Tilkynningum frá verslunareigendum um alvarleg atvik hafi fjölgað Lovísa Arnardóttir skrifar 18. júní 2025 09:08 Benedikt segir ekki allar verslanir jafn vel undirbúnar en átakið eigi að greiða úr því. Vísir/Einar Benedikt S. Benediktsson, framkvæmdastjóri Samtaka verslunar og þjónustu, SVÞ, segir markmið nýs átaks SVÞ, VR og LÍV gegn ofbeldi í garð verslunarfólks að ná utan um vandann og tryggja að allar verslanir séu með gott verklag og leiðbeiningar fyrir starfsfólk. Atvikum hafi farið fjölgandi og sum þeirra geti flokkast sem einelti eða kynferðisleg áreitni. Átakið var kynnt í fyrradag og á sama tíma undirritað sameiginlegt minnisblað. Benedikt fór yfir átakið í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Benedikt segir tilefni átaksins ekki að viðskiptavinir séu að stórum hluta til vandræða heldur sé aðdragandinn sá að síðasta haust hafi VR og LÍV komið til þeirra til að ræða samstarf. Tilkynningum til þeirra frá verslunareigendum um alvarleg atvik eða erfiða hegðun við verslunarfólk hafi á sama tíma farið fjölgandi. Benedikt segir engar tölur til um þetta en þetta sé tilfinning verslunarfólks auk þess sem þetta sé orðið víðtækara. Atvikin séu auk þess orðin alvarlegri og sum þeirra mætti flokka sem einelti eða kynferðislega áreitni. „Endurtekið atferli sem er farið að hafa slæm áhrif á starfsfólkið,“ segir hann og að það sé jafnvel farið að hafa slæm áhrif á heilsu þeirra. Ákveðnir geirar í smásölu séu útsettir fyrir alvarlegri atvikum og atvikum fjölgað. Það séu framin rán og það kalli á annars konar viðbragð. Flest atvikin rati í fjölmiðla. Þetta kalli á að betur þurfi að hlúa að starfsfólki og umhverfi þeirra. Benedikt segir sumar verslanir vel undirbúnar og þau séu með skýr skilaboð til starfsmanna um hvernig eigi að bregðast við og samstarfsverkefefnið eigi að ná utan um þau viðbrögð sem eru, hvernig verslanir hafi verið að undirbúa sig og hvernig aðstoð sé hægt að veita fólki eftir slík öryggisatvik, til dæmis með sálfræðiaðstoð. „Við þekkjum dæmi þar sem einhver starfsmaður hefur gripið þjóf glóðvolgan við að stela og þjófurinn bregst við með einhvers konar ofbeldi eða ógnunum. Það er þessi heildarmynd sem við ætlum að reyna að ná saman utan um.“ Ekki tilefni alls staðar fyrir öryggisverði Benedikt segir að þannig verði aðilar innan smásölumarkaðarins kallaðir saman til að ná utan um atvik og svo eigi að taka saman viðbrögð við þeim. Hvaða verklag sé í gildi og hvaða leiðbeiningar starfsmenn fái um mörk. Benedikt segir ekki endilega tilefni til að stilla upp öryggisvörðum í allar verslanir eins og tíðkast víða í Evrópu og Bandaríkjunum en að í til dæmis aðdraganda jóla geri margar verslanir það. Sumar séu alltaf með öryggisverði en það séu helst verslanir sem séu með dýrar vörur. „Ef þróunin versnar er það auðvitað kostur sem menn munu líta til.“ Ef horft er til landa í Evrópu hafi ýmislegt verið gert. Í Bretlandi sé til dæmis afgreiðslufólk í verslunum í búri og refsingar hertar við áreitni og ofbeldi í verslunum. Í Svíþjóð sé búið að staðfesta heimild fyrir verslanir að fara fram á nálgunarbann í alvarlegustu atvikunum. Hann segir verslunarfólk byrjað að lýsa áhyggjum og þau vilji með átakinu koma í veg fyrir að staðan versni og að fólk sé vel undirbúið. Í lagi að skamma suma ekki alla Benedikt sagði sögu af því þegar hann var fyrir nokkrum árum staddur í matvöruverslun og sá að rekkinn með vörunum frá heildsölunni sem hann starfaði fyrir þarfnaðist tiltektar. Hann ákvað að gera það sjálfur vegna anna hjá starfsfólki og þegar hann er byrjaður verður hann var við það að maður er að skamma hann. Maðurinn hélt að hann væri starfsmaður verslunar en þegar Benedikt sagði honum það bað maðurinn hann afsökunar. „Ég hugsaði eftir þetta að honum þótti ekki tilhlýðilegt að skamma mig sem starfsmann heildsölu en var alveg til í að láta starfsmann dagvöruverslunarinnar heyra það,“ segir Benedikt og að stundum þurfi fólk að hugsa aðeins áður en það byrjar að tala. Verslun Neytendur Stéttarfélög Vinnustaðurinn Mest lesið Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Viðskipti innlent Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Viðskipti innlent Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Viðskipti innlent „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðskipti innlent Isavia gefur strandaglópum engin grið Viðskipti innlent Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Viðskipti innlent Búið að greiða laun og barnabætur Viðskipti innlent Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Viðskipti innlent Gjörbreyttar kröfur og vinna ekki lengur aðeins til að hafa í sig og á Atvinnulíf Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn Viðskipti innlent Fleiri fréttir Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Hvetur stjórnvöld til að veita ferðaskrifstofum lán eins og í Covid Búið að greiða laun og barnabætur Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Snaps teygir anga sína út á Hlemm „Það er svo langt síðan að við höfðum ekki trú á Play“ Arnar Þór og Unnur Lilja skipta búi Play Bændaferðir færa sig í skemmtiferðasiglingar Fallið frá kröfum um neyðarfjarskipti á hálendinu Play með sex prósent flugsæta til og frá landinu Hrun í makríl og kolmunna Fall Play áfall en að einhverju leyti fyrirséð Segir ekki honum að kenna að Play hafi farið á hausinn Eðlilegt ef farið verður yfir eftirlit með flugfélögum Höggið á íslenska ferðaþjónustu ætti að vera takmarkað Þjóðarskútan sé „vel í stakk búin til að sigla milli skers og báru í úfnum sjó“ Gjaldþrotaskiptabeiðni Play tekin fyrir í héraðsdómi Atvinnuleysi 5,3 prósent í ágúst Kalla ráðherra og forstjóra Samgöngustofu fyrir samgöngunefnd Hækkun flugfargjalda muni skila sér í meiri verðbólgu Leik lokið hjá Play „Skrifast ekki á okkur að það hafi farið eins og er farið“ Sjá meira
Átakið var kynnt í fyrradag og á sama tíma undirritað sameiginlegt minnisblað. Benedikt fór yfir átakið í Bítinu á Bylgjunni í morgun. Benedikt segir tilefni átaksins ekki að viðskiptavinir séu að stórum hluta til vandræða heldur sé aðdragandinn sá að síðasta haust hafi VR og LÍV komið til þeirra til að ræða samstarf. Tilkynningum til þeirra frá verslunareigendum um alvarleg atvik eða erfiða hegðun við verslunarfólk hafi á sama tíma farið fjölgandi. Benedikt segir engar tölur til um þetta en þetta sé tilfinning verslunarfólks auk þess sem þetta sé orðið víðtækara. Atvikin séu auk þess orðin alvarlegri og sum þeirra mætti flokka sem einelti eða kynferðislega áreitni. „Endurtekið atferli sem er farið að hafa slæm áhrif á starfsfólkið,“ segir hann og að það sé jafnvel farið að hafa slæm áhrif á heilsu þeirra. Ákveðnir geirar í smásölu séu útsettir fyrir alvarlegri atvikum og atvikum fjölgað. Það séu framin rán og það kalli á annars konar viðbragð. Flest atvikin rati í fjölmiðla. Þetta kalli á að betur þurfi að hlúa að starfsfólki og umhverfi þeirra. Benedikt segir sumar verslanir vel undirbúnar og þau séu með skýr skilaboð til starfsmanna um hvernig eigi að bregðast við og samstarfsverkefefnið eigi að ná utan um þau viðbrögð sem eru, hvernig verslanir hafi verið að undirbúa sig og hvernig aðstoð sé hægt að veita fólki eftir slík öryggisatvik, til dæmis með sálfræðiaðstoð. „Við þekkjum dæmi þar sem einhver starfsmaður hefur gripið þjóf glóðvolgan við að stela og þjófurinn bregst við með einhvers konar ofbeldi eða ógnunum. Það er þessi heildarmynd sem við ætlum að reyna að ná saman utan um.“ Ekki tilefni alls staðar fyrir öryggisverði Benedikt segir að þannig verði aðilar innan smásölumarkaðarins kallaðir saman til að ná utan um atvik og svo eigi að taka saman viðbrögð við þeim. Hvaða verklag sé í gildi og hvaða leiðbeiningar starfsmenn fái um mörk. Benedikt segir ekki endilega tilefni til að stilla upp öryggisvörðum í allar verslanir eins og tíðkast víða í Evrópu og Bandaríkjunum en að í til dæmis aðdraganda jóla geri margar verslanir það. Sumar séu alltaf með öryggisverði en það séu helst verslanir sem séu með dýrar vörur. „Ef þróunin versnar er það auðvitað kostur sem menn munu líta til.“ Ef horft er til landa í Evrópu hafi ýmislegt verið gert. Í Bretlandi sé til dæmis afgreiðslufólk í verslunum í búri og refsingar hertar við áreitni og ofbeldi í verslunum. Í Svíþjóð sé búið að staðfesta heimild fyrir verslanir að fara fram á nálgunarbann í alvarlegustu atvikunum. Hann segir verslunarfólk byrjað að lýsa áhyggjum og þau vilji með átakinu koma í veg fyrir að staðan versni og að fólk sé vel undirbúið. Í lagi að skamma suma ekki alla Benedikt sagði sögu af því þegar hann var fyrir nokkrum árum staddur í matvöruverslun og sá að rekkinn með vörunum frá heildsölunni sem hann starfaði fyrir þarfnaðist tiltektar. Hann ákvað að gera það sjálfur vegna anna hjá starfsfólki og þegar hann er byrjaður verður hann var við það að maður er að skamma hann. Maðurinn hélt að hann væri starfsmaður verslunar en þegar Benedikt sagði honum það bað maðurinn hann afsökunar. „Ég hugsaði eftir þetta að honum þótti ekki tilhlýðilegt að skamma mig sem starfsmann heildsölu en var alveg til í að láta starfsmann dagvöruverslunarinnar heyra það,“ segir Benedikt og að stundum þurfi fólk að hugsa aðeins áður en það byrjar að tala.
Verslun Neytendur Stéttarfélög Vinnustaðurinn Mest lesið Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Viðskipti innlent Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Viðskipti innlent Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Viðskipti innlent „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðskipti innlent Isavia gefur strandaglópum engin grið Viðskipti innlent Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Viðskipti innlent Búið að greiða laun og barnabætur Viðskipti innlent Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Viðskipti innlent Gjörbreyttar kröfur og vinna ekki lengur aðeins til að hafa í sig og á Atvinnulíf Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn Viðskipti innlent Fleiri fréttir Kaupfélagið á bak við risaviðskipti í Iceland Seafood Múlakaffi nýtir farþegamiðstöðina yfir veturinn „Við munum gæta réttar kröfuhafa í hvívetna“ Viðkvæm staða í björgunaraðgerðum Play Europe Horfa fram á tugmilljarða samdrátt og bíða í ofvæni eftir loðnufréttum Hætti korteri eftir peppfund með Möltufólkinu Isavia gefur strandaglópum engin grið Ásgeir og Darri til Landslaga Sahara og Olís tilnefnd til tvennra alþjóðlegra verðlauna Hvetur stjórnvöld til að veita ferðaskrifstofum lán eins og í Covid Búið að greiða laun og barnabætur Stefna á að hefja starfsemi á Möltu innan tíu vikna Snaps teygir anga sína út á Hlemm „Það er svo langt síðan að við höfðum ekki trú á Play“ Arnar Þór og Unnur Lilja skipta búi Play Bændaferðir færa sig í skemmtiferðasiglingar Fallið frá kröfum um neyðarfjarskipti á hálendinu Play með sex prósent flugsæta til og frá landinu Hrun í makríl og kolmunna Fall Play áfall en að einhverju leyti fyrirséð Segir ekki honum að kenna að Play hafi farið á hausinn Eðlilegt ef farið verður yfir eftirlit með flugfélögum Höggið á íslenska ferðaþjónustu ætti að vera takmarkað Þjóðarskútan sé „vel í stakk búin til að sigla milli skers og báru í úfnum sjó“ Gjaldþrotaskiptabeiðni Play tekin fyrir í héraðsdómi Atvinnuleysi 5,3 prósent í ágúst Kalla ráðherra og forstjóra Samgöngustofu fyrir samgöngunefnd Hækkun flugfargjalda muni skila sér í meiri verðbólgu Leik lokið hjá Play „Skrifast ekki á okkur að það hafi farið eins og er farið“ Sjá meira