Orkumálaáróður ráðherra Halldóra Mogensen skrifar 25. janúar 2024 14:31 Á þriðjudaginn voru umræður á alþingi um orkumál en þá umræðu nýtti orkumálaráðherra enn og aftur til þess að reyna að sannfæra þing og þjóð um að hér á landi sé gríðarlegur orkuskortur og að virkja þurfi heilan helling til að tvöfalda raforkuframleiðsluna. Við Íslendingar erum ótrúlega auðug þegar kemur að endurnýjanlegri orku, hér hitum við flest hús með jarðvarma og framleiðum meiri raforku miðað við höfðatölu en nokkuð annað ríki. Þessi endurnýjanlega orka er hinsvegar háð þeim skilyrðum að hún byggir á náttúruöflunum, þannig að framleiðslugetan sveiflast með náttúrunni. Það er ekki nýtt vandamál - ef vandamál skyldi kalla - heldur er gert ráð fyrir því í samningum orkufyrirtækja við stórnotendur raforku. Ef vatnsafl dregst saman í kjölfar minni úrkomu þá bitnar það á þeim sem hafa gert samninga um skerðanlega raforku, þ.e.a.s. stórnotendum. Það sem skiptir máli er að þessar náttúrulegu sveiflur komi ekki niður á heimilunum, því það hlýtur að vera grundvallaratriði til að skapa sátt um nýtingu auðlinda að almenningur njóti góðs af þeim. Þess vegna er mikilvægt að þingið taki skýr skref til að festa í lög forgangsröðun svo að tryggt sé að heimilin verði alltaf efst á lista. Þó er mikilvægt að hafa í huga að jafnvel þótt ekki sé búið að festa í lög forgang heimilanna þá er þeim samt forgangsraðað í dag. En hvar er þá orkuskorturinn? Aukin markaðshyggja í orkumálum Græn orkuumskipti gera það að verkum að fleiri stórnotendur vilja kaupa meiri orku og margir söluaðilar sjá því tækifæri til að selja meiri orku og hagnast meira. Þessir sömu söluaðilar vilja þá virkja meira til að geta mætt eftirspurn. Í millitíðinni eru þessi fyrirtæki að ofselja raforku og þegar vatnsárið er lélegt eins og nú þá lenda þessi fyrirtæki í vandræðum. Það að eftirspurn eftir raforku sé umfram framboð er ekki tilefni til að blása í alla lúðra og öskra orkuskortur! Orkumálaráðherra hefur tekið þátt í þessum hræðsluáróðri vissra orkufyrirtækja með því að varpa stöðugt fram spá um orkuþörf til ársins 2040 sem bent hefur verið á að sé langt yfir raunverulegri þörf. Inni í þeirra spá er meðal annars raforka fyrir orkuskipti í flugi en það er ljóst að ekki verður þörf á orku í það verkefni fyrir 2040 þar sem tæknin sem hann vísar í er langt frá því að vera tilbúin. Orkuskipti eru mikilvægt skref þegar kemur að loftslagsmálum en það má ekki láta þau trompa allt annað. Orkuskiptin snerta nefnilega líka á náttúruvernd og það er mikilvægt að taka bæði rétt náttúrunnar og efnahagslegan jöfnuð með í reikninginn. Hvar er umhverfisráðherra? Við megum heldur ekki láta umræðuna um loftslagsmál einungis snúast um orkumál. Við þurfum að horfast í augu við að við stöndum ekki einungis frammi fyrir loftslagskrísu heldur krísu í öllum vistkerfum jarðar. Við getum séð merki þess hvert sem við lítum. Við erum að horfa upp á gífurlegar breytingar á td. skógum, jarðveg, freðhvolfinu og stöðu íðefna. Þetta er neyðarástand sem kallar á mun umfangsmeiri umræðu en einungis hversu marga rafmagnsbíla við flytjum inn. Undirstaða samfélagsskipulagsins þarfnast endurskoðunar. Hættum að kyngja þeirri hugmynd að það sé engin önnur leið til að skipuleggja samfélög en í samræmi við vilja fárra ríkra einstaklinga á kostnað allra annarra. Það er hægt að skapa samfélag þar sem náttúruauðlindir eru nýttar til þess að skapa verðmæti fyrir alla. Við eigum nóga orku til þess að allir geta hitað upp heimilin sín á sanngjörnu verði og við eigum líka nógu orku fyrir framtíðarsamfélagið ef við þorum að skapa það með hliðsjón af þörfum fjöldans frekar en gróðasjónarmiða einkafyrirtækja. Það væri óskandi að orkumálaráðherra myndi vanda sig meira í umræðunni um orkumál, en þess í stað er ýtt undir heimatilbúið neyðarástand í orkumálum, allt í þágu gróðasjónarmiða. Raunverulega neyðarástandið sem við stöndum frammi fyrir er vöntun á ráðherra umhverfismála sem stendur vörð um almannahagsmuni og ríkisstjórn sem er annt um heiðarlega umræðu um okkar mikilvægustu innviði og auðlindir. Höfundur er þingmaður Pírata. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Píratar Orkuskipti Orkumál Halldóra Mogensen Ríkisstjórn Katrínar Jakobsdóttur Mest lesið Til hamingju með daginn! Árni Guðmundsson Skoðun Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson Skoðun Núll prósent skynsemi Lára G. Sigurðardóttir Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal Skoðun Ljúgandi málpípa Sjálfstæðisflokksins Tómas Kristjánsson Skoðun Hvers eiga Vestfirðingar að gjalda? Ingólfur Ásgeirsson Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Til hamingju með daginn! Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Vetur að vori - stuðningur eftir óveður Bjarkey Olsen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skömm stjórnvalda - íslensk börn með erlendan bakgrunn Birna Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Að fórna hamingju fyrir verslunarfrelsi Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Er þensla vegna íbúðauppbyggingar? Jónas Atli Gunnarsson skrifar Skoðun Birgir Þórarinsson er enn að Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Viðurkennum þjóðarmorð á Armenum Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Þegar kvíðinn tekur völdin Sóley Dröfn Davíðsdóttir skrifar Skoðun Atvinnulífið og fíkniefnasalan Ólafur Kjartansson skrifar Skoðun Drasl Hafþór Reynisson skrifar Skoðun Er lýðræðinu viðbjargandi? Reynir Böðvarsson skrifar Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar Skoðun Forsetapróf Auður Guðna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Aukin sala áfengis ógnar grundvallarmarkmiðum lýðheilsu Aðalsteinn Gunnarsson skrifar Skoðun Svik VG í jafnréttismálum Jana Salóme Ingibjargar Jósepsdóttir skrifar Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ingólfur krítar liðugt Kristinn H. Gunnarsson skrifar Skoðun Fáu spáð en vel fylgst með Ari Trausti Guðmundsson skrifar Skoðun Armæða um íslenska tungu Hermann Stefánsson skrifar Skoðun Það eru lög í landinu Líneik Anna Sævarsdóttir skrifar Skoðun Svar við bréfi Ingós: 3.233.700.000 krónur Runólfur Ágústsson skrifar Skoðun Úr buffi í klút Gunnhildur Birna Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Málsvari minksins Lárus Karl Arnbjarnarson skrifar Skoðun Skuldum við 17 þúsund íbúðir á höfuðborgarsvæðinu? Sigurður Stefánsson skrifar Skoðun Förum vel með byggingarvörur Eyþór Bjarki Sigurbjörnsson skrifar Skoðun Gerum betur Kristín B. Jónsdóttir skrifar Skoðun Á tæpustu tungu Eiríkur Örn Norðdahl skrifar Skoðun Aðför að ungmennum (Í minningu Hamarsins) Óskar Steinn Jónínuson Ómarsson skrifar Skoðun „Betur borgandi ferðamenn“ Bjarnheiður Hallsdóttir skrifar Sjá meira
Á þriðjudaginn voru umræður á alþingi um orkumál en þá umræðu nýtti orkumálaráðherra enn og aftur til þess að reyna að sannfæra þing og þjóð um að hér á landi sé gríðarlegur orkuskortur og að virkja þurfi heilan helling til að tvöfalda raforkuframleiðsluna. Við Íslendingar erum ótrúlega auðug þegar kemur að endurnýjanlegri orku, hér hitum við flest hús með jarðvarma og framleiðum meiri raforku miðað við höfðatölu en nokkuð annað ríki. Þessi endurnýjanlega orka er hinsvegar háð þeim skilyrðum að hún byggir á náttúruöflunum, þannig að framleiðslugetan sveiflast með náttúrunni. Það er ekki nýtt vandamál - ef vandamál skyldi kalla - heldur er gert ráð fyrir því í samningum orkufyrirtækja við stórnotendur raforku. Ef vatnsafl dregst saman í kjölfar minni úrkomu þá bitnar það á þeim sem hafa gert samninga um skerðanlega raforku, þ.e.a.s. stórnotendum. Það sem skiptir máli er að þessar náttúrulegu sveiflur komi ekki niður á heimilunum, því það hlýtur að vera grundvallaratriði til að skapa sátt um nýtingu auðlinda að almenningur njóti góðs af þeim. Þess vegna er mikilvægt að þingið taki skýr skref til að festa í lög forgangsröðun svo að tryggt sé að heimilin verði alltaf efst á lista. Þó er mikilvægt að hafa í huga að jafnvel þótt ekki sé búið að festa í lög forgang heimilanna þá er þeim samt forgangsraðað í dag. En hvar er þá orkuskorturinn? Aukin markaðshyggja í orkumálum Græn orkuumskipti gera það að verkum að fleiri stórnotendur vilja kaupa meiri orku og margir söluaðilar sjá því tækifæri til að selja meiri orku og hagnast meira. Þessir sömu söluaðilar vilja þá virkja meira til að geta mætt eftirspurn. Í millitíðinni eru þessi fyrirtæki að ofselja raforku og þegar vatnsárið er lélegt eins og nú þá lenda þessi fyrirtæki í vandræðum. Það að eftirspurn eftir raforku sé umfram framboð er ekki tilefni til að blása í alla lúðra og öskra orkuskortur! Orkumálaráðherra hefur tekið þátt í þessum hræðsluáróðri vissra orkufyrirtækja með því að varpa stöðugt fram spá um orkuþörf til ársins 2040 sem bent hefur verið á að sé langt yfir raunverulegri þörf. Inni í þeirra spá er meðal annars raforka fyrir orkuskipti í flugi en það er ljóst að ekki verður þörf á orku í það verkefni fyrir 2040 þar sem tæknin sem hann vísar í er langt frá því að vera tilbúin. Orkuskipti eru mikilvægt skref þegar kemur að loftslagsmálum en það má ekki láta þau trompa allt annað. Orkuskiptin snerta nefnilega líka á náttúruvernd og það er mikilvægt að taka bæði rétt náttúrunnar og efnahagslegan jöfnuð með í reikninginn. Hvar er umhverfisráðherra? Við megum heldur ekki láta umræðuna um loftslagsmál einungis snúast um orkumál. Við þurfum að horfast í augu við að við stöndum ekki einungis frammi fyrir loftslagskrísu heldur krísu í öllum vistkerfum jarðar. Við getum séð merki þess hvert sem við lítum. Við erum að horfa upp á gífurlegar breytingar á td. skógum, jarðveg, freðhvolfinu og stöðu íðefna. Þetta er neyðarástand sem kallar á mun umfangsmeiri umræðu en einungis hversu marga rafmagnsbíla við flytjum inn. Undirstaða samfélagsskipulagsins þarfnast endurskoðunar. Hættum að kyngja þeirri hugmynd að það sé engin önnur leið til að skipuleggja samfélög en í samræmi við vilja fárra ríkra einstaklinga á kostnað allra annarra. Það er hægt að skapa samfélag þar sem náttúruauðlindir eru nýttar til þess að skapa verðmæti fyrir alla. Við eigum nóga orku til þess að allir geta hitað upp heimilin sín á sanngjörnu verði og við eigum líka nógu orku fyrir framtíðarsamfélagið ef við þorum að skapa það með hliðsjón af þörfum fjöldans frekar en gróðasjónarmiða einkafyrirtækja. Það væri óskandi að orkumálaráðherra myndi vanda sig meira í umræðunni um orkumál, en þess í stað er ýtt undir heimatilbúið neyðarástand í orkumálum, allt í þágu gróðasjónarmiða. Raunverulega neyðarástandið sem við stöndum frammi fyrir er vöntun á ráðherra umhverfismála sem stendur vörð um almannahagsmuni og ríkisstjórn sem er annt um heiðarlega umræðu um okkar mikilvægustu innviði og auðlindir. Höfundur er þingmaður Pírata.
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun
Skoðun Þegar forréttindafólk í valdastöðu skerðir mannréttindi jaðarsettra hópa Sema Erla Serdaroglu skrifar
Skoðun Spennandi tímar fyrir ungt fólk í Hafnarfirði Kristín Thoroddsen,Margrét Vala Marteinsdóttir skrifar
Skoðun Rétturinn til heilnæms umhverfis vs bæjaryfirvöld Hafnarfjarðar Björg Sveinsdóttir skrifar
Fögnum á degi líffræðilegrar fjölbreytni Rannveig Magnúsdóttir,Ragnhildur Guðmundsdóttir,Skúli Skúlason,Ole Sandberg,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir Skoðun