Mikil fjölgun í greiningum á sárasótt og lekanda Lovísa Arnardóttir skrifar 4. júlí 2024 08:17 Öruggasta vörnin gegn kynsjúkdómum er smokkurinn. Í skýrslu sóttvarnarlæknis segir að líklegt sé að fjölgun kynsjúkdóma megi rekja til minni notkunar smokksins. Vísir/EPA Mikil aukning hefur orðið á greiningum kynsjúkdómanna lekanda og sárasóttar hérlendis og ekkert dregið úr tíðni klamydíu. Þetta kemur fram í nýrri skýrslu ársskýrslu sóttvarnalæknis fyrir árið 2023. Þar segir að ráðast þurfi í frekari greiningu á hugsanlegum orsökum aukningar lekanda og sárasóttar til að efla forvarnir á markvissan hátt. Sýkingarnar geti haft alvarlegar langtíma afleiðingar. Svipaður fjöldi greindist með klamydíu árið 2023 og undanfarin ár, eða 1.948. Um það bil 52 prósent tilfella voru konur og er það jafnara kynjahlutfall en oft áður, en konur hafa undanfarin ár átt um 53 prósent til 57 prósent greininga. Skýrsla sóttvarnarlæknis er hér. Í skýrslu sóttvarnalæknis segir að klamydía sé algengasti kynsjúkdómurinn og að hann skilji sig frá öðrum kynsjúkdómum hvað varðar kynjahlutfall. „Engin einhlýt skýring er á þessu en hugsanlegt er að sárasótt, lekanda og HIV megi að stórum hluta rekja til karla sem stunda kynlíf með körlum,“ segir í skýrslunni. Þar kemur einnig fram að fjölgun hafi verið í tilfellum lekanda. Samtals 338 einstaklingar greindust sem er mesti fjöldi sem greinst hefur á Íslandi í meira en 40 ár. Aukninguna má samkvæmt skýrslunni sjá hjá bæði körlum og konum en um 75 prósent greininga voru hjá karlmönnum. Í skýrslunni segir að greiningum hafi farið fjölgandi undanfarna tvo áratugi en að mikið stökk hafi verið í þeim í fyrra og árið á undan, 2022. Fjölgun tilfella lekanda hefur einnig sést í öðrum löndum Evrópu. Erlendis hefur sést aukning í greiningum hjá yngra fólki og eru sérstakar áhyggjur af aukningu hjá ungum konum þar sem lekandi getur valdið ófrjósemi. Í skýrslu segir að þetta sé óútskýrt an að mögulega sé þetta vegna fjölgunar bólfélaga og minni smokkanotkunar. Ekki fleiri með sárasótt í áratugi Vaxandi áhyggjur eru af sýklalyfjaónæmum lekandabakteríum fyrir þeim lyfjum sem notuð eru við lekanda í dag en slíkt er að sjást í sumum Evrópulöndum og í löndum í Asíu. Á árinu 2023 greindust 73 einstaklingar með sárasótt og er það mesti fjöldi sem greinst hefur hér á landi frá því á 5. áratugi síðustu aldar. Karlmenn voru í miklum meirihluta þeirra sem greindust, 61 talsins, eða 84 prósent. Síðastliðin ár hefur hlutfall karlmanna með sárasótt samkvæmt skýrslunni verið á bilinu 75 prósent til 97 prósent og hefur sjúkdómurinn greinst að stórum hluta hjá körlum sem stunda kynlíf með körlum. Í skýrslunni segir að sjúkdómurinn geti náð til annarra hópa. Borið hefur á aukningu á sárasótt í öðrum löndum Evrópu og hefur Sóttvarnastofnun Evrópusambandsins gefið út að brýn þörf sé fyrir tafarlausar aðgerðir til að koma í veg fyrir frekari smit og að draga úr áhrifum kynsjúkdóma á lýðheilsu. Fjölgun í tilfella lifrarbólgu B Í skýrslu sóttvarnalæknis er einnig fjallað um aðra sjúkdóma eins og lifrarbólgu B og C. Færri greindust með lifrarbólgu C en aldrei hafa fleiri greinst með lifrarbólgu B. Í skýrslu sóttvarnalæknis kemur fram að 90 einstaklingar, 60 karlar og 30 konur á aldrinum 7–73 ára hafi greinst með lifrarbólgu B. Flestar greiningar eru gerðar við heilbrigðisskoðun hjá umsækjendum um dvalarleyfi og í flestum tilvikum er um langvinna sýkingu að ræða. Hægt er að fá greiningu á kynsjúkdómum á kyn- og húðsjúkdómadeild Landspítalans.Vísir/Vilhelm Árið 2023 greindust 107 einstaklingar með lifrabólgu C veiru hér á landi og eru það nokkuð færri en árið á undan þegar 122 greindust. Þar af voru 79 einstaklingar, eða 74 prósent, með virka sýkingu og 28 einstaklingar með jákvæð mótefni eingöngu, sem gefur til kynna eldri sýkingu. Tveir með alnæmi Árið 2023 greindust 44 einstaklingar með HIV hér á landi. Þar af voru 32 karlar og 12 konur. Hjá 27 einstaklingum, eða 61 prósent, var um þekkta sýkingu að ræða sem greinst hafði áður erlendis en nýgreining hjá 17 einstaklingum. Karlar sem smituðust við kynmök við aðra karla voru 23 (52 prósent) en 16 einstaklingar smituðust við kynmök við einstakling af ólíku kyni og fimm voru með aðra eða óþekkta smitleið. Tveir einstaklingar greindust með alnæmi á Íslandi á árinu 2023, erlendur karlmaður og íslensk kona á fimmtugsaldri. Ekkert andlát varð hérlendis vegna alnæmis á árinu. Heilbrigðismál Kynlíf Tengdar fréttir Skotheld ráð kynfræðings að góðum prófíl á þínu uppáhalds stefnumótaforriti Ókei, í draumaheimi erum við ekki að „dæma bókina út frá kápunni” og viljum öll þykjast gera betur en það, en ég meina, við skulum öll vera hreinskilin. Á stefnumótaforritum erum við einmitt öll að gera nákvæmlega það og þá er eins gott að kápan okkar sé eins góð og hún getur verið! 19. mars 2024 20:00 Ungt fólk þyrst í fræðsluefni um kynheilbrigði Nýlega gáfu Samtök um kynheilbrigði út nýja handbók, Kynheilbrigði og vellíðan ungs fólks, fyrir kennara í framhaldsskólum til að kenna um kynheilbrigðismál. Tilgangur handbókarinnar er að stuðla að kynheilbrigði ungs fólks. Ritstjórar efnisins eru Sóley og Yvonne K. Fulbright, kynfræðingur. 11. febrúar 2024 15:01 Aldrei fleiri greinst með lekanda Metfjöldi greindra tilfella kynsjúkdómsins lekanda greindust hér á landi í fyrra, eða samtals 159. Tilfellum lekanda hefur farið farið fjölgandi síðustu ár en fækkaði þó í heimsfaraldri Covid-19 og voru 96 árið 2020. 19. júní 2023 06:49 Mest lesið Bátar brenna í Bolungarvík Innlent Erlendur ferðamaður lést við Hrafntinnusker Innlent Meðvitundarlaus maður sóttur í Silfru Innlent Leigubíll án verðmerkingar og veitingastaðir í óleyfi Innlent Rok og rigning sama hvert er litið Veður „Fór algjörlega fram úr björtustu vonum“ Innlent Atvinnubílstjóri með farþega undir áhrifum áfengis í vinnunni Innlent Segir Guðlaug fara með rangt mál: „Hvimleið þessi valkvæða hlustun stjórnarandstöðunnar“ Innlent Stal 73 rauðvínsflöskum og rúllaði burt á þríhjóli Erlent Segir áhyggjuefni að ESB hafi platað Íslendinga í tíu ár Innlent Fleiri fréttir Margmenni kom saman á hungurgöngu Eldsvoði í Borgartúni Tvítugur Akureyringur með rafskutluleigu fyrir ferðamenn Þekktum Íslendingum lögð orð í munn með gervigreind Fulltrúar minnihlutans á einu um að tollarnir hafi ekki verið ræddir Gervigreind leggur Íslendingum orð í munn, bátabruni og veðrið um versló Atvinnubílstjóri með farþega undir áhrifum áfengis í vinnunni Segir áhyggjuefni að ESB hafi platað Íslendinga í tíu ár „Ökum slóðann” – Átaksverkefni gegn utanvegaakstri Erlendur ferðamaður lést við Hrafntinnusker Meðvitundarlaus maður sóttur í Silfru Segir Guðlaug fara með rangt mál: „Hvimleið þessi valkvæða hlustun stjórnarandstöðunnar“ Bátar brenna í Bolungarvík Utanríkisráðherra segir stjórnarandstöðuna fara rangt með mál „Fór algjörlega fram úr björtustu vonum“ Tekist á um Evrópumálin Merkúr Máni sótti brons í Ólympíukeppninni í líffræði Leigubíll án verðmerkingar og veitingastaðir í óleyfi Virknin minnkað þó áfram gjósi Tjald vonarinnar brann til kaldra kola Skötumessur Ásmundar Friðrikssonar gefa vel af sér „Þá er samkeppnishæfnin farin, það segir sig bara sjálft“ Líkamsárás í farþegaskipi „Kaldar kveðjur frá ESB“ og tilfinningaþrungin stund á Druslugöngu Hvalfjarðargöng opin á ný „Það er verið að taka aðeins of mikið“ Díselþjófar staðnir að verki: „Þetta er búið að kosta okkur milljónir“ „Ég held að það sé nú best að anda rólega“ Áhugi ungra stráka á Druslugöngunni kom skemmtilega á óvart Mögulegir Evróputollar á íslenskar vörur, lundastofn í rénun og Druslugangan Sjá meira
Svipaður fjöldi greindist með klamydíu árið 2023 og undanfarin ár, eða 1.948. Um það bil 52 prósent tilfella voru konur og er það jafnara kynjahlutfall en oft áður, en konur hafa undanfarin ár átt um 53 prósent til 57 prósent greininga. Skýrsla sóttvarnarlæknis er hér. Í skýrslu sóttvarnalæknis segir að klamydía sé algengasti kynsjúkdómurinn og að hann skilji sig frá öðrum kynsjúkdómum hvað varðar kynjahlutfall. „Engin einhlýt skýring er á þessu en hugsanlegt er að sárasótt, lekanda og HIV megi að stórum hluta rekja til karla sem stunda kynlíf með körlum,“ segir í skýrslunni. Þar kemur einnig fram að fjölgun hafi verið í tilfellum lekanda. Samtals 338 einstaklingar greindust sem er mesti fjöldi sem greinst hefur á Íslandi í meira en 40 ár. Aukninguna má samkvæmt skýrslunni sjá hjá bæði körlum og konum en um 75 prósent greininga voru hjá karlmönnum. Í skýrslunni segir að greiningum hafi farið fjölgandi undanfarna tvo áratugi en að mikið stökk hafi verið í þeim í fyrra og árið á undan, 2022. Fjölgun tilfella lekanda hefur einnig sést í öðrum löndum Evrópu. Erlendis hefur sést aukning í greiningum hjá yngra fólki og eru sérstakar áhyggjur af aukningu hjá ungum konum þar sem lekandi getur valdið ófrjósemi. Í skýrslu segir að þetta sé óútskýrt an að mögulega sé þetta vegna fjölgunar bólfélaga og minni smokkanotkunar. Ekki fleiri með sárasótt í áratugi Vaxandi áhyggjur eru af sýklalyfjaónæmum lekandabakteríum fyrir þeim lyfjum sem notuð eru við lekanda í dag en slíkt er að sjást í sumum Evrópulöndum og í löndum í Asíu. Á árinu 2023 greindust 73 einstaklingar með sárasótt og er það mesti fjöldi sem greinst hefur hér á landi frá því á 5. áratugi síðustu aldar. Karlmenn voru í miklum meirihluta þeirra sem greindust, 61 talsins, eða 84 prósent. Síðastliðin ár hefur hlutfall karlmanna með sárasótt samkvæmt skýrslunni verið á bilinu 75 prósent til 97 prósent og hefur sjúkdómurinn greinst að stórum hluta hjá körlum sem stunda kynlíf með körlum. Í skýrslunni segir að sjúkdómurinn geti náð til annarra hópa. Borið hefur á aukningu á sárasótt í öðrum löndum Evrópu og hefur Sóttvarnastofnun Evrópusambandsins gefið út að brýn þörf sé fyrir tafarlausar aðgerðir til að koma í veg fyrir frekari smit og að draga úr áhrifum kynsjúkdóma á lýðheilsu. Fjölgun í tilfella lifrarbólgu B Í skýrslu sóttvarnalæknis er einnig fjallað um aðra sjúkdóma eins og lifrarbólgu B og C. Færri greindust með lifrarbólgu C en aldrei hafa fleiri greinst með lifrarbólgu B. Í skýrslu sóttvarnalæknis kemur fram að 90 einstaklingar, 60 karlar og 30 konur á aldrinum 7–73 ára hafi greinst með lifrarbólgu B. Flestar greiningar eru gerðar við heilbrigðisskoðun hjá umsækjendum um dvalarleyfi og í flestum tilvikum er um langvinna sýkingu að ræða. Hægt er að fá greiningu á kynsjúkdómum á kyn- og húðsjúkdómadeild Landspítalans.Vísir/Vilhelm Árið 2023 greindust 107 einstaklingar með lifrabólgu C veiru hér á landi og eru það nokkuð færri en árið á undan þegar 122 greindust. Þar af voru 79 einstaklingar, eða 74 prósent, með virka sýkingu og 28 einstaklingar með jákvæð mótefni eingöngu, sem gefur til kynna eldri sýkingu. Tveir með alnæmi Árið 2023 greindust 44 einstaklingar með HIV hér á landi. Þar af voru 32 karlar og 12 konur. Hjá 27 einstaklingum, eða 61 prósent, var um þekkta sýkingu að ræða sem greinst hafði áður erlendis en nýgreining hjá 17 einstaklingum. Karlar sem smituðust við kynmök við aðra karla voru 23 (52 prósent) en 16 einstaklingar smituðust við kynmök við einstakling af ólíku kyni og fimm voru með aðra eða óþekkta smitleið. Tveir einstaklingar greindust með alnæmi á Íslandi á árinu 2023, erlendur karlmaður og íslensk kona á fimmtugsaldri. Ekkert andlát varð hérlendis vegna alnæmis á árinu.
Heilbrigðismál Kynlíf Tengdar fréttir Skotheld ráð kynfræðings að góðum prófíl á þínu uppáhalds stefnumótaforriti Ókei, í draumaheimi erum við ekki að „dæma bókina út frá kápunni” og viljum öll þykjast gera betur en það, en ég meina, við skulum öll vera hreinskilin. Á stefnumótaforritum erum við einmitt öll að gera nákvæmlega það og þá er eins gott að kápan okkar sé eins góð og hún getur verið! 19. mars 2024 20:00 Ungt fólk þyrst í fræðsluefni um kynheilbrigði Nýlega gáfu Samtök um kynheilbrigði út nýja handbók, Kynheilbrigði og vellíðan ungs fólks, fyrir kennara í framhaldsskólum til að kenna um kynheilbrigðismál. Tilgangur handbókarinnar er að stuðla að kynheilbrigði ungs fólks. Ritstjórar efnisins eru Sóley og Yvonne K. Fulbright, kynfræðingur. 11. febrúar 2024 15:01 Aldrei fleiri greinst með lekanda Metfjöldi greindra tilfella kynsjúkdómsins lekanda greindust hér á landi í fyrra, eða samtals 159. Tilfellum lekanda hefur farið farið fjölgandi síðustu ár en fækkaði þó í heimsfaraldri Covid-19 og voru 96 árið 2020. 19. júní 2023 06:49 Mest lesið Bátar brenna í Bolungarvík Innlent Erlendur ferðamaður lést við Hrafntinnusker Innlent Meðvitundarlaus maður sóttur í Silfru Innlent Leigubíll án verðmerkingar og veitingastaðir í óleyfi Innlent Rok og rigning sama hvert er litið Veður „Fór algjörlega fram úr björtustu vonum“ Innlent Atvinnubílstjóri með farþega undir áhrifum áfengis í vinnunni Innlent Segir Guðlaug fara með rangt mál: „Hvimleið þessi valkvæða hlustun stjórnarandstöðunnar“ Innlent Stal 73 rauðvínsflöskum og rúllaði burt á þríhjóli Erlent Segir áhyggjuefni að ESB hafi platað Íslendinga í tíu ár Innlent Fleiri fréttir Margmenni kom saman á hungurgöngu Eldsvoði í Borgartúni Tvítugur Akureyringur með rafskutluleigu fyrir ferðamenn Þekktum Íslendingum lögð orð í munn með gervigreind Fulltrúar minnihlutans á einu um að tollarnir hafi ekki verið ræddir Gervigreind leggur Íslendingum orð í munn, bátabruni og veðrið um versló Atvinnubílstjóri með farþega undir áhrifum áfengis í vinnunni Segir áhyggjuefni að ESB hafi platað Íslendinga í tíu ár „Ökum slóðann” – Átaksverkefni gegn utanvegaakstri Erlendur ferðamaður lést við Hrafntinnusker Meðvitundarlaus maður sóttur í Silfru Segir Guðlaug fara með rangt mál: „Hvimleið þessi valkvæða hlustun stjórnarandstöðunnar“ Bátar brenna í Bolungarvík Utanríkisráðherra segir stjórnarandstöðuna fara rangt með mál „Fór algjörlega fram úr björtustu vonum“ Tekist á um Evrópumálin Merkúr Máni sótti brons í Ólympíukeppninni í líffræði Leigubíll án verðmerkingar og veitingastaðir í óleyfi Virknin minnkað þó áfram gjósi Tjald vonarinnar brann til kaldra kola Skötumessur Ásmundar Friðrikssonar gefa vel af sér „Þá er samkeppnishæfnin farin, það segir sig bara sjálft“ Líkamsárás í farþegaskipi „Kaldar kveðjur frá ESB“ og tilfinningaþrungin stund á Druslugöngu Hvalfjarðargöng opin á ný „Það er verið að taka aðeins of mikið“ Díselþjófar staðnir að verki: „Þetta er búið að kosta okkur milljónir“ „Ég held að það sé nú best að anda rólega“ Áhugi ungra stráka á Druslugöngunni kom skemmtilega á óvart Mögulegir Evróputollar á íslenskar vörur, lundastofn í rénun og Druslugangan Sjá meira
Skotheld ráð kynfræðings að góðum prófíl á þínu uppáhalds stefnumótaforriti Ókei, í draumaheimi erum við ekki að „dæma bókina út frá kápunni” og viljum öll þykjast gera betur en það, en ég meina, við skulum öll vera hreinskilin. Á stefnumótaforritum erum við einmitt öll að gera nákvæmlega það og þá er eins gott að kápan okkar sé eins góð og hún getur verið! 19. mars 2024 20:00
Ungt fólk þyrst í fræðsluefni um kynheilbrigði Nýlega gáfu Samtök um kynheilbrigði út nýja handbók, Kynheilbrigði og vellíðan ungs fólks, fyrir kennara í framhaldsskólum til að kenna um kynheilbrigðismál. Tilgangur handbókarinnar er að stuðla að kynheilbrigði ungs fólks. Ritstjórar efnisins eru Sóley og Yvonne K. Fulbright, kynfræðingur. 11. febrúar 2024 15:01
Aldrei fleiri greinst með lekanda Metfjöldi greindra tilfella kynsjúkdómsins lekanda greindust hér á landi í fyrra, eða samtals 159. Tilfellum lekanda hefur farið farið fjölgandi síðustu ár en fækkaði þó í heimsfaraldri Covid-19 og voru 96 árið 2020. 19. júní 2023 06:49