Loftslagsáætlun á hugmyndastigi Birna Sigrún Hallsdóttir og Hrafnhildur Bragadóttir skrifa 19. júní 2024 20:32 Síðastliðinn föstudag kynntu fjórir ráðherrar ríkisstjórnarinnar nýja og uppfærða aðgerðaáætlun í loftslagsmálum sem hefur verið í vinnslu síðastliðin tvö ár í þéttu samstarfi stjórnvalda og atvinnulífsins. Stórauknum fjölda aðgerða var lýst sem fagnaðarefni, en áætlunin hefur að geyma 150 aðgerðir í stað 50 áður. Þörf á skýrum, raunhæfum og markvissum aðgerðum Ríkisstjórnin stefnir að kolefnishlutleysi árið 2040 og hefur sett sér áfangamarkmið um 55% samdrátt samfélagslosunar (losun frá vegasamgöngum, sjávarútvegi, landbúnaði, úrgangsmeðhöndlun o.fl.) fyrir árið 2030, miðað við árið 2005. Eins og flestum er kunnugt er Ísland óravegu frá því að ná þessum markmiðum. Nýjustu tölur Umhverfisstofnunar sem kynntar voru í lok síðasta mánaðar sýna að samfélagslosun á Íslandi hefur dregist saman um 12% frá árinu 2005. Eins og sést á meðfylgjandi mynd hefur takmarkaður árangur náðst við að herða á þeim samdrætti síðan núverandi ríkisstjórn tók við stjórnartaumunum árið 2017. Þróun samfélagslosunar á Íslandi frá 2005 til 2022 Ef stjórnvöldum er alvara með endurteknum yfirlýsingum sínum um metnaðarfull markmið í loftslagsmálum er ljóst að taka þarf afgerandi skref á allra næstu árum við að draga úr losun – og það á mun stærri skala en áður. Aðgerðaáætlun í loftslagsmálum þarf þar af leiðandi að fela í sér markvissar, raunhæfar og fjármagnaðar aðgerðir sem senda skýr skilaboð um forgangsröðun stjórnvalda og raunverulegan vilja og ábyrgð þeirra sem hafa vald til að taka ákvarðanir um ráðstöfun opinberra fjármuna. Einnig er nauðsynlegt að gripið sé til þessara aðgerða án tafar og að náið sé fylgst með því að þær skili tilætluðum árangri. Aðgerðaáætlun eða hugmynda- og upplýsingabanki? Þótt dæmi séu um skýrar og afdráttarlausar aðgerðir í nýkynntri aðgerðaáætlun má segja að slíkar aðgerðir týnist í þéttum skógi almennt orðaðra markmiða, umfjöllunar um yfirstandandi og lögbundin verkefni stjórnvalda og hugleiðinga um æskilega þróun í framtíðinni. Stór hluti aðgerðanna, eða yfir 80, eru í reynd aðeins hugmyndir á mismunandi stigum sem hafa að engu eða litlu leyti verið útfærðar og er óvíst hvort verði samþykktar eða fjármagnaðar. Margar aðgerðanna sem flokkast sem „beinar“ og „metnar“ rúmast ekki innan ramma núgildandi fjármálaáætlunar, eða einungis að hluta. Dæmi eru um að skynsamlegar hugmyndir í fyrri aðgerðaáætlunum dagi uppi eða frestist árum saman. Samkvæmt ákvæðum loftslagslaga er stjórnvöldum skylt að vinna árlegar stöðuskýrslur þar sem fjallað skal um framgang aðgerða og metið hvort þróun losunar er í samræmi við áætlanir. Þær hafa litlu skilað og hefur raunar engin slík skýrsla komið út frá því í júlí 2022. Hvaða vissu höfum við fyrir því að fögur fyrirheit nýrrar aðgerðaáætlunar verði ekki einungis orð á blaði? Væri ekki árangursríkara að setja fram hnitmiðaða áætlun um þær aðgerðir sem pólitískur vilji er til að ráðast í nú þegar og halda utan um hugmyndir í vinnslu og upplýsingar um yfirstandandi verkefni stjórnvalda á öðrum vettvangi? Lestur nýkynntrar aðgerðaáætlunar, sem telur samtals um þrjúhundruð blaðsíður í fjórum pdf-skjölum, staðfestir að okkar mati að tilefni er til að: endurhugsa tilgang og framsetningu aðgerðaáætlunar, taka raunveruleg skref til að tengja hana með beinum hætti við ákvarðanir um fjárlög, skilgreina í lögum markvissari farveg fyrir eftirfylgni aðgerða og tryggja gagnsætt eftirlit með því að útgjöld til loftslagsmála skili tilætluðum árangri. Skortur á mati sem áskilið er í loftslagslögum Í fréttatilkynningu stjórnvalda um nýja aðgerðaáætlun segir að aðgerðir hafi verið „kortlagðar og metnar ítarlegar en áður hefur verið gert“. Þrátt fyrir þetta virðist aðeins hafa verið fylgt að litlu leyti kröfu loftslagslaga (laga nr. 70/2012 um loftslagsmál) um að áætluninni fylgi mat á ávinningi fyrir loftslagið. Af aðgerðunum 150 í nýju aðgerðaáætluninni hafa aðeins 26 verið metnar með tilliti til áhrifa þeirra á loftslagið. Þá fylgir ekkert kostnaðarmat áætluninni, þvert á skýr fyrirmæli loftslagslaga. Þetta gerir hagsmunaaðilum og almenningi erfitt um vik að átta sig á raunverulegri þýðingu aðgerða fyrir loftslagsmarkmið Íslands og áhrifum á ríkissjóð og íslenskt samfélag. Loks verður ekki séð að Loftslagsráð hafi rýnt áætlunina eins og skýrt er kveðið er á um í loftslagslögum, enda var ekkert loftslagsráð starfandi á Íslandi frá sumrinu 2023 þar til það var skipað á ný fyrir skemmstu. Nægja aðgerðirnar til að ná settum markmiðum? Stærsta spurningin sem vaknar við skoðun nýrrar aðgerðaáætlunar er að sjálfsögðu sú hvort hún nægi til að ná loftslagsmarkmiðum Íslands. Í því samhengi er fyrst að nefna að nú, nær sjö árum eftir að stjórnvöld lýstu yfir markmiði um kolefnishlutleysi, hefur það markmið ekki verið útfært. Til að mynda hefur ekki verið skýrt hvort markmiðinu verði að öllu leyti náð innan íslenskrar lögsögu eða með því að kaupa kolefniseiningar af öðrum ríkjum. Einnig er óljóst með hvaða hætti kolefnisbinding með náttúrulegum og tæknilegum aðferðum verður metin gagnvart kolefnishlutleysi Íslands og hvaða hlutverki slíkar aðferðir gegna yfirhöfuð í loftslagsstefnu stjórnvalda. Ný aðgerðaáætlun veitir því takmörkuð svör um hvort aðgerðir hennar nægi til að ná markmiði um kolefnishlutleysi. Málin eru skýrari varðandi markmið um samfélagslosun. Við kynningu áætlunarinnar var þess getið að aðgerðir sem búið er að meta geti skilað 35-45% samdrætti í samfélagslosun fram til 2030, miðað við árið 2005. Það nægir bersýnilega ekki til að ná fyrrnefndu markmiði stjórnvalda um 55% samdrátt samfélagslosunar á næstu sex árum. Að auki kemur vel fram í áætluninni að árangurinn þarf að verða í efri mörkum matsins til þess að uppfylla 40-41% samdráttarkröfuna sem búist er við að Ísland taki á sig með samkomulagi við Evrópusambandið. Þarf Ísland áfram að afsala sér milljörðum til að létta á skuldbindingum sínum? Ekkert er minnst á það í áætluninni að ef árangurinn verður nær lægri mörkunum þarf Ísland sennilega að halda áfram að afskrá uppboðsheimildir sínar í viðskiptakerfi ESB með losunarheimildir (ETS-kerfi) til móts við samfélagslosun. Eins og við fjölluðum um í nýlegri grein á vefsíðunni Himinn og haf ákváðu stjórnvöld árið 2020 að nýta úrræði í evrópskum reglum til að draga úr skuldbindingum sínum varðandi samfélagslosun með því að afskrá uppboðsheimildir Íslands í ETS-kerfinu. Vegna þessa hefur ríkissjóður orðið af milljörðum í tekjur – milljörðum sem hefði til dæmis mátt nýta til að hraða orkuskiptum í vegasamgöngum á Íslandi. Stjórnvöld þurfa að taka ákvörðun fyrir árslok 2024 um hvort þau hyggist halda áfram að nýta þetta úrræði. Ef ástæða verður talin til að nýta það á næstu árum hljóta stjórnvöld að skulda almenningi skýringar á því. Samráð um þegar birta áætlun Almenningi og hagsmunaaðilum býðst nú að rýna nýja aðgerðaáætlun og segja sína skoðun. Áhugasamir eiga mikið verk fyrir höndum við að plægja sig gegnum á annað hundrað misjafnlega mótaðra hugmynda að aðgerðum og verkefnum. Ekki er fyllilega ljóst hverju samráðið á að skila, þar sem áætlunin hefur sem fyrr segir þegar verið gefin út og kynnt. Í fréttatilkynningu stjórnvalda kemur þó fram að gert sé ráð fyrir því að aðgerðir verði uppfærðar ársfjórðungslega að undangenginni afgreiðslu verkefnisstjórnar. Það verður vonandi til þess að meiri og markvissari umræða vakni um stefnu og aðgerðir í loftslagsmálum og að forsendur skapist fyrir virkara aðhaldi, þar á meðal frá fjölmiðlum. En burtséð frá mikilvægi slíkrar umræðu hlýtur að þurfa að gera þá kröfu að aðgerðaáætlun um „forgangsmál ríkisstjórnar síðustu sjö ár“, svo vitnað sé í orð forsætisráðherra síðasta föstudag, endi ekki sem ómarkviss hugarflugsæfing um mögulega stefnumótun stjórnvalda heldur feli í sér raunverulega og trúverðuga verkáætlun til að ná settum markmiðum. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Loftslagsmál Ríkisstjórn Bjarna Benediktssonar Umhverfismál Mest lesið Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson Skoðun Skoðun Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson skrifar Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson skrifar Skoðun Stokkhólmseinkenni sem við ættum að forðast Aðalsteinn Júlíus Magnússon skrifar Skoðun Eflum iðnlöggjöfina og stöðvum brotin Hilmar Harðarson skrifar Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Græðgin í forgrunni Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Greiningar eða lausnir – hvort vegur þyngra? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson skrifar Skoðun Bless bless jafnlaunavottun Sigríður Margrét Oddsdóttir skrifar Skoðun Miðstýrt skólakerfi eða fjölbreytni með samræmdu gæðamati? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson skrifar Skoðun Allt leikur í umburðarlyndi – eða hvað? Sigurður Eyjólfur Sigurjónsson skrifar Skoðun Lyfjafræðingar - traustur stuðningur í flóknum heimi Sigurbjörg Sæunn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Ísland og móðurplanta með erindi Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Háttvirta nýja þingkonan, María Rut Kristinsdóttir Ólafur Grétar Gunnarsson skrifar Skoðun Alþjóðadagur krabbameinsrannsókna – eitthvað sem mig varðar? Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar Sjá meira
Síðastliðinn föstudag kynntu fjórir ráðherrar ríkisstjórnarinnar nýja og uppfærða aðgerðaáætlun í loftslagsmálum sem hefur verið í vinnslu síðastliðin tvö ár í þéttu samstarfi stjórnvalda og atvinnulífsins. Stórauknum fjölda aðgerða var lýst sem fagnaðarefni, en áætlunin hefur að geyma 150 aðgerðir í stað 50 áður. Þörf á skýrum, raunhæfum og markvissum aðgerðum Ríkisstjórnin stefnir að kolefnishlutleysi árið 2040 og hefur sett sér áfangamarkmið um 55% samdrátt samfélagslosunar (losun frá vegasamgöngum, sjávarútvegi, landbúnaði, úrgangsmeðhöndlun o.fl.) fyrir árið 2030, miðað við árið 2005. Eins og flestum er kunnugt er Ísland óravegu frá því að ná þessum markmiðum. Nýjustu tölur Umhverfisstofnunar sem kynntar voru í lok síðasta mánaðar sýna að samfélagslosun á Íslandi hefur dregist saman um 12% frá árinu 2005. Eins og sést á meðfylgjandi mynd hefur takmarkaður árangur náðst við að herða á þeim samdrætti síðan núverandi ríkisstjórn tók við stjórnartaumunum árið 2017. Þróun samfélagslosunar á Íslandi frá 2005 til 2022 Ef stjórnvöldum er alvara með endurteknum yfirlýsingum sínum um metnaðarfull markmið í loftslagsmálum er ljóst að taka þarf afgerandi skref á allra næstu árum við að draga úr losun – og það á mun stærri skala en áður. Aðgerðaáætlun í loftslagsmálum þarf þar af leiðandi að fela í sér markvissar, raunhæfar og fjármagnaðar aðgerðir sem senda skýr skilaboð um forgangsröðun stjórnvalda og raunverulegan vilja og ábyrgð þeirra sem hafa vald til að taka ákvarðanir um ráðstöfun opinberra fjármuna. Einnig er nauðsynlegt að gripið sé til þessara aðgerða án tafar og að náið sé fylgst með því að þær skili tilætluðum árangri. Aðgerðaáætlun eða hugmynda- og upplýsingabanki? Þótt dæmi séu um skýrar og afdráttarlausar aðgerðir í nýkynntri aðgerðaáætlun má segja að slíkar aðgerðir týnist í þéttum skógi almennt orðaðra markmiða, umfjöllunar um yfirstandandi og lögbundin verkefni stjórnvalda og hugleiðinga um æskilega þróun í framtíðinni. Stór hluti aðgerðanna, eða yfir 80, eru í reynd aðeins hugmyndir á mismunandi stigum sem hafa að engu eða litlu leyti verið útfærðar og er óvíst hvort verði samþykktar eða fjármagnaðar. Margar aðgerðanna sem flokkast sem „beinar“ og „metnar“ rúmast ekki innan ramma núgildandi fjármálaáætlunar, eða einungis að hluta. Dæmi eru um að skynsamlegar hugmyndir í fyrri aðgerðaáætlunum dagi uppi eða frestist árum saman. Samkvæmt ákvæðum loftslagslaga er stjórnvöldum skylt að vinna árlegar stöðuskýrslur þar sem fjallað skal um framgang aðgerða og metið hvort þróun losunar er í samræmi við áætlanir. Þær hafa litlu skilað og hefur raunar engin slík skýrsla komið út frá því í júlí 2022. Hvaða vissu höfum við fyrir því að fögur fyrirheit nýrrar aðgerðaáætlunar verði ekki einungis orð á blaði? Væri ekki árangursríkara að setja fram hnitmiðaða áætlun um þær aðgerðir sem pólitískur vilji er til að ráðast í nú þegar og halda utan um hugmyndir í vinnslu og upplýsingar um yfirstandandi verkefni stjórnvalda á öðrum vettvangi? Lestur nýkynntrar aðgerðaáætlunar, sem telur samtals um þrjúhundruð blaðsíður í fjórum pdf-skjölum, staðfestir að okkar mati að tilefni er til að: endurhugsa tilgang og framsetningu aðgerðaáætlunar, taka raunveruleg skref til að tengja hana með beinum hætti við ákvarðanir um fjárlög, skilgreina í lögum markvissari farveg fyrir eftirfylgni aðgerða og tryggja gagnsætt eftirlit með því að útgjöld til loftslagsmála skili tilætluðum árangri. Skortur á mati sem áskilið er í loftslagslögum Í fréttatilkynningu stjórnvalda um nýja aðgerðaáætlun segir að aðgerðir hafi verið „kortlagðar og metnar ítarlegar en áður hefur verið gert“. Þrátt fyrir þetta virðist aðeins hafa verið fylgt að litlu leyti kröfu loftslagslaga (laga nr. 70/2012 um loftslagsmál) um að áætluninni fylgi mat á ávinningi fyrir loftslagið. Af aðgerðunum 150 í nýju aðgerðaáætluninni hafa aðeins 26 verið metnar með tilliti til áhrifa þeirra á loftslagið. Þá fylgir ekkert kostnaðarmat áætluninni, þvert á skýr fyrirmæli loftslagslaga. Þetta gerir hagsmunaaðilum og almenningi erfitt um vik að átta sig á raunverulegri þýðingu aðgerða fyrir loftslagsmarkmið Íslands og áhrifum á ríkissjóð og íslenskt samfélag. Loks verður ekki séð að Loftslagsráð hafi rýnt áætlunina eins og skýrt er kveðið er á um í loftslagslögum, enda var ekkert loftslagsráð starfandi á Íslandi frá sumrinu 2023 þar til það var skipað á ný fyrir skemmstu. Nægja aðgerðirnar til að ná settum markmiðum? Stærsta spurningin sem vaknar við skoðun nýrrar aðgerðaáætlunar er að sjálfsögðu sú hvort hún nægi til að ná loftslagsmarkmiðum Íslands. Í því samhengi er fyrst að nefna að nú, nær sjö árum eftir að stjórnvöld lýstu yfir markmiði um kolefnishlutleysi, hefur það markmið ekki verið útfært. Til að mynda hefur ekki verið skýrt hvort markmiðinu verði að öllu leyti náð innan íslenskrar lögsögu eða með því að kaupa kolefniseiningar af öðrum ríkjum. Einnig er óljóst með hvaða hætti kolefnisbinding með náttúrulegum og tæknilegum aðferðum verður metin gagnvart kolefnishlutleysi Íslands og hvaða hlutverki slíkar aðferðir gegna yfirhöfuð í loftslagsstefnu stjórnvalda. Ný aðgerðaáætlun veitir því takmörkuð svör um hvort aðgerðir hennar nægi til að ná markmiði um kolefnishlutleysi. Málin eru skýrari varðandi markmið um samfélagslosun. Við kynningu áætlunarinnar var þess getið að aðgerðir sem búið er að meta geti skilað 35-45% samdrætti í samfélagslosun fram til 2030, miðað við árið 2005. Það nægir bersýnilega ekki til að ná fyrrnefndu markmiði stjórnvalda um 55% samdrátt samfélagslosunar á næstu sex árum. Að auki kemur vel fram í áætluninni að árangurinn þarf að verða í efri mörkum matsins til þess að uppfylla 40-41% samdráttarkröfuna sem búist er við að Ísland taki á sig með samkomulagi við Evrópusambandið. Þarf Ísland áfram að afsala sér milljörðum til að létta á skuldbindingum sínum? Ekkert er minnst á það í áætluninni að ef árangurinn verður nær lægri mörkunum þarf Ísland sennilega að halda áfram að afskrá uppboðsheimildir sínar í viðskiptakerfi ESB með losunarheimildir (ETS-kerfi) til móts við samfélagslosun. Eins og við fjölluðum um í nýlegri grein á vefsíðunni Himinn og haf ákváðu stjórnvöld árið 2020 að nýta úrræði í evrópskum reglum til að draga úr skuldbindingum sínum varðandi samfélagslosun með því að afskrá uppboðsheimildir Íslands í ETS-kerfinu. Vegna þessa hefur ríkissjóður orðið af milljörðum í tekjur – milljörðum sem hefði til dæmis mátt nýta til að hraða orkuskiptum í vegasamgöngum á Íslandi. Stjórnvöld þurfa að taka ákvörðun fyrir árslok 2024 um hvort þau hyggist halda áfram að nýta þetta úrræði. Ef ástæða verður talin til að nýta það á næstu árum hljóta stjórnvöld að skulda almenningi skýringar á því. Samráð um þegar birta áætlun Almenningi og hagsmunaaðilum býðst nú að rýna nýja aðgerðaáætlun og segja sína skoðun. Áhugasamir eiga mikið verk fyrir höndum við að plægja sig gegnum á annað hundrað misjafnlega mótaðra hugmynda að aðgerðum og verkefnum. Ekki er fyllilega ljóst hverju samráðið á að skila, þar sem áætlunin hefur sem fyrr segir þegar verið gefin út og kynnt. Í fréttatilkynningu stjórnvalda kemur þó fram að gert sé ráð fyrir því að aðgerðir verði uppfærðar ársfjórðungslega að undangenginni afgreiðslu verkefnisstjórnar. Það verður vonandi til þess að meiri og markvissari umræða vakni um stefnu og aðgerðir í loftslagsmálum og að forsendur skapist fyrir virkara aðhaldi, þar á meðal frá fjölmiðlum. En burtséð frá mikilvægi slíkrar umræðu hlýtur að þurfa að gera þá kröfu að aðgerðaáætlun um „forgangsmál ríkisstjórnar síðustu sjö ár“, svo vitnað sé í orð forsætisráðherra síðasta föstudag, endi ekki sem ómarkviss hugarflugsæfing um mögulega stefnumótun stjórnvalda heldur feli í sér raunverulega og trúverðuga verkáætlun til að ná settum markmiðum.
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Skoðun Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir skrifar
Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir skrifar
Skoðun Áskorun til ríkisstjórnarinnar: Innleiðum birgðaskyldu á eldsneyti Halla Hrund Logadóttir skrifar
Skoðun Rétt skal vera rétt um gatnamót við Höfðabakka og Bæjarháls Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir skrifar
Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir skrifar
Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar
Skoðun Af hverju ættum við að stunda geðrækt, rétt eins og líkamsrækt? Sigrún Þóra Sveinsdóttir skrifar
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun