Öryggi og varnir Íslands Kristrún Frostadóttir, Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir og Inga Sæland skrifa 25. júní 2025 07:01 Við Íslendingar höfum búið við öryggi og frið frá lokum seinni heimsstyrjaldar. Samfélagið okkar er meðal þeirra öruggustu og friðsælustu í heimi og hér ríkir traust og samheldni sem gerir Ísland að frábæru landi og fyllir okkur stolti. Nú er stríð í Evrópu, átök í Mið-Austurlöndum og ófriður víða í heiminum. Nýjar ógnir hafa komið fram sem felast ekki aðeins í hefðbundnum hernaði eða hryðjuverkum. Með skipulegum hætti er grafið undan upplýstri umræðu og lýðræði auk þess sem unnin eru skemmdarverk á mikilvægum samfélagslegum innviðum landa í okkar heimshluta. Skýr skilaboð til þjóðarinnar um öryggi og varnir Íslands Ríkisstjórn Íslands er staðráðin í að styrkja öryggi og varnir landsins. Það gerum við í þéttu samstarfi með bandalagsríkjum okkar í Atlantshafsbandalaginu (NATO). Á óróatímum sendum við skýr skilaboð til þjóðarinnar í þessum efnum: Aðild okkar að NATO og varnarsamningurinn við Bandaríkin verða áfram grunnstoðir í utanríkisstefnu Íslands. Það verður engin eðlisbreyting á sambandi Íslands við NATO. Við styrkjum innviði hér heima sem styðja við öryggi og varnir Íslands. Þannig eflum við getu okkar til að vinna með bandalagsríkjum. Saman stöndum við vörð um traust og samheldni í íslensku samfélagi. Það er okkar sterkasta vörn gegn áföllum og árásum í nútímavæddum heimi. Um þetta er algjör samstaða í ríkisstjórn. Og allt fer þetta vel saman við stefnu ríkisstjórnarinnar í innanlandsmálum. 1. Aðild okkar að NATO verður áfram grunnstoð í utanríkisstefnu Íslands Í ríkisstjórn og á Alþingi er þverpólitísk sátt um að aðild okkar að NATO og varnarsamningurinn við Bandaríkin verði áfram grunnstoðir í utanríkisstefnu Íslands. Á leiðtogafundi NATO í Haag í dag munu leiðtogar aðildarríkja sammælast um að efla sameiginlegar varnir ríkjanna til muna á næstu árum. Það er jákvætt í ljósi aðstæðna. Þó er mikilvægt að taka fram að það verður engin eðlisbreyting á sambandi Íslands við NATO. Ísland mun áfram vera verðugur bandamaður á borgaralegum forsendum. Staða okkar innan bandalagsins er óbreytt frá því sem verið hefur síðan Ísland gerðist eitt af stofnríkjum þess árið 1949. Og því hefur verið haldið til haga á öllum okkar fundum með fulltrúum bandalagsríkja á undanförnum misserum. Framlag okkar til sameiginlegra varna NATO-ríkja hefur alltaf falist í öðru en beinum fjárframlögum til hermála. Við höfum ekki her og njótum skilnings á þeirri stöðu. Enda væri það ekki skynsamleg nýting á okkar fjármagni og framlagi. Hins vegar fylgjum við áfram Norðurlöndum og öðrum NATO-ríkjum þegar kemur að stuðningi okkar við varnarbaráttu Úkraínu í innrásarstríði Rússa. En fyrst og fremst munum við styrkja stöðu Íslands sem bandalagsríkis með því að einbeita okkur að því sem við þekkjum, kunnum og getum hér heima. Þannig tryggjum við hagsmuni Íslands. 2. Við styrkjum innviði hér heima sem styðja við öryggi og varnir Íslands Landfræðileg lega Íslands hefur mikla þýðingu og styrkleikar okkar sem bandalagsríkis felast ekki síður í áreiðanleika í samstarfi, öflugum innviðum og áfallaþoli. Hér heima höfum við aðstöðu til að taka á móti bandamönnum okkar og til þátttöku í sameiginlegum æfingum á sviði varnarmála. Við leggjum til búnað og mannskap til að sinna loftrýmisgæslu og eftirliti á eigin nærsvæði í Atlantshafinu. Þá sjáum við um leitar- og björgunaraðgerðir á hafi umhverfis landið. Á sviði áfallaþols búum við yfir þekkingu og kunnáttu. Þar eru almannavarnir og björgunarsveitirnar okkar í broddi fylkingar. En einnig er þörf á að efla Landhelgisgæslu Íslands, eftirlit á landamærum, netöryggi, löggæslu og aðra þætti í réttarvörslukerfinu. Þá er nauðsynlegt að auka áfallaþol með því að byggja upp og verja innviði sem snúa að orku, fjarskiptum og samgöngum. Ísland mun leggja sitt af mörkum til NATO með því að styrkja þessa þætti hér heima. Þarna getum við gert betur og þarna ætlum við að gera betur. Markmiðið er að árið 2035, eftir tíu ár, verjum við 1,5% af vergri landsframleiðslu til að styðja við öryggi og varnir á þennan hátt – en gróflega áætlað stöndum við nú þegar undir helmingnum af þessu viðmiði. Ríkisstjórnin hefur gengið í verkið með fjármálaáætlun um öryggi og innviði Íslands. Einnig er unnið að mótun öryggis- og varnarmálastefnu með fulltrúum allra stjórnmálaflokka á Alþingi sem verður lögð fram á þingi í haust. Svona byggjum við áfram á styrkleikum okkar. En allar ákvarðanir um fjárfestingu og framlög verða eftir sem áður teknar endanlega á Alþingi í fjárlögum. Það er engin ástæða til ótta – en það er rík ástæða til að vera vel undirbúin. 3. Saman stöndum við vörð um traust og samheldni í íslensku samfélagi Það er lykilatriði að við gerum allt sem við getum til að standa saman vörð um það einstaka traust og samheldni sem einkennir íslenskt samfélag. Þetta er okkar pólitík. Traustið og samheldnin er líka okkar öflugasta vörn gegn áföllum og árásum af ýmsum toga. Í nútímavæddum heimi er ráðist að frjálslyndum lýðræðissamfélögum með fjölbreyttum aðferðum. Það er ekki aðeins gert með beinum hætti og hefðbundnum hernaði. Nú hafa óbeinar árásir færst í aukana sem er ætlað að grafa undan upplýstri og lýðræðislegri umræðu. Það er meðal annars gert með skipulagðri dreifingu á falsfréttum, netárásum og öðrum fjölþáttaógnum. Svarið við slíku felst ekki aðeins í því að fjárfesta í netöryggi og fjarskiptainnviðum og að vinna gegn falsfréttum. Það er ekki síður brýnt að huga að félagslegum þáttum sem auka traust og samheldni – með því að hlúa að fólkinu okkar og rjúfa félagslega einangrun. Þannig sköpum við sterkt samfélag. Ríkisstjórnin er meðvituð um þetta. Þegar öllu er á botninn hvolft þá snúast aðgerðir okkar í varnar- og öryggismálum um að vernda það sem skiptir okkur mestu í daglegu lífi. Síðast en ekki síst stöndum við alltaf með gildum okkar um lýðræði, mannréttindi og virðingu fyrir alþjóðalögum. Við stöndum með saklausum borgurum sem líða þjáningar vegna stríðsátaka – hvort sem það er í Úkraínu, Palestínu eða annars staðar – og við stöndum alltaf með friði. * * * Það eru óróatímar í heimsmálum. Þá er frumskylda ríkisstjórnar að standa vörð um þjóðaröryggi. Og það mun ríkisstjórnin gera af heilum hug og hollustu við Ísland. Kristrún Frostadóttir forsætisráðherra, Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir utanríkisráðherra og Inga Sæland félags- og húsnæðismálaráðherra. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kristrún Frostadóttir Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir Inga Sæland Ríkisstjórn Kristrúnar Frostadóttur Utanríkismál NATO Öryggis- og varnarmál Mest lesið Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson Skoðun Skoðun Skoðun Sótt að réttindum kvenna — núna Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Afnám tilfærslu milli skattþrepa Breki Pálsson skrifar Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar Skoðun Opið bréf til umhverfis-, orku- og loftslagsráðherra Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Íslenska þjóð, þú ert núna að gleyma Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Tölum íslensku um bíðandi börn: Uppgjöf, svarthol og lögbrot Vigdís Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Fjórði hver vinnur í verslun og þjónustu Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar Skoðun Pabbar, mömmur, afar, ömmur Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Vellíðan í vinnu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Hefur vanfjármögnun sveitarfélaga áhrif á byggingarkostnað? Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Þar sem gervigreind er raunverulega að breyta öllu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Sjá meira
Við Íslendingar höfum búið við öryggi og frið frá lokum seinni heimsstyrjaldar. Samfélagið okkar er meðal þeirra öruggustu og friðsælustu í heimi og hér ríkir traust og samheldni sem gerir Ísland að frábæru landi og fyllir okkur stolti. Nú er stríð í Evrópu, átök í Mið-Austurlöndum og ófriður víða í heiminum. Nýjar ógnir hafa komið fram sem felast ekki aðeins í hefðbundnum hernaði eða hryðjuverkum. Með skipulegum hætti er grafið undan upplýstri umræðu og lýðræði auk þess sem unnin eru skemmdarverk á mikilvægum samfélagslegum innviðum landa í okkar heimshluta. Skýr skilaboð til þjóðarinnar um öryggi og varnir Íslands Ríkisstjórn Íslands er staðráðin í að styrkja öryggi og varnir landsins. Það gerum við í þéttu samstarfi með bandalagsríkjum okkar í Atlantshafsbandalaginu (NATO). Á óróatímum sendum við skýr skilaboð til þjóðarinnar í þessum efnum: Aðild okkar að NATO og varnarsamningurinn við Bandaríkin verða áfram grunnstoðir í utanríkisstefnu Íslands. Það verður engin eðlisbreyting á sambandi Íslands við NATO. Við styrkjum innviði hér heima sem styðja við öryggi og varnir Íslands. Þannig eflum við getu okkar til að vinna með bandalagsríkjum. Saman stöndum við vörð um traust og samheldni í íslensku samfélagi. Það er okkar sterkasta vörn gegn áföllum og árásum í nútímavæddum heimi. Um þetta er algjör samstaða í ríkisstjórn. Og allt fer þetta vel saman við stefnu ríkisstjórnarinnar í innanlandsmálum. 1. Aðild okkar að NATO verður áfram grunnstoð í utanríkisstefnu Íslands Í ríkisstjórn og á Alþingi er þverpólitísk sátt um að aðild okkar að NATO og varnarsamningurinn við Bandaríkin verði áfram grunnstoðir í utanríkisstefnu Íslands. Á leiðtogafundi NATO í Haag í dag munu leiðtogar aðildarríkja sammælast um að efla sameiginlegar varnir ríkjanna til muna á næstu árum. Það er jákvætt í ljósi aðstæðna. Þó er mikilvægt að taka fram að það verður engin eðlisbreyting á sambandi Íslands við NATO. Ísland mun áfram vera verðugur bandamaður á borgaralegum forsendum. Staða okkar innan bandalagsins er óbreytt frá því sem verið hefur síðan Ísland gerðist eitt af stofnríkjum þess árið 1949. Og því hefur verið haldið til haga á öllum okkar fundum með fulltrúum bandalagsríkja á undanförnum misserum. Framlag okkar til sameiginlegra varna NATO-ríkja hefur alltaf falist í öðru en beinum fjárframlögum til hermála. Við höfum ekki her og njótum skilnings á þeirri stöðu. Enda væri það ekki skynsamleg nýting á okkar fjármagni og framlagi. Hins vegar fylgjum við áfram Norðurlöndum og öðrum NATO-ríkjum þegar kemur að stuðningi okkar við varnarbaráttu Úkraínu í innrásarstríði Rússa. En fyrst og fremst munum við styrkja stöðu Íslands sem bandalagsríkis með því að einbeita okkur að því sem við þekkjum, kunnum og getum hér heima. Þannig tryggjum við hagsmuni Íslands. 2. Við styrkjum innviði hér heima sem styðja við öryggi og varnir Íslands Landfræðileg lega Íslands hefur mikla þýðingu og styrkleikar okkar sem bandalagsríkis felast ekki síður í áreiðanleika í samstarfi, öflugum innviðum og áfallaþoli. Hér heima höfum við aðstöðu til að taka á móti bandamönnum okkar og til þátttöku í sameiginlegum æfingum á sviði varnarmála. Við leggjum til búnað og mannskap til að sinna loftrýmisgæslu og eftirliti á eigin nærsvæði í Atlantshafinu. Þá sjáum við um leitar- og björgunaraðgerðir á hafi umhverfis landið. Á sviði áfallaþols búum við yfir þekkingu og kunnáttu. Þar eru almannavarnir og björgunarsveitirnar okkar í broddi fylkingar. En einnig er þörf á að efla Landhelgisgæslu Íslands, eftirlit á landamærum, netöryggi, löggæslu og aðra þætti í réttarvörslukerfinu. Þá er nauðsynlegt að auka áfallaþol með því að byggja upp og verja innviði sem snúa að orku, fjarskiptum og samgöngum. Ísland mun leggja sitt af mörkum til NATO með því að styrkja þessa þætti hér heima. Þarna getum við gert betur og þarna ætlum við að gera betur. Markmiðið er að árið 2035, eftir tíu ár, verjum við 1,5% af vergri landsframleiðslu til að styðja við öryggi og varnir á þennan hátt – en gróflega áætlað stöndum við nú þegar undir helmingnum af þessu viðmiði. Ríkisstjórnin hefur gengið í verkið með fjármálaáætlun um öryggi og innviði Íslands. Einnig er unnið að mótun öryggis- og varnarmálastefnu með fulltrúum allra stjórnmálaflokka á Alþingi sem verður lögð fram á þingi í haust. Svona byggjum við áfram á styrkleikum okkar. En allar ákvarðanir um fjárfestingu og framlög verða eftir sem áður teknar endanlega á Alþingi í fjárlögum. Það er engin ástæða til ótta – en það er rík ástæða til að vera vel undirbúin. 3. Saman stöndum við vörð um traust og samheldni í íslensku samfélagi Það er lykilatriði að við gerum allt sem við getum til að standa saman vörð um það einstaka traust og samheldni sem einkennir íslenskt samfélag. Þetta er okkar pólitík. Traustið og samheldnin er líka okkar öflugasta vörn gegn áföllum og árásum af ýmsum toga. Í nútímavæddum heimi er ráðist að frjálslyndum lýðræðissamfélögum með fjölbreyttum aðferðum. Það er ekki aðeins gert með beinum hætti og hefðbundnum hernaði. Nú hafa óbeinar árásir færst í aukana sem er ætlað að grafa undan upplýstri og lýðræðislegri umræðu. Það er meðal annars gert með skipulagðri dreifingu á falsfréttum, netárásum og öðrum fjölþáttaógnum. Svarið við slíku felst ekki aðeins í því að fjárfesta í netöryggi og fjarskiptainnviðum og að vinna gegn falsfréttum. Það er ekki síður brýnt að huga að félagslegum þáttum sem auka traust og samheldni – með því að hlúa að fólkinu okkar og rjúfa félagslega einangrun. Þannig sköpum við sterkt samfélag. Ríkisstjórnin er meðvituð um þetta. Þegar öllu er á botninn hvolft þá snúast aðgerðir okkar í varnar- og öryggismálum um að vernda það sem skiptir okkur mestu í daglegu lífi. Síðast en ekki síst stöndum við alltaf með gildum okkar um lýðræði, mannréttindi og virðingu fyrir alþjóðalögum. Við stöndum með saklausum borgurum sem líða þjáningar vegna stríðsátaka – hvort sem það er í Úkraínu, Palestínu eða annars staðar – og við stöndum alltaf með friði. * * * Það eru óróatímar í heimsmálum. Þá er frumskylda ríkisstjórnar að standa vörð um þjóðaröryggi. Og það mun ríkisstjórnin gera af heilum hug og hollustu við Ísland. Kristrún Frostadóttir forsætisráðherra, Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir utanríkisráðherra og Inga Sæland félags- og húsnæðismálaráðherra.
Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir skrifar
Skoðun Engin eftirspurn eftir Viðreisnar- og Samfylkingarmódelinu Andri Steinn Hilmarsson skrifar
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Þegar heilinn sveltur: Tími til að endurhugsa stefnu í geðheilbrigðismálum Vigdís M. Jónsdóttir Skoðun