Ríkisstuðningur til fjölmiðla í eigu sykurpabba Sigurjón Þórðarson skrifar 2. júní 2023 17:30 Í vikunni var fjölmiðlafrumvarp ríkisstjórnarinnar rætt á Alþingi. Um er að ræða frumvarp Lilju Alfreðsdóttur, menningar- og viðskiptaráðherra um áframhaldandi niðurgreiðslur á taprekstri einkarekinna fyrirtækja sem teljast til fjölmiðla. Verði frumvarpið samþykkt mun ríkissjóður halda áfram að niðurgreiða rekstrartap þeirra um 400 m. kr. á ári. Ólíkt öðrum ræðumönnum gat ég ekki lýst yfir stuðningi við frumvarpið, alls ekki. Enda er í því lagt til að greiða til fjölmiðla hærri upphæð heldur en aðgerðaáætlun ríkisstjórnarinnar í geðheilbrigðismálum hljóðar upp á næstu tvö árin. Við þurfum aðeins að staldra við og spyrja hvort þetta sé rétt forgangsröðun á opinberum fjármunum? Mikið af þessum fjármunum er að fara til fjölmiðla sem eiga sykurpabba. Þeir eru í eigu fjársterkra aðila sem fara fram á ritstjórnarstefnu sem jaðrar á við hagsmunagæslu. Ritstjórnarstefnu sem allt eins gæti verið skrifuð af hagsmunasamtökum sem þjóna mjög þröngum sérhagsmunum. Ég get tekið sem dæmi að einn fjölmiðill, sem fær 67 milljónir króna frá ríkinu, hefur svo mikla slagsíðu að því mætti jafna við það að Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi væru með ritstjórnarvöld. Það er vandséð að málflutningur SFS eigi sér samhljóm með hagsmunum þjóðarinnar í nokkrum málum. Nýverið lagðist af fjölmiðill sem hafði verið rekinn með umtalsverðu tapi í áraraðir. Sá fjölmiðill var í eigu bakhjarls stjórnmálaflokks sem rak sjónarmið eigandans og treysti þannig áhrif hans og völd. Alþingismönnum hefur verið tíðrætt um lýðræðishlutverk fjölmiðla og ég held að það sé rétt að fara aðeins yfir það með gagnrýnum hætti. Menn hafa í hástemmdu orði rætt um hvað fjölmiðlar gegni mikilvægu hlutverki sem milliliður milli stjórnvalda og samfélagsins og styrki rödd almennings og veki athygli á spillingu í samfélaginu. Það er ekki svo í öllum tilfellum, langt því frá. Jafnvel eru dæmi um fjölmiðla sem berjast gegn ríkisstyrkjum. Tökum bara Viðskiptablaðið, sem fá 25 millj. kr. úr þessum potti árlega en nota þessa fjármuni svo til að berjast gegn því að aðrir fái ríkisstyrki. Þetta er auðvitað allt svolítið undarlegt. Þá verður að horfa auðvitað til Ríkisútvarpsins. Fólk talar gjarnan á þeim nótum að Rúv sé heilagara en páfinn og hafið yfir alla gagnrýni. En svo er bara alls ekki.Fer þar fram gagnrýnin fjölmiðlum. Já, að sjálfsögðu. Við munum öll eftir umfjöllun Kveiks um starfsemi Samherja í Namibíu. En hvað varð um fréttamennina í kjölfarið? Fengu þeir stuðning hjá yfirstjórninni? Varla. Þeir hlutu áminningu frá siðanefnd RÚV og hrökkluðust meira og minna allir frá ríkisstofnuninni. Fjármunir sem hafa runnið til RÚV hafa aukist ár frá ári, og kostnaður við rekstur stofnunarinnar jókst nánast um milljarð á milli áranna 2021 og 2022. Og það sem meira er þá jukust að auglýsingatekjurnar um 400 millj. kr. á milli ára. Þannig að sú upphæð sem á að renna til styrktar einkarekinna fjölmiðla er sú sama og aukningin í auglýsingatekjum RÚV. Hvað með öryggishlutverk RÚV? Það er algerlega ofmetið. Tæknin hefur þróast og stjórnvöld geta komið tilkynningum til almennings símleiðis, eða í gegnum netið með litlum vandræðum. Opinber þjónusta sem snýr að öryggismálum fer í dag að mestu leyti fram í gegnum netið. Sem dæmi má nefna veður.is. Að vísu hefur sá vefur, sem gegnir mikilvægu þjónustuhlutverki fyrir sæfarendur og vegfarendur. En öryggishlutverkið er ýkt í umræðunni. Fólk fer inn á veður.is áður en haldið er út á sjó. Fólk fer á vegagerd.is áður en farið er yfir heiðar. Fólk getur fengið miklu beinskeyttari og betri varúðarmerki í gegnum símann heldur en í gegnum útvarp eða sjónvarp. Auk þess er í dag greiðari aðgangur að alls konar opinberum upplýsingum. Með netinu er hægt að nálgast skýrslur Ríkisendurskoðunar með beinum hætti með góðum útdrætti, þar er hægt að nálgast álagningarseðla, úrskurði stjórnvalda, upplýsingar um störf Alþingis og ríkisstjórnarinnar, og áfram mætti lengi telja.. Hvers vegna er lýðræðis- og öryggishlutverk fjölmiðla lofsungið svo? Ég tel það vera þannig að atvinnustjórnmálamenn þurfa á þessum miðlum að halda að spegla sig út í samfélagið. Þarna virðist vera eitthvert samlífi eða jafnvel samhjálp í gangi. Höfundur er varaþingmaður Flokks fólksins. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ríkisútvarpið Fjölmiðlar Athugið. Vísir hvetur lesendur til að skiptast á skoðunum. Allar athugasemdir eru á ábyrgð þeirra er þær rita. Lesendur skulu halda sig við málefnalega og hófstillta umræðu og áskilur Vísir sér rétt til að fjarlægja ummæli og/eða umræðu sem fer út fyrir þau mörk. Vísir mun loka á aðgang þeirra sem tjá sig ekki undir eigin nafni eða gerast ítrekað brotlegir við ofangreindar umgengnisreglur. Mest lesið Hver skipaði bankaráði Landsbankans að kaupa TM? Ásthildur Lóa Þórsdóttir Skoðun Eftirliti með snyrtistofum ábótavant Halla Signý Kristjánsdóttir Skoðun Páskarnir - íhugunarhvatning Árni Stefán Árnason Skoðun Aukinn kraftur með hækkandi sól Bragi Bjarnason Skoðun Tónlist í gleði og sorg Sigurvin Lárus Jónsson Skoðun Bréf til þjóðarinnar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun Tilbrigðin um enda lífsins Matthildur Björnsdóttir Skoðun Foreldrar með börn í vímuefnaneyslu og úrræði Dagbjört Ósk Steindórsdóttir Skoðun Formaður geðlækna illa áttaður? Vilhjálmur Hjálmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Foreldrar með börn í vímuefnaneyslu og úrræði Dagbjört Ósk Steindórsdóttir skrifar Skoðun Páskarnir - íhugunarhvatning Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Aukinn kraftur með hækkandi sól Bragi Bjarnason skrifar Skoðun Tilbrigðin um enda lífsins Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tónlist í gleði og sorg Sigurvin Lárus Jónsson skrifar Skoðun Eftirliti með snyrtistofum ábótavant Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Markvissar aðgerðir munu skila árangri á húsnæðismarkaði Ágúst Bjarni Garðarsson skrifar Skoðun Bréf til þjóðarinnar Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir skrifar Skoðun Einokunarmjólk? Hilmar Vilberg Gylfason skrifar Skoðun Má þjóðin ráða? Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Formaður geðlækna illa áttaður? Vilhjálmur Hjálmarsson skrifar Skoðun Hver skipaði bankaráði Landsbankans að kaupa TM? Ásthildur Lóa Þórsdóttir skrifar Skoðun Að vera eða vera ekki í samkeppni við sjálfa sig Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Engin námslán fyrir fátækt fólk Gísli Laufeyjarson Höskuldsson skrifar Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar Skoðun Stjórnmálin koma okkur öllum við Arnar Freyr Sigurðsson skrifar Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Fríar máltíðir grunnskólabarna - merkur samfélagslegur áfangi Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Heilbrigðisráðuneytið er með forystu Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Skaðaminnkun, lækning, hroki og hleypidómar Guðbjörg Sveinsdóttir skrifar Skoðun Fyrirgefðu mér mín kæra Harpa Sævar Helgi Lárusson skrifar Skoðun Vikan með Gísla Árný Björg Blandon skrifar Skoðun Furðulegar verðlækkanir á mörkuðum Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Varanlegt vopnahlé og sjálfstæð Palestína Kristrún Frostadóttir skrifar Skoðun Með of mikil völd Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson skrifar Skoðun Er sniðugt að vera með tilgreinda séreign? Guðný Helga Lárusdóttir skrifar Skoðun Ekki þykjast ekki vita neitt Hjálmtýr Heiðdal skrifar Skoðun Athugasemdir við eignaumsýslu Landsbanka Íslands Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Framsókn stendur með bændum og neytendum Hópur þingmanna Framsóknar skrifar Sjá meira
Í vikunni var fjölmiðlafrumvarp ríkisstjórnarinnar rætt á Alþingi. Um er að ræða frumvarp Lilju Alfreðsdóttur, menningar- og viðskiptaráðherra um áframhaldandi niðurgreiðslur á taprekstri einkarekinna fyrirtækja sem teljast til fjölmiðla. Verði frumvarpið samþykkt mun ríkissjóður halda áfram að niðurgreiða rekstrartap þeirra um 400 m. kr. á ári. Ólíkt öðrum ræðumönnum gat ég ekki lýst yfir stuðningi við frumvarpið, alls ekki. Enda er í því lagt til að greiða til fjölmiðla hærri upphæð heldur en aðgerðaáætlun ríkisstjórnarinnar í geðheilbrigðismálum hljóðar upp á næstu tvö árin. Við þurfum aðeins að staldra við og spyrja hvort þetta sé rétt forgangsröðun á opinberum fjármunum? Mikið af þessum fjármunum er að fara til fjölmiðla sem eiga sykurpabba. Þeir eru í eigu fjársterkra aðila sem fara fram á ritstjórnarstefnu sem jaðrar á við hagsmunagæslu. Ritstjórnarstefnu sem allt eins gæti verið skrifuð af hagsmunasamtökum sem þjóna mjög þröngum sérhagsmunum. Ég get tekið sem dæmi að einn fjölmiðill, sem fær 67 milljónir króna frá ríkinu, hefur svo mikla slagsíðu að því mætti jafna við það að Samtök fyrirtækja í sjávarútvegi væru með ritstjórnarvöld. Það er vandséð að málflutningur SFS eigi sér samhljóm með hagsmunum þjóðarinnar í nokkrum málum. Nýverið lagðist af fjölmiðill sem hafði verið rekinn með umtalsverðu tapi í áraraðir. Sá fjölmiðill var í eigu bakhjarls stjórnmálaflokks sem rak sjónarmið eigandans og treysti þannig áhrif hans og völd. Alþingismönnum hefur verið tíðrætt um lýðræðishlutverk fjölmiðla og ég held að það sé rétt að fara aðeins yfir það með gagnrýnum hætti. Menn hafa í hástemmdu orði rætt um hvað fjölmiðlar gegni mikilvægu hlutverki sem milliliður milli stjórnvalda og samfélagsins og styrki rödd almennings og veki athygli á spillingu í samfélaginu. Það er ekki svo í öllum tilfellum, langt því frá. Jafnvel eru dæmi um fjölmiðla sem berjast gegn ríkisstyrkjum. Tökum bara Viðskiptablaðið, sem fá 25 millj. kr. úr þessum potti árlega en nota þessa fjármuni svo til að berjast gegn því að aðrir fái ríkisstyrki. Þetta er auðvitað allt svolítið undarlegt. Þá verður að horfa auðvitað til Ríkisútvarpsins. Fólk talar gjarnan á þeim nótum að Rúv sé heilagara en páfinn og hafið yfir alla gagnrýni. En svo er bara alls ekki.Fer þar fram gagnrýnin fjölmiðlum. Já, að sjálfsögðu. Við munum öll eftir umfjöllun Kveiks um starfsemi Samherja í Namibíu. En hvað varð um fréttamennina í kjölfarið? Fengu þeir stuðning hjá yfirstjórninni? Varla. Þeir hlutu áminningu frá siðanefnd RÚV og hrökkluðust meira og minna allir frá ríkisstofnuninni. Fjármunir sem hafa runnið til RÚV hafa aukist ár frá ári, og kostnaður við rekstur stofnunarinnar jókst nánast um milljarð á milli áranna 2021 og 2022. Og það sem meira er þá jukust að auglýsingatekjurnar um 400 millj. kr. á milli ára. Þannig að sú upphæð sem á að renna til styrktar einkarekinna fjölmiðla er sú sama og aukningin í auglýsingatekjum RÚV. Hvað með öryggishlutverk RÚV? Það er algerlega ofmetið. Tæknin hefur þróast og stjórnvöld geta komið tilkynningum til almennings símleiðis, eða í gegnum netið með litlum vandræðum. Opinber þjónusta sem snýr að öryggismálum fer í dag að mestu leyti fram í gegnum netið. Sem dæmi má nefna veður.is. Að vísu hefur sá vefur, sem gegnir mikilvægu þjónustuhlutverki fyrir sæfarendur og vegfarendur. En öryggishlutverkið er ýkt í umræðunni. Fólk fer inn á veður.is áður en haldið er út á sjó. Fólk fer á vegagerd.is áður en farið er yfir heiðar. Fólk getur fengið miklu beinskeyttari og betri varúðarmerki í gegnum símann heldur en í gegnum útvarp eða sjónvarp. Auk þess er í dag greiðari aðgangur að alls konar opinberum upplýsingum. Með netinu er hægt að nálgast skýrslur Ríkisendurskoðunar með beinum hætti með góðum útdrætti, þar er hægt að nálgast álagningarseðla, úrskurði stjórnvalda, upplýsingar um störf Alþingis og ríkisstjórnarinnar, og áfram mætti lengi telja.. Hvers vegna er lýðræðis- og öryggishlutverk fjölmiðla lofsungið svo? Ég tel það vera þannig að atvinnustjórnmálamenn þurfa á þessum miðlum að halda að spegla sig út í samfélagið. Þarna virðist vera eitthvert samlífi eða jafnvel samhjálp í gangi. Höfundur er varaþingmaður Flokks fólksins.
Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun
Skoðun Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir skrifar
Skoðun Um tímabær áform ráðherra og ótímabært frumhlaup Viðskiptaráðs Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar
Skoðun Fríar máltíðir grunnskólabarna - merkur samfélagslegur áfangi Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar
Skoðun Hvað ef það gýs nær höfuðborgarsvæðinu? Ingvi Gunnarsson,Sigrún Tómsdóttir,Hrefna Hallgrímsdóttir,Daði Hafþórsson skrifar
Er þetta eðlilegt? Guðrún Árnadóttir,Guðrún Tara Sveinsdóttir,Hekla Kollmar,Þorgerður Jörundsdóttir Skoðun