengu styrk úr sjóði FrumkvöðlaAuðar Endurskoða áform um 1,5 milljarða skattahækkun Tekjur meiri af erlendum ferðamönnum og færri starfandi í ferðaþjónustu Flokka úrgang í fyrsta sinn á Norðurálsmótinu Hefur sjálfur séð eyðileggingu af völdum botnvörpuveiða Bjarg íbúðafélag reisir þrjátíu íbúðir í Reykjanesbæ Allir héldu stjörnunni og Óx fékk eina græna til Raquelita Rós ráðin tæknistjóri Um helmingur sérbýla kostar meira en 150 milljónir Sérstaða Íslendinga í máltækni nýtist í nýrri samnorrænni gervigreindarmiðstöð Ragnhildur, Svavar og Hreinn nýir stjórnendur hjá N1 Sigrún Ósk ráðin upplýsingafulltrúi Akraneskaupstaðar Selur ísbílinn eftir þrjátíu ár í bransanum Tilkynningum frá verslunareigendum um alvarleg atvik hafi fjölgað „Þetta var ekki gert til að flækja, alls ekki“ Gunnþór verður formaður SFS í stað Guðmundar Heilbrigðiseftirlitið varaði við breytingunum Hvernig get ég ávaxtað peninga barnanna minna sem best? Leita að einhverjum til að reka Kolaportið áfram á sama stað Efast um að veitingamenn óttist að styggja embættismenn Hrund nýr fjármálastjóri Íslandshótela Veitingamenn óttist að styggja embættismenn Regluverk setur langborðinu stólinn fyrir dyrnar Sjá meira